Mag ik een game op CD (ja, op CD) twee maal installeren op twee computers?

Via Reddit:

Hello, I own the physical copy (bought legally from a store over 10 years ago) of a game that (for those who never bought games during the CD era) installs the game files on the computer and allows the game to be run without disk. I was wondering: Is installing the game using the disk on a laptop A and then moving the game files on a computer B considered illegal?
In de tijd van games streamen en alles maar online is het verfrissend zo’n ouderwets aandoende vraag aan te treffen. En het is juridisch nog iets gecompliceerder dan je zou denken.

Hoofdregel van de Auteurswet is natuurlijk dat je werken niet mag kopiëren zonder toestemming. Maar we hebben daar een uitzondering op, en die heet de thuiskopie. Je mag van een legaal verkregen werk (dus niet illegaal downloaden) een kopie maken, dat is ook waar je de thuiskopieheffing voor betaalt die op je laptop en andere lege muziek- en filmopslagmedia wordt berekend. Een film mag je dus rippen van dvd naar een digitaal bestand om op je laptop af te spelen, bijvoorbeeld.

Specifiek bij software was de lobby iets succesvoller: daar geldt het recht op thuiskopie namelijk niet, zo staat expliciet in de Auteurswet (artikel 45n). Weliswaar mag je een reservekopie maken (artikel 45k) maar dat is niet bedoeld voor een apart speelbare kopie van een spel. Wat de vraagsteller wil, mag dus binnen dat kader alleen als de ‘move’ naar B bedoeld is om van laptop A over te stappen naar computer B, met name wanneer laptop A kapot is gegaan of iets dergelijks.

Als het erom gaat om het spel op twee computers tegelijk te kunnen spelen (de laptop op het werk, de computer thuis) dan kan dat alleen als de licentie het toestaat. Daarvoor zul je dus terug moeten naar de verpakking die je tien jaar geleden weggegooid hebt, of kijken of de bij installatie langskomende EULA hier wellicht wat over zegt. Sommige spelaanbieders waren redelijk inschikkelijk, dus het is niet uitgesloten.

(Het maakt niet uit of de vraagsteller het spel twee maal installeert vanaf CD of de geïnstalleerde versie op A kloont naar computer B.)

Arnoud

34 reacties

  1. De werkelijke vraag is hier natuurlijk of er überhaupt een haan naar kraait. Zolang je de game niet verspreid onder derden denk ik niet dat er iets aan de hand is. Zelf heb ik een broertje dood aan fabrikanten met al te strikte regeltjes om hun vaak toch al exorbitante inkomsten veilig te stellen. Ik boycot die software dan gewoon.

      1. Inderdaad. Mijn eigen standpunt is dat auteursrecht in handelsregulering is, en dat die dus niet relevant is voor wat in de privacy van een privewoning (dus buiten de handel) plaatsvind. Dit mag dan strijdig met de letter van de huidige wet zijn, maar als we een economische belangenafweging maken tussen de zogenaamde verliezen door dergelijke thuiskopieen, de kosten van handhaving, en de gigantische privacyinbreuk die noodzakelijk is om draconische auteurswetgeving te handhaven, denk ik dat we er al snel op uitkomen dat het belang van auteursrecht niet groot genoeg is om hier een punt van te maken. Het liefst zie ik dat de wet dat expliciet maakt, maar als de staande rechtspraak wordt dat je effectief niet kunt handhaven in dergelijke gevallen is het wat mij betreft ook prima (de rupsjes-nooitgenoeg aka auteursrechtmaximalisten zullen daar niet blij mij zijn, maar die zijn principieel nooit tevreden.)

        Auteursrecht moet gewoon het minimum zijn dat nodig is om het publieke doel van auteursrecht te bereiken: al het meerdere is “special interest” wetgeving, maatschappelijk gezien inefficient en dus een niet te rechtvaardigen beperking van de vrijheid. Ik voel me daarom ook op geen enkele manier moreel gebonden om mij aan onzinnige implicaties van de huidige regels te houden.

  2. Wat mij hierbij wel altijd uitermate heeft verbaast is dat de gameproducenten een aandeel kregen uitgekeerd uit de inkomsten van de thuiskopieheffing, en dat terwijl een thuiskopie niet was toegestaan. Dit leek mij redelijk in strijd met de letter en de intentie van de wet — en als die stichting thuiskopie zich al niet aan de wet wenst te houden, wie ben ik dan om te zeggen dat anderen dat wel moeten doen –. Ik kan het in de recente opgaven niet meer terugvinden, trouwens. Misschien viel de hypocritie iets te veel op.

