Wanneer mag je privéberichten op forums lezen?

phpbb-private-message-pb-bericht-inbox.pngEen lezer wees me op een paar interessante discussies bij het phpBB-forum over het lezen van privéberichten van forumgebruikers. Een beheerder had een modificatie geïnstalleerd door hij alle pb’s van gebruikers kon lezen, en vroeg zich af of dat wel legaal zou zijn. Iemand anders legde de vraag voor aan het College Bescherming Persoonsgegevens, en dat adviseerde van niet (hoi Pascal). De discussie verderop gaat over de vraag of je het zo zou kunnen regelen dat het wel mag, en dat is natuurlijk een hele interessante.

Het CBP wijst terecht op artikel 273d Strafrecht, dat het wederrechtelijk kennisnemen van privécommunicatie van gebruikers van je systeem verbiedt. Hoewel er geen briefgeheim op elektronische communicatie zit, is het dus nog steeds strafbaar om zomaar berichten te lezen die niet voor jou bestemd zijn. ‘Zomaar’, want er zijn situaties denkbaar waarin het wel mag. Stel het forum werkt niet meer goed door veel te grote (of rare codes bevattende) privéberichten, dan mag de beheerder die lezen als dat nodig is om het probleem te verhelpen.

Of heel simpel: als de verzender of ontvanger van het bericht hem daar toestemming voor geven. Want als je toestemming hebt, is geen sprake meer van ‘wederrechtelijk’ kennisnemen van privécommunicatie.

De makkelijke oplossing lijkt dus: zet in je forumreglement “Het beheer behoudt zich het recht voor elk privébericht te mogen lezen, ongeacht reden of aanleiding, zonder gebruikers daarover te hoeven informeren.” Nu staan er wel meer gekke dingen in de standaard phpBB-voorwaarden, maar: kan dit?

Op zich kan het wel, maar het zal wel expliciet moeten worden gevraagd. Iets verstoppen in je gebruiksvoorwaarden of privacyreglement is niet expliciet genoeg. Ik zou zeggen dat je dit echt bij het scherm moet zetten waar mensen privéberichten schrijven.

Verder vraag ik me af of je zonder enige reden van die toestemming gebruik kunt maken. Als er een vermoeden is van misbruik, bijvoorbeeld klachten over pesten of lastigvallen via pb’s, lijkt het me wel verdedigbaar (hoewel ze daar bij Fok! anders over dachten). Maar gewoon omdat je je verveelt op zondagmiddag privéberichten gaan lezen lijkt me niet kunnen, ook niet als mensen bij het lid worden toestemming moesten geven. Jullie wel?

Arnoud

Plugins voor phpBB: verplicht GPL of toch niet?

Bij de phpBB-gemeenschap een interessante discussie over plugins voor deze forumsoftware. PhpBB is open source en beschikbaar onder de GPL (versie 2). De vraag is dan wat dat betekent voor uitbreidingen en plugins voor phpBB.

De phpBB software is niet zo netjes opgezet als Joomla!, waardoor mijn redenering over plugins voor Joomla van afgelopen februari hier niet zomaar opgaat. Bij phpBB kun je een uitbreiding (een “mod”) alleen maken door regels code uit phpBB zelf te wijzigen en van uitbreidingen te voorzien. Dan zitten er in je mod dus stukken code die uit phpBB-bestanden komen. Dat is in principe een verveelvoudiging in gewijzigde vorm of een ‘afgeleid werk’ in de terminologie van de GPL.

Op de phpBB-site zelf wordt het zo uitgelegd:

Most modification require phpBB to work so most modifications need to be released under the GPL v2. … All modifications will have some part of it that needs to be released under GPL v2. These parts are usually what is in the install script or in other words, the part that integrates the script in to phpBB.

In de discussie zegt ene Alfatrion nog:

Copying several lines of could would fall under fair use for the states or the more limited European quoatation exemptions (art. 15a). This is true for most of the world because of the Berne Convention.

Wellicht is dit gebruik ‘fair use’ naar Amerikaans recht, maar ik betwijfel het. En gezien het feit dat deze persoon mijn blog citeert, is hij (zij?) waarschijnlijk Nederlander. En dan kan hij geen beroep doen op ‘fair use’. Wie in Nederland een beschermd werk wijzigt op een manier die schending van auteursrecht oplevert, kan in Nederland voor de rechter worden gedaagd. De zaak zal dan naar Nederlands recht worden beoordeeld.

Citaatrecht bij software is iets waar weinig juristen in geloven. Ik zou denken dat het opgaat als sprake is van een bug report, dan moet je regels citeren om te laten zien waar de fout zit. Maar jij bespreekt of bekritiseert deze regels niet, je breidt ze uit. En dat is een verveelvoudiging in gewijzigde vorm en geen citaat.

Afhankelijk van hoe veel je kopieert uit de originele bestanden, zou je wellicht aanspraak kunnen maken op artikel 18a Auteurswet:

Als inbreuk op het auteursrecht op een werk van letterkunde, wetenschap of kunst wordt niet beschouwd de incidentele verwerking ervan als onderdeel van ondergeschikte betekenis in een ander werk.

Een paar regeltjes uit phpBB in een groot eigen werk, met als enige doel aangeven waar in phpBB het eigen werk moet worden ingevoegd, zou onder deze uitzondering moeten vallen.

Ga je echter uitgebreid bestaande code aanpassen en niet zozeer eigen code toevoegen, dan ben je toch echt een afgeleid werk aan het maken.

Arnoud