Internetrecht door Arnoud Engelfriet

Een lezer vroeg me:

Ik heb sinds kort een beveiligingscamera hangen in de voortuin, gericht op mijn oprit zodat ik mijn auto kan bewaken. Dit na diverse krasincidenten in de buurt en op advies van de politie. Nu zit er in die camera een bewegingslampje, dat aangaat als de buren over hun pad lopen. Dit terwijl de camera zo staat dat zij niet worden gefilmd. Ik heb ze dit laten zien, maar toch blijven ze klagen. Sta ik in mijn recht of moet ik de camera toch weghalen?

De camera filmt ook niet 24/7 maar heeft kennelijk een bewegings- of warmtesensor die bij detectie het lampje aan laat gaan. of Zo’n lampje is bedoeld om mensen te laten weten dat de camera zojuist aangegaan is, wat heel netjes is en bovendien eigenlijk verplicht onder de AVG (artikel 13). Zo te lezen is deze sensor gevoelig voor gebieden waar de camera niet op gericht staat, wat ik wel kan begrijpen. Beeld is makkelijker af te schermen dan detectie van warmte bijvoorbeeld.

Er is niets mis met een bewegings- of warmtesensor die op een groot gebied gericht staat, waarna de camera het eigen erf gaat filmen bij detectie. Het is alleen een tikje onhandig, want de indruk dat je wordt gefilmd ontstaat natuurlijk snel: je loopt op je eigen erf, en het cameralampje van de buren floept aan.

Het is dus erg jammer dat de buren niet gerustgesteld werden toen de werkelijke situatie werd toegelicht, want ook als je juridisch dan in je recht staat, moet je hier wel iets mee. Ruzie met de buren los je niet op met juridische argumenten.

De eerste stap lijkt me om uit te zoeken of je de gevoeligheid van de sensor kunt beperken, vaak is dat een gewone softwarematige instelling. Ook kun je overwegen om een houten plankje naast de camera te bevestigen parallel aan de erfgrens van de buren. Zo zien zij de camera niet meer, en de camera hen dus ook niet meer.

Arnoud

Een lezer vroeg me:

Help! Ik ben zo stom geweest een pakketje voor mijn buren een paar huizen verderop aan te nemen. Natuurlijk zat er iets breekbaars in, natuurlijk heb ik het op z’n kant gezet en natuurlijk sprong de kat er tegenaan waardoor het stuk is (de “krák” van porselein was niet te missen). Ik leef niet zo goed met deze buren, dus hoe groot is mijn probleem nu?

De hoofdregel uit de wet is natuurlijk dat de webwinkel moet zorgen dat het pakket bij de besteller (de buur dus) terecht komt. Dat is nu niet gelukt, dus de buur kan gaan klagen en de webwinkel kan het dan opnieuw sturen. Praktisch gezien zal de winkel zeggen: uw buurman van nummer 7 heeft het pakket, gaat u daar maar langs. Dat is dan geen fijn gesprek, maar ik zie geen juridische claim die de buur van verderop bij de buur van nummer 7 kan leggen.

Iets anders wordt het wanneer de buur bij de winkel meldt dat de buurman van nummer 12 het stukgemaakt heeft. In hun onderlinge relatie verandert dat niets: of het nou de postbode of de buurman was, is immers niet relevant. De webwinkel moet zorgen dat het pakket aankomt. Maar voor de webwinkel kan het interessant zijn om toch eens een aansprakelijkheidsstelling eruit te gooien (afhankelijk van waarde en wat z’n verzekeraar zegt, natuurlijk).

Waar ik dan even mee zit, is welke juridische hoedanigheid je precies hebt als buurman van nummer 12. Voor de hand ligt bewaarneming, je krijgt iets waar je op past totdat de eigenaar het weer wil hebben (art. 7:600 BW):

Bewaarneming is de overeenkomst waarbij de ene partij, de bewaarnemer, zich tegenover de andere partij, de bewaargever, verbindt, een zaak die de bewaargever hem toevertrouwt of zal toevertrouwen, te bewaren en terug te geven.

In zo’n situatie zou ik dan zeker even met je eigen verzekeraar contact opnemen, want als de webwinkel zich echt meldt met een claim dan is dat een zakelijk geschil over aansprakelijkheid dat een consumentenverzekeraar gewoon kan oppakken. Maar de boze buur heeft niets te claimen bij jou.

Arnoud

Een lezer vroeg me:

Onze buren hebben sinds vorig jaar een camera in voor- en achtertuin. Als je voor hun tuin staat op de stoep, dan wordt alles opgenomen wat je doet of zegt. Zij zeggen dat ze dat doen vanwege overlastgevende mensen in de buurt (hondenpoep, vuilnis op straat) maar ik voel me er toch onprettig bij. Mogen zij überhaupt de straat wel filmen?

