Een download binnen je Spotify-abonnement is géén thuiskopie, dus die heffing kan weer iets omlaag

Het Gerechtshof Den Haag oordeelt dat offline opslag binnen abonnementsdiensten geen privékopieën zijn en dus niet gecompenseerd mogen worden door een thuiskopieheffing. Dat meldde ITenRecht onlangs. Het is het zoveelste deeltje in de grote puzzel omtrent de vraag: waarom betalen we ook weer een thuiskopieheffing?

De thuiskopie is ooit in de jaren zestig bedacht als oplossing voor het dilemma dat je enerzijds wil dat mensen thuis gewoon een bandopname van muziek (later ook film en televisie) kunnen maken, maar anderzijds ook geen groot gat in de inkomsten van muzikanten wilt laten ontstaan door al dat gekopieer. De invulling ging simpel: een vast bedrag per blanco opslagmedium, te betalen bij de aanschaf. Zo bleef alles ook mooi anoniem, privacy was nog een ding in die tijd.

Ondertussen is er natuurlijk wel het een en ander veranderd: zowat elk apparaat bevat opslagruimte, we streamen uit de cloud, er wordt nog steeds gedownload uit illegale bron en ga zo maar door. Het mooie beeld van “men koopt een lege drager en zet daar natuurlijk muziek op” is allang niet meer verdedigbaar.

Toch bleven de thuiskopieheffingen stijgen, en daar kwamen steeds nieuwe rechtvaardigingen bij. Zoals dat de heffing ook voor illegale kopieën dienden, iets dat in 2014 al afgeschoten werd. Een heffing mag alleen voor legaal verkregen kopieën. Toen dook er dus een nieuwe soort thuiskopie op: de cloudkopie (zeg maar je online backup) en de streamingkopie, zeker voor het geval je een liedje tijdelijk opslaat (offline cache) binnen je muziekspeler zoals Spotify.

Dit laatste voelt erg onrechtvaardig en dat is het ook: je betaalt al aan Spotify voor de muziek, en dan betaal je nóg een keer om die muziek in een offline situatie te mogen afspelen? Volgens de letter van de wet echter klopt het: je harddisk of ssd-geheugen in je laptop, tablet of telefoon ís een medium bestemd om dingen als muziek op te slaan en af te spelen, en daar is gewoon een heffing voor verschuldigd.

Het Hof Den Haag echter ziet de uitkomst anders voor zulke cache-kopieën, die men tethered downloads noemt want dat was ooit een hippe term geloof ik. Die kopieën maak jij niet, althans jij beslist niet wat en hoe er wordt gekopieerd. Dat doet de app, zoals ontworpen door de dienstverlener. Bovendien kunnen zij de kopie wissen (bijvoorbeeld na een week opslag). Dat is niet het soort kopie waar de thuiskopie-regeling over gaat.  Derhalve mag het thuiskopiebesluit (de hoogte van de vergoeding) dus geen post hiervoor hebben, wat dus betekent dat deze opnieuw opgesteld mag worden.

Helemaal hoofdpijn krijg ik van de redenering over clouddiensten. Je kunt je laptop of telefoon syncen met een clouddienst. Dan moet je ook een thuiskopieheffing betalen, want je maakt dan een thuiskopie in de cloud. Dat mag wél bij de verkoop van de laptop of telefoon in rekening worden gebracht, want het is de bedoeling dat voor zo veel mogelijk soorten kopieën er heffingen betaald worden. Uit een arrest uit 2015 (Copydan) valt op te maken dat het toegestaan is om dan de heffing te leggen bij het apparaat waarmee je de kopie maakt, in plaats van bij het apparaat waarop de kopie opgeslagen wordt. Dus dat.

Arnoud

Mag ik een game op CD (ja, op CD) twee maal installeren op twee computers?

Via Reddit:

Hello, I own the physical copy (bought legally from a store over 10 years ago) of a game that (for those who never bought games during the CD era) installs the game files on the computer and allows the game to be run without disk. I was wondering: Is installing the game using the disk on a laptop A and then moving the game files on a computer B considered illegal?
In de tijd van games streamen en alles maar online is het verfrissend zo’n ouderwets aandoende vraag aan te treffen. En het is juridisch nog iets gecompliceerder dan je zou denken.

