Afgeleide werken bij Openstreetmap (3)

openstreetmap-logo.pngEn daar waren we dan weer met deel drie van de vraag welke rechten er op de databank van het vrijelandkaartenproject Openstreetmap zitten. Al in deel 1 bleek dit een lastige kwestie. Want: wat wordt nu precies waarvan afgeleid? (Waar vanaf geleid? Waar van afgeleid? Argh.) In deel 2 leek de tussenconclusie te zijn dat de kaarten gemaakt uit de OSM-database een afgeleid werk lijken te zijn van de stylesheet.

Kaarten uit OpenStreetmap worden namelijk gemaakt door een grote hoeveelheid GPS-coördinaten in een databank te stoppen en te voorzien van verbindingen die labeltjes krijgen met bijvoorbeeld “fietspad” of een straatnaam. Op basis van die databank kun je dan kaarten genereren voor elk oppervlak en op elke schaal die je wilt. Die stylesheet bepaalt welke kleuren en dergelijke er in die kaarten terechtkomt. Een voorbeeld uit de OSM-documentatie:

Vier kaarten uit het OpenStreetmap project, gebaseerd op dezelfde data

Het lijkt me dus zeker verdedigbaar dat een stylesheetmaker een auteursrecht kan claimen op de stijlkeuzes. Maar is een kaart een afgeleid werk van de stylesheet?

Ik vermoed van wel, al zal het afhangen van welke elementen uit de stylesheet zelf in de kaart terechtkomen. Want een afgeleid werk moet wel op een of andere manier concrete beschermde elementen uit het werk overnemen waar het van afgeleid is. Nu hoeft dat niet letterlijk – een toneelstuk is een afgeleid werk van een boek bijvoorbeeld, zelfs als de spelers geen woord letterlijk zeggen zoals het in het boek staat. In die situatie zijn zaken als het plot, de karakters, uiterlijk, verloop en dergelijke van het verhaal overgenomen, en dat is al genoeg.

Maar: wat neem je over uit de stylesheet in de kaart die uiteindelijk gegenereerd wordt? De kleurkeuzen in ieder geval, en de kleur en positionering van teksten zo te zien ook. De derde kaart uit dit voorbeeld heeft bijvoorbeeld veel duidelijker aanduidingen van plaatsnamen dan de andere drie.

Opvallend (voor mij dan) is dat ik geen enkele stylesheet kan vinden waar een expliciete licentie bij staat. De meest gebruikte stylesheet is Mapnik maar zelfs daarvan zie ik nergens wat daarmee mag. Ik neem aan dat ze onder dezelfde Creative Commonslicentie horen te vallen als de rest van het project, maar het staat nergens.

Nou, en nu eens inlezen in het databankenrecht zoals dat geldt voor kaarten.

Arnoud

8 reacties

  1. Ik neem aan dat ze onder dezelfde Creative Commonslicentie horen te vallen als de rest van het project, maar het staat nergens

    Volgens de README bevat de LICENSE de: GPL Version 2 license text for all sources found in this repository

    Die stylesheet staat in het repository, en ik denk ook dat je dat als Source code kunt beschouwen.

  2. Is er een expliciete verklaring van de makers of de uitvoer van Mapnik wel of niet onder de GPL valt?

    Uit sectie 0 van de GPL:

    the output from the Program is covered only if its contents constitute a work based on the Program (independent of having been made by running the Program). Whether that is true depends on what the Program does.

    De belangrijkste invoer voor de kaart komt natuurlijk uit de database; maar hoeveel komt er mee aan Mapnik code en is dat genoeg om een aan de criteria voor “afgeleid werk” te voldoen?

  3. “Afgeleid werk” is in de Nederlandse auteurswet niet gedefinieerd. Als een Nederlandse rechter het zou lezen in een licentie, zou hij waarschijnlijk een woordenboekdefitie gebruiken. Wat ik over de GPLv2 en LGPLv2 lees is dat het om die reden niet zeker is of in onze contreien de verplichting je eigen werk onder GPL te plaatsen als voor een deel GPL-code meegebruikt even hard is als in de V.S.

    Om die reden wordt in de GPLv3 de definitie van een afgeleid werk expliciet gegeven.

  4. De GPL FAQ zegt eenvoudigweg:

    More generally, when a program translates its input into some other form, the copyright status of the output inherits that of the input it was generated from.

    De input (van de renderer) zijn de stylesheet en de osm databank. De output is een bitmap met een kaartje. Als je het zo bekijkt wordt inderdaad geprobeerd om GPLv2 en Creative Commons materiaal te mixen.

    Maar ik ben ook van mening dat ik geen auteursrecht kan claimen over mijn bijdragen aan openstreetmap. Als dat inderdaad in het algemeen geldt, dan heb je toch geen Creative Commons nodig om de osm database te gebruiken? (Ik laat eventueel databankenrecht nog even buiten beschouwing). In dat geval zouden de kaartjes GPLv2 zijn. Of ga ik nu te kort door de bocht?

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.