Grenzen aan columns en de aansprakelijkheid van Fok!

halsema-oplopers.jpgOok de websatire kent grenzen, schreef NRC gisteren. Dit natuurlijk naar aanleiding van de column ‘Femke Halsema moet dood’ van Driek Oplopers bij Fok!. De column zou ironisch bedoeld zijn en “Groenlinks slechts een spiegel voor hebben willen houden in hoe de partijleider de affaire-Duyvendak heeft afgehandeld”. Dat had, zacht gezegd, dan wel iets duidelijker uit de pen kunnen komen. Zoals ik tegenover NRC zei, “dit was een persoonlijk gekleurde oproep om iets bij haar huis te doen. Elke relativering ontbrak.” (Hij zei ooit vrijwel hetzelfde over Geert Wilders maar dat is nooit opgepikt.)

In het NRC artikel nog een intrigerende opmerking van Michael Polman van provider Antenna (en “van ISOC“?):

Het is onduidelijk wie er, behalve de scribent zelf, verder nog strafrechtelijk vervolgbaar is bij dergelijke oproepen. De website zelf is in elk geval juridisch aansprakelijk en steeds vaker ook de providers. Die plegen, om dat te voorkomen, in toenemende mate zelfcensuur”, zegt Michael Polman van Internet Society Nederland en internetprovider Antenna. Internetproviders krijgen volgens hem nu al te maken met justitiële acties als tapverzoeken en inbeslagnames van sites als de officier van justitie of de rechter-commissaris daarom verzoekt.

Ik vraag me af of Fok! hier inderdaad zo evident aansprakelijk zou zijn. Fok! leest columns van vaste columnisten niet vooraf en past dus geen selectie toe in wat deze mensen schrijven. Daarmee zou in eerste instantie alleen de columnist zelf aansprakelijk moeten zijn. Hoewel je je natuurlijk kunt afvragen of je bij een columnist die op het redactionele deel van een site publiceert niet had moeten screenen.

De link met de zelfcensuur van providers zie ik alleen niet. Het was Fok! dat de column weghaalt, de website dus en niet de provider van Fok!.

Bovendien zou het wel erg vreemd zijn als providers overgingen tot zelfcensuur. Juist wanneer ze vrijwillig op zoek gaan naar mogelijke problemen en die pagina’s blokkeren, worden ze aansprakelijk voor wat ze laten staan. Ik hoop dus maar dat Polman met die ‘zelfcensuur’ bedoelde dat men pagina’s na klachten weghaalt.

Arnoud<br/> (afbeelding via De Pers)

Ruzie bij Fok! over lezen van privéberichten door beheer

Geenstijl lacht zich rot: op concurrerend forum Fok! is een grote ruzie aan de gang over het lezen van privéberichten door het beheer. Fok! biedt namelijk gebruikers de mogelijkheid om elkaar persoonlijke berichtjes te kunnen sturen (in forumjargon ook wel pb’s of pm’s geheten). In de policy belooft het beheer deze niet te lezen, maar dit zou toch gebeurd zijn. Als gevolg van de ruzie is nu het hele systeem van persoonlijke berichten platgegooid door het beheer.

Zoals gebruikelijk bij dit soort ruzies is het volstrekt onduidelijk wat er nu precies gebeurd is. Volgens twee Fok!kers merkten zij dat webadressen die zij alleen in privéberichten hadden uitgewisseld, waren opgevraagd door iemand anders. Dat was voor hen aanleiding om een honeypot op te zetten: men kondigde aan een kopie van de hele Fok!-site op te gaan zetten en alle bezoekers daarheen te halen. Als beheer van Fok! werkelijk meelas, dan zouden ze daar gegarandeerd actie op ondernemen natuurlijk.

De beheerder zelf meldt juist dat hij pas na tips van derden over deze kopiesite besloten had de privéberichten te gaan lezen van de vermoedelijke daders.

Het is juridisch echter zeer twijfelachtig om om wat voor reden dan ook berichten te lezen die bedoeld zijn voor privécommunicatie, zoals ik vorig jaar al schreef. Voor beheerders van forums kan het zelfs een strafbaar feit zijn om kennis te nemen van gegevens die gebruikers uitwisselen (art. 273d Wetboek van Strafrecht) wanneer hij daar geen toestemming voor heeft.

De beheerder beroept zich op de privacy-policy van dit systeem. Die vermeldt dat berichten gecodeerd zijn zodat beheerders ze niet zomaar kunnen lezen. Echter, “Misbruik van het systeem wordt niet getolereerd” en “In dit geval hebben de administrators de mogelijkheid om berichten te decoderen en alsnog in te zien”. Dat is een bindende voorwaarde, die de eventuele strafbaarheid van het inzien opzij zet.

De vraag is echter wel wat dan het “misbruik” is. Of het opzetten van een concurrentsite misbruik is, betwijfel ik. Zeker nu die site helemaal niet blijkt te bestaan, kun je moeilijk volhouden dat er sprake is van misbruik.

Arnoud