    Wat mij betreft gaat die hele thuiskopieregeling subiet overboord. Het is puur een spelletje gelden verdelen, zonder dat daar een duidelijke prestatie tegenoverstaat, en zonder dat het bijdraagt aan verdere bevordering van creativiteit, want juist de uitgevers en artiesten die al “binnen” zijn profiteren daar het meest van, terwijl beginnende (hobby) artiesten het zelfs moeten betalen voor de media waarop zij hun werk maken. Het is dus een soort reverse Robin Hood regeling.

  3. Over games op CDs gesproken. Veel laptops en zelfs desktops hebben geen cd speler meer. Dus zal je dit soort games via een omweg moeten installeren. Zover ik de regels begrijp, mag je dus een ISO van de cd maken, deze overzetten naar de computer zonder cd speler en deze daar installeren.

    Is het vervolgens toegestaan om een 3rd-party patch te installeren die zorgt dat de game die voor XP geschreven is, draait onder Windows 10? En is het dan ook toegestaan om een patch te installeren die ervoor zorgt dat het spel opstart zonder dat de CD in de computer zit (AKA no-cd crack), er zit immers geen cd speler ingebouwd.

    1. Het toepassen van patches ligt gevoelig, vooral bij de uitgevers van de spellen.

      Ik denk dat je met een patch om een spel ook onder een nieuwe Windows versie te laten draaien een goed verhaal hebt dat het past onder “het verbeteren van fouten”. Waar het gaat om het verwijderen van de CD-check denk ik dat je aangevallen gaat worden op het “omzeilen van een beveiligingsmaatregel” en dat dat (als het ooit tot een rechtszaak komt) veel lastiger wordt om een rechter te overtuigen.

      1. Voor de compabiliteits patch, is het dan ook verplicht om de anti-piracy module te updaten zodat hij werkt met de nieuwste windows versie? (aangenomen dat deze het daadwerkelijk niet doet onder nieuwere Windows versies.) Verwijderen is veel makkelijker.

        1. Ik kan echt niet zeggen hoe dat in het algemeen zal uitpakken. Veel hangt af van hoe beide partijen hun standpunten brengen. Een “Cd-check” verwijderen omdat die niet werkt op Windows 10? Het is op het randje. Als je er een goed verhaal bij hebt (Het spel wordt onderdeel van een expositie) is er een kans op winst; maar het blijft riskant.

  4. En dan is er ook nog de vraag of je een backup kopie van de CD zelf mag maken voor het geval dat de originele CD defect raakt. Als ik het me goed herinner zou dat altijd toegestaan zijn. Kopieerbeveiligingen maken dat echter nogal eens lastig.

    Zelf heb ik een keer een spel gekocht waarbij in de licentie stond dat ik wel een backup kopie van de installatie CD mocht maken. Daar zat echter ook een kopieerbeveiliging op, dus dat lukte niet. Na wat zeuren daarover bij de uitgever hebben ze me een extra installatie CD gestuurd.

  5. In artikel 45j Aw is vastgelegd dat er geen sprake is van inbreuk op het auteursrecht op een werk, wanneer er een “verveelvoudiging, vervaardigd door de rechtmatige verkrijger van een exemplaar van eerder genoemd werk, die noodzakelijk is voor het met dat werk beoogde gebruik.” Hieruit volgt dat het in beginsel is toegestaan om een gekocht spel te installeren op twee computers. Het artikel is van regelend recht en dus kan men hier in het nadeel van de gebruiker van afwijken. De tweede zin maakt duidelijk dat van dit artikel niet in het nadeel van de gebruiker kan worden afgeweken dit niet kan als dit gebeurt voor het laden, in beeld brengen of het verbeteren van fouten.

    1. Als de EULA vermeldt dat de licentie voor één computer bestemd is, dan kun je niet met artikel 45j betogen dat het op twee computers mag. Dit is geen verboden nadelige afwijking, want het legt niet het laden, in beeld brengen of foutverbeteren aan banden. Het beperkt het installeren.

      1. Als het installeren noodzakelijk is voor het beoogde gebruik, dan mag dat volgens artikel 45j. Of het op meer dan een computer in parallel mag kun je over twisten, maar als die oude computer de geest geeft (of gestolen wordt), zie ik niets verkeerd om het op een nieuwe opnieuw te installeren — anders zou ik mijn legale kopie niet meer kunnen gebruiken.

        Ik zie regelmatig originele CD’s van spellen bij de kringloopwinkel liggen, en, als ik dat zou willen, kan ik die kopen zonder dat er sprake is van een licentieovereenkomst of EULA, en dan gelden dus gewoon de basisprincipes van het auteursrecht.

