Internetrecht door Arnoud Engelfriet

De Rotterdamse rechtbank heeft bepaald dat de maker van een spel waarin bakstenen worden gegooid naar Pokémon met hoofden van echte politieagenten, niet de Nederlandse Strafwet heeft overtreden. De vrouw had op Indymedia een spel genaamd Poke-A-Cop gepubliceerd, dat erop neer kwam dat je Pokémons met daarop geplakte gezichten van politieagenten moest bekogelen met virtuele bakstenen. Maar het liefst speel je dat in het echt met échte bakstenen, succes met zoeken. De implicatie is soort van duidelijk, maar de rechtbank zag er eigenlijk niets strafbaars in.

Het vonnis van de Rotterdamse strafrechter is kort maar krachtig. Met name is het bezwaar dat in de eis eigenlijk alleen staat dat de vrouw opgeroepen had om virtuele bakstenen naar virtuele agenten te gooien, en dat kun je moeilijk zien als een bedreiging tegen werkelijk bestaande agenten. Er zat natuurlijk wel meer achter: “(de bedreiging en het opruien om bakstenen te gooien naar politieagenten in het echte leven) en de onderdelen van de tekst van de verdachte waar de officier daarvoor naar verwijst (o.a. dat het een “NON-virtual reality game is”)”. Alleen, en dat is dan een formeel punt: dat stond niet in de tenlastelegging. En dan houdt het snel op.

Een vordering op grond van de AVG (voorheen het portretrecht) had wellicht meer kans gemaakt. Dat is alleen in principe een civielrechtelijke kwestie; de agenten zelf hadden deze dame dan een proces aan moeten doen wegens de privacyschending door de onrechtmatige verwerking van hun gezicht. Het is in theorie ook strafbaar om iemands portretrecht te schenden, maar dat wordt vrijwel niet gehandhaafd.

Meer algemeen lijkt het argument van de rechtbank te zijn: is dit nu werkelijk zo ernstig, zo bedreigend, dat het strafrecht in beeld moet komen? Is dit eigenlijk niet gewoon iemands ietwat eh aparte manier om zich af te reageren op wat zij ziet als politiegeweld? Want dat zie ik er achter zitten: het ‘spel’ is een direct vervolg op een smoelenboek met beschuldigingen van geweld bij een aantal agenten.

Arnoud

Iedere ondernemer zoekt continu naar meer omzet. Meer klanten en meer verkopen aan bestaande klanten zijn de meest voor de hand liggende strategieën. Juridische zaken zoals je algemene voorwaarden lijken daarbij irrelevant en dat zijn ze natuurlijk ook. Maar er is een foefje dat je uit kunt halen met je algemene voorwaarden waardoor je toch net wat meer mensen over de streep trekt.

Geen mens die algemene voorwaarden leest, zul je denken. Of je nu een webshop met dierenvoer drijft of via je webwinkel juist boeken aanbiedt, je hebt voorwaarden nodig maar je wilt er natuurlijk niet te lang bij stil staan. Vaak is het ook een verplicht nummer, zeker als je consumenten producten verkoopt.

Algemene voorwaarden zijn wel erg handig. Je kunt er je retourregeling in opnemen, bepalen hoe het werkt met achterafbetalen en incassokosten en op welke manier mensen moeten klagen als er wat mis is. Ik zeg dan ook zeker niet dat je geen algemene voorwaarden moet hanteren. Maar het is wel gedoe om ze elke keer aan te bieden, dat erken ik onmiddellijk.

Maar het is precies dat aanbieden waar je je omzetstijging kunt halen. Want dat doe je in het bestelproces, en het is algemeen bekend dat iedere hindernis in het bestelproces tot afhakers leidt. En wat is de grote hindernis bij algemene voorwaarden? Precies, dat je er akkoord mee moet gaan met zo’n vinkje. En dat vergeten mensen dan, en dan zegt je webshopsoftware “Een verplicht veld is vergeten” en dan haken mensen af. Weg dus met dat vinkje.

En nee, dat vinkje is helemaal niet verplicht. Ik weet ook niet waarom iedereen dat zo doet. Of nou ja, dat weet ik wel: omdat in 1982 een Amerikaanse advocaat bedacht dat het nodig was bij online verkoop, en iedereen dat slaafs nabootst want het ziet er juridisch uit. Onze wet (noch de Amerikaanse, overigens) zegt helemaal niet dat dat moet. Ja, je moet mensen erop wijzen dat de voorwaarden van toepassing zijn, maar dat is het. Dus de korte versie: weg met dat vinkje, nergens voor nodig.

Natuurlijk moet je mensen wel expliciet wijzen op je voorwaarden. Enkel ze onderin je voetertekst opnemen is niet genoeg. Zorg er dus voor dat er direct onder of boven de bestelknop een tekst komt zoals “Door te bestellen gaat u akkoord met de algemene voorwaarden”, waarbij je die laatste twee woorden een hyperlink maakt naar een PDF-bestand met de voorwaarden. Dat is alles.

Wij hebben dit voor een hoop klanten zo uitgevoerd, en die zien allemaal leuke omzetstijgingen, dat wel tot acht procent of meer kan zijn. Dus waar wacht je nog op?

