ANWB introduceert Auto-stopfunctie tegen nachtelijke blokkeertarieven, mag dat?

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, Regulering, 32 reacties
Photo by Sue Winston on Unsplash

De ANWB introduceert in Nederland de Auto-stopfunctie in de ANWB Laadpas-app. Dat meldde Tweakers vorige week. Deze functie voorkomt dat er na 23:00 blokkeertarieven in rekening worden gebracht als de accu vol is. Doel is een maatschappelijke discussie op gang brengen, maar het maakt het leven voor de gebruiker wel een stuk makkelijker.

Eerder legde de Bond deze functie als volgt uit:

Normaal gesproken betaal je bij een laadpaal voor elke geladen kilowattuur, net zoals je bij de pomp afrekent voor elke getankte liter benzine of diesel. Het kan echter voorkomen dat je bij een laadpaal een tweede, tijdsgebonden tarief betaalt bovenop de stroomprijs: het zogenaamde blokkeertarief. Ben je langer dan een bepaalde tijd aan het laden, dan betaal je een bedrag per minuut dat je de laadpaal bezet houdt. Het idee daarachter is sympathiek, het moet voorkomen dat laadpalen onnodig lang bezet zijn.
Deze zomer voelde iemand zich nog ‘opgelicht’ toen hij in Frankrijk een rekening van 479 euro kreeg. Hij had de auto 26 uur aan de paal laten zitten, terwijl die normaal na zo’n 12 uur echt wel vol is. Maar zoals de ANWB in de aankondiging van de Laadpas-update meldt: “Iedereen moet ’s nachts zijn auto kunnen laden zonder uit bed te hoeven om extra kosten te voorkomen”.

Men stelt dat blokkeertarieven onnodig hoog zijn en bovendien direct beginnen nadat het laden voltooid is. Daarmee wordt het een extra verdienmodel voor laadpaalaanbieders, in plaats van alleen een civielrechtelijke boete voor laadpaalklevers.

In 2022 deed het Hof Arnhem uitspraak in het kader van handhaving bij paalklevers. Ook daar was de discussie dat het wel érg oneerlijk is dat je direct na het groene lampje weg moet rijden of een boete (€95) riskeerde. Het Hof vond dat niet een serieus bezwaar:

Voor zover van de zijde van de betrokkene is gesteld dat de bestuurder steeds bij het voertuig zou moeten blijven om te weten wanneer hij zijn voertuig moet verplaatsen, wordt opgemerkt dat na het aansluiten van een elektrisch voertuig aan een laadpaal door het voertuig in de regel zelf een berekening wordt gegeven van de te verwachten laadtijd, terwijl de bestuurder ook zelf een zodanige berekening kan maken.
De app zou bijvoorbeeld vanaf 30 minuten voor de eindtijd meldingen kunnen geven, zodat je naar je auto terug kunt. Alleen: halverwege je afspraak of bezoek teruggaan om de auto te verplaatsen is nogal gedoe. En dat geldt des te meer voor de laadplek-als-parkeerplaats in de nacht.

Dan kom je bij juridische taal als “redelijkheid en billijkheid”: kun je van mensen verwachten dat ze inderdaad om 01:42 opstaan en de auto verplaatsen? Of dat ze de auto niet laden als de eindtijd 01:42 zou zijn?

Arnoud

Amerikaanse rechter: TikTok verantwoordelijk voor door derden geplaatste content; gevolgen voor sociale media

Geplaatst op in Regulering, Uitingsvrijheid, 18 reacties
Photo by and machines on Unsplash

TikTok heeft in een Amerikaanse rechtszaak een nederlaag geleden die grote gevolgen kan hebben voor claims tegen andere socialemediabedrijven in de Verenigde Staten. Dat meldde Villamedia onlangs. De video-app kan zich niet op de bescherming voor tussenpersonen (Section 230) beroepen bij een claim wegens overlijden van een tienjarige die meedeed aan een “blackout-challenge”.

De moeder van het meisje had het platform aansprakelijk gesteld voor het overlijden, omdat het platform via algoritmes aanbevelingen deed voor filmpjes over deze challenge. De hoofdregel is natuurlijk dat platforms niet aansprakelijk zijn voor content van gebruiker. Section 230, de Amerikaanse DSA, bepaalt expliciet dat dit hen niet aangerekend kan worden.

