“GeenStijl is gericht op digitale nieuwsvoorziening”

“Dit is een principezaak”, zeggen ze zelf. Maar een leuke opsteker is het wel: GeenStijl mocht een nieuwsbericht uit de Nijmeegse Stadskrant overnemen op haar eigen site, en pleegde daarbij geen inbreuk op het auteursrecht. Dat blijkt uit een vonnis (Een, Twee, Drie, Vier, Vijf, Zes) van de rechtbank Amsterdam van vorige week.

Overnemen van nieuwsberichten is voor veel bloggers doodnormaal, maar nieuwsmedia kunnen er aardig over schuimbekken. De situatie is niet eenvoudig: in de Auteurswet staat (artikel 15) de zogeheten persexceptie, het recht voor nieuwsmedia om actuele berichten van elkaar over te nemen. Daarbij moet wel bronvermelding worden gehanteerd, en mag het auteursrecht niet zijn voorbehouden. Zo’n voorbehoud staat vaak in het colofon trouwens, en het is de vraag of dat genoeg is.

Een open discussiepunt is of blogs überhaupt onder deze exceptie kunnen vallen. In 2000 werd dit voor kranten.com onder bevestigd beantwoord. Bij de laatste wetswijziging in 2006 van dit artikel werd “een ander medium dat eenzelfde functie vervult” toegevoegd aan het lijstje van media die van deze uitzondering gebruik kunnen maken. Daarbij werd opgemerkt:

Afhankelijk van de concrete omstandigheden van het geval kunnen de websites van een schoolkrant, een sportvereniging en een individuele website binnen de reikwijdte van de beperking vallen. Rechthebbenden die daar bezwaar tegen hebben kunnen hun belangen beschermen door het maken van een voorbehoud.

Echter, in 2008 moest blogger Joffrey Vermeule nog 365 euro betalen voor overname van een nieuwsbericht. Zijn blog was geen nieuwsmedium. Ook enkele andere blogs konden niet met deze exceptie wegkomen.

Dat GeenStijl een nieuwsmedium is, staat echter buiten kijf. Ze zijn “gericht op digitale nieuwsvoorziening” zoals de rechter het formuleert. En omdat ze keurig (nou ja, keurig) aan bronvermelding hadden gedaan en er bij het artikel zelf geen voorbehoud te bekennen is, kent de rechter het beroep op artikel 15 toe. Het artikel mag dus worden overgenomen.

Ik ben benieuwd of ik zelf ook een nieuwsmedium ben eigenlijk.

Arnoud

18 reacties

  1. Je doet wel aan wederhoor want er wordt druk gediscussieerd in de comments. Verder is objectiviteit geen vereiste voor het zijn van nieuwsmedium. GS is ook niet objectief en het hebben van een redactiestatuut is ook geen voorwaarde voor het leveren van nieuws. Bovendien ben je de enige redacteur op de site dus het redactiestatuut zit in je hoofd.

  2. Ik denk wel dat het primaire doel van de site moet zijn; Het brengen c.q. delen c.q. discussi?ren over/van nieuws. Dus het zou niet op gaan voor een webhoster die een artikel overneemt van Slashdot o.i.d.

    De rechter lijkt ook te toetsen op het commerciele oogmerk in een eerder vonnis. LJN AE7317, Rechtbank Amsterdam, H 01.3513

    “6.5. Los van de vraag of de knipseldiensten, zoals die door gedaagden worden aangeboden, kunnen worden opgevat als de (deels) digitale voortzetting van de papieren knipselkranten, hebben gedaagden niet weersproken dat hun bedrijfsvoering een voornamelijk commercieel doel dient. Gelet op dit zwaarwegend commercieel belang van gedaagden, kunnen, naar het oordeel van de rechtbank, de door hen aangeboden knipseldiensten niet worden gekwalificeerd als publicaties die in het belang van de “free flow of information” worden uitgegeven. In dit licht weegt het gestelde belang van gedaagden niet op tegen het belang van eisers bij bescherming van hun auteursrecht. Het beroep op de persexceptie als verwoordin artikel 15 Aw gaat derhalve niet op. Hiermee kan de vraag of de auteursrechtvoorbehouden, zoals die door eisers worden gemaakt, al dan niet uitdrukkelijk zijn, onbeantwoord blijven.”

    Dus ja; jij zou ook vallen onder deze persexceptie.

  3. Wacht even, sinds wanneer is GS een charitatieve organisatie? En Arnoud. Wederhoor is een goede gewoonte maar dat lijkt me geen criterium voor het wel of niet zijn van ween nieuwsmedium.

  4. @Freeaqimgme: in civiele zaken bestaan er geen boetes, alleen schadevergoeding. Wat er in auteursrechtland vaak gebeurt, is dat men met arbitrair gekozen opslagen werkt (300% van het ‘normale’ bedrag) om de schade te bepalen. Dus als je normaal 100 euro per artikel vraagt, dan eis je nu 300 euro schadevergoeding. Dat wordt hier als punitieve boete aangemerkt.

  5. Of dit blog een nieuwsmedium is? Goede vraag, omdat jij hier reageert op actuele gebeurtenissen door je professionele mening te geven op diverse kwesties in de media en op vragen van bezoekers. Daarop volgen weer andere reacties, zoals deze. Is dat nieuws? Of is dat alleen maar een discussie over nieuws? Je bespreekt in ieder geval wel wat in het nieuws staat en dus kun je het citaatrecht claimen. En mogelijk is “nieuwsmedia” een te brede term om te gebruiken. Per slot van rekening, wat is nieuws?

  6. Je blog brengt over het algemeen geen nieuws maar voornamelijk achtergronden en persoonlijke opinie wel vaak reageerend op actueel nieuws. Het brengen van nieuws is oook nieut een doelstelling van je blog (zoals het wel een doelstelling is van Geenstijl).

    Geen nieuwsmedium dus lijkt me.

  7. Of je wel of niet een nieuwsmedium bent is denk ik minder belangrijk dan het licensiemodel wat deze blog hanteert. Geen nieuwsmedium gaat het leuk vinden als je hun content hier plaatst onder een CC BY-SA. Tenminste, ik denk dat dat veel trickier is dan de vraag of dit blog een nieuwsmedium is.

  8. Michel, de auteursrechten blijven behouden en zullen niet onder de Creative Commons licentie van deze website vallen. De licentie is immers bedoeld voor de teksten op deze website en niet die van een ander, met andere woorden het auteursrecht vervalt niet. Correct me if I am wrong.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.