Arnoud

De thermostaat als hulpmiddel voor huiselijke mishandeling, kopte de NY Times recent. Steeds vaker krijgen instanties die slachtoffers van huiselijk geweld bijstaan, te maken met hulpvragen die gaan om technologie. De partner of ex gebruikt dan slimme spullen in het huis om het slachtoffer dwars te zitten. Van de thermostaat van 32 naar 5 graden gooien en weer terug, tot de gordijnen willekeurig open en dicht of de Sonos elke minuut een ander liedje (en bij voorkeur ’s nachts). En vanuit het juridische haakje, hoe regel je een contactverbod zo dat ook het bedienen van de temperatuur niet meer mag?

Daders van huiselijk geweld kennen natuurlijk vele trucjes, maar deze vind ik toch wel ergens heel invasief. In je eigen huis wil je je veilig voelen, en als je apparatuur op hol slaat dan kan dat héél ingrijpend zijn. Denkt u van niet, bekijk dan even dit Mr Robot-fragment en gooi daarna uw Sonos aan het vrije internet. Dat slimme apparaten handig zijn, geloof ik graag, maar je wil er als mens wel de controle over houden.

Natuurlijk, je kunt overal de stekker uit trekken. Maar dan heb je dus geen muziek, geen verwarming en geen zonwering want met de hand zijn die niet te bedienen. Of je moet terug naar de boombox uit 1989, een nieuwe thermostaat met draad laten plaatsen en een zware handbediening voor de zonwering. Lijkt me geen optie, zeker niet als dit allemaal komt door een pestkop die je lastigvalt.

Het opsporen en stoppen van zo’n figuur kan knap ingewikkeld zijn, want vanwege de internetkoppeling kan het overal vandaan komen en via draadloos internet onzichtbaar je huis raken. Of nog erger, het is je huisgenoot en die heeft de wifi op slot gezet, de pincodes veranderd en gedreigd met fysiek geweld als je aan de knopjes komt. Of hij doet de deur op het nachtslot en weigert deze open te doen als naar buiten gaat.

In zulke situaties ontkom je niet aan een contactverbod: eruit met die persoon, die mag nooit meer terugkomen en moet te allen tijde afstand houden. Maar zo’n verbod gaat over contact zoeken of berichten sturen, niet over de thermostaat op 35 zetten middenin de zomer. En omdat contactverboden beperkt worden uitgelegd (wat er niet staat, is niet verboden) moet je dus als slachtoffer zorgen dat je ook hiervoor een expliciete tekst opneemt. Dat lijkt me nog een knap lastige.

Arnoud

Een lezer vroeg me: Bij ons bedrijf kunnen telefoongesprekken bij de klantenservice worden opgenomen voor trainingsdoeleinden, zo zegt ons bandje keurig. Dat gebeurt willekeurig bij 1 op de 10 gesprekken, die de HR medewerker vervolgens reviewt. Maar we maken ook opnames als een klant vervelend is, dat kan de servicemedewerker doen met een druk op… Lees verder

De politie kan nu een beroep doen op bijna 200.000 vrijwillig aangemelde privécamera’s. Politievakbonden willen een verplicht register, zoals in België. Dat meldde het AD vorige week. Het register stelt de politie in staat om snel camerabeelden te verkrijgen van strafbare feiten en andere misstanden. Een punt van aandacht daarbij is dat het dan vaak… Lees verder

Restaurants en kapsalons kunnen zich afmelden voor Duplex, waarin digitale assistent Google Assistant belt met restaurants en kapsalons. Dat meldde Tweakers onlangs. De digitale assistent is ontworpen om afspraken en dergelijke telefoontjes te regelen, zodat mensen dat niet zelf hoeven te doen. De gesprekservaring vind ik indrukwekkend, maar het roept natuurlijk wel wat juridische vragen… Lees verder

Wie met grote bedrijven zaken doet, kent het probleem. Heb je net uitgebreid onderhandeld over je mooie deal, en flink wat moeten toegeven om het verteerbaar te maken, krijg je vervolgens een dure advocaat die op alle punten uit het contract een probleem gaat zoeken. Aansprakelijkheid moet omhoog, prijsaanpassingen mogen niet, de SLA is een… Lees verder

Diverse lezers tipten me (dank) over deze vraag op Reddit: Mijn werkgever wilt mij een contract laten tekenen ivb met de nieuwe privacywet (avg). Is dit normaal? Wie het contract in kwestie leest, ziet dat het een addendum is op een arbeidscontract waarbij de werknemer geheimhouding opgelegd krijgt, en belooft netjes met persoonsgegevens om te… Lees verder

Interessante kwestie opgeworpen op Twitter: Verwerkingen zonder verantwoordelijke(n) zijn niet te vatten in door technologie alweer ingehaalde Avg. Permissionless blockchain verbieden? Avg n.v.t. verklaren? Beide zullen niet werken terwijl fundamentele rechten en vrijheden in het geding zijn. #spannend @toezicht_AP De context was het rapport Het gebruik van blockchaintechnologie in het verkiezingsproces dat recent verscheen. Hierin… Lees verder

Een lezer vroeg me: Recent stuurde een zakenpartner me een contract om te tekenen via Digisign. In de mail van Digisign las ik “Deze e-mail bevat een veilige koppeling naar DocuSign. Deel deze e-mail, link of toegangscode niet met anderen. … Het is veilig en juridisch bindend.” Dat vind ik raar, als die link bij… Lees verder