        1. Het beoogde gebruik volgt volgens mij in beginsel uit de EULA. Als die zegt “één installatie door een consument” dan kan een mkb-bedrijf het niet twintig keer installeren, zijn zakelijk gebruik op 20 computers is niet beoogd. Idem voor de zzp’er, dat is wel één installatie dan maar niet consumentgebruik.

          Eens dat je het mag herinstalleren als de originele installatie weg is. Maar niet tweemaal tegelijk laten bestaan als speelbare kopie.

          Dat is een leuke. De vraag is dan, wat is dan het beoogd gebruik? Mag die mkb’er een oorspronkelijk als consumentenversie bedoeld softwarepakket daar kopen en 20 maal installeren en zakelijk gebruken?

          1. We kunnen gaan kijken naar “maatschappelijke gebruiken” waar het gaat over software-gebruik. Het was gebruikelijk dat een CD-set geïnstalleerd mocht worden voor één gebruiker op één computer. Onderscheid maken tussen “consumenten” en “professionals” was zeldzaam. Ik zou zeggen dat de MKB-er die een pakket op 20 computers wil installeren aan 20 CD-sets moet zien te komen. (Of aan een CD-set met licentie voor 20 gebruikers.)

          2. Zover ik weet is er een rechtsbeginsel dat specifieke afspraken boven algemene gaan. Zo gaat een toezegging van een verkoper boven wat de algemene voorwaarde zeggen (als je tenminste kan bewijzen wat de verkoper belooft/toegezegd heeft).

            Als ik dus een winkel binnen loop en zeg dat ik een windows licentie wil hebben voor mijn bedrijf en ze geven mij een home en student versie mee, dan verwacht ik dat ik deze zou mogen gebruiken. Hun impliciete toezegging dat deze versie geschikt is voor het door mij duidelijk omschreven doel, zal boven de algemene voorwaarde moeten gaan. Vooral omdat het “accepteren” van EULAs bij de installatie van een in een winkel gekochte software uberhaubt twijfelachtig is, de overeenkomst is immers in de winkel gesloten, je hebt het doosje met de licentiecode erin geopend en je bent dus geforceerd om op “accept” te drukken bij de installatie, je kan hem immers niet meer geopend terugbrengen volgens de winkel.

            Meestal zegt de EULA dat je hem wel kan terugbrengen voor je volledige geld terug als je hem niet wilt accepteren, maar ik wens je veel succes om dat te voor elkaar te krijgen.

              1. Tweede hands buiten beschouwing latende, omdat die waarschijnlijk een “as is” voorwaarde hebben. Ook al mag de winkel niet namens de softwareleverancier spreken, zou je alsnog kunnen claimen dat het een ondeugdelijk product is. Het doet niet wat gezegd was dat het zou moeten doen. (Dat de licentie gebruikt mag worden door een bedrijf.)

                Zou je een conformiteitsclaim kunnen indienen waarin je eist dat de winkel het product “repareert” zodat het doet wat belooft was? In dit geval zou dat dus een upgrade naar een andere Windows versie inhouden, de “reparatie” is dus niet onmogelijk. Op meerdere computer mogen installeren, zou ook “gerepareerd” kunnen worden met volume license of extra licenties.

                Als jij een auto koopt waarbij gezegd was dat een autoradio inbegrepen was, maar dat blijkt een extra upgrade te zijn waar een meerprijs aan hangt, dan zal jij ook eisen die upgrade gratis te krijgen ipv toestaan dat de garage de hele koop ongedaan maakt.

                1. De wet (art. 7:21 BW) definieert reparatie als “herstel van de afgeleverde zaak, mits de verkoper hieraan redelijkerwijs kan voldoen”. Dat is een lagere lat dan “tenzij herstel onmogelijk is”, wat dan weer het criterium is bij een consumentenkoop (lid 4). Ik zou zeggen dat upgraden niet onmogelijk is om te eisen maar ook niet gewoon redelijk. Een zakelijke koper heeft dus pech, een consumentkoper kan een upgrade eisen. Natuurlijk vereist dit wel dat de verkoper heeft beweerd dat de software werkt op de manier die de koper wilde. Ik kan me voorstellen dat softwareverkopers dat niet snel doen.

                  Het verschil met de autoradio is dat dat “aflevering van het ontbrekende” is, en dat is weer wat anders juridisch gezien.

          3. Het is m.i. geen redelijke wetsuitleg om voor de uitleg van begrip “beoogd gebruik” te kijken naar de bepaling “één installatie”. De wet geeft aan wanneer van de wetsbepaling in het nadeel van de koper mag worden afgeweken en wanneer dat niet mag. Dat omzeil je op het moment dat je opneemt “je mag het programma niet laden” en dat vervolgens uitleg als “beoogd gebruik”. Dat laat natuurlijk onverlet dat “één installatie” wel een toegestane afwijking is.

