consumentenbond Archives

Consumentenbond wil dat Facebook gebruikers compenseert voor schenden privacy

Geplaatst op 9 juli 20207 juli 2020 in Privacy, 15 reacties

De Consumentenbond en de Data Privacy Stichting hebben Facebook gedagvaard in een poging om het socialenetwerkbedrijf te dwingen gebruikers te compenseren voor het schenden van hun privacy. Dat meldde Tweakers dinsdag. Deelname is gratis, wel wordt 18% van de toe te kennen schadevergoeding aan een advocatenkantoor betaald dat op no-cure-no-pay basis (of nou ja, niet helemaal) de zaak doet. De exacte dagvaarding kan ik nog niet vinden maar de kern is natuurlijk geen toestemming (grondslag) en geen verplichte informatieverstrekking onder de AVG. Ik zeg #teamConsumentenbond.

De AVG is er natuurlijk al sinds 2018 maar de reden dat de Bond nu pas deze stap maakt, is dat het pas sinds kort mogelijk is om een massaclaim met schadevergoeding te brengen bij de Nederlandse rechter (art. 3:303a BW). Tot die tijd had de Bond alleen een verbod kunnen eisen, maar dat schiet niet zo op want dat zal Facebook niet echt pijn doen. Dan verzinnen ze weer wat nieuws. Een schadeclaim, en vooral heel veel vervolgclaims vanuit de rest van Europa, dát doet pijn.

Had dit nu niet beter via de toezichthouder kunnen gaan? Die is natuurlijk al naar Facebook aan het kijken en ik zie daar ook echt wel boetes vandaan komen. Alleen, het is voor de AP lastiger om een boete op te leggen dan voor de Consumentenbond om een schadeclaim te doen. Een boete vereist een heel bestuursrechtelijk traject: inspraak, reacties, concepten, toetsing aan boetekaders en richtlijnen, zorgvuldige besluitvorming et cetera. Dat duurt naar zijn aard twee jaar. (Plus AVG-gedoe over de competente leidende toezichthoudende autoriteit, juristen krijgen hoofdpijn van deze wetsartikelen, artsen staan versteld).

Terwijl een schadeclaim bij de burgerlijke rechter gewoon een jaartje is met een paar rondes verweerschriften en repliek/dupliek en dan een uitspraak. De onderbouwing kan makkelijker: een boete moet je gedetailleerd motiveren, de schadevergoeding kan -in theorie- zijn “wat uwedelachtbare billijk acht (artikel 6:97 BW)”. En ja, het grote probleem is natuurlijk dat de Bond geen harde getallen op de schade kan zetten. Wat is je schade doordat Facebook je profiel blootstelde aan rare advertenties of politieke manipulatie? Inderdaad, laat ik ook liever aan de dikke duim, pardon het rechtsgevoel van de rechter. Maar denk aan 50 tot 100 euro.

Per persoon ja. En we hebben in Nederland iets van 14 miljoen volwassenen die dus kwalificeren als consument. Ook Facebook vindt iets van 14 miljoen maal 50 euro, zeker als er een dwangsom achteraan komt én andere consumentenbonden deze zelfde claim btrengen vanuit hun land. (Dit is meer dan de 10,4 miljoen Nederlandse Facebookgebruikers want daar zitten ook minderjarigen tussen en bovendien volgt Facebook je ook als je geen lid bent.)

Het voornaamste voor mij is dat dit volgens mij is hoe de AVG moet werken. Toezichthouders zijn leuk en aardig maar naar hun aard te grofmazig en traag om elke overtreding aan te pakken. Massaal kleinschalig handhaven werkt veel beter (daarom was ik ook zo blij met die Belgen). Het kan natuurlijk uit de hand lopen – lees daarvoor mijn World of 2K38 of voorinteken voor de graphic novel.

Arnoud

Marathon oplezen gebruikersvoorwaarden apps duurt bijna 32 uur

Geplaatst op 3 juni 201627 mei 2016 in Informatiemaatschappij, 22 reacties

ie-aagree-ezel Een marathon gebruikersvoorwaarden van populaire apps voorlezen in Noorwegen, is na 31 uur en 49 minuten afgerond. Dat meldde Nu.nl vorige week. De Noorse Consumentenbond had deze actie georganiseerd om de absurditeit van de app EULA aan te tonen: niemand leest ze, redelijkerwijs kán niemand ze lezen, dus waar zijn wij met zijn allen mee bezig.

