Solliciteren Archives

Een vacature in een Facebookadvertentie, mag dat?

Geplaatst op 15 oktober 201312 oktober 2013 in Ondernemingsvrijheid, 38 reacties

Hoe zet je Facebook-advertenties optimaal in om de juiste kandidaat te vinden, las ik op Marketingfacts. Het sociale netwerk biedt mogelijkheden voor zéér specifieke targeting, en dat is natuurlijk ook voor vacatures interessant. Staat je bedrijf in Rotterdam, dan is het niet zinnig de advertentie aan Assenaren of Groningers te vertonen, bijvoorbeeld. Maar je kunt óók alleen targeten op mannen dan wel vrouwen en een leeftijdscategorie instellen. En dát is juridisch toch even ietsiepietsie dubieuzer. Geslachts- en leeftijdsdiscriminatie zijn namelijk verboden bij werving en selectie.

De Algemene Wet gelijke behandeling (Awgb) bepaalt dat je geen onderscheid op een verboden grond mag maken bij “de aanbieding van een betrekking” of de sollicitatieprocedure die daaruit voortvloeit. De verboden gronden zijn

godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, nationaliteit, hetero- of homoseksuele gerichtheid of burgerlijke staat

De Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd (Wgbl) doet hetzelfde maar dan specifiek voor leeftijden (en nee ik weet ook niet waarom dat niet een hoofdstuk in de Awgb kon zijn).

Onderscheid kan direct en indirect zijn. “Gezocht: vrouwelijke secretaresse” maakt direct onderscheid op geslacht, en “Gezocht: salesmedewerker die elke dag een plakje varkensvlees lust” maakt indirect onderscheid op godsdienst. En oké die was niet echt subtiel maar de bedoeling is om ook wél subtiele trucs om bepaalde groepen uit te sluiten tegen te gaan. “Gezocht: student” is bijvoorbeeld ook indirect onderscheid op leeftijd, omdat studenten grosso modo vijfentwintigminners zijn.

Het verbod geldt niet bij bepaalde vormen van positieve discriminatie. Zo mag je bij gelijke geschiktheid vrouwen bevoordelen, omdat vrouwen nog steeds ondervertegenwoordigd zijn. En ter “bevordering van arbeidsparticipatie van bepaalde leeftijdscategorieën” mag je leeftijdsdiscriminatie toepassen. Wel moet er dan overheidsbeleid zijn om die categorieën aan het werk te krijgen, en daar mag je als werkgever dan op inhaken.

Meer algemeen is er nog een uitzondering voor situaties waarin het onderscheid

objectief gerechtvaardigd is door een legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn.

Wie een Sinterklaas zoekt, mag dus specifiek vragen naar een oudere man hoewel dat eigenlijk dus direct onderscheid op leeftijd én geslacht is (en indirect op ras want “Sinterklaas” impliceert een witte meneer.)

In het voorbeeld van de M!-blog hanteerde men deze criteria:

<li>    leeftijd tussen 22-30 jaar;</li>
<li>    woonachtig in Rotterdam of steden rondom Rotterdam en 30 kilometer daarbuiten;</li>
<li>    interesse in pr-georiënteerde zaken en/of pagina’s.</li></ul>

Hier wordt dus direct op leeftijd geselecteerd. En ik kan bij die leeftijd werkelijk geen objectieve rechtvaardiging verzinnen. En oké, er is ook beleid tegen jeugdwerkloosheid (“deze vacature is in het kader van het Actieplan jeugdwerkloosheid en bedoeld voor jongeren tot 27 jaar”) maar ook dat lijkt me niet echt van toepassing hier. Dus juridisch gezien zeg ik dan, nee, dit mag niet.

Maar is dit nu werkelijk een probleem? De vacature staat ook gewoon op de site van het bedrijf, dus wie daar wil werken maar 30+ is kan de vacature nog steeds vinden. En zolang men niet volautomatisch de sollicitatie aflegt wegens “te oud”, valt het dan wel mee. Toch?

