De Mininova-zitting: van vinkjes en filters

Jaja, daar zit je dan in je mooie “You wouldn’t download a car” shirt in de rechtszaal bij de Mininova-bodemprocedure. Verder was iedereen keurig gekleed, dus ik detoneerde slechts een heel klein beetje.

De zitting kende twee delen: het voorlezen van de pleitnota’s (waarom dat moet is me een raadsel) en het vuurwerk. Lees de pleitnota van Mininova of die van Brein online. Hieronder geef ik een impressie van wat me zoal opviel tijdens de zitting. Lees ook het verslag van Anne Jan Roeleveld trouwens.

Torrentbestandzoekmachine<br/> Al vanaf de opening ademde het pleidooi van advocaat Dirk Visser (inderdaad, van <a href=”http://books.google.nl/books?id=jQ0aRMeK9hMC->mijn favoriete boek) de bekende BREIN-retoriek. Ik hoorde binnen 3 minuten al de bekende kreten “leeuwendeel van het aanbod” en “faciliteren”. Plus de nieuwste in de stal, het “verspreiden van entertainmentinformatie” waarmee denk ik de torrentbestanden bedoeld worden. Dat was overigens de enige keer dat torrentbestanden als zodanig benoemd werden. De rest van het pleidooi had namelijk net zo goed geschreven kunnen zijn voor een website die zelf de content host en verspreidt.

En dat vond ik jammer: Mininova’s positie als torrentbestandzoekmachine is een wezenlijk andere dan die van een zelfhostende website, en de juridische aansprakelijkheid daarvan is mij in ieder geval een stuk minder duidelijk. Iets waarvan Visser in de repliek aangaf schoon genoeg van te hebben: al die bijdehante IT-ers bedenken moeilijke technische processen met allerlei stappen die afzonderlijk allemaal heel ondoorzichtig doen en daardoor zijn het altijd anderen die je als rechthebbende moet aanspreken. Dat moet maar eens afgelopen zijn. Mininova is de hoofdpersoon in dit hele proces, zij biedt de toegang, het startpunt van het proces en via Mininova gaan mensen het vinden. Aldus Visser, die zich tegen het einde van zijn repliek zo druk leek te maken dat me de opmerking “Denk aan je hart Dirk!” te binnen schoot.

(Overigens vind ik het al langer een interessante gedachte dat veel van de technische innovatie op dit gebied een gevolg is van de vele juridische procedures tegen ongeautoriseerde verspreiding van content. Zonder MPAA en consorten was Bittorrent nooit uitgevonden.)

Dienstverleners van de informatiemaatschappij<br/> Het verweer van Solv-advocaten Vita Zwaan en Wanda van Kerkvoorden hierover ging uit van de bekende uitsluiting voor aansprakelijkheid voor internetdienstverleners. Die geldt namelijk niet alleen voor de klassieke webhosters, maar ook voor forumbeheerders en chatboxaanbieders, zo blijkt uit de wetsgeschiedenis rondom deze Europese regel. En Mininova is niets meer of minder dan een beheerder van een platform, waar gebruikers zelf torrentbestanden, verwijzingen naar informatie elders plaatsen. Net zo min als een webhoster aansprakelijk is voor content van klanten is Mininova dat. Zie bijvoorbeeld de Franse Dailymotion-zaak, waar de Franse filmpjesdeelsite werd vrijgesproken onder dit regime.

BREIN’s standpunt kwam uiteindelijk neer op de stelling dat Mininova haar verantwoordelijkheid moet nemen en gewoon preventief moet gaan filteren. Uiteraard op eigen kosten. Maar om toch Mininova tegemoet te komen, was BREIN bereid om een lijst met 7000 trefwoorden aan te leveren (digitaal ook nog eens) waar Mininova dan makkelijk op kon filteren.

Wie nu denkt Napster, heeft helemaal gelijk: net als bij Napster is die lijst alleen maar bedoeld om de zoekfunctie van Mininova dusdanig onbruikbaar te maken dat het aantal bezoekers dusdanig terug zou vallen dat Mininova effectief failliet gaat, tenzij ze zich weet om te vormen tot een Linux-distributeur of zo. Want natuurlijk kun je (net als bij Napster gebeurde) wel dingen heel l33t g44n sp3llen, maar dan kan niemand meer vinden wat hij zoekt.

aXXo-actie<br/> Op de publieke tribune ontstond nog enige consternatie toen BREIN begon over torrent-uploader aXXo, die door Mininova bedankt zou zijn “voor zijn mooie torrents” en daarvoor ook een VIP-status zou hebben gekregen. Wie me een bron kan aanwijzen voor die twee zaken krijgt een gratis exemplaar van mijn boek én het bekende t-shirt. Update (5 juni): JoG meldde in de comments twee berichtjes op Mininova waarin ene ‘moxin’ deze uitspraken doet. Moxin is voor zover ik kan nagaan een moderator van Mininova maar of hij ook directeur/medewerker is, weet ik niet.

