En nee, ook los van de AVG mag je werknemers (of klanten) niet temperaturen natuurlijk

Ja, dat coronavirus blijft me zakelijk bezighouden. Kennelijk hebben een hoop mensen het in hun hoofd gekregen dat het temperaturen van bezoekers van je pand (dus personeel, maar ook zzp’ers en klanten) een nuttig idee is vanuit preventie. Ik kreeg dan ook menig journalist en werknemer in de mail met de vraag: mag je van de AVG je werknemers preventief temperaturen? Voor u verder leest: wat denkt u zelf?

Eh nee, je blijft als werkgever uit de lichaamsopeningen van je personeel. Het lijkt me vrij logisch dat dat iets is dat een goed werkgever gewoon niet doet. Dan kun je honderd redenen hebben om iets te willen weten, de lichamelijke integriteit van mensen wint gewoon van jouw zakelijk belang.

Dan heb je dus werkgevers die zeggen, ik neem zo’n contactloze thermometer zoals van het plaatje hierboven. Maar ook met zo’n contactloze thermometer gaat het niet. Die meet elektronisch en je verwerkt dan bijzondere persoonsgegevens over gezondheid. Dat mag niet als werkgever, daar heb je een arts voor nodig. Ja, ook als het iets is dat zo’n apparaat zegt dat iedereen kan. En ook als het iets is dat je thuis ook bij partner of kind doet. Op het werk gelden nu eenmaal andere regels.

En dat je een arts moet zijn, daar is een goede reden voor. Het idee achter een temperatuur nemen is dat je bezig bent met een diagnose stellen, en dat is nou eenmaal iets dat voorbehouden is aan artsen. Een van de mensen die me mailde, werd bijvoorbeeld geweigerd vanwege lichaamstemperatuur 37,8 – wat kwam omdat hij in motorpak snel naar het datacenter moest waar een cruciaal probleem moest worden opgelost. Oh ja, en hij hoestte omdat er drie man buiten stond te roken waar zijn astma niet zo goed tegen kan. Een arts zou dan zeggen, dat is geen coronoavirus, komt u binnen.

Bovendien, wat ga je doen? Iemand ziek verklaren die zich zelf gezond vindt, dat kan haast niet. Naar huis sturen preventief kan, maar dat is vrijstellen van werk dus je verzekering of UWV gaan niets betalen. En een klant wegsturen omdat zijn temperatuur te hoog is, ik zou niet eens wéten waar te beginnen in het salesgesprek.

Arnoud

Hoe hard zoek je de openbaarheid als je dingen op Facebook zet?

De privacywetgeving hoort niet van toepassing te zijn als iemand zelf de openbaarheid zoekt, las ik bij Netkwesties. Als mensen beslissen allerlei zaken openbaar te maken, betekent dat tegelijkertijd dat zij het ‘risico’ nemen dat anderen, waaronder wellicht potentiële werkgevers, daar kennis van nemen. Een standpunt dat hier ook recent voorbij kwam, zij het op een voor mij wat ergerlijke manier: het is me iets te makkelijk, dat “iedereen kiest voor Facebook dus wat je daar zet is vogelvrij”.

De kern van dit standpunt komt erop neer dat Facebook en andere sociale media inzetten een bewuste keuze is, die weloverwogen wordt gemaakt door een gemiddeld omzichtige consument na zich adequaat geïnformeerd te hebben. Na die keuze is het inderdaad wat raar om ineens te gaan schermen met allerlei privacybezwaren. Wie zijn arts aanklaagt voor een amputatie na middels diverse gesprekken over de beste medische behandeling daar welbewust voor gekozen te hebben, zal ook niet snel gelijk krijgen.

Alleen: dat de gemiddelde burger zo’n omzichtige consument is, klopt natuurlijk van geen kant. Mensen kiezen niet welbewust en na zorgvuldig inlezen voor die diensten, men gebruikt het omdat iedereen het gebruikt, het er netjes en overzichtelijk uitziet en het wel snor lijkt te zitten. Wie zou er immers niet een keurige nette dienst afnemen van een groot beursgenoteerd bedrijf? Betrouwbaarder kan haast niet, zou je denken.

En er zitten ook keurige knopjes in om je privacy mee te bedienen. Alleen, zo makkelijk is dat nog niet. Uit onderzoek blijkt dat slechts een derde van de mensen snapt hoe Facebook-privacyinstellingen werken. De meeste mensen denken te snel dat ze iets privé hebben gemaakt. Je moet er een behoorlijke studie van maken om zeker te weten wat je doet als je dingen dicht wil zetten.

Sterker nog: je kúnt je haast niet adequaat inlezen in wat die diensten doen. De privacyverklaring staat vol wollige taal, en wie dat allemaal door wil spitten is daar 76 werkdagen per jaar mee kwijt. En nog erger, die privacyverklaringen zijn niet volledig dus zelfs als je die 76 dagen er voor gaat zitten, kom je er nog niet uit.

