Ik heb een pakketje van de buren stukgemaakt, ben ik nu aansprakelijk?

Een lezer vroeg me:

Help! Ik ben zo stom geweest een pakketje voor mijn buren een paar huizen verderop aan te nemen. Natuurlijk zat er iets breekbaars in, natuurlijk heb ik het op z’n kant gezet en natuurlijk sprong de kat er tegenaan waardoor het stuk is (de “krák” van porselein was niet te missen). Ik leef niet zo goed met deze buren, dus hoe groot is mijn probleem nu?
We hebben het al vaker over pakketjes en boze buren gehad, en het blijft een lastige combinatie. Pakketjes niet aannemen tenzij je zéker weet dat je goed zit met je buren blijft mijn devies. Maar goed, je wil vriendelijk zijn, je wist even niet wat te zeggen toen je je eigen pakketje kreeg en “ach mag ik deze ook meteen even afgeven” erbij hoorde: kan gebeuren.

De hoofdregel uit de wet is natuurlijk dat de webwinkel moet zorgen dat het pakket bij de besteller (de buur dus) terecht komt. Dat is nu niet gelukt, dus de buur kan gaan klagen en de webwinkel kan het dan opnieuw sturen. Praktisch gezien zal de winkel zeggen: uw buurman van nummer 7 heeft het pakket, gaat u daar maar langs. Dat is dan geen fijn gesprek, maar ik zie geen juridische claim die de buur van verderop bij de buur van nummer 7 kan leggen.

Iets anders wordt het wanneer de buur bij de winkel meldt dat de buurman van nummer 12 het stukgemaakt heeft. In hun onderlinge relatie verandert dat niets: of het nou de postbode of de buurman was, is immers niet relevant. De webwinkel moet zorgen dat het pakket aankomt. Maar voor de webwinkel kan het interessant zijn om toch eens een aansprakelijkheidsstelling eruit te gooien (afhankelijk van waarde en wat z’n verzekeraar zegt, natuurlijk).

Waar ik dan even mee zit, is welke juridische hoedanigheid je precies hebt als buurman van nummer 12. Voor de hand ligt bewaarneming, je krijgt iets waar je op past totdat de eigenaar het weer wil hebben (art. 7:600 BW):

Bewaarneming is de overeenkomst waarbij de ene partij, de bewaarnemer, zich tegenover de andere partij, de bewaargever, verbindt, een zaak die de bewaargever hem toevertrouwt of zal toevertrouwen, te bewaren en terug te geven.
De bewaarnemer moet bij de bewaring de zorg van een goed bewaarder in acht nemen, staat dan in artikel 7:602. Schendt hij die zorgplicht, dan moet hij de schade vergoeden. Alleen: dit zou impliceren dat je als buurman een contract sluit met de webwinkel. Dat voelt wat gekunsteld, nog los van het feit dat je het artikel niet terug gaat geven aan de webwinkel maar aan de buur. Het past dus niet helemaal bij wat de wet zegt, maar het lijkt er best veel op – de postbode vraagt je namens de afzender om dit pakket aan te nemen zodat de ontvanger het kan ophalen.

In zo’n situatie zou ik dan zeker even met je eigen verzekeraar contact opnemen, want als de webwinkel zich echt meldt met een claim dan is dat een zakelijk geschil over aansprakelijkheid dat een consumentenverzekeraar gewoon kan oppakken. Maar de boze buur heeft niets te claimen bij jou.

Arnoud

Een zak met ongeopende AliExpress-pakketjes kopen

Een zak met tientallen ongeopende kleine pakketjes kopen voor 50 euro. Dat klinkt misschien als een slechte deal, maar er zijn genoeg mensen die er oren naar hebben. Dat las ik bij de NOS onlangs. Het zou gaan om restpartijen van geretourneerde (of onbestelbare) bestellingen van AliExpress en andere grote webwinkels, die vanuit het distributiecentrum dan maar in bulk worden verkocht. De politie ziet geen strafbaar feit, en de ACM kwalificeert deze praktijk als “vaag”. Eens zien of we wat preciezer kunnen worden.

Ik lees dat deze praktijk al enige tijd populair is. Op zich is het ook niet zo gek, als je heel veel volume draait met afstandsverkoop maar geen geld wil steken in het uitpakken en terug in het magazijn steken van een retour. Of je hebt geen magazijn, omdat je via dropshipping alles direct vanuit de fabriek naar de klant laat gaan. Weggooien kan altijd nog; als iemand ze zonder te kijken voor 50 euro de kilo wil hebben, waarom dan niet?