Speciaal voor de publieke tribune<br/> BREIN’s uiteindelijk eis was dat Mininova zou worden veroordeeld om op basis van die lijst van 7000 trefwoorden te gaan filteren, met een dwangsom als stok achter de deur. Men had nog meer eisen maar koppelde daar geen dwangsom aan, in de verwachting dat die lijst genoeg zou zijn om Mininova effectief de nek om te draaien.

Overigens, “speciaal voor de publieke tribune” meldde Visser nog dat dit een uniek aanbod was dat alleen gold voor Mininova. Andere torrentsites moesten niet verwachten dat ze met rust gelaten zouden worden als ze maar beloofden die 7000 trefwoorden te gaan hanteren.

Mininova’s filter trial<br/> Zwaan en Van Kerkvoorden gaven nog toelichting op het filter dat Mininova eerder vrijwillig installeerde. Dit blijkt een stuk uitgebreider dan verwacht. Ik dacht eerst dat men alleen op de hashcode in de torrentbestanden zelf filterde, maar als ik het goed begrepen heb dan zit er in de VS werkelijk een club mensen die torrents aan te klikken, de achterliggende content te downloaden en te kijken of daar werkelijk MPAA-inhoud aan vast zit. Zo ja, dan gaat de torrent van de site en op een zwarte lijst. Dit hele systeem implementeren zou Mininova een kleine 50.000 euro hebben gekost inclusief menskracht – een substantieel deel van de inkomsten van de site.

BREIN doet echter niet mee aan deze trial. Naar eigen zeggen omdat zij ook andere belanghebbenden dan alleen de filmindustrie (de MPAA, Motion Picture Ass. of America) vertegenwoordigden. De muziek- en softwareindustrie had geen zin in dit soort filters maar wil (concludeer ik dan maar) gewoon die sites dicht.

Vinken en modjes<br/> To filter or not to filter? Of beter, how to filter or how not to? Dat was uiteindelijk de grote vraag. En daarbij speelt de verdeling van de werklast een grote rol. Mag BREIN achterover zitten en van Mininova verwachten dat die al het werk doet? Of kan Mininova juist achterover blijven zitten tot BREIN een middag gaat “vinken”, om pas dan de aangevinkte torrents te verwijderen? Volgens de Solv-advocaten was het laatste de geëigende weg: de handhaving van auteursrechten is de taak van de rechthebbende, dus die moet zelf in actie komen als hij inbreuken bespeurt. Visser draaide de stelling om: bij zo’n grootschalige inbreuk kan dat niet het uitgangspunt zijn.

Naast trial en de notice-en-takedownprocedure die Mininova hanteert, zijn er ook moderators actief op de site. Deze vrijwilligers hebben als taak het netjes (family-friendly) houden van de site, door op te treden tegen bv. politieke teksten of pornografie. Volgens de Mininova-directie en tot kennelijk ongeloof van BREIN is deze club slechts vijf persoon sterk trouwens.

Afijn, dat roept de vraag op waarom de modjes wel kunnen constateren dat iets racistisch of pornografisch is en niet dat iets een Hollywoodfilm of Microsoftofficepakket is. “Wil je nu met droge ogen beweren dat je dat niet ziet” aldus een man uit de zaal. Tsja. Ik weet niet precies hoe actief die modjes zijn, maar ik kan me voorstellen dat ze alleen optreden op klachten en die komen er natuurlijk heel wat minder bij een geslaagde aXXo-upload dan bij een beloofde Disneyfilm die een laten we zeggen zeer volwassen vervolg op Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen (NSFW) blijkt te zijn.

