interview Archives - Ius Mentis

Interview: Volgens de auteurswet is mijn hele generatie crimineel. Wat nu?

Geplaatst op 13 oktober 201611 oktober 2016 in Intellectuele rechten, 71 reacties

Op de Correspondent een interview met mij: Iedere dag zetten we miljarden plaatjes online, vaak zonder toestemming. Het is de gewoonste zaak van de wereld en toch hartstikke illegaal. Ik vroeg een expert hoe we deze bizarre situatie moeten begrijpen en verbeteren.

‘Je hebt een leuk fotootje op internet gevonden en zet dat op Facebook. Of je bent bezig met een blog en haalt een plaatje van Google Afbeeldingen. Het zijn dingen die we dagelijks doen. Het zijn ook ernstige inbreuken op het auteursrecht, misdrijven waar tot vier jaar op staat.’

Oké die is wat gechargeerd, want in de praktijk is dat strafrecht een dode letter. Maar civielrechtelijk heb je wél een serieus probleem als je op deze manier te werk gaat. En ik heb er steeds meer moeite mee dat het zo werkt.

Ik ben heel benieuwd wat jullie van het interview vinden!

Arnoud

Is de livestream met mijn interview auteursrechtelijk beschermd?

Geplaatst op 19 februari 201613 februari 2016 in Intellectuele rechten, 6 reacties

microfoon-afluisteren-interview Een lezer vroeg me:

Ik verzorg livestreams met grappig (bedoeld) commentaar op nieuws en dergelijke. Ook interview ik zo allerlei mensen die in mijn dorp in het nieuws zijn. Nu hoorde ik laatst dat ik dan geen auteursrecht heb, omdat dat alleen geldt voor opgenomen werk. Klopt dat?

Het is in Nederland (en in Europa) geen eis dat een werk moet zijn vastgelegd voordat je er auteursrecht op hebt. Voor auteursrecht moet je werk origineel en creatief zijn, maar dat kan ook best bij een mondelinge improvisatie of een spontaan interview waar geen opname van wordt gemaakt.

In de VS ligt die eis anders: daar moet een werk zijn vastgelegd in any tangible medium of expression (17 USC 102). Een mondelinge uitspraak is dus niet auteursrechtelijk beschermd. Het moet kunnen worden gereproduceerd, bijvoorbeeld vanaf een harddisk. Zelfs het werkgeheugen van een computer is al genoeg. Een livestream zou daar dus in principe gewoon beschermd moeten zijn omdat deze via een “tangible medium” verzonden wordt.

Iets lastiger ligt de vraag bij wie het auteursrecht op een interview ligt, zeker als dat een mondeling interview is. Het auteursrecht ligt immers bij de partij die de creativiteit inbrengt, en dat zal eerder de geïnterviewde zijn dan de journalist. Bij een geschreven interview is nog te verdedigen dat uiteindelijk de journalist er het totaalwerk van maakt, door uitspraken bij te schaven en alles bijeen te brengen, maar bij een mondeling interview dat live wordt uitgezonden, heb je dat niet.

Arnoud

Mag ik zomaar mensen interviewen en op Youtube zetten?

Geplaatst op 8 oktober 20146 oktober 2014 in Uitingsvrijheid, 23 reacties

Een lezer vroeg me:

Voor een filmproject wil ik op straat mensen gaan filmen en interviewen met gekke vragen. Die film zet ik dan op Youtube en ik hoop dat hij viral kan gaan. Maar moet ik dan van iedereen een ondertekende portretrechtverklaring vragen of kan ik ze gewoon in beeld “dit mag op Youtube” laten zeggen? En wat als men zich achteraf bedenkt?

Je mag mensen op straat filmen, ook als ze herkenbaar in beeld komen. Zolang het gaat om gewoon straatbeeld, is dat volgens de uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam geen schending van portretrecht. Filmen in genante of rare situaties kan wél tegen het portretrecht aanlopen.

Laat je mensen meedoen aan een video-opname, dan heb je eigenlijk toestemming nodig. En dat betekent ook vooraf uitleggen waar het over gaat. “Wilt u in een filmpje” is te kort door de bocht voor toestemming. “Het komt op Youtube” vind ik twijfelachtig. Enerzijds weten mensen best dat Youtube wereldwijd is, anderzijds weten ze niet wat het betekent als iets groots viraal gaat en waar het dán terechtkomt.

Het is verstandig toestemming op papier te krijgen (een quitclaim) omdat een ondertekend stuk papier als zwaar bewijs geldt. Maar een mondelinge gegeven en gefilmde toestemming is ook rechtsgeldig. Zolang maar duidelijk is waar men toestemming voor geeft.

Privacytoestemming kan in principe worden ingetrokken maar de reden voor intrekking moet wel redelijk zijn. Enkel je bedenken is niet redelijk; dat het viral gaat en een veel groter publiek bereikt dan je kon bedenken misschien wel. (En ik blijf twijfelen of artikel 5 Wbp, waar staat dat toestemming “te allen tijde worden ingetrokken” eigenlijk niet alleen gaat over toestemming betreffende kinderpersoonsgegevens.)

De vraag zal eerder zijn of mensen konden overzien waar ze toestemming voor gaven. Als je mensen zo’n vraag stelt en ze geven antwoord én ze weten dat dit op Youtube gaat, dan zou ik denken van wel. Maar als je iemand verrast met een camera en die persoon voelt zich overvallen en durft geen nee te zeggen, dan wordt het lastig.

Arnoud