Het monopolie dat de Lotto heeft op online-kansspelen in Nederland is volgens de Hoge Raad niet in strijd met de wet, las ik bij Webwereld. De Lotto heeft in Nederland als enige op grond van de Wet op de kansspelen een vergunning voor het organiseren kansspelen, zoals lotto’s, sportprijsvragen en instantloterijen. Dat botst met het vrij verkeer van diensten, maar dat blijkt legaal volgens de Hoge Raad – én volgens de Europese rechter. Maar raar blijft het.
Het vrij verkeer van diensten mag worden beperkt door een land in specifieke situaties. Eentje daarvan is het beschermen van de volksgezondheid, en in dit geval is dat gokverslaving natuurlijk. Ook kan het bestrijden van de misdaad een reden zijn, denk aan witwassen van zwart geld met gokken. Het is dan ook legitiem om een nationale wet te hebben die “is gericht op de beteugeling van gokverslaving en het tegengaan van fraude”, zoals het Europese Hof van Justitie dat formuleert.
Alleen, die wet moet dan wel vergezeld gaan van beleid dat “daadwerkelijk bijdraagt” aan het gestelde doel. Je moet dus wel echt bezig zijn met het beteugelen van gokverslaving en gokfraude. Oftewel, gáát het Nederlands kansspelbeleid daadwerkelijk wel gokken tegen? Als je het tryout-pakket van Holland Casino (plaatje) hiernaast bekijkt, dan vraag je je af of we juist niet worden verlokt om te gaan gokken bij het staatscasino.
In dat verband citeerde ik destijds de uitspraak van de Europese rechter:
Indien mocht blijken dat het Koninkrijk der Nederlanden een beleid van sterke expansie van de kansspelen voert door de consument op buitensporige wijze te stimuleren en aan te moedigen om hieraan deel te nemen met als hoofddoel gelden in te zamelen, en dat om die reden de financiering van sociale activiteiten uit een deel van de opbrengsten van de toegestane kansspelen niet een bijkomend gunstig voordeel vormt, maar de daadwerkelijke rechtvaardiging voor het door deze lidstaat gehanteerde restrictieve beleid, moet worden geconcludeerd dat een dergelijk beleid de activiteiten met betrekking tot weddenschappen niet op samenhangende en stelselmatige wijze beperkt en dus niet geschikt is ter bereiking van de doelstelling, gokverslaving bij de consument te beteugelen.
Oftewel, als ons beleid er vooral om gaat om mensen aan te zetten tot gokken en niet primair om gokken te beteugelen, dan kan dat beleid niet door de teugel, eh, beugel.
Onze Hoge Raad kijkt nu naar de stukken uit de eerdere zaken, en ziet dat daarin is aangedragen dat de Nederlandse regering bedacht heeft dat een beperkt legaal aanbod beter is dan volledige repressie, omdat het aanbod dan ondergronds gaat en je dus geen zicht meer hebt op gokverslaafden. En -de aanleiding voor deze zaak- als er nieuwe gokkanalen bijkomen, zoals internet, dan mag dat legale aanbod daar ook naar worden uitgebreid.
Maar daar komt bij dat er wel nadrukkelijk beleid wordt gevoerd op beperking van het gokaanbod:
Op p. 12 van deze brief benadrukt de minister dat het kabinetsbeleid erop is gericht de vraag naar kansspelen niet te stimuleren, en wijst hij in dat verband onder meer erop dat de uitbreiding van het aantal goede doelenloterijen en de privatisering van Holland Casino van de baan zijn, en dat ook niet meer de intentie bestaat om de ruimte voor kansspelaanbod in de bestaande vergunningen te verruimen.
Ook heeft de minister aan Holland Casino gevraagd om samen met de andere vergunninghouders een gedrags- en reclamecode tot stand te brengen. Die moet ervoor zorgen dat er geen al te grote wervingskracht van die reclame uitgaat.
En om die redenen concludeert de Hoge Raad dat ons kansspelbeleid inderdaad als hoofddoel heeft het tegengaan van internetgokken, en niet op het binnenhalen van kansspelbelasting of vergunningstaksen. Daarmee past het beleid binnen de kaders die het Europese Hof heeft gesteld, en onze wet mag dus blijven bestaan en worden gehandhaafd.
Directe consequentie is dat het verbod voor Ladbrokes op het online en telefonisch aanbieden van kansspelen aan Nederlanders van kracht blijft. Indirect kan het ook betekenen dat Justitie kan gaan optreden tegen buitenlandse goksites die zich expliciet richten op Nederland, bijvoorbeeld met Nederlandstalige advertenties en/of het accepteren van betalingen via iDeal. En dan voorzie ik zomaar weer discussies over door internetproviders te introduceren pokersitefilters. Immers als ze The Pirate Bay kunnen blokkeren dan toch ook illegale poker- en kansspelsites?
Arnoud