Mininova Archives - Ius Mentis

3D dinsdag: Zou een 3D Pirate bay legaal zijn?

Geplaatst op 7 juni 201118 september 2012 in Innovatie, 14 reacties

Worden 3D-printers de nieuwe Napster? Met die vraag in het achterhoofd bespreek ik elke dinsdag een aspect van het intellectueel eigendomsrecht en waar dat botst met de mogelijkheden van 3D printen. Op basis van deze blogs en jullie feedback daarop wil ik hier uiteindelijk een boek van maken. En natuurlijk publiceer ik dan geen comments van jullie daarin zonder aparte toestemming.

In deze serie hebben we het gehad over de verschillende IE-rechten (octrooien, modellen, merken en auteursrecht) zouden kunnen botsen met 3D printen. Vorige week besprak ik de vraag of je producten mag scannen. In alweer de laatste aflevering van 3D dinsdag dan nog één grote vraag: hoe zit het met een website (3dpiratebay.org?) die scans of handgemaakte 3D CAD bestanden aanbiedt? Mag dat eigenlijk wel van het intellectueel eigendomsrecht?

De meeste IE-rechten zijn gericht op fysieke producten. Alleen het auteursrecht houdt zich expliciet ook bezig met digitale producten. Vroeger werden rechten als octrooien, merken en tekeningen/modellen dan ook wel “industrieel eigendom” genoemd, en werd “intellectueel eigendom” alleen gebruikt voor de creatieve sector die met auteursrechten (en naburige rechten) en dergelijke bezig was. De industriële-eigendomshouder had alleen belang bij optreden tegen industrieel geproduceerde namaak, vandaar dat die rechten expliciet eisen dat sprake is van beroeps- of bedrijfsmatig gebruik van de uitvinding, dat de tekening of het model in een product zit of dat het merk in het economisch verkeer wordt gebruikt.

Vanuit die optiek is het begrijpelijk dat er geen expliciete regels in de IE-wetgeving staat over CAD-bestanden waarmee digitale producten kunnen worden geprint. Heel misschien kom je er met het verhaal van “indirecte inbreuk” of “middelen betreffende een wezenlijk bestanddeel”, maar de kans daarop lijkt me klein zonder wetswijziging.

Het auteursrecht heeft echter laten zien dat er altijd wel een mouw aan te passen is aan zo’n maas in de wet. Want ik noemde niet voor niets 3dpiratebay.org: sites als deze zullen snel weggezet worden als piratensites, of ze dat nu zijn of niet. En als ze niet direct als inbreukmaker aan te pakken zijn, dan is er altijd nog wel het argument van de “maatschappelijke zorgvuldigheid”. Met name stichting BREIN heeft met dit instrument heel wat bereikt: van linksites tot torrentsites en discussiefora met verwijzingen, ze zijn allemaal maatschappelijk onzorgvuldig bezig als ze op een of andere manier structureel behulpzaam zijn bij schendingen van auteursrechten. Ook al stond dat nergens in de auteurswet. Waarom zou dat anders zijn bij een site met CAD-bestanden voor zeg Nike-schoenen of LEGO-steentjes of iPhone-covers?

Zolang 3D printen in de experimentele fase zit waar we nu zijn, zal dit niet gaan spelen. Maar net zoals up- en downloaden van muziek ineens doorbrak toen Napster begon, kan ook 3D printen zomaar ineens ontploffen tot een groot maatschappelijk fenomeen. En de beeldvorming die direct op dat moment ontstaat, zal beslissend zijn voor de vraag of we ze als piraten dan wel als zakenpartners van de IE-industrie gaan zien. De vraag is dus: hoe kunnen we op voorhand zorgen dat dat laatste gebeurt?

Update (23 januari 2012) de Pirate Bay is cadbestanden voor 3D objecten gaan indexeren.

Arnoud De afbeelding boven is oculos mane van Entoforms, een Creative Commons kunstproject rond 3D printen. Doneert u ook een euro?

