Politie weigert camerabeelden autoinbraak vanwege privacywet

En dat gebeurt nog in mijn woonplaats ook. De Eindhovense politie heeft beelden geweigerd die een echtpaar had gemaakt van een inbraak in hun auto, omdat de beelden “onrechtmatig verkregen” zouden zijn. Uit het Eindhovens Dagblad:

Een woordvoerder van de politie benadrukt dat die, gelet op de Wet Bescherming Persoonsgegevens, inderdaad niets kan met het bewijsmateriaal. ” De videocamera is gericht op openbaar terrein en de beelden zijn daardoor onrechtmatig verkregen. Juridisch gezien kun je er niets mee. Een burger mag zijn eigen huis beschermen met camera’s zolang die op privéterrein gericht zijn. Cameratoezicht instellen op openbaar terrein is voorbehouden aan de burgemeester.”

Dat mag dan allemaal wel zo zijn, maar dat neemt niet weg dat de beelden gewoon bruikbaar zijn als bewijs. Het is vaste jurisprudentie van de Hoge Raad dat “onrechtmatig” bewijs dat burgers op eigen initiatief verzamelen, gewoon gebruikt kan worden. Alleen bewijs dat de politie zelf in strijd met de wet verzamelt, moet buiten de rechtszaal blijven.

Overigens is het absoluut niet gezegd dat het filmen van de openbare weg dus een privacyschending is. In april blogde ik over cameratoezicht door de buren, waar ik het gerechtshof Leeuwarden aanhaalde dat filmen van de eigen auto niet in strijd met de privacywetgeving achtte.

Het klinkt nogal als “we hebben geen zin om er iets aan te doen” als ik zo vrij mag zijn. Of zie ik ergens een wetje over het hoofd?

Arnoud

Cameratoezicht door de buren

Een vraag die ik regelmatig krijg: [mijn buren / de vereniging van eigenaren / de huisbaas] [heeft / hebben] camera’s opgehangen waarmee ook mijn [huis / erf / auto / tuin] gefilmd wordt. Mag dat?

Cameratoezicht, oftewel een camera ophangen en de beelden opnemen, is aan regels gebonden. De belangrijkste is art. 441b Wetboek van Strafrecht, dat kort gezegd elk opzettelijk filmen of fotograferen van personen met een aangebrachte camera in de openbare ruimte verbiedt, tenzij dit duidelijk aangekondigd is. Hangt er dus geen bordje, of erger nog is de camera verdekt opgesteld, dan kun je zonder meer eisen dat de camera wordt weggehaald.

Hangt de camera in het zicht en is duidelijk dat er wordt gefilmd, dan is dat in principe niet strafbaar. Wel kan het een privacyschending opleveren. Daarover deed in 2007 het Gerechtshof Leeuwarden uitspraak. Niet elk filmen van de openbare weg is een schending van de privacy. In dat arrest ging het over de vraag of iemand zijn auto mocht filmen als die aan de weg stond geparkeerd:

In dat licht acht het hof het plaatsen van een camera, gericht op de auto van [de eiser] en het tonen van die beelden op een monitor, waarbij ook een gedeelte van de Rijksweg in beeld is, als zodanig niet in strijd met het privacybelang van weggebruikers … In wezen komt dit gebruik van de camera en het observeren van de auto overeen met hetgeen [de eiser] met het blote oog zou waarnemen vanuit zijn raam indien hij overging tot verwijdering van de daarvoor geplaatste bosschage.

Opmerkelijk nog is dat het CBP zegt:

Bewaking van de straat is niet uw verantwoordelijkheid, daar moet het videocameratoezicht stoppen.

Ik kan geen basis in de wet of jurisprudentie vinden voor deze uitspraak. Artikel 441b Strafrecht en het hierboven aangehaalde arrest bevestigen juist dat je ook de openbare weg mag filmen, zolang dat maar geen inbreuk op de privacy van anderen oplevert. Het is dus niet automatisch een privacyschending, maar filmen met een bewakingscamera kan wel inbreuk op de privacy opleveren.

Andermans erf of huis filmen is een ander verhaal. Het is strafbaar (art. 139f Strafrecht) om mensen te filmen in een woning of andere “niet voor het publiek toegankelijke plaats” – maar wederom alleen als dat niet aangekondigd is. Als de bewakingscamera van de buren dus jouw oprit filmt, dan is dat niet strafbaar.

Wel lijkt het me zeer snel een inbreuk op de privacy om andermans erf of huis te filmen met zo’n bewakingscamera. Op die grond kun je dus eisen dat de buurman de camera wegdraait. Maar dat zal niet altijd lukken: in deze zaak werd de camera bij een deurbel geen privacyschending geacht, ondanks dat daarmee de deur van de daarnaast wonende buurvrouw te zien was.

Arnoud

Afgeluisterd tijdens het vogelspotten, mag dat?

Een lezer kwam met de volgende vraag:

Tijdens het spotten van vogels, op een speciale spottersplek, is er iemand die met een videocamera beelden van de vogels opneemt. Echter, deze man neemt ook het geluid op, en publiceert de film met geluidsspoor en al op internet. Nu wordt er op die spottersplek niet alleen over vogels gesproken, maar ook vaak over allerlei andere zaken waaronder ook wel eens over privédingen. Het is ook niet zo dat deze man even 5 minuten filmt maar soms uren achter elkaar. Menig bezoeker is inmiddels niet meer zo blij met het geluid bij die filmpjes. Mag deze man die video’s met geluid zomaar op internet zetten of kunnen wij hier wel degelijk wat van zeggen?

Het heimelijk opnemen van gesprekken waar je geen deelnemer aan bent, is een strafbaar feit (zie art. 139b lid 1 Wetboek van Strafrecht). Het publiceren van zo’n illegale opname dan natuurlijk ook.

Het sleutelwoord is ‘heimelijk’. Als de man duidelijk aangeeft dat er gefilmd en opgenomen wordt, of je ziet dat meteen als je op de plek komt, dan handelt hij legaal. Het hangt dus een beetje af hoe hij het aanpakt. Als hij (wat ik vermoed) een videocamera met daarop een microfoon gebruikt die hij ergens neerzet, dan handelt hij in principe legaal.

Afhankelijk van de inhoud kan het publiceren van zo’n opname een schending van de privacy van de betrokken personen zijn. Dat hangt af van de vraag of die mensen te herkennen zijn. Bijvoorbeeld omdat namen worden genoemd, of omdat je uit feiten en omstandigheden kunt afleiden wie dit gezegd hebben. In dat geval kunnen de betrokkenen een verbod eisen op publicatie. Een willekeurig ander persoon kan dat niet, omdat die niet kan inschatten of de betrokkene dit als een schending van zijn privacy ervaart.

Arnoud