De rechtbank had hierover nog een goeie vraag: kan Mininova iets terugzetten nadat de modjes het hebben weggehaald? Jazeker, dat was technisch mogelijk. Het zou me niets verbazen als dat terugkomt in het stuk over false positives bij de discussie over filteren in het vonnis. Wie gaat filteren op “Office” om de bekende Britse comedyserie of het pakket van Microsoft buiten de deur te houden, sluit immers ook OpenOffice.org buiten. En veel thuisfilms over de Veelvraat zullen er ook niet meer doorheen komen als het filter op “Wolverine” actief is. Maar dat probleem is een heel stuk kleiner als Mininova “gewoon” onterecht weggehaalde torrentbestanden weer terug kan zetten, vermoed ik dat de rechtbank zal zeggen als zij een filterplicht voor Mininova op wil leggen.

Hoe nu verder?<br/> Afijn, er is nog veel meer gezegd maar dit waren volgens mij wel de belangrijkste punten. Het pleidooi van Visser was enigszins oppervlakkig en deed vooral een appèl op het gevoel: het is toch gewoon duidelijk dat Mininova profiteert van structureel illegaal aanbod, dat kan toch niet zomaar. Ik hoorde weinig jurisprudentie of argumentatie (ok, afgezien van zeven “BREIN versus” kortgedingvonnissen) en dat vond ik jammer.

Het pleidooi van Zwaan en Van Kerkvoorden was inhoudelijk sterker en zeer grondig opgebouwd als het ging om de jurisprudentie. Volgens mij is letterlijk elke zaak over tussenpersonen sinds 1996 wel een keer genoemd, plus nog een berg arresten over vrije meningsuiting. Maar moest je nou écht al die tekst voorlezen?

Eerlijk gezegd heb ik nog geen idee wat de rechtbank zal doen. Het voorstel van BREIN om alleen het filteren op basis van de 7000 trefwoorden afdwingbaar te maken met een dwangsom klinkt aanlokkelijk, omdat het relatief weinig werk lijkt en toch redelijk zou zijn gezien de belangen van BREIN. Maar het is natuurlijk het begin van het einde. BREIN kondigde al aan die lijst wekelijks te zullen herzien, en reken maar dat “herzien” net als bij uw energieprijs altijd “verhogen” betekent.

Het notice-en-stay down idee spreekt me persoonlijk aan (zie ook mijn artikel hierover) omdat het het beste past binnen de Europese wet. Rechthebbenden constateren inbreuken, melden dit en het werk wordt aan een filter toegevoegd zodat dat nooit meer online kan komen.

Uitspraak volgt naar verwacht 15 juli.

Arnoud

29 reacties

  1. Offtopic:

    Overigens vind ik het al langer een interessante gedachte dat veel van de technische innovatie op dit gebied een gevolg is van de vele juridische procedures tegen ongeautoriseerde verspreiding van content. Zonder MPAA en consorten was Bittorrent nooit uitgevonden.

    Klopt. Misschien is het slechts een kwestie van geduld dat de massa over gaat op encrypted P2P met ‘anonymous routing mogelijkheden’. Ik dacht altijd dat we dan niets meer te vrezen zouden hebben voor BREIN-achtige organisaties. Maar toen realiseerde ik me dat je toch echt moet ‘adverteren’ om bestanden te delen. Hmm.. toch lastiger dan ik in de eerste instatie dacht.

  2. De filtermethode die Mininova gebruikt is technisch gezien superieur aan het voorstel van Brein. (Ik hoop dat dat in het pleidooi naar voren gebracht is.) Scannen op sleutelwoorden levert een aanzienlijke bijvangst en is simpel te omzeilen door de omschrijving te verhapselen.

    Als Brein geen kosten wenst te dragen voor het filteren, neem ik aan dat het ook geen aansprakelijkheid wenst te nemen voor fouten in het opstellen van de filterlijst; eigenlijk wil Brein dus een blanco cheque waar het gaat om het bepalen welke torrents er op Mininova toegelaten worden. Daarmee gaat Brein wel erg op de stoel van de Mininova beheerders zitten.

  3. Pieter, Bittorrent heeft al een standaard om zonder tracker te kunnen werken, maar vereist nog steeds distributie van het .torrent bestand. Er zijn andere, volledig gedistribueerde netwerken als Gnutella en Freenet die geen centrale zoeknodes meer nodig hebben.

    Bram, sommige gebruikers ben je als legale site liever kwijt dan rijk.

    Het is interessant om te lezen dat Mininova en Brein jaren om de tafel gezeten hebben om te praten over een filter en dat Brein het voorstel van Mininova (een geautomatiseerde implementatie van “notice en take down”) verworpen heeft. Het afwijzen van dit redelijke voorstel zou door de rechters tegen Brein gebruikt kunnen (moeten) worden, ik ben benieuwd hoe het vonnis uiteindelijk zal luiden.

