Licentiecodes meenemen van je werk is geen diefstal

Een licentiecode meenemen van je werk als je ontslag neemt, is geen diefstal of heling. Dat vonniste de rechtbank Den Haag onlangs. De verdachte in deze strafzaak had ontslag genomen en wilde kennelijk met die licentiecode goede sier maken bij de nieuwe werkgever, iets dat de oude werkgever zó ernstig vond dat men aangifte deed, en bij het OM vonden ze het ook ernstig genoeg om te vervolgen. Maar de rechtbank ziet hier geen diefstal in, omdat een licentiecode immers geen ‘goed’ is dat je kunt stelen.

De precieze reden voor het meenemen kan ik niet uit het vonnis halen, maar ik lees dat diverse werknemers tegelijk ontslag namen en bij de concurrent gingen werken. Deze werknemer had in dat verband die licentiecode voor een Amerikaans softwarepakket naar zichzelf gemaild vanaf het werk. De werkgever kwam hierachter en deed aangifte.

De verdachte werd formeel vervolgd voor het misdrijf bekendmaken van vertrouwelijke informatie (schending van bedrijfsgeheimen). Het is namelijk strafbaar om door misdrijf vertrouwelijke bedrijfsgegevens te achterhalen en bekend te maken (artikel 273 Strafrecht). Dat kan ook gaan om digitale informatie, en bij licentiecodes zie ik wel waarom je die als vertrouwelijk zou aanmerken.

Voor de rechtbank was er echter een principieel bezwaar: welk misdrijf dan? Want de verdachte was op zich gerechtigd in de computer van de werkgever die licentiecode op te vragen, dus er was geen sprake van computervredebreuk.

Je zou dan eerder van diefstal of verduistering moeten spreken, net zoals je het diefstal noemt als een werknemer legaal de kantine in gaat en een zak met koffiebonen meeneemt. Maar voor diefstal (of verduistering) is vereist dat er een ‘goed’ wordt weggenomen. En volgens de jurisprudentie kan dat alleen als het slachtoffer de feitelijke macht over die informatie verliest zodra de dader zich deze toe-eigent.

Bij objecten in virtuele werelden is voorstelbaar dat je spreekt van “feitelijke macht verliezen”. Als speler B dat zwaard te pakken krijgt van A, dan heeft A het automatisch niet meer. Idem voor zeg een bitcoin of een belminuut. Maar bij een licentiecode is daarvan geen sprake. De code is dan op twee plaatsen aanwezig, en twee partijen hebben er dan macht over. Daarom geen diefstal en dus geen strafbaar onthullen van bedrijfsgeheimen.

Op zich een logische uitkomst, zeker als je bedenkt dat de volgende Wet Computercriminaliteit dit expliciet wél strafbaar gaat stellen. A contrario redenerend doe je dat alleen als het nu niet strafbaar is, dus is het nu niet strafbaar.

Arnoud

Moet ik per ongeluk ontvangen bitcoins teruggeven?

Een leuke casus bij Tweakers:

Een vriend van mij, die niet heel handig is met betrekking tot het opzetten van een [bitcoin]wallet, wilde ook graag investeren. Ik heb toen aangeboden dat ik de BTC voor hem zou beheren, aangezien ik een Trezor heb. … Ik kreeg [van het bedrijf Bitonic] in plaats van €1000 aan bitcoins, twee transacties van beide €1000 aan bitcoin binnen op mijn adres. [Mag ik dat houden?]

Waarop een uitgebreide morele discussie volgt die neerkomt op “hoe onfatsoenlijk is dat”. Maar er zit natuurlijk ook een juridische component aan, zeker als Bitonic vervolgens mensen blijkt te hebben gemaild met de opmerking dat ze het juridisch mogelijk niet terug kunnen eisen.

Die opmerking snap ik niet, want juridisch gezien is het niet heel spannend. Die onterecht ontvangen bitcoins zijn een “onverschuldigde betaling” in de zin van de wet (art. 6:2036:212 BW) en je moet de wederpartij dan schadeloos stellen. Formeel geldt die plicht vanaf dat je het betaalde hebt ontvangen, niet vanaf dat men je heeft opgespoord. Je moet het dus gaan brengen, ongevraagd.

Het heet weliswaar een onverschuldigde betaling maar het geldt ook voor onverschuldigd gegeven fysieke dingen, dus ik twijfel er niet aan dat een onverschuldigd opgestuurde bitcoin onder dit kopje valt. Die bitcoins moeten dus terug.

Tevens is het een misdrijf om zulk ontvangen spul voor jezelf te houden (verduistering, art. 321 Strafrecht – het is geen diefstal want je hebt ze niet door een misdrijf verkregen). Vanaf dat je besluit ze niet terug te geven, pleeg je dus een misdrijf.

Wat er gebeurt bij koersverschillen is een lastigere. Dat is op zichzelf ook schade, maar hoe dat uitpakt bij bitcoin weten we nog niet. Maar hier maakt dat niet veel uit, want je kunt gewoon de bitcoins teruggeven zonder dat er iets moet worden gewisseld van of naar Euro’s.

De uitspraak van Bitonic snap ik wel vanuit praktisch gezichtspunt. Hoe vind je al die ontvangers, en hoe bewijs je wie welk geld heeft dat terug moet. En vooral: is dat de kosten waard? Zuiver formeel hebben ze ongelijk, want het moet gewoon terug, punt.

Arnoud

Een pakketje bij de boze buren

Een lezer vroeg me:

Onlangs bestelde ik een sinterklaaskadootje via internet. Dit is bij de buren twee huizen verderop afgegeven, en dat is heel vervelend want daar hebben we op zijn zachtst gezegd een forse ruzie mee. Dat pakketje krijg ik dus niet terug. Mijn moeder is langsgegaan om uit te leggen dat het een kadootje was, maar daar wilden ze niet naar luisteren. Wat nu?

Ai. Ruzie met buren is iets dat je écht wilt vermijden, want het levert een van de grootste vormen van irritatie en derving van levensvreugde op.

Juridisch gezien is het vrij simpel. Dat pakketje is niet van de buren, en dat weten ze. Ze moeten het dus afgeven aan de werkelijke eigenaren. Je zou in theorie zelfs kunnen spreken van het misdrijf verduistering: het onder je houden van een goed zonder dat je daar recht op hebt (art. 321 Strafrecht).

Praktisch gezien wil je absoluut niet die juridische route bewandelen. Je krijgt je pakketje er niet mee terug (in ieder geval niet voor Sinterklaas) en aangifte doen wegens verduistering zal de relatie zeer zeker niet verbeteren.

Toch op een of andere manier het gesprek aangaan en kijken of je de relatie kunt verbeteren is vrees ik de enige optie. Of het pakket nog een keer bestellen en het elders laten bezorgen.

Een tip voor de volgende keer: laat er “alléén huisadres” op vermelden, en dan zal Post.nl het niet bij de buren afgeven. Althans, dat is de bedoeling: soms heb je van die zó behulpzame postbestellers dat die het toch doen. Die mogen in de Zak Naar Spanje.

Arnoud