Arnoud

Linkedin brak Nederlandse wet met personeelsadvertentie met vraag naar etnische afkomst

Geplaatst op 13 juni 201311 juni 2013 in Ondernemingsvrijheid, 19 reacties

Juridische foutje-bedankt van de maand: bij een personeelsadvertentie van zakelijkesocialmediasite LinkedIn werd naar ras en etnische afkomst van de sollicitant gevraagd, onder verwijzing naar Amerikaanse positieve-discriminatiewetgeving. Dat ontdekte Bas van de Haterd eerder deze week. De fout werd per direct opgelost, want dat mag natuurlijk absoluut niet.

Wie zijn CV wilde insturen naar LinkedIn, kreeg als laatste set vragen deze (optionele) items te zien:

Schermafbeelding-2013-06-09-om-13.58.43-550x242

In de VS stimuleert men positieve discriminatie op ras en geslacht, om zo meer minderheden aan het werk te krijgen. Dit is met name bij leveranciers van de overheid van belang. Op zijn minst móet je ras en geslacht bijhouden voor statistische doeleinden.

In Nederland mag een werkgever eenvoudigweg niet vragen naar bijzondere persoonsgegevens, en ook niet naar zaken die tot directe of indirecte discriminatie kunnen leiden. Bijzondere persoonsgegevens gaann over iemands godsdienst of levensovertuiging, ras, politieke gezindheid, gezondheid, seksuele leven en (belangrijk bij het werk) het lidmaatschap van een vakvereniging.

Van discriminatie is sprake als er zonder objectieve grond een onderscheid wordt gemaakt. Een werkgever mag bv. vragen dat iemand goed Nederlands spreekt als dat voor de functie relevant is, maar niet automatisch Polen uitsluiten omdat hij denkt dat die geen goed Nederlands kunnen spreken.

Ras en achtergrond mag je eigenlijk nooit vragen, behalve in heel bijzondere gevallen wanneer dat echt objectief relevant is (een acteur die Sinterklaas moet spelen). Een bekend voorbeeld is aan een vrouw vragen of ze zwanger is/gaat worden, dat mag niet want kan indirect tot uitsluiting van die vrouw leiden wegens haar geslacht. Bij mannen zou je zoiets nooit vragen immers.

Je mag zulke dingen niet vragen, ook niet in de “je hóeft niet te antwoorden maar”-vorm. Het punt is dat ook bij die vrijwillige vragen de ondertoon is “mensen die het niet invullen hebben een streepje minder”.

Gelukkig bleek dit een slordig foutje. Een woordvoerder van Linkedin liet Bas meteen weten:

‘’De vragen op ons sollicitatieformulier in Nederland over geslacht, etniciteit en ras zijn onjuist toegevoegd en wij hebben deze dan ook direct verwijderd toen dit onder onze aandacht werd gebracht. Deze vragen zijn onbedoeld toegevoegd op het Nederlandse formulier door een bug in de Applicant Tracking System (ATS) software die we gebruiken. We hebben nauw samengewerkt met Jobvite, onze ATS supplier, om dit aan te passen en zullen blijven samenwerken met Jobvite om ervoor te zorgen dat dit niet meer gebeurt.’’

Gevalletje “verkeerde vinkje aangezet”?

Arnoud

“Social Media accounts geven ons een goed beeld van de sollicitant”

Geplaatst op 8 oktober 20122 april 2013 in Ondernemingsvrijheid, Privacy, 46 reacties

Oké, heel apart – solliciteren als hulpverlener bij Emile.nu. Heel hip natuurlijk, een online sollicitatieformulier waarin je meteen de intake doet (“wat zijn je positieve en negatieve punten” en “waarom wil je bij ons werken”). Maar het is ook een mooi voorbeeld van iets te enthousiast vragen om dingen die je eigenlijk helemaal niet mag vragen.

Zo wordt er op scherm één gevraagd om je BurgerServiceNummer:

Mag dat? Nee, dat mag niet. Op zich is het verplicht om van werknemers het BSN te bewaren, want dat is nodig voor de belastingaangifte bij het salaris en dergelijke. Maar een sollicitant is nog lang geen werknemer.

Op scherm twee, minstens zo leuk: wat is uw Hyves/Facebook/LinkedIN/twitter account?