  4. Maar komt zo’n “notice and takedown”-mogelijkheid niet neer op een (soort van) erkenning van de onrechtmatigheid van het bewust aanbieden van een torrent-link naar onrechtmatig aangeboden materiaal?

  5. Dat lijkt me niet. NTD is een plicht op grond van art. 6:196c bij opslag en doorgifte van materiaal van anderen. Je moet dit materiaal weghalen als het onmiskenbaar onrechtmatig is en jij weet dat het er staat. De geaccepteerde manier om dit vorm te geven is zo’n vinkje.

  6. Dennis, klopt maar NTD gaat over alles en niet alleen auteursrechten. Je bent ook verplicht om een bericht offline te halen als die onmiskenbaar smadelijk is of de privacy van een ander schendt.

    (Dit is wezenlijk anders in de VS, daar geldt de NTD alleen voor auteursrechten (de DMCA) en zijn providers nimmer aansprakelijk voor welke andere publicaties van gebruikers dan ook.)

  7. NTD gaat over alles: als op welke manier dan ook het bestand iemand schade toebrengt, en dat is onmiskenbaar voor de provider na een klacht, dan moet het weg. Auteursrechten is alleen de meest voorkomende situatie – en daar is het ook meestal echt onmiskenbaar.

  8. Maar als dat zo is… Dan kun je alles wel gaan verbieden? Een torrent-bestand kan op dan ook manier iemand schade toebrengen, ook NZB, html, embedded youtube, etc. etc…

    Heeft Brein nu dan gewonnen met deze NTD regel?

  9. Ik blijf het een kwalijke zaak vinden. Jammer dat gisteren niet meer mensen op de Newropeans of Libertas gestemd hebben. Sowieso erg jammer dat vernieuwing van het auteursrecht zo laag op de agenda staat. Het huidige kabinet blijft maar zaken verbieden zonder echt visie te laten in ict-zaken.

  10. Misschien komt het volgende al meer in de buurt. Beide reacties van dezelfde persoon, een moderator schat ik in (*). Maar ook admin?

    “… axxo has more than proved his worth here on mininova..which is why we keep a sharp eye on his torrents as well as all our vip uploaders’..” (bron)

    “… appreciate the quality that all our vip uploaders give us, and be grateful they upload at all!!

    case closed!…” (bron)

    Voor verder onderzoek: (verbeterde) Google-query

  11. @Arnoud:

    Dat lijkt me niet. NTD is een plicht op grond van art. 6:196c bij opslag en doorgifte van materiaal van anderen. Je moet dit materiaal weghalen als het onmiskenbaar onrechtmatig is en jij weet dat het er staat.
    Maar dat is toch precies wat ik schrijf?
    Maar komt zo???n ???notice and takedown???-mogelijkheid niet neer op een (soort van) erkenning van de onrechtmatigheid van het bewust aanbieden van een torrent-link naar onrechtmatig aangeboden materiaal?
    Erkenning van de onmiskenbare onrechtmatigheid, zelfs…

    NTD gaat over *alles*: als op welke manier dan ook het bestand iemand schade toebrengt, en dat is onmiskenbaar voor de provider na een klacht, dan moet het weg.

    Als er niets onrechtmatigs gebeurt doet het er in beginsel niet veel toe dat het bestand mogelijkerwijs schade toebrengt.

    Blijkbaar beroept mininova zich uitsluitend op de bescherming die art. 6:196c BW biedt?

  12. Mininova voert een NTD procedure in omdat ze als hostingprovider nu eenmaal de plicht heeft onmiskenbaar onrechtmatige inhoud te verwijderen na een klacht. Dat wil niet zeggen dat ze daarmee erkent dat alle inhoud waar het NTD-knopje naast staat, dus onmiskenbaar onrechtmatig is.

    Als ik naast elke reactie hier een knopje “Meld onrechtmatige reactie” zet, betekent dat toch ook niet dat ik erken dat reacties hier onrechtmatig zijn?

  13. Vrij logisch inderdaad dat zo’n knopje geen erkenning is dat alles onrechtmatig is. Dat bedoel ik dus ook niet.

    Als Mininova ingaat op een verzoek om een specifieke link weg te halen, lijkt dat op een erkenning dat het bewust aanbieden/publiceren van die link (onmiskenbaar) onrechtmatig is.