Het argument hier was dat TikTok zich deze content eigen gemaakt heeft door (algoritmisch) deze te pushen. Dan ben je niet meer een doorgeefluik zeg maar. En dit gaat ook niet over moderatie: het is een keuze wat je aanbeveelt.

Het artikel zelf is beroemd en kort:

No provider or user of an interactive computer service shall be treated as the publisher or speaker of any information provided by another information content provider.
De term “publisher or speaker” moet breed opgevat worden. Het dekt alle gevallen waarin een platform content van anderen doorgeeft. Dus niet alleen de passieve kaders biedt waarin de video gestart kan worden, óók bij aanbevelingen, gesorteerde overzichten en zoekresultaten.

In een zaak uit 2023 (Gonzalez v. Google) bepaalde de US Supreme Court nog dat Google/Youtube niet aansprakelijk te stellen was voor medeplichtigheid aan de terreurorganisatie ISIS. Die had een Youtubekanaal met advertenties, wat Google (kennelijk oogluikend) liet bestaan ondanks vele klachten. De Supreme Court wees de claim af op Section 230: ongeacht hoe Google ook deze content had gepromoot of gesteund, dat maakte ze een “publisher or speaker” van informatie van een ander en dús niet aansprakelijk.

Het Hof van Beroep in deze zaak pakt er een recentere uitspraak bij (Moody v. Netchoice, 2024). Hierin verbood de Supreme Court de staten Florida en Texas om eigen regels te maken over wat platforms voor moderatiebeleid mogen stellen. Zulke eigen regels gaan in tegen het First Amendment: modereren en kiezen wat je wel en niet toelaat is jóuw beschermde expressie, in de zin van de uitingsvrijheid.

Het Hof van Beroep gebruikt dit als argument om te zeggen dat algoritmische aanbevelingen dus de eigen uitspraken zijn van TikTok, en geen content van een ander die zij doorgeeft. En omdat Section 230 alleen bij die laatste categorie beschermt, is TikTok dus aansprakelijk te stellen voor de eigen uitspraken, de algoritmische aanbevelingen die ze doet.

Probleem hiermee is alleen dat de opstellers van Section 230 expliciet met hun wet ook algoritmische aanbevelingen – zoekmachines, in 1995-terminologie – wilden beschermen. Het zou raar zijn dat je Google mocht aanspreken op een zoekresultaat met het argument dat het hún content is, en niet doorgegeven content van die site. Dan blijft er niets over van Section 230.

Dus nee, deze uitspraak van het Hof is fout. Alleen: dat moet naar het Supreme Court om rechtgezet te worden, en dat zal een paar jaar duren (zeker met de te verwachten stroom aan claims rondom de presidentsverkiezingen).

En natuurlijk, het voelt raar dat TikTok niets te verwijten valt bij het promoten van zulke ernstige (en strafbare) video’s. Maar dat los je niet op met een groot gat in een algemene regeling. De Europese aanpak met, naast zo’n algemene regeling, een specifieke plicht tot optreden tegen strafbare content (met adequate teams van moderatoren) en het stipt opvolgen van bevelen van autoriteiten is dan een stuk verstandiger.

Arnoud

Braziliaans hooggerechtshof blokkeert toegang tot X

Geplaatst op in Regulering, Uitingsvrijheid, 18 reacties
Photo by carolina daltoe on Unsplash

Socialemediaplatform X wordt geblokkeerd in Brazilië, las ik bij Tweakers. Het Braziliaanse hooggerechtshof nam deze beslissing omdat X niet tijdig een juridische vertegenwoordiger heeft aangesteld in het land. De uitspraak is een escalatie in een al veel langer lopend geschil tussen X-eigenaar Elon Musk en de Braziliaanse rechterlijke macht.

Het formele punt is vrij simpel: buitenlandse bedrijven zijn in Brazilië (binnen bepaalde kaders) verplicht om een lokale vertegenwoordiger te hebben als ze daar zaken doen maar er niet direct gevestigd zijn. Die vertegenwoordiger is dan aan te spreken voor eventuele schade of contractbreuk door het bedrijf. Hoe die het dan verhaalt op het buitenlandse moederbedrijf is iets dat ze dan onderling mogen regelen.

Dit kennen wij in Europa ook, leveranciers van allerlei productcategorieën – en AVG-verwerkingsverantwoordelijken – van buiten de EU moeten in die situatie ook een vertegenwoordiger stellen. In Brazilië is dat voor internetdienstverleners expliciet geregeld, inclusief ultieme sanctie dat internetproviders die diensten anders moeten blokkeren wanneer de rechter dat beveelt.