En zelfs als je wél eruit komt, de boel goed dichttimmert en oplet wat je post, dan nog loop je tegen vrienden en kennissen aan die zonder nadenken dingen posten met jouw naam of foto erin. Een fotoverslag van een leuk feestje met als grappig commentaar dat jij weer helemaal teut was “maar je zal je wel ziek gemeld hebben vandaag he” om eens wat te noemen. Of tegen een naamgenoot die het wat minder nauw met de werkethiek neemt.

Natuurlijk zijn er mensen die welbewust hun hele leven delen. Die zullen er ook weinig bezwaar tegen hebben dat hun werkgever dat leest. Maar daar zal ook weinig echt privés te vinden zijn. Deze regels over werknemers googelen zijn natuurlijk niet voor deze groep bedoeld. Het gaat om het gros van de mensen dat niet weet, en eigenlijk ook niet kán weten hoe Facebook en consorten werken, die in een vervelende positie komen als hun socialmediainformatie al te makkelijk gebruikt kan worden.

Die mensen wegzetten als “ze kiezen er welbewust voor” vind ik gewoon wereldvreemd. Hetzelfde geldt voor “je hoeft niet op Facebook te zitten”, waar ik eerder al over tireerde.

(En dat raakt aan een aanverwant punt waar het Netkwesties-stuk overheen scheert: de benodigde zorgvuldigheid om die informatie op waarde te schatten. Weet jij als werkgever of zo’n bericht waar is? Klopt de datum wel? Is het echt je werknemer? En is het opschepperij/stoerdoen naar vrienden of serieus bedoeld?)

Arnoud

Wie stel ik aansprakelijk als de ober mijn telefoon laat vallen?

waiter-ober-serveren-restaurantEen lezer vroeg me:

Stel je geeft je telefoon aan een ober om een foto te maken van jou en je geliefde tijdens een diner. De ober laat vervolgens per ongeluk de telefoon op de plavuizen vloer vallen, en hij is stuk. Wie moet betalen voor de geleden schade?

Het voor de hand liggende antwoord zou zijn: de ober. Die laat immers het toestel vallen (al dan niet in de soep), en wie een ander (onrechtmatig) schade berokkent, moet deze vergoeden.

Alleen: die ober handelt hier niet als persoon, maar als werknemer van het restaurant waar je op dat moment bent. Hij doet zijn werk, en wie in de uitvoering van zijn werk fouten maakt, is daar niet zelf voor aansprakelijk. Dat is zijn werkgever, het restaurant dus. Die zal de telefoon moeten vergoeden (in de praktijk natuurlijk via hun verzekering, maar dat terzijde).

Ook als het restaurant obers verboden had om gasten te fotograferen met hun telefoons, want een verbod (al dan niet op papier en ondertekend) kan deze wettelijke regeling niet doorkruisen. En inderdaad dat geldt ook voor al die ICT-reglementen die werknemers verbieden X en Y te doen: allemaal leuk en aardig maar er ontstaat geen aansprakelijkheid van de werknemer voor.

Hooguit zou het restaurant nog tegen de gast kunnen zeggen, dit is (mede) uw eigen schuld want het is nu eenmaal algemeen bekend dat telefoons kunnen vallen als een ander die voor het eerst vasthoudt om een foto te maken. Bij zulke domme pech moet u zelf de gevolgen dragen. En dan is het dus maar hopen dat je zelf een goede telefoon- of inboedelverzekering hebt.

Arnoud

Ik wil niet worden gefilmd bij de cursus!

video-camera-filmen-fotoEen lezer vroeg me:

Mijn werkgever wil dat mijn hele afdeling op training gaat om persoonlijke kwaliteiten te verbeteren. Prima als dat moet, maar nu lees ik dat je bij die training gefilmd wordt en dat we dat met z’n allen terugkijken “om persoonlijke verbeterpunten te herkennen”. Ik heb daar totaal geen behoefte aan. Welk juridisch argument kan ik hiertegen inbrengen? Cameratoezicht mag alleen bij vermoedens van diefstal, had ik altijd begrepen.

Personeel verplichten zichzelf te laten filmen kan alleen als er een zeer zwaarwegend belang is waarvoor de privacy moet wijken. Een vermoeden van diefstal is zo’n zwaarwegend belang, maar niet het enige. Een triviaal ander voorbeeld is een nieuwslezer voor het journaal.

Bij een training kan ik me er iets bij voorstellen dat je wordt gefilmd, dat is nuttig om achteraf te zien hoe je iets deed zodat je ervan kunt leren. Ik denk dus dat je dáár je moeilijk tegen kunt verzetten.

De beelden tonen aan de andere deelnemers vind ik van een andere orde. Is dat nodig voor het eigen verbetertraject? En is dat dan zwaarwegend genoeg om de privacy opzij te mogen zetten?

Enerzijds kun je zeggen, die andere deelnemers waren erbij toen je het deed, dus die weten al wat ze gaan zien. Maar dingen anderzijds, iets terugkijken op een scherm is toch anders dan iets live meemaken. Dus ik denk dat daar net de grens ligt.

Arnoud