    Misschien lees je art. 6:196c BW verkeerd. Eerder schreef je:

    NTD is een plicht op grond van art. 6:196c bij opslag en doorgifte van materiaal van anderen. Je moet dit materiaal weghalen als het onmiskenbaar onrechtmatig is en jij weet dat het er staat.
    Schending van die “plicht” heeft slechts tot gevolg dat art. 6:196c BW niet meer beschermt tegen aansprakelijkheid, maar leidt niet zelf tot aansprakelijkheid.

    Als het aanbieden van een link rechtmatig is, heeft Mininova om te beginnen al niets te vrezen en is de bescherming van art. 6:196c BW ook niet nodig.

    Dus wie erkent dat Mininova kan worden gedwongen tot het aanbieden van een NTD-procedure (in het kader van het aanbieden/publiceren van links), die erkent in feite dat het (bewust) aanbieden van links naar onrechtmatig aangeboden materiaal door Mininova in beginsel onrechtmatig is.

  14. Mininova wordt niet ‘gedwongen’ om een NTD-procedure aan te bieden. Mininova moet een NTD-procedure aanbieden als zij aanspraak wil kunnen maken op de uitsluiting van aansprakelijkheid onder 6:196c.

    Als Mininova niets doet na een klacht over onmiskenbaar onrechtmatige inhoud van een gebruiker, dan kan zij zich niet meer beroepen op 6:196c.

    Mininova erkent m.i. dan ook niets meer dan dat gebruikers onmiskenbaar onrechtmatige inhoud /kunnen/ plaatsen. Daar volgt niet uit dat Mininova erkent dat het soort inhoud dat op Mininova geplaatst wordt in beginsel onrechtmatig is.

    Het is denk ik wel aanvaard dat een hyperlink onder omstandigheden onrechtmatig kan zijn. Dus dat Mininova als hyperlinkplatform daar een NTD-procedure op invoert, vind ik niet gek. Zij spelen op safe – of, netjes gezegd, neemt haar verantwoordelijkheid als dienstverlener van de informatiemaatschappij.

  15. Het gaat mij natuurlijk zo goed als niet om het aanbieden van de NTD knop, maar om het daadwerkelijk ingaan op verzoeken. Zoals ik het begrijp gaat Mininova in op ieder verzoek tot verwijdering van onmiskenbaar illegaal aangeboden materiaal.

    Dat kan inderdaad te maken hebben met het op safe spelen. Maar op safe spelen is wat anders dan het “moeten” weghalen van het materiaal (zoals ik je reacties 10 en 14 meende te mogen begrijpen).

    Het verweer van Mininova lijkt op twee onafhankelijke pijlers te rusten: 1. Het aanbieden van een link is legaal. 2. We doen aan NTD en vallen daarom onder art. 6:196c BW.

    De eerste pijler komt in het pleidooi niet echt duidelijk naar voren. Bijna alle aandacht gaat uit naar de tweede pijler. De vraag die in het pleidooi centraal lijkt te worden gesteld is wie er voor de kosten van NTD moet opdraaien (zie punt 52). Die vraag is m.i. volkomen irrelevant als de eerste pijler van het verweer zou slagen. Maar goed, ik ken de andere stukken natuurlijk niet. Uit het vonnis zal normaal gesproken moeten blijken hoe het verweer nu precies in elkaar steekt.

  16. De aanbieder van een website waarop berichten van gebruikers geplaatst worden kan daarbij huisregels stellen: “Alleen berichten in het Nederlands”, “niet vloeken”, enz. enz. en berichten die niet aan deze voorwaarden voldoen verwijderen. Als de website-beheerder het bericht ongepast vindt, mag hij het verwijderen. (Een goede beheerder geeft aan welke regels hij hanteert.) Als Mininova de huisregel “Geen links naar ongelicenseerd commercieel materiaal” hanteert, kan zij berichten die daar niet aan voldoen verwijderen; het maakt daarvoor niet uit wat de onrechtmatigheidsstatus van de specifieke link is. Brein mag, net als iedere andere Mininova gebruiker, berichten voordragen voor verwijdering. Als Mininova voorgedragen berichten verwijdert op grond van overtreding van de “huisregel” houdt dat geen erkenning in dat het bericht “onrechtmatig” was in wettelijke zin.

    Al met al een interessante zaak met een aantal principi?le vragen. Goede pleidooien van beide kanten. Goed dat er drie rechters op de zaak gezet zijn maar ik denk dat 15 juli iets te optimistisch is.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.