Mininova moet filteren en forums moeten uitkijken

Geplaatst op 27 augustus 20098 september 2012 in Intellectuele rechten, Ondernemingsvrijheid, 90 reacties

Ja, Mininova heeft een probleem. De torrentzoekmachine moet binnen drie maanden haar databank schonen. Als er “gegronde twijfel” bestaat bij bepaalde torrents, moeten die eraf – en volgens TNO/BREIN-onderzoek zou dat 80 à 90% van de inhoud van Mininova zijn. Dat vonniste de Utrechtse rechter gisteren in de bodemprocedure die stichting BREIN vorig jaar had aangespannen. Het vonnis bevat een paar opmerkelijke wendingen die ook elders door kunnen werken (nee, niet FTD).

Allereerst stelt de rechter vast dat Mininova geen auteursrechten schendt door torrents aan te bieden. Dat zijn immers slechts links om een download te starten, en dat is wezenlijk iets anders dan het zelf doorgeven van de betreffende werken. Oftewel: hyperlinken is geen openbaar maken – daar zullen BREIN’s buren van de BUMA blij mee zijn. Bijkomstig voordeel voor Mininova is dat zij nu geen volledige proceskostenvergoeding hoeft te betalen, want dat is de regel bij inbreukzaken. Omdat ze alleen op onrechtmatige daad onderuit gaat, geldt het gewone tarief.

Maar vervolgens wordt het verweer van Mininova verworpen dat zij een tussenpersoon is in de zin van artikel 6:196c BW en daarmee niet aansprakelijk voor wat haar gebruikers uploaden. Mininova vult de site immers niet zelf met torrents: dat doen gebruikers. Mininova categoriseert en modereert, net zoals menig forum of blog. En daarmee heeft ze bemoeienis met de inhoud, inderdaad dus net zoals menig forum of blog. De zorgwekkende trend waarover ik laatst in Tijdschrift voor Internetrecht publiceerde zet dus door: reken dus niet op uw notice & takedown procedure tenzij u 4chan of puur passieve hoster bent.

En omdat Mininova dus ten volle aansprakelijk wordt gehouden voor wat haar gebruikers uploaden, gaat ze onderuit omdat volgens door TNO en BREIN uitgevoerd onderzoek 80 à 90% van de torrents op de site verwijzen naar illegaal aanbod. Mininova levert namelijk “welbewust een actieve bijdrage aan de verspreiding en ontsluiting van auteursrechtelijk beschermd materiaal.” En

Door deze handelwijze worden de gebruikers beter in staat gesteld om bestanden met auteursrechtelijk beschermd materiaal met elkaar te delen.

Dit alles acht de rechtbank onrechtmatig, omdat het in strijd is met de ongeschreven “maatschappelijke zorgvuldigheid” die mensen jegens elkaar in acht moeten nemen. Vandaar dat de rechtbank Mininova verplicht tot het nemen van maatregelen. Tijdens de zitting gaf dat al de nodige discussie: moet BREIN gaan vinken of moet Mininova gaan filteren? Het laatste, want het zou te duur zijn om BREIN te laten vinken en bovendien is uiteindelijk Mininova onzorgvuldig bezig volgens de rechtbank.

Mininova moet dus alle torrents gaan filteren en ervoor zorgen dat alles dat riekt naar “commercieel vervaardigde” audio en video er gewoon niet meer doorkomt. Immers, het “is algemeen bekend dat op commercieel vervaardigde films, games, muziek en tv-series auteursrechten rusten, en dat die werken slechts bij uitzondering rechtenvrij zijn.” Het filter moet torrents naar dergelijk materiaal gaan tegenhouden, waarbij het criterium wordt dat er “gegronde twijfel” bestaat over de legaliteit van dat materiaal.

En zoals ik al voorspelde komt het stuk over false positives hier terug: het is niet erg dat Mininova dan af en toe een legale film weggooit, want die kunnen zo worden teruggezet. De rechtbank suggereert zelfs een “notice and put back” procedure waarmee plaatsers bezwaar kunnen maken tegen een onterechte verwijdering.

Mininova heeft al aangekondigd in hoger beroep te willen gaan, en ik hoop van harte dat ze dat ook werkelijk doorzetten. Ik vind het erg zorgelijk dat de bescherming van tussenpersonen zo ver uitgekleed wordt. Het wil er bij mij gewoon niet in dat die wettelijke regeling echt alleen bedoeld zou zijn voor puur passieve partijen, want die bestaan nagenoeg niet. Als een webhoster een extremistische site verwijdert bij een klant, is hij dan ineens geen provider meer? Nee, daar moet echt een beter criterium voor geschreven worden.

