Internetrecht door Arnoud Engelfriet

Interessante discussie bij Tweakers:

Lang verhaal in oktober 2017 wat besteld bij bol.com, week later geretourneerd via de AH daarvoor gekozen tijdens het retourproces. Daar een ontvangstbewijs van gekregen. Poos daarna herinnering ontvangen niet betaald, bewijs doorgestuurd niets meer gehoord. Toen opeens in januari van accountor een incassobureau een mail/brief gehad met een vordering.

Het pakket bleek vervolgens kwijtgeraakt ergens na die inleveractie bij het Bol.com-afhaalpunt, zo kon de topicstarter reconstrueren uit het verzendbewijs dat hij had meegekregen. De PostNL track&trace code liet zien dat het bij Bol.com was afgegeven door de postbezorger, maar Bol.com stelde het nooit in ontvangst te hebben gekregen. En nu is meneer dus gedagvaard door het incassobureau.

Hoofdregel uit de wet is dat je als afzender moet zorgen dat je zending aankomt bij de ontvanger. Ook bij het retourneren van een internetbestelling. Wie dus met een retourzending naar een PostNL punt gaat en het daar laat versturen, is afhankelijk van de zorg van de postvervoerder en moet maar verzekerde verzending kopen als hij het risico op kwijtraken niet wil dragen. Dat zou dus ook bij deze topicstarter zo zijn, als hij het per post (of DHL of wie dan ook) had laten versturen.

Echter, de topicstarter is naar een lokale Albert Heijn gegaan waar van die mooie Bol.com-afhaalpunten zijn. Logo en huisstijl van Bol. Dan spreken we van een “gemachtigde van Bol.com”, en dan is het pakket bij Bol.com aangekomen zodra het over de toonbank is gegaan bij de Appie (art. 6:230s lid 1 BW):

Tenzij de handelaar heeft aangeboden de op basis van de ontbonden overeenkomst geleverde zaken zelf af te halen, zendt de consument onverwijld en in ieder geval binnen veertien dagen na het uitbrengen van de in artikel 230o lid 3 bedoelde verklaring de door hem ontvangen zaken terug of overhandigt deze aan de handelaar of aan een persoon die door de handelaar is gemachtigd om de zaken in ontvangst te nemen.

Dat men het vanaf de Albert Heijn-vestiging door PostNL naar een Bol.com-sorteerpunt laat vervoeren, doet daar niet aan af. Dat hoef je als consument niet te weten, juist omdat je met zo’n afhaalpunt in huisstijl van Bol.com te maken hebt. Dat kleine lettertjes op het verzendbewijs misschien naar PostNL verwijzen, of dat je een label krijgt met een postadres erop, is daarbij eveneens niet relevant. Wat de grote letters geven, kunnen de kleine niet wegnemen.

Wat overigens niet wil zeggen dat als je een label krijgt van de webwinkel, je meteen mag zeggen dat het dus hun risico is. Dat label is alleen een manier om de terugzendkosten voor rekening van de winkel te laten komen, maar het blijft jouw risico om het dan via PostNL (of DHL of wie dan ook) te versturen.

Maar laat je het ophalen door zeg PostNL of DHL dan is het dus vanaf het inladen voor risico van de winkel. Dat is immers het “aanbod zelf af te halen”, en dat de winkel daarvoor een bezorgbedrijf inschakelt is zijn risico.

Arnoud

Een lezer vroeg me:

Een tijd geleden had ik wat besteld bij een webwinkel, maar kennelijk een typefout in mijn mailadres gemaakt. Het bestelde is geleverd, en nu twee maanden later krijg ik een brief van een incassobureau of ik even de prijs plus incassokosten wil betalen, anders gaan ze dagvaarden. Het klopt dat ik had gekozen voor achterafbetalen, en toen ik belde met de winkel bleek inderdaad dat het mailadres fout was en dat ik daarom de herinneringen per mail niet gehad heb. Maar moet ik nu zomaar de incassokosten betalen?

Een verkeerd mailadres invullen is in principe jouw risico, net als iets op een onjuist adres laten bezorgen. Een webwinkel kan niet weten dat dit niet jouw adres is. Maar het is in zoverre raar dat accounts normaal worden geverifieerd (klik op deze link om je account te bevestigen) zodat dit niet zomaar moet gebeuren. Ik ben dus verrast dat dat hier niet gebeurt.

Dat gezegd hebbende, de juridische vraag komt neer op wanneer een winkel incassokosten mag (laten) rekenen bij een niet-reagerende consument. Dat is sinds een paar jaar apart wettelijk geregeld: je moet een aanmaning krijgen met daarin een termijn van veertien dagen (art. 6:96 lid 6 BW), en pas daarna mogen kosten worden gerekend. Zo te lezen is dat hier niet gebeurd, de eerste brief van het incassobureau was gelijk mét incassokosten. Dat mag dus niet.