Er zit natuurlijk soort van een luchtje aan, zijn die pakketten niet gestolen door bezorgers bijvoorbeeld? Zoals bij RTL te lezen is,

Sara en Sascha hebben allebei geen idee hoe de verkopers aan de producten waren gekomen. “Ik heb het niet gevraagd. Ik heb het idee dat het illegaal is. Het zijn geen producten die geadresseerd zijn in Nederland, maar buitenlandse pakketjes”, vertelt Sascha.
Zelf heb ik ook niet direct het beeld dat het gaat om gestolen waar. Daarvoor is het net te opvallend en te grootschalig. Ik zie het als zeer geloofwaardig dat er pakketten in bulk bij een distributeur of fabriek blijven liggen (of terugkomen) en dat die er vanaf wil met zo’n “50 euro en je moet maar zien wat je krijgt” actie. Past bij internet ook, zo’n real-world lootbox zeg maar.

Voor mij is meer de vraag hoe zeer je moet hopen op dure dingen, want dat is natuurlijk waar men op speculeert. (Hela, die analogie klopt dus nog best aardig.) Natuurlijk zal iemand best eens dure oordopjes kopen en kan zo’n bestelling op zo’n berg belanden, maar a) de distributeur zal die er denk ik zelf uitvissen en b) we hebben het wel over AliExpress en niet de Apple Store. Zoals ze bij Chinafans al zeggen, “Maar denk even na over wat mensen doorgaans bestellen op AliExpress. Het zijn veelal producten tussen de € 0,50 en € 5,00. “

Koop je zo’n zak en valt deze tegen, dan denk ik dat je weinig kunt doen. Er wordt immers nadrukkelijk niets beloofd over de inhoud, dus claimen dat de inhoud te goedkoop is, dat heeft geen zin. Ik twijfel zeer of je zo’n aanschaf als een koop op afstand (met 14 dagen retourtermijn) mag aanmerken, want daarvoor is een systeem voor verkoop op afstand nodig. Wat ik hiervan zie, is dat het incidenteel en individueel gaat, zodat voor mij niet aan die eis is voldaan. Kopen, openmaken en terugsturen zit er dus niet in.

Arnoud

Mijn pakket raakte kwijt bij het Albert Heijn verzendpunt, wat nu?

Interessante discussie bij Tweakers:

Lang verhaal in oktober 2017 wat besteld bij bol.com, week later geretourneerd via de AH daarvoor gekozen tijdens het retourproces. Daar een ontvangstbewijs van gekregen. Poos daarna herinnering ontvangen niet betaald, bewijs doorgestuurd niets meer gehoord. Toen opeens in januari van accountor een incassobureau een mail/brief gehad met een vordering.

Het pakket bleek vervolgens kwijtgeraakt ergens na die inleveractie bij het Bol.com-afhaalpunt, zo kon de topicstarter reconstrueren uit het verzendbewijs dat hij had meegekregen. De PostNL track&trace code liet zien dat het bij Bol.com was afgegeven door de postbezorger, maar Bol.com stelde het nooit in ontvangst te hebben gekregen. En nu is meneer dus gedagvaard door het incassobureau.

Hoofdregel uit de wet is dat je als afzender moet zorgen dat je zending aankomt bij de ontvanger. Ook bij het retourneren van een internetbestelling. Wie dus met een retourzending naar een PostNL punt gaat en het daar laat versturen, is afhankelijk van de zorg van de postvervoerder en moet maar verzekerde verzending kopen als hij het risico op kwijtraken niet wil dragen. Dat zou dus ook bij deze topicstarter zo zijn, als hij het per post (of DHL of wie dan ook) had laten versturen.

Echter, de topicstarter is naar een lokale Albert Heijn gegaan waar van die mooie Bol.com-afhaalpunten zijn. Logo en huisstijl van Bol. Dan spreken we van een “gemachtigde van Bol.com”, en dan is het pakket bij Bol.com aangekomen zodra het over de toonbank is gegaan bij de Appie (art. 6:230s lid 1 BW):

Tenzij de handelaar heeft aangeboden de op basis van de ontbonden overeenkomst geleverde zaken zelf af te halen, zendt de consument onverwijld en in ieder geval binnen veertien dagen na het uitbrengen van de in artikel 230o lid 3 bedoelde verklaring de door hem ontvangen zaken terug of overhandigt deze aan de handelaar of aan een persoon die door de handelaar is gemachtigd om de zaken in ontvangst te nemen.

