Steeds meer cadeaubonnen worden op internet doorverkocht. Het afgelopen jaar kwamen er drie nieuwe online ruil- en verkooppunten voor ongebruikte cadeaubonnen bij, las ik in de papieren Metro. Handig, zou je zeggen, maar het doorverkopen van de bonnen blijkt bij bedrijven en instellingen die ze uitgeven irritatie op te roepen.
Zo meldt de VVV in het Metroartikel het “onwenselijk en onnodig” te vinden dat mensen cadeaubonnen doorverkopen. De reden? Het zou de overeenkomsten met verkooppunten verstoren en het doel – een consument die een leuk cadeau uitkiest – niet dienen. Over dat tweede doel kun je twisten (ik vind geld een hartstikke leuk cadeau) maar dat eerste is in ieder geval juridisch geen argument.
Het is legaal om dwars door andermans overeenkomsten heen te fietsen, omdat je daar geen partij bij bent. Zelfs wéten dat jouw acties een wanprestatie in die overeenkomst opleveren is niet genoeg. Er moeten “bijkomstige omstandigheden” zijn die verder gaan dan “boehoe dat is tegen mijn afspraak”. En ik zou bij cadeaubonnen niet kunnen bedenken wat dit zou kunnen zijn.
Ook zijn er sites die verlopen bonnen opkopen en dan zelf deze proberen te incasseren bij de uitgevende instantie. Die keuren dat af, want “we willen niet meewerken aan dit soort handel”, zo zegt bijvoorbeeld Ici Paris. Je hóórt het vieze gezicht van de woordvoerder als hij “dit soort handel” zegt. Jakkes, doorverkoop.
Sommige bonnen (zoals de hierboven afgebeelde VVV Cadeaubon, voorheen Irischeque, voorheen VVV-bon) zijn eeuwig geldig, maar andere maar beperkt. De geleerden zijn het nog niet eens over exact hoe lang dat minimaal moet zijn, maar een jaar lijkt normaal wel de grens. (Tentamenvraag: hoe lang zijn festivalmuntjes geldig? Maak in uw antwoord onderscheid tussen een éénmalig festival en een jaarlijks terugkerend festival.)
Verder zag ik nog dat bijvoorbeeld Kadobonnenplaza de bonnen opkoopt tegen een percentage van de waarde, en vervolgens zelf met korting doorverkoopt. Een vordering op een winkel(keten) is overdraagbaar in het algemeen. Maar dit kan bij overeenkomst worden uitgesloten (art. 3:83 lid 2 BW). Zo is de Nationale Vliegtuigbon niet overdraagbaar, zo blijkt uit de voorwaarden. Dat mag. Maar je zult dan wel bij de aankoop expliciet een naam en andere gegevens van de koper moeten vastleggen óp de bon.
Ik krijg uit het artikel het gevoel dat winkelketens en cadeaubonuitgevers vooral balen van deze handel omdat ze het eigenlijk wel prettig vinden dat een X-percentage van de bonnen nooit ingeleverd worden. Het is natuurlijk altijd leuk dat je geld krijgt en vervolgens niets hoeft te doen.
Arnoud