Heel creatief. Het deed me denken aan Richard Dreyfuss die iTunes voorleest, hoewel dat een stuk aangenamer was om te horen dan die Noorse marathon. Maar het punt is in beide gevallen hetzelfde: inhoudelijk zijn standaardvoorwaarden voor consumenten zo onbelangrijk dat het lezen ervan een opmerkelijkheid is.

Ik schrijf die dingen voor mijn brood, maar zelfs ik kom met het lezen meestal niet verder dan de helft. En als ik dat zeg, dan lacht er normaal niemand. En er zijn meer juristen met zulke problemen.

Waarom werkt iedereen dan toch met die dingen? Gewoonte, voornamelijk. Cargo culting: iedereen doet het, het ziet er juridisch uit, dus zal het juridisch wel wat doen. Maar het voegt over het algemeen bar weinig toe, zeker als de app gratis wordt verspreid. Meestal komt het neer op: 1) we denken dat ie het doet, maar zo niet dan heeft u pech 2) ©, hij is van ons, afblijven 3) wij zijn niet aansprakelijk 4) er komen soms updates, zie 1 t/m 3, en 5) deze voorwaarden kunnen wijzigen. Maar dan dus met veel meer woorden.

Oké, er zit iets meer achter. Er is geen relevante contractwetgeving voor apps (en software in het algemeen, om over internetdiensten en SaaS maar niet te spreken). Je moet dus eigenlijk elke keer opnieuw het wiel uitvinden, en dan heeft iedere jurist zijn of haar eigen formulering die net wat beter klinkt. Maar wat mij betreft is het de hoogste tijd voor wettelijke standaardvoorwaarden. Dat hebben we ook voor webwinkels en een heleboel andere soorten contracten. Waarom dan niet voor de meest voorkomende vorm, de softwarelicentie?

Arnoud

Is Groupon aansprakelijk voor een deal met nep-SD-kaartjes?

Geplaatst op 9 mei 20167 mei 2016 in Ondernemingsvrijheid, 17 reacties

groupon-sd-kaart De Consumentenbond waarschuwt Nederlanders om geen gebruik te maken van een aanbieding van Groupon, die over goedkope sd-kaartjes van SanDisk lijkt te gaan. Dat meldde Tweakers vorige week. Diverse tweakers hadden ontdekt dat de kaartjes nep waren (niet van het bekende merk Sandisk, en achterblijvende prestaties) en de Bond is daarop gesprongen. Uiteindelijk heeft Groupon ingegrepen en de deal verwijderd en beloofd “gepaste stappen [te] nemen richting onze klanten.” Maar stel dat dat mis zou gaan, kun je dan wat tegen Groupon of moet je bij de kaartjesboer zijn?

In het verleden (tot medio 2014) was dit nog een knap lastige vraag. Hoewel je de vouchers koopt bij Groupon en daar ook betaalt, stelt het bedrijf zich op het standpunt dat je uiteindelijk zaken doet met hun partner, in dit geval de sdkaartjesleverancier. Logisch, want daardoor valt Groupon er tussenuit als er problemen komen. En weinig dingen zo prettig als er niet tussen zitten als er claims komen.

In juni 2014 is de wet echter gewijzigd. Het consumentenrecht is sterk uitgebreid, en dat zie je onder meer in art. 6:230g lid 3 BW:

Indien een overeenkomst waarop deze afdeling van toepassing is tot stand is gekomen via een andere persoon, handelend in het kader van zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit, die daarbij optreedt namens of voor rekening van een handelaar, kan de consument zich ook jegens die andere persoon beroepen op het in deze afdeling bepaalde.

Groupon is zo’n “andere persoon”: zij hebben als handelsactiviteit het tot stand brengen van overeenkomsten tussen consumenten en andere bedrijven. Groupon treedt daarbij op voor rekening van die ander, en daarmee valt zij onder deze regeling.

Oftewel, je kunt dus wel degelijk een claim bij Groupon indienen voor een correcte naleving van de overeenkomst. Dat betekent dus dat Groupon moet zorgen dat je de kaartjes krijgt die zijn beloofd, want het is heel simpel: de kaartjes zijn niet van het beloofde merk en hebben niet de beloofde functionaliteit. Ik vermoed dat Groupon niet verder zal gaan dan een refund, want praktisch gezien hoe moeten zij aan die kaartjes komen?

Ik ken nog geen enkele zaak waarbij iemand geprobeerd heeft dit artikel in te roepen, dus wat dat betreft blijft het speculeren. Maar het opent wel mogelijkheden.

(Bij algemene advertentieplatforms zoals Marktplaats geldt deze regel niet, die treden volgens mij niet op “namens of voor rekening van” de adverteerder.)

Arnoud