Je moet de uitspraak echter in het bredere kader zien van het al veel langer lopende geschil waar X in verwikkeld is. Rechter Alexandre de Moraes probeert X te dwingen harder op te treden tegen nepnieuws, en dit is de laatste in een reeks sancties die hij daarbij opgelegd heeft. Wikipedia documenteert het neutraal:

In april 2024 kreeg De Moraes te maken met publieke reacties vanwege het bevel van het Hooggerechtshof om verschillende X-accounts te blokkeren, waarbij de strijd tegen desinformatie als reden werd aangevoerd. X-eigenaar Elon Musk beschuldigde De Moraes van “schaamteloos en herhaaldelijk verraden van de grondwet en het volk van Brazilië”, wat er op zijn beurt toe leidde dat het Hooggerechtshof een strafrechtelijk onderzoek tegen Musk opende wegens het verspreiden van onjuiste informatie en vermeende belemmering van onderzoeken. De uitwisseling heeft gemengde reacties uitgelokt, zowel van Braziliaanse politici als van internationale internetgebruikers.
Je kunt dit zien als gewoon wat je krijgt als je probeert te doen of je met jouw dienst belangrijker bent dan een specifiek land. Dan escaleert handhaving en rechtspraak, en de ultieme consequentie (zie de discussie over Telegram blokkeren onder de DSA) is dan een blokkade of een verbod tot zakendoen.

Probleem is dat de hele toestand begon met een heftige politieke aanleiding: de bestorming van het Braziliaanse Congres in 2023, nadat oud-president Jair Bolsonaro de verkiezingen had verloren. Diverse sociale media, waaronder X, werden gebruikt om een en ander te promoten of zelfs coördineren. Begrijpelijk dat het land dan extra zwaar inzet op het de kop indrukken van staatsgevaarlijke uitingen.

Waarom X specifiek hier een punt van maakt, is niet helemaal duidelijk. Onder Musk staat de dienst niet bepaald bekend als een voorvechter van het vrije woord; men blokkeert in India of Turkije nadrukkelijk zaken (en mensen) die tegen overheidsopvattingen ingaan. Volgens Musk in 2023 was dat normaal voor internetbedrijven, je moet je nu eenmaal aan lokale wetgeving houden.

Bij Associated Press lees ik een mogelijke verklaring:

Far-right X users have been trying to involve Musk in Brazilian politics for years, said Bruna Santos, lawyer and campaign manager at nonprofit Digital Action.
Het zou hem er dan in zitten dat bij die andere landen het bevel gewoon bij de juridische afdeling terecht kwam, terwijl de actie van De Moraes direct bij Musk persoonlijk uitkwam. En die zag daar een dringende noodzaak tot verdedigen van het vrije woord.

Een meer fundamentele discussie is hoe je als multinationale internetdienst om moet gaan met lokale wetgeving. Die discussie is al behoorlijk oud. Het moeilijke eraan is altijd dat ieder land haar eigen normen en waarden heeft, en vindt dat ze die mag handhaven.

Als de dienstverlener hele andere normen en waarden uitdraagt, dan krijg je een conflict. Weggaan is natuurlijk altijd een optie, maar kun je als dienstverlener dan ook zeggen, ik pleeg burgelijke ongehoorzaamheid, ik blijf dit faciliteren want de onderliggende norm is belangrijker? Dat kan, maar de escalatie kan je dan behoorlijk wat omzet kosten.

Arnoud

 

 

 

Juridisch taalgebruik is ook een stukje performatieve magie (kennelijk)

Geplaatst op in Regulering, 19 reacties
Photo by Pexels on Pixabay

“We ontdekten dat mensen die de taak hadden officiële wetten te schrijven, op een ingewikkelder manier schreven dan mensen die de taak hadden onofficiële juridische teksten te schrijven met een vergelijkbare conceptuele complexiteit.” Aldus (de Googlevertaling van) een recent MIT onderzoek, dat er maar gelijk de magischespreukhypothese tegenaangooit. Maar er zit een kern van waarheid in.

Iedereen kent het probleem van de onleesbare juridische documenten. Meestal gaat het dan om voorwaarden, privacyverklaringen en dergelijke, maar ook bij wetsteksten en vonnissen is de leesbaarheid een fors probleem – zeker voor niet-juristen.