Dat men het vanaf de Albert Heijn-vestiging door PostNL naar een Bol.com-sorteerpunt laat vervoeren, doet daar niet aan af. Dat hoef je als consument niet te weten, juist omdat je met zo’n afhaalpunt in huisstijl van Bol.com te maken hebt. Dat kleine lettertjes op het verzendbewijs misschien naar PostNL verwijzen, of dat je een label krijgt met een postadres erop, is daarbij eveneens niet relevant. Wat de grote letters geven, kunnen de kleine niet wegnemen.

Wat overigens niet wil zeggen dat als je een label krijgt van de webwinkel, je meteen mag zeggen dat het dus hun risico is. Dat label is alleen een manier om de terugzendkosten voor rekening van de winkel te laten komen, maar het blijft jouw risico om het dan via PostNL (of DHL of wie dan ook) te versturen.

Maar laat je het ophalen door zeg PostNL of DHL dan is het dus vanaf het inladen voor risico van de winkel. Dat is immers het “aanbod zelf af te halen”, en dat de winkel daarvoor een bezorgbedrijf inschakelt is zijn risico.

Arnoud

Waarom moet ik mijn pakketjes eigenlijk bij de buren afhalen?

Een lezer vroeg me:

Recent bestelde ik iets bij een webwinkel, en bij de verzendopties stond de keuze voor het ‘Niet bij de buren bezorgen’ van de bestelling – een optie die extra geld kostte. Het lijkt een optie te zijn voor mensen die hun buren niet vertrouwen of bang zijn dat hun buren een pakket achterhouden. Maar dat is toch niet mijn probleem? De webwinkel moet zorgen dat het pakket bij mij komt. Of dat nu de buren, de postbezorger of een UFO was waardoor het niet aankwam, waarom zou ik daar een oplossing voor moeten regelen?

Wettelijk gezien is het inderdaad hun probleem dat het bij jou komt. De wet (art. 7:11 BW) is duidelijk, bij een consumentenkoop moet de verkoper zorgen dat het pakket bij jou over de drempel komt. Pas dan verschuift het risico naar jou. Boze buren, achteloze postbodes of inderdaad pakketjesbeamende ufo’s zijn niet jouw probleem. (Een stelende huisgenoot wel.)

Het werkt vaak nogal vertragend als de post een pakketje komt afgeven terwijl je niet thuis bent. Vanuit service-oogpunt begrijp ik dus zeker dat de postbode het pakket dan bij de buren afgeeft. Je kunt het dan sneller krijgen dan bij het postkantoor, in veel gevallen. Dus pragmatisch gezien is het logisch om zo te werken.

Heb je bonje met je buren of gaat er gewoon iets mis bij dat elders afgeven (het briefje niet in de bus, onduidelijkheid wiens pakket het is, noem maar op) dan werkt dit niet. En dan heb je een lastig dilemma: ga je de confrontatie aan met die buren (of ga je speuren) om snel je pakket te hebben, of ga je een klacht indienen zodat de winkel het maar moet oplossen – maar je je pakket met mazzel drie weken later opnieuw krijgt?

Natuurlijk, als je weet dat bij de buren afgeven niet werkt dan zou het wel erg handig zijn als je dat de postbode kon zeggen vooraf. Het steekt dan ook wel dat PostNL dáár extra geld voor vraagt. Maar ik heb geen juridisch argument daartegen.

Arnoud

Mag je als sociale bezorgdienst een ID verlangen van klanten?

Een lezer (hoi Wim) wees me op sociale bezorgdienst Homerr dat zichzelf als de “toekomst van pakketbezorging” afficheert. Kern van het concept is dat iedereen, zowel particulier als bedrijf, zich kan aanmelden als pakketontvanger binnen zelfgekozen tijden. Je krijgt dan pakketjes van de logistieke dienst, waarna de werkelijke ontvangers -die in jouw buurt wonen natuurlijk- deze dan kunnen afhalen. En per pakketje krijg je betaald. Daarbij moeten die mensen zich identificeren, wat natuurlijk vragen oproept omtrent privacywetgeving. Mag dat eigenlijk wel, als pakketdienst eisen dat je een ID te zien krijgt? Of dat je daar een kopie van maakt?

Het concept is op zich best slim. Lang niet iedereen kan de hele dag thuis zijn, maar af en toe thuis zijn en dan een pakketje aannemen – tegen betaling, overigens – is voor veel mensen wel te doen. Omgekeerd heb je als webwinkelshopper zo ineens veel meer ruimte om een pakketje ergens te laten bezorgen dat op loopafstand is en open is wanneer jij daar tijd voor hebt, wat zeker in een buitenwijk erg fijn kan zijn.

