Mogen wij een AI onze sollicitanten laten prescreenen?

Een lezer vroeg me:

Ik werk op de HR afdeling van de Nederlandse vestiging van een Amerikaans concern. Vanuit ‘Houston’ is ons nu opgedragen alle sollicitaties eerst door een AI-driven screening te halen. Alleen mensen die door het algoritme worden geselecteerd, mogen op gesprek komen. Mag dat wel van de GDPR?

De inzet van AI, beter gezegd machine learning, is in human resources oftewel personeelsmanagement aan een stevige opmars bezig. Het screenen van kandidaten is namelijk een tijdrovende en lastige klus om consistent en objectief te doen, en laat dat nou precies zijn waar software goed in is. Zoals PW Web het uitlegt:

Handmatig honderden cv’s doornemen kan leiden tot een enorme opeenhoping van werk, waardoor andere taken stil komen te liggen en er veel tijd en geld wordt verspild. Met behulp van AI en ML kan dit proces geautomatiseerd worden door bijvoorbeeld slimme screening software in te zetten die cv’s snel kan scannen op de voorwaarden die in de vacature genoemd worden. Gedurende dit proces leert de software wat er gevraagd wordt van toekomstige kandidaten. Op basis van ervaringen met eerder aangenomen kandidaten kan de software vervolgens bepalen welke eigenschappen een goede kandidaat bezit.

Ook steeds populairder wordt screeningsoftware waarbij je op video vragen van een computerprogramma beantwoordt. Software analyseert dan je ‘microexpressies’ en emoties en concludeert daaruit of jij door mag naar fase 2, waarbij een mens met je in contact treedt.

Dit staat inderdaad enigszins op gespannen voet met de AVG oftewel GDPR, die immers een verbod kent op geautomatiseerde besluitvorming, inclusief profileren. Artikel 22 AVG verbiedt in principe het geautomatiseerd nemen van besluiten, waarmee niet alleen juridisch bindende beslissingen worden bedoeld maar ook andere conclusies en vervolgstappen die de betrokkene in aanzienlijke mate raken. Zoals wanneer je niet door mag naar een volgende sollicitatieronde.

Lid 2 van dit artikel staat profileren en besluitvorming echter weer wel toe wanneer dit noodzakelijk is voor de totstandkoming of de uitvoering van een overeenkomst, waaronder ook een arbeidscontract kan vallen. Het zou dus mogen, zo’n prescreening, mits de werkgever kan aantonen dat hij echt niet anders kan – de term ‘noodzaak’ is een hoge lat, en je komt er niet door te zeggen dat het beter is dan voorheen of dat dit je werk efficiënter of makkelijker maakt.

Ik vind het moeilijk argumenten te bedenken waarom die noodzaak er zou zijn. Alleen, je komt dan al heel snel uit bij het kulargument “vroegâh kon alles handmatig en persoonlijk dus vernieuwingen zijn nergens voor nodig”. En dat kan ook weer niet de bedoeling zijn van de AVG.

Ik zie daarbij wel iets in het argument dat zo’n screening objectiever is, omdat alle cv’s nu op dezelfde wijze worden bekeken en beoordeeld. Dat voelt eerlijker dan wat je vroeger wel hoorde, dat een cv terzijde werd gelegd omdat het papier te dun was, je de verkeerde school had of omdat je op de foto mooier was dan de HR-dame die je brief openmaakte. Maar algemeen bekend is ook weer dat screeningsoftware bias heeft, en bijvoorbeeld per abuis vrouwen weglaat of alleen mannen die Jared heten en lacrosse spelen doorlaat.

Ik denk dan ook dat dit alleen kan als je hebt uitgewerkt op papier waarom dergelijke bias en selectiefouten bij jullie niet voor gaan komen. En een mooie folder van de leverancier is natuurlijk niet genoeg daarvoor.

Arnoud

Een detacheringsbureau stuurt mensen mijn cv, wat kan ik doen?

cv-resume-curriculum-vitaeEen lezer vroeg me:

Ik ben op zoek naar werk en heb mijn CV op mijn website gezet. Nu heeft een detacheringsbureau dat CV gevonden en aan een mogelijke werkgever aangeboden, zonder mij dat echter te vragen. Ik kwam daar achter doordat ik dat bedrijf belde en zij zeiden dat ze geen zaken met me mochten doen vanwege afspraken met dat bureau! Dat kan toch niet waar zijn, wat kan ik doen?

