Internetrecht door Arnoud Engelfriet

De ParkeerWekker-app, waarmee gebruikers scanauto’s van een gemeentelijke parkeerdiensten detecteren, is verboden. Dat meldde Tweakers gisteravond. De dienst herkent met AI scanauto’s van gemeentelijke parkeerdiensten en geeft een seintje zodra zo’n controleur je geparkeerde auto passeert. Nee, dat is voor vergeetachtige mensen, aldus de directeur met een braaf gezicht. “Nee, we knipoogden niet, er zat iets in ons oog. Knipoog.” aldus even later bij Top Gear. Kijk, dan verlies je het dus ondanks je mooie juridische argumenten.

Want ja, juridisch gezien is dit – in Nederland – een legale, zij het wat vervelend geurende dienst. Dat zei ik in september, want volgens mij is het legaal om de locatie van scanauto’s door te geven, net zoals de locaties van mobiele flitsers. Natuurlijk mág dat worden verboden, maar dat moet dan wel in een wettelijke regeling zijn opgenomen. Zo’n verbod beperkt immers het grondrecht van de uitingsvrijheid, en dat vereist een wettelijke grondslag, naast noodzaak en proportionaliteit.

Mooie woorden, en ik zie een beetje advocaat daar ook wel een leuk pleidooi van maken. Alleen, mijn mond viel open toen ik het vonnis las met daarin de opsomming van hoe ParkeerWekker ondertussen verkocht werd. Leest u even mee?

1. Op je site tellen hoe vaak en tot welk bedrag je je users aan boetes bespaart (“Katsjing!”, ja letterlijk)
2. Bij Top Gear in het nieuws: “Handig voor mensen die ‘vergeten te betalen’ bij het parkeren. Nee, we knipoogden niet, er zat iets in ons oog. Knipoog.”
3. Bij Autoblog (kennelijk weggehaald) “De organisatie achter Parkeerwekker heeft een advocaat aangesteld en zegt zich van geen kwaad bewust te zijn. Ze doen het enkel om ‘onnodige boetes’ te voorkomen. Juist, Viagra helpt ook tegen rugpijn, maar men gebruikt het voornamelijk ergens anders voor”

De rechter vat de kern van het falen van het concept in één zin samen met de constatering dat

[Klanten van ParkeerWekker] pas parkeerbelasting betalen nadat een scanauto is gesignaleerd en ook alleen indien er een scanauto wordt gesignaleerd.

Toegegeven, een app die bij het 5 minuten stilstaan in een betaaldparkerengebied een bericht stuurt “vergeet je parkeer-app niet aan te zetten” zal niet heel commercieel succesvol zijn, maar dat is een ander verhaal.

De conclusie is dan ook dat Vector Wise met Parkeerwekker aanzet tot onrechtmatige gedragingen, te weten het niet betalen (ontduiken) van de (volledige) verschuldigde parkeerbelasting, hetgeen in strijd is met wat in het maatschappelijk verkeer betaamt, althans neemt zij bewust het risico dat zij ‘vergeetachtige’ parkeerders daarbij faciliteert. Dit gedrag levert een onrechtmatige daad op jegens de Gemeente. Het is aannemelijk dat de Gemeente hierdoor schade lijdt [namelijk gemiste parkeerbelasting].

Arnoud

De Autoriteit Consument en Markt heeft een voorwaardelijke boete van 100.000 opgelegd aan een webwinkel die neplikes gebruikte op sociale media, las ik bij Tweakers. De webshop is het bedrijf van influencer Mo Bicep, die neplikes en nepvolgers gebruikt om zichzelf op Instagram populairder te laten lijken dan hij daadwerkelijk is. Dit is volgens de wet alleen een oneerlijke handelspraktijk. Bicep moet deze neplikes en volgers verwijderen.

Het bedrijf van Mo, dat Bicep Papa heet, verkoopt voedingssupplementen en aanverwante producten via de website biceppapa.nl en maakt reclame via social media. Volgens het onderzoek van de ACM heeft Bicep Papa over de periode september 2018 tot en met augustus 2020 98.000 volgers en 27.000 likes gekocht. Deze volgers en likes zijn nep, omdat ze niet van echte consumenten afkomstig zijn.

Het voelt natuurlijk niet goed, dat je likes of volgers zou kopen. Het hele punt van vindikleukjes is dat het een weergave is van wat mensen van je product of bedrijf vinden. Idem voor volgers: dat zijn mensen die wat over jou willen weten. Maar goed, zo werkt het natuurlijk al een hele tijd niet meer. Zo ver zelfs dat het voor hele groepen mensen doodnormaal is dat je volgers of likes koopt.

De ACM trekt nu hard aan de bel, in wat hopelijk een wake-up call moet zijn voor influencers en iedereen die oneigenlijk hard wil groeien (de grap over voedingssupplementen en spieren kweken mag u zelf maken). Ik dacht zelf dat ze zouden gaan zitten op het “zich op bedrieglijke wijze voordoen als consument” (art. 6:193g sub v BW) maar dat gaat over zelf geschreven testimonials. Hier is wat anders aan de hand:

Het is verboden om informatie te verspreiden die feitelijk onjuist is of die de gemiddelde consument misleidt of kan misleiden, onder andere ten aanzien van een verklaring of een symbool in verband met directe of indirecte sponsoring of erkenning van (de producten van) Bicep Papa. Ook is het verboden om misleidende informatie te verspreiden over de hoedanigheid en kenmerken van Bicep Papa of zijn tussenpersoon zoals zijn status, erkenning of connecties. Dit zijn overtredingen van artikel 8:8 Whc in samenhang met artikel 6:193c, eerste lid, onder c en f, BW.