Maak ik me nu trouwens zorgen over de zaak van FTD tegen BREIN? Nee, helemaal niet. FTD en Mininova bieden geheel verschillende diensten en ook nog eens ten aanzien van technisch volstrekt verschillende systemen. Mininova is een zoekmachine voor Bittorrent, FTD is een ontmoetingsplek voor Usenet-gebruikers. Bij Mininova kun je torrents (een soort hyperlinks) vinden naar legaal en illegaal aangeboden bestanden. Bij FTD tippen mensen elkaar over downloadbaar materiaal, maar dat is zonder hyperlinks.

Verder moet je bij gebruik van Bittorrent altijd zowel uploaden als downloaden, terwijl je bij Usenet niet hoeft te uploaden als je wilt downloaden. Daarmee valt Usenet binnen de wettelijke regels over de thuiskopie; je kunt dus altijd legaal downloaden van Usenet. De redenering hierboven over “gebruikers beter in staat stellen om werken met elkaar te delen” (wat auteursrechteninbreuk zou zijn) gaat daarmee niet op voor FTD. FTD komt pas in zicht als een upload al gebeurd is, en FTD verbetert daarmee niets aan het uploaden/delen van werken.

Als u overigens nog tips heeft naar aanleiding van BREIN’s eis in reconventie (PDF, 20MB!) in de FTD zaak dan hoor ik dat graag.

Arnoud

De Mininova-zitting: van vinkjes en filters

Geplaatst op 3 juni 200918 september 2012 in Innovatie, Intellectuele rechten, 29 reacties

Jaja, daar zit je dan in je mooie “You wouldn’t download a car” shirt in de rechtszaal bij de Mininova-bodemprocedure. Verder was iedereen keurig gekleed, dus ik detoneerde slechts een heel klein beetje.

De zitting kende twee delen: het voorlezen van de pleitnota’s (waarom dat moet is me een raadsel) en het vuurwerk. Lees de pleitnota van Mininova of die van Brein online. Hieronder geef ik een impressie van wat me zoal opviel tijdens de zitting. Lees ook het verslag van Anne Jan Roeleveld trouwens.

Torrentbestandzoekmachine Al vanaf de opening ademde het pleidooi van advocaat Dirk Visser (inderdaad, van <a href=”http://books.google.nl/books?id=jQ0aRMeK9hMC->mijn favoriete boek) de bekende BREIN-retoriek. Ik hoorde binnen 3 minuten al de bekende kreten “leeuwendeel van het aanbod” en “faciliteren”. Plus de nieuwste in de stal, het “verspreiden van entertainmentinformatie” waarmee denk ik de torrentbestanden bedoeld worden. Dat was overigens de enige keer dat torrentbestanden als zodanig benoemd werden. De rest van het pleidooi had namelijk net zo goed geschreven kunnen zijn voor een website die zelf de content host en verspreidt.

En dat vond ik jammer: Mininova’s positie als torrentbestandzoekmachine is een wezenlijk andere dan die van een zelfhostende website, en de juridische aansprakelijkheid daarvan is mij in ieder geval een stuk minder duidelijk. Iets waarvan Visser in de repliek aangaf schoon genoeg van te hebben: al die bijdehante IT-ers bedenken moeilijke technische processen met allerlei stappen die afzonderlijk allemaal heel ondoorzichtig doen en daardoor zijn het altijd anderen die je als rechthebbende moet aanspreken. Dat moet maar eens afgelopen zijn. Mininova is de hoofdpersoon in dit hele proces, zij biedt de toegang, het startpunt van het proces en via Mininova gaan mensen het vinden. Aldus Visser, die zich tegen het einde van zijn repliek zo druk leek te maken dat me de opmerking “Denk aan je hart Dirk!” te binnen schoot.

(Overigens vind ik het al langer een interessante gedachte dat veel van de technische innovatie op dit gebied een gevolg is van de vele juridische procedures tegen ongeautoriseerde verspreiding van content. Zonder MPAA en consorten was Bittorrent nooit uitgevonden.)