Ik weet dat detacheerders en wervingsbureaus soms rare dingen uithalen, maar dit neemt toch wel de taart, zoals de Amerikanen zeggen.

Vaak staat in afspraken met detacheringsbureaus dat de opdrachtgever inderdaad niet buiten het bureau om mensen in dienst mag nemen. Logisch, want het bureau krijgt een vergoeding per medewerker en die zou je zo kunnen vermijden. Het is dan ook begrijpelijk dat het bedrijf wat huiverig is om nu met de vraagsteller zaken te doen.

Echter, er klopt hier iets niet: het bureau mág de vraagsteller helemaal niet vertegenwoordigen. Enkel een cv opsturen geeft nog geen recht om exclusiviteit op iemand te claimen bij een potentiële werkgever.

Het lijkt me dus zaak om dit vriendelijk maar duidelijk uit te leggen aan het bedrijf. Willen ze er toch niet aan, laat ze dan een mail sturen waarin ze dat bevestigen. Bij voorkeur zeggen ze dan “Ook als u geen toestemming heeft gegeven aan bureau X dan nog mogen wij geen zaken met u doen in verband met onze relatie met X”. Want dát is bewijs van schade door hun handelen.

Daarna ga je naar het bureau en zeg je, wat zijn dit voor grappen, ik stel je aansprakelijk voor mijn gemiste detachering want jullie maaien zonder toestemming met mijn eigen cv het gras voor mijn voeten weg. Bereken een reëel bedrag voor de opdracht en stel dat als schade.

Natuurlijk moet je dan wel bereid zijn door te pakken, maar als je dat niet doet dan is sowieso de kans groot dat ze dit blijven doen.

Hebben jullie nog tips?

Arnoud

“Reageren op dit CV kost u 500 euro”

attachment-bijlage-mail-email-doorsturen-geheim.jpgEen lezer vroeg me:

Recent ontving ik ongevraagd een mail van een recruitingbedrijf met een aantal cv’s, naar aanleiding van onze personeelsadvertentie. Ergerlijk genoeg, maar toen ik terugmailde hier geen prijs op te stellen, kreeg ik als reactie dat als ik toch op enigerlei wijze deze mensen zou benaderen ik het bureau 500 euro zou moeten betalen. Dat stond in de meegezonden algemene voorwaarden, en contacteren zou aanvaarden inhouden. Kan dat zomaar?

Een overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding, staat in de wet. Beiden zijn vormvrij tenzij anders afgesproken. Je kunt dus prima akkoord gaan door te reply’en op een mail, of door op Skype te zeggen dat je akkoord gaat. Of met een Facebook Like. Dus waarom niet door een andere vooraf benoemde actie?

Wel is vereist dat je ook werkelijk de bedoeling hebt akkoord te gaan met het aanbod. En zeker bij een ongebruikelijke handeling is dat geen automatisme. Als ik bij die recruiter voor de deur ga staan met een bord met “naar buiten gaan impliceert mij €500 betalen” dan ga ik daar niet heel ver mee komen. En datzelfde principe lijkt me op te gaan voor “de genoemde personen contacteren kost €500”.

Heel misschien is er een juridisch argumentje te maken ALS de recruitspammer kan bewijzen dat het contact dankzij dat cv is gelegd. Je kunt verdedigen dat het gebruik van iemands informatie een akkoord op die iemands voorwaarden impliceert. Maar contactinformatie is vast op genoeg plaatsen te vinden, dus dan heb je alleen een plausibel smoesje nodig hoe je die kandidaat hebt gevonden.

Er is een uitzondering voor ongevraagd toegezonden goederen of ongevraagd geleverde diensten (art. 7:7 BW). Die hoef je niet te betalen. Maar dat geldt in principe alleen bij consumenten (afgezien van zaken, dat geldt ook bij bedrijven, maar een mail met cv is geen zaak). Bovendien wordt hier een aanbod gedaan en geen dienst geleverd.

Persoonlijk zou ik er geen moeite mee hebben om te zeggen “bij deze verreken ik de €500 met de kosten voor afhandeling van uw spambericht, uw reactie op deze mail (ongeacht inhoud) is akkoord op deze verrekening”. Ongevraagd een cv sturen en geld bedingen voor gebruik daarvan is commerciële communicatie in de zin van de Telecommunicatiewet. En vindt hij het oneerlijk dat ik zo een akkoord afdwing? Mooi, dan heeft hij net zijn eigen akkoordregeling oneerlijk verklaard.

Arnoud