Vaak wordt dit toegeschreven aan behoudendheid. Bij een  publicatie over de langste zin uit een vonnis in 2023 merkte advocaat Raimond Dufour bijvoorbeeld op dat

De langste zinnen van de rechtspraak vind je in het strafrecht: De tenlasteleggingen zijn vaak oeverloze opsommingen die om een of andere reden altijd in één zin moeten worden geformuleerd.
Die reden is meestal dat het in eerdere teksten ook zo gebeurt. Maar enkel luiheid of gewoonte voelt wat mager, want je zou zeggen dat ook wetgevingsjuristen of OM-medewerkers teksten kunnen reviseren. (Er is een onderstroom die zegt dat dat riskant is zonder voordeel: als jouw nieuwe tekst afgekeurd wordt bij de rechter, dan heb jij het gedaan; de oude tekst wordt niet afgekeurd; waarom zou je.)

Het MIT onderzoek gaat heel diep terug de rechtsfilosofie in en formuleert een “Magic Spell Hypothesis”. Deze komt erop neer dat het moeilijke taalgebruik een keuze is om de wet effect te laten geven. Het moet klinken of deze wet de wereld gaat veranderen, en “Rechts houden mensen!” heeft dat effect veel minder dan “Bestuurders zijn verplicht zoveel mogelijk rechts te houden.”

Bij toverspreuken hoort een bepaald taalpatroon, zoals dat dingen rijmen of in een bepaalde cadans worden geformuleerd. Specifiek bij wetten is dat center-embedded syntax, de neiging om zinnen in elkaar te schuiven. Een voorbeeld (art. 310 Sr):

Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, wordt, als schuldig aan diefstal, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie.
Dit op enigszins dramatische toon voorlezen is geen enkel probleem. De komma’s creëren dramatische pauzes, waarbij je een strenge toon kracht kunt bijzetten. Het onderzoek verwijst hier naar “distinctive low-frequency structures”, zinsconstructies die alleen (en dan juist ook vaker) in dit soort teksten voorkomen. Die dienen als trigger bij de luisteraar dat het hier om iets bijzonders gaat.

Een bijkomende reden is dat zo’n zinsconstructie dwingt tot scherper luisteren. Het verhoogt de verwerkingsbelasting, dit is geen zin die je met een half oor begrijpt. Een manier van respect afdwingen is te zorgen dat men héél goed naar je luistert.

Maar probeer dat eens met de B1/B2 taalvariant die ik Claude.AI liet genereren:

Iemand krijgt straf als hij een goed van iemand anders wegneemt, behalve als daar een goede reden voor is. Hij moet dan wel het goed willen houden. Dit geldt ook als het goed voor een deel al van hem is. De straf kan een gevangenisstraf zijn van maximaal vier jaar. Ook kan er een geldboete worden opgelegd van de vierde categorie.
Dit bevat dezelfde informatie, maar mist die dramatische komma’s en bevat ook geen triggers dat sprake is van een bijzondere tekst. Ik herken dit als jurist meteen als de tekst voor in de informatiebrochure of wanneer de rechter haar best deed om in eenvoudige taal te schrijven.

Ik vraag me nu af of de moeite om wetten en (vooral) vonnissen in eenvoudige taal te schrijven er mede mee te maken heeft dat deze magische kracht dan wegvalt. Dan is het niet meer écht.

Arnoud

 

Via de rechter toegang krijgen tot het Facebookaccount van je overleden partner

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, Privacy, 7 reacties
Photo by Pete Pedroza on Unsplash

Heeft een erfgenaam recht op toegang tot het Facebookaccount van een overledene, in het geval dat de overledene op grond van het beleid van Facebook geen keuze heeft gemaakt over wat er met het account moet gebeuren na overlijden? Die vraag moest de rechtbank Amsterdam recent beantwoorden, en dat deed ze met een genuanceerd “ja”.

De zaak werd aangespannen door de achtergebleven echtgenoot (gp) van een overledene van 31 jaar. De overledene had sinds 2010 een Facebookaccount, maar nooit aangegeven wat ze wilde dat daarmee zou gebeuren na overlijden. Op verzoek is het account veranderd naar de zogeheten ‘herdenkingsstatus’, maar daarna was inloggen onmogelijk, net als het lezen of downloaden van chats en andere content.