Hoofdregel van de Auteurswet is natuurlijk dat je werken niet mag kopiëren zonder toestemming. Maar we hebben daar een uitzondering op, en die heet de thuiskopie. Je mag van een legaal verkregen werk (dus niet illegaal downloaden) een kopie maken, dat is ook waar je de thuiskopieheffing voor betaalt die op je laptop en andere lege muziek- en filmopslagmedia wordt berekend. Een film mag je dus rippen van dvd naar een digitaal bestand om op je laptop af te spelen, bijvoorbeeld.

Specifiek bij software was de lobby iets succesvoller: daar geldt het recht op thuiskopie namelijk niet, zo staat expliciet in de Auteurswet (artikel 45n). Weliswaar mag je een reservekopie maken (artikel 45k) maar dat is niet bedoeld voor een apart speelbare kopie van een spel. Wat de vraagsteller wil, mag dus binnen dat kader alleen als de ‘move’ naar B bedoeld is om van laptop A over te stappen naar computer B, met name wanneer laptop A kapot is gegaan of iets dergelijks.

Als het erom gaat om het spel op twee computers tegelijk te kunnen spelen (de laptop op het werk, de computer thuis) dan kan dat alleen als de licentie het toestaat. Daarvoor zul je dus terug moeten naar de verpakking die je tien jaar geleden weggegooid hebt, of kijken of de bij installatie langskomende EULA hier wellicht wat over zegt. Sommige spelaanbieders waren redelijk inschikkelijk, dus het is niet uitgesloten.

(Het maakt niet uit of de vraagsteller het spel twee maal installeert vanaf CD of de geïnstalleerde versie op A kloont naar computer B.)

Arnoud

Britten mogen (weer) geen thuiskopie meer maken

software-disc-cd-dvd-dragerHet UK High Court is knettergek, aldus Cory Doctorow: volgens hun laatste auteursrechtarrest mogen de Britten geen thuiskopieën van gekochte DVD’s meer maken, omdat rechthebbenden daarvoor geen vergoeding krijgen. En dat terwijl de Britse regering net een goed jaar geleden dit eindelijk eens in de wet toegestaan had. Wat krijgen we nou?

Het recht om voor je eigen gebruik een kopie te maken, staat in alle Europese landen in de auteurswet. Alle landen? Nee, niet alle: Groot-Brittannië had nooit expliciet dit in haar wet opgeschreven. Men kende al langer het concept “fair dealing”, ongeveer het Amerikaanse fair use, en dacht dat een thuiskopie daar ook wel onder zou vallen.

In 2014 werd deze regel alsnog wettelijk vastgelegd, zodat er geen onduidelijkheid meer kon bestaan over het ‘faire’ karakter van deze handeling.

De meeste landen die een dergelijke regeling hebben, hebben er tevens een heffing aan gekoppeld. Die heffing wordt dan uitgekeerd aan rechthebbenden, vanwege de vermeend gemiste inkomsten omdat er nu minder dvd’s of cd’s worden verkocht. Immers, wie niet legaal een cd kon rippen die had er wel twee gekocht. (Ja ja ja, ik weet het. Ik leg het alleen maar uit.)

Groot-Brittannië koos echter anders: geen heffingen, gewoon legaliseren van thuis kopiëren. “The UK government doesn’t think British consumers would tolerate levies”, aldus een woordvoerder van de regering destijds.

De High Court oordeelt nu echter dat dit helemaal niet mag, gewoon maar iets legaliseren dat voorheen auteursrechtinbreuk was. Daar moet echt een compensatie tegenover staan voor rechthebbenden. Binnen het auteursrechtstelsel is dat logisch, de gedachte is immers dat je eigenlijk áltijd moet betalen, en als je iets doet waarvoor je niet hoeft te betalen, dan had je eigenlijk tóch nog iets moeten betalen. Iets formeler gezegd: uitzonderingen in auteurswetgeving moeten voldoen aan de driestappentoets, en die vereist dat de belangen van rechthebbenden niet onredelijk mogen worden geschaad door de uitzondering – waarbij een heffing ter compensatie de standaardoplossing is om hieraan te voldoen.

Bijgevolg zijn de Britten nu weer terug bij af. Thuiskopiëren mag eigenlijk niet, maar waarschijnlijk toch wel als “fair dealing” en/of “pak me dan als je kan”.

Arnoud