Mag dat? Nee, nou ja, misschien, nou ja nee eigenlijk gewoon niet. Niet zomaar, in ieder geval. Je zult om uitdrukkelijke toestemming moeten vragen, én moeten toelichten wat je van plan bent met deze informatie.

Nu zou je kunnen zeggen dat het vrijwillig vragen van deze accounts een manier van toestemming vragen is. Immers, wie dit niet wil, vult het niet in. Maar wat voor gevolgen heeft dat voor je sollicitatie? Word je dan niet meteen terzijde gelegd? En leuk verder dat ze zelf ook student zijn maar wat gaan ze wél doen met je accounts?

Heel formeel mag de vraag niet gesteld worden omdat deze ‘verwerking van persoonsgegevens’ (want dat is het) niet aangemeld is bij het College bescherming persoonsgegevens. Ja, je moet de privacytoezichthouder vertellen dat je sollicitanten googelt. Er is een vrijstelling voor sollicitanten, maar die bevat géén mogelijkheid om een online antecedentenonderzoek uit te voeren.

Oh, het formulier blijkt mogelijk gemaakt door privacystelende perfide Amerikanen:

En nee dat mag al helemaal niet met een BSN of met medische gegevens (“Heb je allergieën?”). Ja, zo rolt de privacywet.

Wat vinden jullie? Ben ik spijkers op laag water aan het zoeken met een verouderde privacywet? Of was dit gewoon een beetje al te enthousiast van dit bedrijf?

Arnoud

Googelen van sollicitanten – de NVP sollicitatiecode

Geplaatst op 21 oktober 200918 september 2012 in Privacy, 22 reacties

Mag je als recruiter je sollicitanten googelen? Dat is een lastige vraag, waar de op woensdag 7 oktober gepresenteerde NVP Sollicitatiecode een antwoord op zou moeten geven. Het doel van de code is een norm te bieden voor een transparante en eerlijke werving en selectieprocedure, zo meldt het document. Daarbij wordt nu voor het eerst expliciet aandacht besteed aan het omgaan met informatie over sollicitanten uit openbare bronnen, zoals internet.

De code vermeldt in artikel 5 namelijk het volgende:

5 Indien de arbeidsorganisatie inlichtingen over de sollicitant wil inwinnen bij derden en/of andere bronnen, vraagt zij hiertoe vooraf diens toestemming, tenzij zulks niet vereist is op grond van een wettelijk of algemeen verbindend voorschrift. De te verkrijgen informatie moet direct verband houden met de te vervullen vacature en mag geen onevenredige inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer van de sollicitant. De bij derden en andere bronnen, waaronder websites, verkregen informatie zal, indien relevant, a) aan de sollicitant worden meegedeeld, met uitdrukkelijke vermelding van de bron en b) met de sollicitant worden besproken.

Volgens de code moet je dus toestemming vragen voordat je iemand mag googelen of op Hyves mag gaan bladeren. Je zou dit kunnen afvangen met een duidelijke waarschuwing bij de advertentie (“Een achtergrondcheck met Google alsmede een psychologisch onderzoek maken deel uit van de procedure”).

Het beste punt is echter dat je de gevonden informatie moet delen en bespreken met de sollicitant. Dat is immers waar het vaak fout gaat: men vindt een rare Hyvepagina of foute blogpost en wijst de sollicitant af, zonder dat deze heeft kunnen uitleggen dat die tekst vijf jaar oud is of van een naamgenoot is die ze verder niet kennen.

Bij Sync wijst Wilfred van Roij erop dat het nog wel even zou duren voordat een organisatie in een afwijzingsbrief iets schrijft als:

Bij een onderzoek in openbare bronnen op het Internet hebben wij helaas vastgesteld dat uw hobby’s en levenswijze niet overeenkomen met deze eisen [uit onze vacature].

Dat lijkt mij ook erg sterk, maar dan vooral omdat zo’n mededeling me als illegaal voorkomt: je erkent dan dat je iemand afwijst op basis van levensovertuiging, en dat is strafbaar. “Wij zagen dat u moslim was” of “ons bedrijf heeft beleid tegen naturisten” zul je ook niet snel horen als reden voor afwijzing.

Desondanks blijft het een goede zaak dat deze oplossing nu aanbevolen wordt.

Arnoud