Net als bij die Hotmail-zaak uit 2021 benadert de rechter het hier vanuit het erfrecht. Dat kent het begrip ‘saisine’:

“[D]e regel dat de erfgenamen in beginsel de positie van de erflater ‘voortzetten’, hoort zowat tot de eerste lessen van iedere cursus erfrecht.” Concreet hier dus: toen deze man overleed, werden zijn erfgenamen (kennelijk ouders en zus) de rechtsopvolger onder het contract met Microsoft waaronder deze de diensten Hotmail en OneDrive aan hem leverde. (Niet eigenaar van het account, accounts bestaan juridisch niet.)
Een overeenkomst kán niet-erfbaar zijn, als dat uitdrukkelijk is geregeld en past bij de aard van de overeenkomst. En dat is hier anders dan in die oudere zaak, omdat Facebook nadrukkelijk de optie kent van een niet-actieve herdenkingsstatus:
Als het recht op actief gebruik zou overgaan op een erfgenaam, dan zou dat betekenen dat de erfgenaam het Facebookaccount van de overledene onder de naam van de overledene zou kunnen voortzetten. Het persoonlijke karakter van de overeenkomst staat daaraan in de weg. Zo volgt uit artikel 3.1 van de Facebook Servicevoorwaarden dat ieder account moet zijn verbonden met een specifiek individu. Overgang van het recht op actief gebruik van een Facebookaccount verdraagt zich niet met het persoonlijke karakter van een Facebookaccount en met de gepersonaliseerde aard van de dienstverlening op Facebook.
Echter, wat wél is overgegaan is het recht op inzage of toegang tot de gegevens die horen bij het account. Alleen, dan kom je bij de persoonlijke levenssfeer en dataprotectierechten van anderen terecht, zoals de chatpartners van de overledene. Daarover is in Duitsland al wat geprocedeerd, en de Duitse rechter laat daar doorschemeren dat je hier rekening mee moet houden (bij e-mailaccounts).
Anders dan [eiser] heeft gesteld, kan niet worden aangenomen dat derden die op Facebook hebben gecommuniceerd met [naam] er rekening mee hebben kunnen of moeten houden dat erfgenamen van [naam] toegang zouden kunnen krijgen tot de gegevens die die derden met [naam] hebben gedeeld. Derden mogen in beginsel ervan uitgaan dat in één-op-één contact via Facebook uitgewisselde informatie vertrouwelijk is.
Belangrijk hierbij is dat de Facebook-documentatie duidelijk aangeeft dat privécommunicatie privé is. Bovendien is Facebook an sich meer privé dan e-mail:
Een Facebookaccount onderscheidt zich van een e-mailaccount vanwege de persoonlijke(re) aard van de communicatie via een Facebookaccount. Ook onderscheidt de communicatie via een Facebookaccount zich van de inhoud van fysieke dagboeken en brieven, in die zin dat het bij fysieke dagboeken en brieven een bewustere keuze is om gedachten en communicatie op die manier fysiek aan het papier toe te vertrouwen én om de inhoud daarvan bij leven te bewaren (of weg te gooien). Dat laatste is bij de inhoud van communicatie via een Facebookaccount veel minder het geval: dergelijke communicatie wordt vaak automatisch (ook voor langere perioden) bewaard zonder dat de gebruiker daar iets voor hoeft te doen.
Wat er precies persoonlijk(er) is aan een Facebookaccount dan een mailbox zie ik niet helemaal. Mogelijk is het de combinatie van soorten content (chats, foto’s, vindikleuks, verbindingen) die een totaalplaatje van iemand geven, ten opzichte van – bij de meeste mensen – een berg met 27.381 berichten waar je met zoekopdrachten probeert die ene mail in terug te vinden.

Toch ziet de rechter wel een geitenpaadje voor de man, die immers met name informatie uit het account wilde om de situatie rond de zelfdoding van de partner te kunnen reconstrueren. Hij krijgt dan ook wél toegang tot alle gegevens die geen persoonsgegevens van derden zijn.

Een complicatie die ik daarbij meteen zie, is wat dat precies betekent in de context van chats. Mijn gevoel is dat de rechter hier denkt aan het weglaten van namen van chatpartners, maar een chatbericht met datum (zeker in de context van een langdurige chat) lijkt me ook zonder naam wel een persoonsgegeven. Al was het maar omdat Facebook de berichten weer kan herleiden tot een persoon.