Dienstverleners van de informatiemaatschappij Het verweer van Solv-advocaten Vita Zwaan en Wanda van Kerkvoorden hierover ging uit van de bekende uitsluiting voor aansprakelijkheid voor internetdienstverleners. Die geldt namelijk niet alleen voor de klassieke webhosters, maar ook voor forumbeheerders en chatboxaanbieders, zo blijkt uit de wetsgeschiedenis rondom deze Europese regel. En Mininova is niets meer of minder dan een beheerder van een platform, waar gebruikers zelf torrentbestanden, verwijzingen naar informatie elders plaatsen. Net zo min als een webhoster aansprakelijk is voor content van klanten is Mininova dat. Zie bijvoorbeeld de Franse Dailymotion-zaak, waar de Franse filmpjesdeelsite werd vrijgesproken onder dit regime.

BREIN’s standpunt kwam uiteindelijk neer op de stelling dat Mininova haar verantwoordelijkheid moet nemen en gewoon preventief moet gaan filteren. Uiteraard op eigen kosten. Maar om toch Mininova tegemoet te komen, was BREIN bereid om een lijst met 7000 trefwoorden aan te leveren (digitaal ook nog eens) waar Mininova dan makkelijk op kon filteren.

Wie nu denkt Napster, heeft helemaal gelijk: net als bij Napster is die lijst alleen maar bedoeld om de zoekfunctie van Mininova dusdanig onbruikbaar te maken dat het aantal bezoekers dusdanig terug zou vallen dat Mininova effectief failliet gaat, tenzij ze zich weet om te vormen tot een Linux-distributeur of zo. Want natuurlijk kun je (net als bij Napster gebeurde) wel dingen heel l33t g44n sp3llen, maar dan kan niemand meer vinden wat hij zoekt.

aXXo-actie Op de publieke tribune ontstond nog enige consternatie toen BREIN begon over torrent-uploader aXXo, die door Mininova bedankt zou zijn “voor zijn mooie torrents” en daarvoor ook een VIP-status zou hebben gekregen. Wie me een bron kan aanwijzen voor die twee zaken krijgt een gratis exemplaar van mijn boek én het bekende t-shirt. Update (5 juni): JoG meldde in de comments twee berichtjes op Mininova waarin ene ‘moxin’ deze uitspraken doet. Moxin is voor zover ik kan nagaan een moderator van Mininova maar of hij ook directeur/medewerker is, weet ik niet.

Speciaal voor de publieke tribune BREIN’s uiteindelijk eis was dat Mininova zou worden veroordeeld om op basis van die lijst van 7000 trefwoorden te gaan filteren, met een dwangsom als stok achter de deur. Men had nog meer eisen maar koppelde daar geen dwangsom aan, in de verwachting dat die lijst genoeg zou zijn om Mininova effectief de nek om te draaien.

Overigens, “speciaal voor de publieke tribune” meldde Visser nog dat dit een uniek aanbod was dat alleen gold voor Mininova. Andere torrentsites moesten niet verwachten dat ze met rust gelaten zouden worden als ze maar beloofden die 7000 trefwoorden te gaan hanteren.

Mininova’s filter trial Zwaan en Van Kerkvoorden gaven nog toelichting op het filter dat Mininova eerder vrijwillig installeerde. Dit blijkt een stuk uitgebreider dan verwacht. Ik dacht eerst dat men alleen op de hashcode in de torrentbestanden zelf filterde, maar als ik het goed begrepen heb dan zit er in de VS werkelijk een club mensen die torrents aan te klikken, de achterliggende content te downloaden en te kijken of daar werkelijk MPAA-inhoud aan vast zit. Zo ja, dan gaat de torrent van de site en op een zwarte lijst. Dit hele systeem implementeren zou Mininova een kleine 50.000 euro hebben gekost inclusief menskracht – een substantieel deel van de inkomsten van de site.

BREIN doet echter niet mee aan deze trial. Naar eigen zeggen omdat zij ook andere belanghebbenden dan alleen de filmindustrie (de MPAA, Motion Picture Ass. of America) vertegenwoordigden. De muziek- en softwareindustrie had geen zin in dit soort filters maar wil (concludeer ik dan maar) gewoon die sites dicht.