Natuurlijk wil je niet dat mensen pakketjes aan de verkeerde meegeven. Ik zie dan ook geen bezwaar tegen het verlangen van het tonen van een identiteitsbewijs zodat de pakketontvanger naam en foto kan vergelijken met de persoon voor hem, en met het pakketje. Ik zou AVG-technisch dat gewoon een logische invulling noemen van de grondslag “uitvoering overeenkomst”.

Kopietjes maken van die identiteitsbewijzen ligt natuurlijk anders. Dan kom je in een mijnenveld terecht: er staan allerlei gegevens op die jij als pakketjesuitleveraar helemaal niet nodig hebt, zoals een pasfoto of een burgerservicenummer. Of een geboortedatum. Of een woonplaats. Of een, ja noem maar op. Want eigenlijk is de vraag algemener: waarom máák je überhaupt dat kopietje, wat wil je daarmee doen?

De enige reden die ik kan bedenken (naast de beperkte en niet niet van toepassing zijnde wettelijke plichten over kopietjes bewaren) is dat je bewijs wilt bewaren dat je het identiteitsbewijs hebt gezien. Een kopie van iets hebben bewijst immers onomstotelijk dat je het origineel hebt gezien.

Maar is het nódig? Als jij een proces hebt waarbij je identiteitsbewijzen ziet en daarna het nummer noteert, dan lijkt me dat bewijstechnisch prima in orde. Dat is ook de procedure die Homerr hanteert overigens. Prima in orde dus, wat mij betreft.

Zullen we gewoon afspreken dat we stoppen met kopietjes van identiteitsbewijzen maken? Gewoon, iedereen (behalve werkgevers en banken/verzekeraars want die moeten het). Dus ook hotels, autoverhuurders en anderen wiens werkprocessen dit voorschrijven of die denken dat een ISO-gedocumenteerd proces met deze stap erin het een wettelijke plicht maken?

Arnoud

Nee, verzending op risico consumentklant kan ook niet met een keuzemenu!

doos-pakket-beschadigd.jpgEen lezer vroeg me:

Bij een webwinkel zag ik de volgende opties voor verzending:
– Verzenden per TNT envelop post (risico voor klant)
– Verzenden per TNT pakket post
Is dit legaal, kan men op deze manier het risico werkelijk bij de klant leggen? De winkel zegt van wel omdat je zo zelf een bewuste keuze maakt. Maar als het zo makkelijk is om om de wet heen te komen, dan klopt er toch iets niet?

Volgens de wet (art. 7:11 BW) ligt het risico van bezorging van een koop op afstand bij de verkoper tot het moment van aflevering bij de koper. Onder de oude wet gold daarbij dat je daarvan mocht afwijken, maar niet in de algemene voorwaarden gebeuren (art. 7:6 lid 2 BW, oud).

De achterliggende gedachte bij deze webwinkel is dat als je mensen expliciet laat kiezen tussen twee opties, er geen sprake is van een afwijking in algemene voorwaarden. Immers een individueel onderhandeld beding is per definitie geen algemene voorwaarden. Die zijn namelijk opgesteld om in gelijkluidende vorm in meerdere overeenkomsten gebruikt te worden.

Alleen: deze twee opties zijn “opgesteld om in gelijkluidende vorm in meerdere overeenkomsten gebruikt te worden” en van onderhandelen over de inhoud is geen sprake. Je mag zeggen welke voorwaarde je wilt laten gelden, maar dat maakt de voorwaarde an sich niet minder algemeen. Dus wat mij betreft zijn dit nog steeds gewoon algemene voorwaarden en is deze vorm van afwijken van 7:11 BW juridisch niet toegestaan.

Bovendien is de wet van de zomer aangepast: artikel 6 noemt artikel 7:11 BW in het geheel niet meer. Het is nu per definitie onmogelijk om een consument op welke wijze dan ook akkoord te laten gaan met vervoer op zijn risico.

De enige escape is nog het nieuwe lid 2 van artikel 7:11 BW:

In geval de koper een vervoerder aanwijst en de keuze voor deze vervoerder niet door de verkoper wordt aangeboden, gaat het risico over op de koper op het moment van ontvangst van de zaak door de vervoerder.

Dit gaat over de situatie dat de consument zelf zegt, stuur het maar met PostNL (of een andere vervoerder die niet in het lijstje staat op de site). Dan en dan alleen mag de winkel zeggen “prima maar dan is het risico voor jou”. Een webwinkel zou dit kunnen automatiseren door in het lijstje “Anders (op uw risico)” op te nemen en bij die keuze een invulveld te tonen waarbij je naam + contactgegevens van die vervoerder invult.