Arnoud

X gebruikt voorlopig geen berichten van Europese gebruikers om AI te trainen

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, Privacy, Uitingsvrijheid, 2 reacties
Photo by Andrei Zolotarev on Unsplash

Socialemediaplatform X gebruikt voorlopig toch niet zomaar de gegevens van Europese gebruikers om zijn AI-modellen te trainen. Dat meldde Nu.nl vorige week. Gebruikers moeten eerst een duidelijke optie krijgen om hun toestemming daarvoor in te trekken. Of is het dan toch bezwaar maken?

Zoals vele partijen is ook X bezig met een eigen genAI chatbot. Deze heet Grok en heeft, wederom net als bij iedereen, enorm veel trainingsdata nodig. En dat kwam even goed uit, want X zit natuurlijk vol met conversaties en iedereen had algemene voorwaarden geaccepteerd waarin vast een regeltje te vinden was.

Probleem daarmee is alleen dat heel veel van die trainingsdata als persoonsgegeven aan te merken is. En die verwerken vereist in de EU meer dan alleen een generieke clausule in de voorwaarden. Als je geen toestemming hebt, dan zul je dit moeten doen met een beroep op het “gerechtvaardigd belang“. Dat vereist dan weer de optie van afmelden met een beroep op persoonlijke omstandigheden.

Onduidelijk is welke grondslag X meent te hanteren, maar wat in ieder geval niet helpt is dat er een stilletjes ingevoerd toestemmingsknopje werd gehanteerd dat standaard op ‘ja’ stond.

De Ierse privacytoezichthouder schrok zo van deze ontwikkeling dat ze voor het eerst in haar bestaan haar zogeheten Section 134-bevoegdheid inzette: een spoedbevel tot stoppen van een bepaalde verwerking omdat de rechten van burgers ernstig en direct bedreigd worden.

Het roept natuurlijk de discussie op waarom men X aanspreekt terwijl zo ongeveer de hele wereld Twitter (en Reddit, en Facebook, et cetera) dagelijks leegtrekt om er AI modellen op te trainen. Het simpele antwoord is natuurlijk: die mogen dat óók niet, alleen zijn iets lastiger op te sporen. En nee, dat het “publieke data” is (wat dat ook betekent), is juridisch irrelevant.

Arnoud

 

Telegram-oprichter Pavel Durov opgepakt op luchthaven in Parijs

Geplaatst op in Regulering, Security, Uitingsvrijheid, 23 reacties
Photo by ev on Unsplash

Oprichter en directeur Pavel Durov van berichtendienst Telegram is zaterdagavond opgepakt op de Franse luchthaven Le Bourget. Dat las ik bij Nu.nl. Het sluit toevalligerwijs mooi aan bij mijn bericht van vorige week over het verzoek tot handhaving op het platform. Toch roept dit weer nieuwe vragen op.

Nu.nl legt uit wat de aanleiding was:

Volgens persbureau Reuters wordt Durov er door de Franse autoriteiten van beschuldigd te weinig te doen aan criminele activiteiten op Telegram. Door niet te modereren en geen of nauwelijks informatie te delen over gebruikers, zou de dienst vrij spel bieden aan drugshandelaren en kindermisbruikers.
Terzijde: Telegram is géén messenger-app zoals WhatsApp, maar eerder een chatgebaseerd sociaal netwerk georganiseerd rond groepen, die via trefwoorden te vinden zijn. Er is ook de mogelijkheid voor privécommunicatie, maar dat is eerder vergelijkbaar met een Instagram-privébericht; iets dat óók kan. En oh ja, de encryptie is centraal en zeker niet e2ee.

De situatie is opmerkelijk omdat Durov vrijwillig naar Frankrijk vloog, kennelijk in de wetenschap dat hij daar gearresteerd kon worden. (Hij heeft een Frans paspoort.) Hij vertrok uit Azerbeidzjan, waar hij tegelijkertijd met president Putin aanwezig was. Op de vlucht na een onwelgevallig gesprek over encryptie in Rusland?

In verband met vorige week roept het vooral de vraag op: wat is hier precies voor crimineels aan de hand? Het niet-naleven van de Digital Services Act (de oproep van vorige week) is immers een bestuursrechtelijke of civielrechtelijke kwestie, die wet kent geen bepalingen van strafrecht.