Over het filmen van de openbare weg bij wijze van particulier cameratoezicht wordt al decennia veel geschreven. De teneur daarbij is dat het eigenlijk niet mag, omdat het een overheidstaak is om toezicht te houden op de openbare ruimte.

Dat werd nog een keer bevestigd in 2014 toen het Hof van Justitie oordeelde dat je ook als particulier onder de Wbp (en nu dus AVG) valt wanneer je aangebrachte camera’s op de openbare weg richt. Het argument daarachter was dat je zo zeer in andermans privacy treedt dat je dan gewoon je aan de regels moet houden.

Het is echter niet zo dat het in alle gevallen verboden is, ook niet onder de AVG. Grofweg komt het erop neer dat je een duidelijke noodzaak moet hebben om de openbare weg te filmen, dat je niet meer filmt dan nodig voor die noodzaak en dat je de privacy van onschuldige derden zo veel mogelijk respecteert.

Een recent arrest laat mooi zien hoe dat uit kan pakken. In deze zaak werd de AP verzocht handhavend op te treden tegen een camera die de openbare weg voor iemands eigen perceel filmde. Maar dat werd afgewezen: het belang van je eigen perceel beschermen geeft een goede reden om te filmen, en in dit geval was het nodig ook de weg te filmen omdat anders de beveiliging niet goed werkt.

Daarnaast bleken passanten slechts vluchtig in beeld te komen én waren er stickers die waarschuwden voor het cameratoezicht. Daarmee zijn er in dit geval voldoende waarborgen om de privacy van derden te beschermen, en is het cameratoezicht dus legaal, ook nu de openbare weg werd meegefilmd.

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat je dus altijd en overal de openbare weg mag filmen zo veel je wilt, met je beveiligingscamera. Die noodzaak moet je uitgewerkt hebben, je moet nagedacht hebben over waarschuwen, afschermen en de omgang met passanten, en dat moet je op papier hebben staan (verantwoordingsplicht, artikel 5 lid 2 AVG). Ook moet je de opnames natuurlijk zo snel mogelijk weggooien en in de tussentijd goed beveiligen.

Arnoud

Een lezer vroeg me: Recent bestelde ik iets bij een webwinkel, en bij de verzendopties stond de keuze voor het ‘Niet bij de buren bezorgen’ van de bestelling – een optie die extra geld kostte. Het lijkt een optie te zijn voor mensen die hun buren niet vertrouwen of bang zijn dat hun buren een… Lees verder

Een lezer vroeg me: Onze buren hebben beveiligingscamera’s opgehangen. Deze filmen ook het pad waar wij een recht van overpad over hebben. Mag dat zomaar zonder overleg? Mensen mogen beveiligingscamera’s ophangen om hun eigendommen, dus ook hun grond, te beschermen. Wel moet er duidelijk worden gewaarschuwd aan bezoekers dat cameratoezicht plaatsvindt. De openbare weg mag… Lees verder

Als het niet de mij meest gestelde vraag is, dan zit ie toch zeker in de top 3: mag de buurman mijn tuin filmen met zijn beveiligingscamera? Het standaardadvies is: nee, maar wel zijn eigen terrein, en ga met hem práten want hier een juridisch punt van maken gaat de sfeer niet verbeteren. Maar soms… Lees verder

Een lezer vroeg me: Regelmatig kom ik netwerkschijven of draadloze netwerken tegen die niet goed beveiligd zijn. Je kunt met enkele simpele muisklikken gegevens zien van mensen die zelf denken dat ze goed voor de buitenwereld beveiligd zijn. Graag wil ik deze mensen helpen en ze vertellen dat ze een beveiligingsprobleem hebben. Aan de andere… Lees verder

Een lezer vroeg me: Mijn buurjongen hackt regelmatig mijn computer. Dat weet ik zeker, want hij maakt opmerkingen over dingen die hij niet kan weten tenzij hij op mijn PC heeft gekeken. Maar concreet bewijs kan ik niet overleggen, en zonder zulk bewijs wil de politie niets doen. Dus nu dacht ik, ik kan een… Lees verder

Een lezer vroeg me: Onlangs bestelde ik een sinterklaaskadootje via internet. Dit is bij de buren twee huizen verderop afgegeven, en dat is heel vervelend want daar hebben we op zijn zachtst gezegd een forse ruzie mee. Dat pakketje krijg ik dus niet terug. Mijn moeder is langsgegaan om uit te leggen dat het een… Lees verder