Arnoud

Een met vervalste gegevens geplaatste bestelling, wat nu?

doos-pakket-beschadigd.jpgMet enige regelmaat duikt het op: mensen ontvangen een pakket dat ze niet besteld hebben, maar er zit wel een acceptgiro bij. En als ze dan navraag doen, dan blijkt dat de (web)winkel toch echt een bestelling heeft ontvangen waarbij hun adres is opgegeven als koper. Dus graag even betalen. Wat nu?

Een simpele oplossing kan zijn dat je het product terugstuurt. Vanaf vandaag geldt een retourtermijn van veertien dagen na ontvangst waarbinnen je aan de webwinkel moet melden dat je je recht van retour wilt gebruiken. Enige nadeel is dat je dan mogelijk de retourportokosten moet betalen.

Dit vereist wel dat is besteld bij een webwinkel, juridisch gezegd dat een overeenkomst op afstand is gesloten. Dat zal in deze situatie vaak het geval zijn maar je moet het wel even controleren. En het werkt niet bij de variant waarbij je alleen de acceptgiro krijgt en het product elders is bezorgd.

Verder bepaalt de wet in artikel 7:7 BW dat wie ongevraagd een product ontvangt, dit mag houden ongeacht wat er bij de zending staat. Dat wetsartikel is gericht op de “gratis proefzending, indien u dit niet wilt moet u een aangetekende brief laten sturen door uw notaris”-handelspraktijken die vroeger populair waren. Het is de vraag of je je op dat artikel kunt beroepen. Hoewel je er feitelijk niet om hebt gevraagd, is het uit de verpakking en begeleidende tekst duidelijk dat dit pakket niet bedoelt je over te halen iets te kopen. Men gaat er (weliswaar onterecht) vanuit dat je al iets gekocht hébt.

De bewijslast ligt bij de winkel: die stelt dat er een overeenkomst is, en dat moet hij dan maar bewijzen. Hij heeft vast een ingevuld webformulier, maar omdat hij met een acceptgiro werkte, is dat erg mager om te bewijzen dat de ontvanger ook werkelijk dat formulier heeft ingevuld. Echter krijgt de winkel dat hard gemaakt, dan moet de ontvanger bewijzen dat hij niet degene was die het formulier heeft ingevuld. Dat kan ook lastig zijn natuurlijk. Is hij onder een ander account al klant bij die winkel, dan kan dat een aardig begin zijn voor zo’n bewijs.

Een lastige is dat de winkel met een beetje pech gewoon volhoudt dat jij het wel had, en de acceptgiro ter incasso gaat aanbieden zonder naar je verweer te luisteren. Mag niet, gebeurt wel.

Wat zouden jullie doen (of heb je gedaan) met zo’n ongevraagd pakket?

Arnoud

Een pakketje bij de boze buren

Een lezer vroeg me:

Onlangs bestelde ik een sinterklaaskadootje via internet. Dit is bij de buren twee huizen verderop afgegeven, en dat is heel vervelend want daar hebben we op zijn zachtst gezegd een forse ruzie mee. Dat pakketje krijg ik dus niet terug. Mijn moeder is langsgegaan om uit te leggen dat het een kadootje was, maar daar wilden ze niet naar luisteren. Wat nu?

Ai. Ruzie met buren is iets dat je écht wilt vermijden, want het levert een van de grootste vormen van irritatie en derving van levensvreugde op.

Juridisch gezien is het vrij simpel. Dat pakketje is niet van de buren, en dat weten ze. Ze moeten het dus afgeven aan de werkelijke eigenaren. Je zou in theorie zelfs kunnen spreken van het misdrijf verduistering: het onder je houden van een goed zonder dat je daar recht op hebt (art. 321 Strafrecht).

Praktisch gezien wil je absoluut niet die juridische route bewandelen. Je krijgt je pakketje er niet mee terug (in ieder geval niet voor Sinterklaas) en aangifte doen wegens verduistering zal de relatie zeer zeker niet verbeteren.

Toch op een of andere manier het gesprek aangaan en kijken of je de relatie kunt verbeteren is vrees ik de enige optie. Of het pakket nog een keer bestellen en het elders laten bezorgen.

Een tip voor de volgende keer: laat er “alléén huisadres” op vermelden, en dan zal Post.nl het niet bij de buren afgeven. Althans, dat is de bedoeling: soms heb je van die zó behulpzame postbestellers dat die het toch doen. Die mogen in de Zak Naar Spanje.

Arnoud