Het lijkt er echter op dat een dergelijke veertiendagenbrief ook per mail mag. Het is geen ingebrekestelling die schriftelijk moet, en de wetgever heeft nergens bij invoering van dit wetsartikel een schriftelijkheidseis ingevoerd. Het is dus mogelijk dat het incassobureau ook die veertiendagenbrief per mail heeft gestuurd, met dus precies hetzelfde effect als de eerdere herinneringen: nooit aangekomen.

Hoofdregel uit de wet is dat wie een bericht verstuurt, moet bewijzen dat het is aangekomen. Bij mail valt dat niet mee, tenzij je met trackers gaat werken of mensen naar zo’n portaal stuurt waar mensen moeten inloggen om het eigenlijke bericht te zien. Dat is hier niet het geval. Ik zou er dus naar neigen te zeggen dat de veertiendagenbrief niet is aangekomen zodat geen incassokosten mogen worden gerekend.

Het enige tegenargument volgt uit art. 3:37 lid 3 BW:

Nochtans heeft ook een verklaring die hem tot wie zij was gericht, niet of niet tijdig heeft bereikt, haar werking, indien dit niet of niet tijdig bereiken het gevolg is van zijn eigen handeling, van de handeling van personen voor wie hij aansprakelijk is, of van andere omstandigheden die zijn persoon betreffen en rechtvaardigen dat hij het nadeel draagt.

Je zou hier dan zeggen dat de typefout een “eigen handeling” is waardoor het bericht niet aan kon komen, of dat dit een “omstandigheid zijn persoon betreffende” oplevert. Ik zie die ergens wel, jij máákt de typefout. Maar het is zo gebruikelijk om mailadressen te verifiëren dat ik daar wel moeite mee heb.

Daar komt bij dat je normaal een foutmelding krijgt als mail niet aankomt, zodat de afzender wéét dat hier een typefout was. Dan zou ik het raar vinden dat deze achterover kan zitten en incassokosten kan gaan vragen. Helemaal als je bedenkt dat wanneer de mail wél aankomt en de ontvanger deze negeert, de afzender niet kan bewijzen dat deze is aangekomen en dan géén incassokosten mag vangen. Dat voelt zo oneerlijk dat ik zeg: ondanks deze typefout mogen geen incassokosten worden gerekend.

Arnoud

Schoonmaakplatform Helpling mag geen commissie in rekening brengen aan schoonmakers, heeft de Rechtbank Amsterdam geoordeeld. Dat las ik bij Nu.nl. Een woordvoerder van het platform vertelt dat het operationeel een uitdaging zal zijn om het model om te gooien. Een nogal vervelende boodschap, en diverse ondernemers met eigen platforms mailden me of dit nu een algemene regel gaat worden, dat je mensen die je bij klanten aanbrengt geen commissie meer in rekening mag brengen. De uitspraak is inderdaad verrassend maar wel specifiek voor deze branche.

Helpling exploiteert een online platform waar schoonmakers en huishoudens afspraken kunnen maken over uit te voeren huishoudelijke werkzaamheden. Een typisch voorbeeld van de platformeconomie: de dienst brengt mensen bij elkaar en die sluiten samen de daadwerkelijke overeenkomst voor de gewenste dienst. Deze kennen we van eten bestellen tot klusbedrijven of advocaten. Een handige manier om vraag en aanbod bij elkaar te brengen en daar een centje van mee te nemen.

De vraag is altijd hoe zo’n platform geld verdient, en dat is meestal met commissies bij de zakelijke partij. Dan gaan de consumenten het platform graag gebruiken want gratis professionals vinden is natuurlijk handig. Bij Helpling betaal je als opdrachtgever (als huishouden dus) aan het platform, zij houden een commissie in en betalen de rest uit aan de opdrachtnemer.

Vakbond FNV had hier moeite mee, omdat specifiek in de schoonmaakbranche een algemeen verbindende CAO geldt, en zij meende dat deze CAO op de schoonmakers bij Helpling van toepassing zou zijn. Die schoonmakers zouden namelijk gewoon in dienst zijn (arbeidsovereenkomst), ondanks dat de AV van Helpling zeiden dat sprake was van zelfstandig opdrachtnemers. Dat zag Helpling uiteraard anders, van de vereisten voor een arbeidsovereenkomst zou geen sprake zijn.