Frankrijk kent echter een met de DSA vergelijkbare wet die wél strafrechtelijk gehandhaafd wordt, Wet 2024-449 van 21 mei 2024 gericht op het beveiligen en reguleren van de digitale ruimte. Deze stelt bijvoorbeeld een jaar cel op het niet adequaat modereren tegen kindermisbruikbeeldmateriaal (art. 6-2-1).

Een andere mogelijkheid is dat men de kennis en activiteiten van Durov (of Telegram als bedrijf) ziet als zó ver gaand dat sprake kan zijn van medeplichtigheid. In Nederland is daarvoor vereist dat je actief hulp geeft, of inlichtingen of middelen verschaft (art. 48 Sr). Een platform bieden waar dit toevallig gebeurt is natuurlijk geen medeplichtigheid, maar zodra er iets blijkt van aanmoedigen, moderatie tegenhouden of onder tafel geld accepteren zodat men het kan blijven doen, dan kom je daar wel.

Arnoud

 

Mag mijn emailconversatiewederpartij zomaar iemand cc’en in onze conversatie?

Geplaatst op in Privacy, 3 reacties
Photo by Melinda Gimpel on Unsplash

Een lezer vroeg me:

Mag een leerplichtambtenaar zonder toestemming van mij, een voor mij onbekend persoon toevoegen in een cc van de mail?
Deze vraag is wel heel kort, de achtergrond is dan weer nogal lang maar die heb ik vanwege privacyredenen weggelaten. De kern is dat de vraagsteller probeert de leerplichtambtenaar te overtuigen van iets. In die discussie heeft de ambtenaar bedacht een derde mee te laten doen.

De vraagsteller heeft het over ’toestemming’, wat voor mij een rode vlag is dat deze zoekt naar een vorm van escalatie. Want het suggereert dat je controle wilt houden over de conversatie, en nu deze dreigt weg te vallen je een juridische stok zoekt om daar wat aan te doen. (Ik krijg heel, heel vaak dit soort vragen.)

Het juridische antwoord is geen hard ja of nee, maar een “als het nodig is voor de onderliggende casus”. Daar kunnen heel veel redenen bij spelen.

Een voor de hand liggende verklaring is als die persoon iets kan bijdragen of wellicht zelfs oplossen voor de vraagsteller. Of juist voor de ambtenaar, denk aan ongepast of dreigend taalgebruik waarbij je wil dat een ander een oogje in het zeil houdt. Of simpelweg omdat de vakantie eraan komt en je een vlotte overdracht wil realiseren.

Meestal gaat het dan om een collega of meerdere bij de afdeling, maar een andere ambtenaar van de betreffende gemeente zou ook prima kunnen. Iets ingewikkelder kan het worden als de derde heel ergens anders vandaan komt, zoals bij de onderwijsinstelling waar de leerplicht vervuld moet worden. De reden om die persoon er dan bij te betrekken zou dan wel duidelijk moeten zijn.

Netjes is een ander verhaal, en ik kan me voorstellen dat je je negatief verrast voelt. Maar uiteindelijk is iets als dit een (semi)zakelijk gesprek, en dat een ander er dan bij komt in de conversatie is geen evidente inbreuk op je recht op persoonsgegevens of privacy. (Ook niet als je het vanuit de AVG benadert.)

Arnoud

Als je Disney+ hebt, mag je Disney niet meer aanklagen voor je overlijden

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, 11 reacties
Photo by Andrijana Bozic on Unsplash

Een man die Walt Disney Parks and Resorts aanklaagt voor de dood van zijn vrouw, krijgt te maken met een nieuw juridisch obstakel: Disney probeert de zaak uit de rechtbank te krijgen en naar arbitrage te sturen, omdat hij zich jaren eerder heeft aangemeld voor Disney+. Dat meldde CNN vorige week. Algemene voorwaarden duiken ook overal op.

De zaak zelf is duidelijk genoeg. De man bezocht een Disneypark met zijn vrouw, die een koemelk- en notenallergie had. Dat hadden ze gemeld, het eten zou worden aangepast, maar nadien bleken er tóch allergenen in het eten te zitten. Zo ernstig dat ze kwam te overlijden.