Vinken en modjes To filter or not to filter? Of beter, how to filter or how not to? Dat was uiteindelijk de grote vraag. En daarbij speelt de verdeling van de werklast een grote rol. Mag BREIN achterover zitten en van Mininova verwachten dat die al het werk doet? Of kan Mininova juist achterover blijven zitten tot BREIN een middag gaat “vinken”, om pas dan de aangevinkte torrents te verwijderen? Volgens de Solv-advocaten was het laatste de geëigende weg: de handhaving van auteursrechten is de taak van de rechthebbende, dus die moet zelf in actie komen als hij inbreuken bespeurt. Visser draaide de stelling om: bij zo’n grootschalige inbreuk kan dat niet het uitgangspunt zijn.

Naast trial en de notice-en-takedownprocedure die Mininova hanteert, zijn er ook moderators actief op de site. Deze vrijwilligers hebben als taak het netjes (family-friendly) houden van de site, door op te treden tegen bv. politieke teksten of pornografie. Volgens de Mininova-directie en tot kennelijk ongeloof van BREIN is deze club slechts vijf persoon sterk trouwens.

Afijn, dat roept de vraag op waarom de modjes wel kunnen constateren dat iets racistisch of pornografisch is en niet dat iets een Hollywoodfilm of Microsoftofficepakket is. “Wil je nu met droge ogen beweren dat je dat niet ziet” aldus een man uit de zaal. Tsja. Ik weet niet precies hoe actief die modjes zijn, maar ik kan me voorstellen dat ze alleen optreden op klachten en die komen er natuurlijk heel wat minder bij een geslaagde aXXo-upload dan bij een beloofde Disneyfilm die een laten we zeggen zeer volwassen vervolg op Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen (NSFW) blijkt te zijn.

De rechtbank had hierover nog een goeie vraag: kan Mininova iets terugzetten nadat de modjes het hebben weggehaald? Jazeker, dat was technisch mogelijk. Het zou me niets verbazen als dat terugkomt in het stuk over false positives bij de discussie over filteren in het vonnis. Wie gaat filteren op “Office” om de bekende Britse comedyserie of het pakket van Microsoft buiten de deur te houden, sluit immers ook OpenOffice.org buiten. En veel thuisfilms over de Veelvraat zullen er ook niet meer doorheen komen als het filter op “Wolverine” actief is. Maar dat probleem is een heel stuk kleiner als Mininova “gewoon” onterecht weggehaalde torrentbestanden weer terug kan zetten, vermoed ik dat de rechtbank zal zeggen als zij een filterplicht voor Mininova op wil leggen.

Hoe nu verder? Afijn, er is nog veel meer gezegd maar dit waren volgens mij wel de belangrijkste punten. Het pleidooi van Visser was enigszins oppervlakkig en deed vooral een appèl op het gevoel: het is toch gewoon duidelijk dat Mininova profiteert van structureel illegaal aanbod, dat kan toch niet zomaar. Ik hoorde weinig jurisprudentie of argumentatie (ok, afgezien van zeven “BREIN versus” kortgedingvonnissen) en dat vond ik jammer.

Het pleidooi van Zwaan en Van Kerkvoorden was inhoudelijk sterker en zeer grondig opgebouwd als het ging om de jurisprudentie. Volgens mij is letterlijk elke zaak over tussenpersonen sinds 1996 wel een keer genoemd, plus nog een berg arresten over vrije meningsuiting. Maar moest je nou écht al die tekst voorlezen?

Eerlijk gezegd heb ik nog geen idee wat de rechtbank zal doen. Het voorstel van BREIN om alleen het filteren op basis van de 7000 trefwoorden afdwingbaar te maken met een dwangsom klinkt aanlokkelijk, omdat het relatief weinig werk lijkt en toch redelijk zou zijn gezien de belangen van BREIN. Maar het is natuurlijk het begin van het einde. BREIN kondigde al aan die lijst wekelijks te zullen herzien, en reken maar dat “herzien” net als bij uw energieprijs altijd “verhogen” betekent.

Het notice-en-stay down idee spreekt me persoonlijk aan (zie ook mijn artikel hierover) omdat het het beste past binnen de Europese wet. Rechthebbenden constateren inbreuken, melden dit en het werk wordt aan een filter toegevoegd zodat dat nooit meer online kan komen.

Uitspraak volgt naar verwacht 15 juli.