                1. Ik snap niet meer wat je aan het betogen bent.

                  Artikel 45j zegt dat je de software mag installeren, laden en in beeld brengen voor zover nodig voor het beoogd gebruik. Ook zegt het dat de EULA geen beperkingen op dit recht mag introduceren als het gaat om laden en in beeld brengen (en foutcorrectie). Een auteursrechtelijke beperking op het recht om te installeren mag dus wel.

                  Alles begint bij de vraag wat “beoogd gebruik” is. Als dat bijvoorbeeld is “alleen door een consument”, dan mag een zakelijke gebruiker de software niet gebruiken. Het verbod op zakelijk gebruik is dan legaal onder artikel 45j.

                  De vraag voor mij is dan vooral hoe je bepaalt wat beoogd gebruik is. Ik zou zeggen dat je dan begint bij de EULA, dit blijkt ook uit literatuur zoals deze (p28). In deze dissertatie vind ik zelfs:

                  Dwingendrechtelijk mag onder meer het laden, uitvoeren, in beeld brengen en het verbeteren van fouten niet contractueel worden verboden.37 Wel mogen contractueel nadere voorwaarden aan deze gebruikshandelingen worden gesteld.38 Op deze wijze kunnen partijen bijvoorbeeld precies invullen op welke locatie, of op hoeveel computers of door hoeveel personen de software gebruikt mag worden.39
                  Bij noot 38 wordt verwezen naar de MvT uit 1993 waarin vrijwel hetzelfde wordt gezegd.

                  Ik concludeer hieruit dat je weliswaar niet de genoemde rechten mag ontzeggen maar dat een numerieke beperking (“één computer tegelijk”) geen ontzegging is volgens de wetgever en dus mogelijk is. Ik laat het dan ook hierbij.

                  1. Mijn vraag is “Wanneer gaan de beperkingen in de EULA zodanig knellen dat ze als onredelijk bezwarend moeten gaan gelden?” De typische EULA geldt als Algemene Voorwaarden en kan dus getoetst worden aan de grijze en zwarte lijsten van onredelijke bedingen.

                    1. Dat is een hele goede vraag. Ik ga me dan wel eerst afvragen of een licentiescope (“deze software mag op één computer door één persoon worden gebruikt”) telt als een kernbeding (en dus geen algemene voorwaarde). Het raakt immers nogal aan de kern van de overeenkomst wat je mag met de software, dat is vrijwel het geheel van wat je afneemt als licentienemer. Ik weet dat dat begrip beperkt wordt uitgelegd. Maar als het een kernbeding is, mag je het niet toetsen aan de regels van de onredelijk bezwarendheid en zwarte/grijze lijst.

                      1. Het is voor mij duidelijk dat een “Single user license” maar voor een gebruiker bestemd is, dan verwacht ik dat de software geïnstalleerd mag worden op tenminste één computer van de gebruiker en vervangende computers (waarbij de installatie op de vorige onbruikbaar is geworden of gemaakt). Bij een “ten seat license” verwacht je dat er door tien gebruikers gebruik gemaakt kan worden van de software.

                        En natuurlijk zijn er nog wel wat details te regelen (betekent “ten seats” zeven gebruikers in Amsterdam en drie in Rotterdam of zou je daarvoor twee aparte licenties nodig hebben?), maar dat zou bij een deal tussen professionals duidelijk moeten zijn.

                        1. Maar wat is “één gebruiker”? Als ik twee computers met dezelfde gebruikersnaam heb en ik ben ook de enige die er gebruik van maakt, dan telt die tweede computer dus nog altijd als “één gebruiker”?

                          Om de autovergelijking te maken: als er staat “Deze autoradio mag door één bestuurder worden gebruikt”, dan betekent dat niet dat ik hem niet in een tweede auto mag gebruiken; ik ben immers nog steeds de bestuurder van die tweede auto.

                          1. Ik ken verschillende licentievarianten; Borland had iets van: “je mag de software op meer computers installeren, maar slechts een persoon mag van de licentie gebruik maken en je wordt niet geacht het programma op meerdere computers tegelijkertijd te draaien.” Bij andere leveranciers is het “op maar een computer installeren.” Ik weet niet van rechtszaken over deze licentiedetails.

                  2. We zijn het over het resultaat ook eens. Vragen die beantwoord moeten worden zijn: 1. Wat is beoogd gebruik? 2. Welke verveelvoudigen zijn voor dat beoogd gebruik mogelijk? 3. Hoe kun je afwijken van het recht om verveelvoudigen te maken voor het beoogd gebruik? Je hebt het tot zover zelf alleen de eerste vraag beantwoord. Verder laat ik het er ook maar bijzitten.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.