Je mag immers mensen niet misleiden door onjuiste informatie te verstrekken over

de hoedanigheid, kenmerken en rechten van de handelaar of zijn tussenpersoon, zoals zijn identiteit, vermogen, kwalificaties, status, erkenning, affiliatie, connecties, industriële, commerciële of eigendomsrechten of zijn prijzen, bekroningen en onderscheidingen;

De ACM zet hier dus een like of aantal volgers gelijk aan een “status, erkenning of connecties”, wat ik een hele mooie lezing van de wet vindt.

Arnoud

Een lezer vroeg me:

Ik las dat een Duitse winkel een boete van 10 miljoen heeft gekregen omdat ze videotoezicht inzetten. Maar hoezo is dat nou ineens boetewaardig, elk bedrijf heeft toch videotoezicht tegenwoordig? Het ging om magazijnen en verkoopruimtes, niet echt plekken waar je privacy hebt toch?

Dat klinkt inderdaad wat raar, want voor cameratoezicht is er in de AVG (die natuurlijk ook in Duitsland gewoon geldt) wel degelijk een grondslag: het zogeheten eigen gerechtvaardigd belang (artikel 6 lid 1 sub f AVG). Het bewaken van je eigendommen (of toezien op mensen) is een belang waarmee je de privacy mag inperken – mits je maar de nodige maatregelen neemt om dat zo beperkt mogelijk te doen. En dat is waar het misging.

Het belangrijkste punt waar de toezichthouder over valt, is dat naar camera’s is gegrepen zonder andere dingen te hebben geprobeerd. Geen random tassenonderzoek, geen menselijk toezicht (een manager die soms even komt kijken), maar direct camera’s ophangen. Gezien de impact van camera’s (die zien continu alles) is dat een té heftige eerste stap. Ook was er niet echt een concrete aanleiding, maar werd vanuit een algemeen idee van diefstalpreventie met camera’s gewerkt. Maar dat is niet hetzelfde als een noodzaak.

In een persbericht verweert het bedrijf zich door te stellen dat de camera’s primair gericht zijn op het logistieke proces: het opsporen en oplossen van problemen zoals beschadiging of vermissing van producten tussen ontvangst en verkoop. Kennelijk bedoelt men daarmee dat de camera’s niet direct mensen filmen maar laptops, mede omdat de CEO in het persbericht aangeeft dat ze als klein bedrijf echt niet mensen gaan beoordelen of aanspreken op basis van camerabeelden.

Ik snap het bezwaar van het bedrijf, maar de kern van de last van de toezichthouder is volgens mij een terecht punt. Camera’s zomaar inzetten “ter bestrijding van diefstal” is gewoon een te snel en te makkelijk middel, als je daarmee ook je medewerkers permanent in beeld krijgt. Of je nu daar wat mee doet of niet – alleen al de indruk dat men permanent gefilmd wordt, is genoeg om medewerkers het gevoel te geven dat ze in de gaten gehouden worden. En dat is nergens voor nodig, als er geen concrete aanleiding is.

Ik zou dus zeggen: die camera’s specifieker richten op de logistieke stroom, de mensen buiten beeld en inzicht geven in wat er wél wordt gefilmd.

Arnoud

Een lezer vroeg me: Als mijn werkgever van mij verlangt om aan te geven of ik Corona heb, dan wel mij heb laten testen of mij gevaccineerd heb. Is dat toegestaan, en maakt het uit of men dat eenmalig vraagt of het ook opslaat? Of je besmet bent met het covid-19 virus dan wel daartegen… Lees verder

Een lezer vroeg me: Een makelaar maakt opnames met een drone om beelden te gebruiken bij verkoop huis. Daarbij neemt hij ook beelden op bij de buren om de koper goed te kunnen informeren, bovendien zijn die beelden te zien op Funda. Mag dit? Een drone is een bewegende camera die vanuit de hoogte filmt. Daarmee is… Lees verder

Vorige week hadden we een stevige discussie over wanneer een mail is aangekomen als providers daar spamfilters tussen hebben zitten. Als zijstap daarbij kreeg ik diverse vragen over die praktijk van de vele “Uw Mijn Dienstverlener”-portalen, waarbij de berichten in een inbox aldaar worden geplaatst en je alleen een mailtje krijgt met iets als “Er… Lees verder

Twitter heeft de ban op de account van de Amerikaanse president Trump, @realDonaldTrump, een permaban gegeven.  Dat meldde heel internet, waaronder Tweakers, afgelopen weekend. Aanleiding voor de aangescherpte handhaving op de account van de president is de bestorming van het Capitool door pro-Trump-demonstranten, op 6 januari. Voor velen riep dit vragen op, met name of… Lees verder

Tesla-auto’s krijgen een update waarmee gebruikers het geluid van de toeter van hun auto kunnen aanpassen, las ik bij Tweakers. Naast het geluid van de claxon als waarschuwingssignaal is het ook mogelijk om geluid af te spelen terwijl er geen bestuurder in zit, zoals bij de “summon” modus waarbij de auto naar je toe komt… Lees verder

Een lezer vroeg me: Naar aanleiding van een discussie die ik had met andere IT’ers over de macht van MS en Google in de wereld van e-mail en hun interne reputatie systeem vroeg ik me af of een mail juridisch gezien is ‘aangekomen’ als mailprovider Microsoft of Google besluit deze als spam aan te merken… Lees verder

Sinds werknemers vanwege de coronamaatregelen thuiswerken wordt er vaker door werkgevers gebruikgemaakt van monitoringsoftware om het personeel in de gaten te houden. Dat meldde Security.nl onlangs. Een enquête van GetApp onder ruim duizend Nederlandse werknemers en tweehonderd managers uit het mkb laat zien dat 65 procent van de managers claimt “meer vertrouwen in het personeel te… Lees verder