Arnoud

Reactie op ‘Vijf redenen waarom Mininova wel/niet moet filteren’

Geplaatst op 11 mei 20098 september 2012 in Innovatie, Intellectuele rechten, 15 reacties

Bij Webwereld publiceerde Peter Olsthoorn afgelopen zaterdag vijf redenen waarom Mininova wel of niet zou moeten filteren. De torrentzoekmachine werd in 2008 aangeklaagd door stichting Brein wegens het “systematisch en structureel gebruik maken van ongeautoriseerde bestanden”. Mininova hanteert een Notice en Takedown systeem, maar experimenteert nu met een systeem dat geautomatiseerd torrent-bestanden kan verwijderen.

Dit systeem, gelanceerd als proef op 6 mei werkt met content recognition. Het idee hierachter is dat de bestanden die in een torrent vermeld staan, via audio of video fingerprinting herkend worden. Dit is sterker dan alleen maar naar de bestandsnaam of een hash van het bestand kijken, omdat bestanden dezelfde fingerprint houden wanneer ze opnieuw gecomprimeerd of verpakt worden. Blijkt uit de herkenning dat het gaat om illegaal aangeboden bestanden, dan zal Mininova de torrent (de verwijzing daarnaar) verwijderen.

Peter presenteert vier argumenten plus een afsluiter, die ik voor het laatst bewaar:

Voor: Mininova zal wel moeten. Als provider heeft ze de plicht zaken te verwijderen nadat ze kennis heeft van het onrechtmatige karakter. En als je kunt filteren moet je filteren, aldus deze stelling. “Anders zou het in de rechtszaak aangespannen door Brein binnenkort geen schijn van kans hebben.”
Dat is nu precies waar de rechtszaak over gaat, zou ik zeggen. Mininova heeft zeker een notice en takedown-verplichting, maar die geldt achteraf en op basis van individuele klachten. Er is juist geen wettelijke bepaling die zegt dat je vooraf moet filteren.
Ik zou juist bang zijn dat het vrijwillig adopteren van dit filter ertoe leidt dat straks iedere tussenpersoon zo’n preventief filter moet gaan bouwen. Of zou het een truc zijn? Bouw het filter, constateer dat het niet werkt en gebruik dat als keihard argument?
Tegen: de Auteurswet is uit 1912 en daarmee niet geschikt voor wat er op internet gebeurt.
De wet op zich kan prima op internet worden toegepast. Het gaat vooral om de uitgangspunten achter de Auteurswet. Die zijn achterhaald. En daarmee krijg je rare uitkomsten – zoals dus dat je als tussenpersoon aansprakelijk zou zijn voor wat mensen uploaden.
Voor: “Het is mooi geweest met het pesten van de muziek- en filmindustrie.” Zonder effectief auteursrecht geen creatieve industrie, en daarmee geen nieuwe films.
Tegen: Het voorgaande argument is minstens zo achterhaald als het auteursrecht zelf. Die industrie verdient geld zat, daar zal Mininova echt geen afbreuk aan doen.
Ik reageer maar even op beiden tegelijk. Ik geloof er niet in dat er geen creatieve uitingen meer komen als er geen ouderwets auteursrecht meer is. Natuurlijk, de huidige industrie (platen- en filmmaatschappijen) zullen in grote problemen komen, maar dat kwamen de stokers ook toen de elektrische trein opkwam. Jammer voor de stokers, en evenzo jammer voor de huidige industrie. Innoveer of word irrelevant.
Voor/Tegen: “Mininova zelf zouden we wellicht nog moeten verdedigen, ware het niet dat de gebruikers een stel parasieten zijn, geen klik met de muis waard.”
Inderdaad, Mininova krijgt er aardig van langs van mensen die zelf niets doen, en dat is jammer. Waarom alleen kankeren op Mininova dat het probeert en niet meteen opgeeft, en niet zelf bv. gaan lobbyen voor een beter auteursrecht of doneren voor de juridische strijd?

De zitting van de Mininova-zaak is trouwens woensdag 20 mei. Zie ik jullie daar?

(En ik heb erg veel zin om een paar t-shirts te drukken met de rechtsboven getoonde afbeelding in het groot. Maar waar vind ik een voldoende high-res versie van dat plaatje?)

Arnoud