In hoeverre dat Disney te verwijten is, daar kun je natuurlijk een juridische boom over opzetten. Maar de advocaten van Disney hadden een meer formeel argument: deze zaak mág niet bij de rechter worden aangebracht, want de eiser had in 2019 een proefabonnement op streamingdienst Disney+ genomen en in de voorwaarden daarvan staat dat:

[y]ou and Disney Interactive agree to arbitrate all disputes between you and The Walt Disney Company or its affiliates, except disputes relating to the enforcement of The Walt Disney Company or its affiliates’ intellectual property rights.
De meeste mensen (althans de subset die dit leest) zullen dit lezen als “alle geschillen die met Disney+ te maken hebben”. Maar dat stáát er niet. Dus dat kun je dan aangrijpen als Disney-advocaat om het ook toe te passen op een dood-door-schuld schadeclaim.

Is dat houdbaar? Nee, ook in de VS kennen ze diverse redelijkheidstoetsen en interpretatieregels voor contracten. En daaruit zal 99% zeker volgen dat deze uitleg van de voorwaarden van een streamingdienst niet mag bij een geschil als dit, dat werkelijk nul te maken heeft met streaming anders dan dat het een andere dochter uit hetzelfde concern betreft.

Het enige is: je moet er wel een punt van maken als wederpartij. Want doe je dat niet, dan zal de rechter het wél accepteren en je naar arbitrage verwijzen.

Gezien de ophef wordt er natuurlijk een punt van gemaakt, en zal de rechter het beroep afwijzen. Maar gevolgen voor de voorwaarden-tekst van Disney+ zal dat niet hebben. Waarom zou men ook? Die clausule staat er om Disney te beschermen tegen massaclaims, en die blijft dus lekker staan.

Arnoud

Stichting wil dat toezichthouders Telegram dwingen content offline te halen

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, Privacy, Regulering, Security, 23 reacties
Photo by Pixabay on Pexels

Stichting Offlimits, Expertisecentrum Online Misbruik, heeft bij verschillende toezichthouders een klacht ingediend om Telegram te dwingen strafbare content offline te halen. Dat meldde Security.nl maandag. Het gaat om zaken als aanbod van wapens, drugs, beeldmateriaal van seksueel kindermisbruik en  bangalijsten. Diverse lezers vroegen me: hoezo kan een stichting eisen dat dit offline gehaald wordt?

De constructie die Offlimits (gelieerd aan deze zaak uit 2023) gebruikt, is een heel legitime. Het wemelt in Nederland van de toezichthouders, zoals de Autoriteit Persoonsgegevens en de Autoriteit Consument en Markt. Die kun je vragen om de regels te handhaven, en zo’n verzoek moeten ze serieus in behandeling nemen. Het is dus niet zo dat Offlimits zelf bedenkt wat strafbaar is of dat ze de regie over wil nemen.

Het handhavingsverzoek staat online. Men opent met de constatering dat het Openbaar Ministerie niet strafrechtelijk wil optreden tegen Telegram, hoewel daar juridisch best ruimte voor is. De reden “omdat Telegram, aldus het OM, ‘toch geen gehoor geeft aan zo’n bevel’.” Het bedrijf zit immers niet in de EU, maar dit voelt wel érg makkelijk.

De overtredingen van de DSA en AVG zijn vrij evident, en het verzoek licht dat grondig toe. AVG technisch is de kern dat er zonder toezicht of controle bijzondere persoonsgegevens (zoals op de bangalijsten of kindermisbruikafbeeldingen) worden verwerkt. De DSA eist een effectief notice-and-action protocol, en dat heeft Telegram niet.

Alleen, wat kunnen de toezichthouders hier anders doen dan wat het OM ook al constateerde? Ja, boetes opleggen die in de vele miljoenen kunnen lopen. Een bevel met dwangsom geven dat aanpassingen zoals een filter eist. De betreffende content te wissen. Enzovoorts. Maar dan steekt Telegram vanuit Rusland een ??????? ????? op, en dan?

De échte volgende stap zou zijn naar een afsluiting van de dienst te gaan, als blijkt dat die zich in het geheel niet wenst te conformeren aan de Europese regels. Daar is ruimte voor, toezichthouders (en zeker de Europese Commissie, als Telegram als VLOP aangemerkt gaat worden) kunnen vérgaande bevelen geven, zolang die maar proportioneel en passend zijn gezien de overtreding.

Het zou een primeur zijn als Europa zo ver zou gaan, want het zo laten zien dat we écht bereid zijn onze regels te handhaven.

Arnoud