De rechtbank geeft Helpling gelijk. Zij betalen weliswaar de opdrachtnemers (wat je zou kunnen vergelijken met loon betalen) en legden een aantal regels op (je mag afspraken niet zomaar annuleren, je moet een zekere kwaliteit leveren et cetera) maar dat is niet hetzelfde als de gezagsrelatie die je met je werkgever hebt. Om die reden is de CAO voor schoonmaakpersoneel dan ook niet van toepassing.

Wel blijkt Helpling een arbeidsbemiddelaar te zijn in de zin van de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs, en die moest ik ook opzoeken:

het behulpzaam zijn bij het zoeken van arbeidskrachten onderscheidenlijk arbeidsgelegenheid, waarbij de totstandkoming van een arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht dan wel een aanstelling tot ambtenaar wordt beoogd;

Helpling voldoet aan deze omschrijving. En dat is dan een probleem, want (artikel 3 lid 1 Waadi):

Bij het verrichten van arbeidsbemiddeling wordt geen tegenprestatie van de werkzoekende bedongen.

De commissie die Helpling inhoudt, is daarmee in strijd met de wet. En dat is dus het grote probleem waar Helpling nu tegenaan hikt: geld vragen van de schoonmakers mag niet, en geld vragen van de consument is een tikje ingewikkeld.

Is dit nu voor alle platforms een probleem? Dat denk ik niet. Het draait hier specifiek om die Waadi, en die vereist dat de personen die je bij elkaar brengt, vervolgens een arbeidsovereenkomst gaan sluiten. Dat is bij een schoonmaker die langdurig langskomt nog wel te verdedigen, maar bij een klusser die je tuin komt doen of het raam komt vervangen is dat zeer zeker niet aan de orde.

Arnoud

De Australische consumentenorganisatie ACCC heeft Samsung aangeklaagd, omdat die vindt dat Samsung consumenten misleidt met advertenties voor zijn Galaxy-smartphones. De advertenties laten mensen zien die hun telefoon in een zwembad of in zee gebruiken. Dat meldde Tweakers vorige week. Samsung heeft niet getest of de smartphones tegen zwembad- of zeewater kunnen, raadt in de handleiding… Lees verder

Maandag blogde ik over de vraag of een werkgever je kan verplichten een smartphone aan te schaffen. Daarop kreeg ik een paar vervolgvragen, met name over WhatsApp dat in het mkb en onderwijs veel gebruikt wordt voor werkoverleg en andere zakelijke communicatie. Mensen ‘moeten’ dan hun 06 doorgeven, of dat wordt gewoon in de groep… Lees verder

Tot hoe lang na uitdiensttreding mag je als werknemer worden ingezet als ‘gezicht’ van het bedrijf? Die vraag stond centraal in een conflict tussen een oud-werknemer van een pakketbezorger en de werkgever. Deze foto werd gebruikt bij persberichten over de dienst, maar op zeker moment ook aangebracht als foto op bezorgbussen en vrachtwagens. Daar maakte… Lees verder

Een lezer vroeg me: Mijn werkgever wil dat ik mobiel bereikbaar ben, niet alleen om te bellen maar ook via een chat-app. Ik heb geen smartphone en wordt dus zo gedwongen die te kopen én een account bij Apple of Google te nemen. Kan een werkgever me dit werkelijk verplichten? Anno 2019 is dit niet… Lees verder

Livestreamwebsite Twitch is in de Verenigde Staten naar de rechter gestapt om een groep anonieme gebruikers aan te klagen. Dat meldde Nu.nl onlangs. De gebruikers plaatsten enorme hoeveelheden ongepaste video’s, waaronder de beelden van de aanslag op een moskee in het Nieuw-Zeelandse Christchurch. Het bleek zo veel dat Twitch tijdelijk geen nieuwe gebruikers toeliet en… Lees verder

Het YouTube-kanaal van het Regionaal Archief Alkmaar is offline gehaald vanwege haatzaaien. Dat las ik op NRC. De aanleiding zouden beelden uit de Tweede Wereldoorlog zijn geweest, die “herhaalde of ernstige schendingen” van de richtlijnen van YouTube op zouden hebben geleverd. Na duizenden boze reacties ging de videosite overstag; het kanaal is weer hersteld. Maar… Lees verder

Talpa-oprichter John de Mol spant een kort geding aan tegen Facebook. Hij eist dat het sociale netwerk stopt met het tonen van nepadvertenties voor bitcoinproducten waarin zijn naam en foto worden gebruikt. Dat meldde het FD onlangs. De ondernemer is niet de enige: ook foto’s van zanger Waylon, presentator Matthijs van Nieuwkerk en techondernemer Alexander… Lees verder