Moet GeenStijl het IP-adres van haar reaguurders afgeven?

vordering-geenstijl-126nd-gegevensEen dikke vette vordering/machtiging/bevel van het Arrondissementsparket Amsterdam en een echte officier van justitie. Of GeenStijl even naam, adres, woonplaats alsook historische gegevens en ip-adressen van een drietal reaguurders wil overhandigen. Dat schreef het shockblog eerder deze week. Nee, was de reactie. Maar eh, heb je zo veel te willen dan als er een bevel van de officier ligt met een vordering tot afgifte?

De vordering tot afgifte van gegevens is gebaseerd op artikel 126nd Strafvordering. Bij verdenking van een ernstig misdrijf (zoals gedefinieerd in art. 67 Strafrecht) mag de officier van Justitie gegevens vorderen die van belang zijn voor het onderzoek. Voor een vordering als deze is wel vereist dat de rechter-commissaris toestemming geeft, maar die is er.

De vordering noemt zelf niet wat het strafbare feit zou zijn. Gezien de aard van de comments zou het kunnen gaan om beweerdelijke groepsbelediging (discriminatie) art. 137c Strafrecht, en dat is een ernstig misdrijf, zo staat in dat artikel 67, als je dat “in vereniging” doet. En er zijn hier drie mensen die gezamenlijk reaguren.

Klaar als een klontje dus, zou je zeggen. En dan kun je wel stoer doen als stijlloos blog, maar afgeven ga je.

Nou, niet per se. Het gaat hier niet om zomaar een vordering aan zomaar iemand die gegevens heeft, maar om een vordering aan een journalistiek medium. Want wat je ook van GS mag vinden, ze zijn journalistiek bezig. En dán mag je niet zomaar gegevens vorderen; journalisten hebben recht op bescherming van hun bronnen. Het beleid van het OM is dan ook

In ieder geval lijkt het toepassen van dwangmiddelen gerechtvaardigd als dat het enige effectieve middel is om een zeer ernstig delict op te helderen. Het moet dan gaan om die misdrijven waarbij het leven, de veiligheid of de gezondheid van personen ernstig is geschaad of in gevaar kan worden gebracht. Daarvan zal in beginsel sprake zijn bij het opsporen van de verdachte van bijvoorbeeld een reeks van ernstige zedenmisdrijven, het traceren van een hoeveelheid explosieven of het inrekenen van een voortvluchtige moordenaar.

en ja dat is juridisch bindend tegen het OM te werpen.

Je kunt je natuurlijk wel afvragen in hoeverre hier sprake is van een journalistiek relevante bron. Het ligt wat anders dan in de Crimesite-zaak waarbij IP-adressen van potentiële getuigen werden gevraagd in verband met een misdrijf dat elders werd gepleegd (een mishandeling op straat). Hier gaat het om informatie over de dader vanwege een uiting die ze op de site zelf hebben gedaan. Het voelt wat gek om in dat verband te spreken van een brón die de journalist wil beschermen.

Arnoud

Politie confisqueert computers van blogger-journalist om prototype iPhone

gizmodo-apple4-iphone-gestolen-journalistiek.jpgDe Amerikaanse politie heeft een inval gedaan in het huis van de Gizmodo-redacteur die de iPhone 4G besprak, meldde Tweakers gisteren. De redacteur had een bespreking gepubliceerd van een prototype van de nieuwste versie van de iPhone. Een Apple-medewerker had dit in een café verloren, en Gizmodo had de vinder 5000 dollar betaald om het apparaat in handen te krijgen.

Apple bleek aangifte te hebben gedaan van diefstal, waarna de politie bewijsmateriaal kwam verzamelen bij de redacteur thuis. Of dat had gemogen is nog maar de vraag: in Californië geldt een expliciete wettelijke bronbescherming voor journalisten, en mogelijk kan Gizmodo zich daar op beroepen. Mogelijk, want Gizmodo is geen krant of televisieprogramma maar een blog en die worden niet in die wet genoemd.

Bovendien ging het om een langs heling verkregen apparaat, want in Californië pleeg je diefstal als je een gevonden voorwerp zelf houdt terwijl je zou moeten weten naar wie het terug moet (als ik het goed begrijp). Het is dan ook nog maar zeer de vraag of hier sprake is van bronbescherming.

Ook in Nederland kennen we bronbescherming voor journalisten, maar dat is niet expliciet in de wet vastgelegd. Volgens het Europese Hof van Justitie volgt dit echter uit het recht op vrije meningsuiting (Goodwin-arrest), en ook onze eigen Hoge Raad heeft erkend dat dit recht bestaat (Ravage, Telegraaf, Van de Biggelaar-arresten). Dat recht is niet onbeperkt: als er een “overriding requirement in the public interest” is om de bron te onthullen, mag het verschoningsrecht opzij gezet worden. In de Ravage-zaak ging het om een brief met mogelijke dadergegevens van een bomaanslag, en in de Telegraafzaak over mogelijke ontvreemding van staatsgeheimen.

Ik twijfel heel erg of dit onder bronbescherming zou moeten vallen. Tuurlijk, de inhoud van de nieuwste iPhone is nieuws maar je moet weten dat dit een onbedoeld kwijtgeraakt exemplaar is. En als dan de lokale wet ook nog zegt dat het diefstal is om zo’n ding te bewaren, denk ik niet dat je veel keus hebt dan het ding teruggeven.

Arnoud