Skype krijgt boete in België om weigeren medewerking in politieonderzoek

skype-chat-meetingMicrosoft-dochter Skype heeft in België een boete van 30.000 euro gekregen, omdat de dienst geen informatie over gesprekken vrij kon geven in een politieonderzoek. Dat meldde Nu.nl vorige week. De Belgische autoriteiten wilden toegang tot Skype-gesprekken, maar volgens het bedrijf waren die technisch niet te verstrekken. Bovendien zou de Belgische justitie geen rechtsmacht hebben omdat Skype in Luxemburg gevestigd zit.

Wanneer in een land een strafbaar feit is begaan, kan de lokale Justitie (politie en het openbaar ministerie, of hoe dat ter plaatse heet) daar natuurlijk onderzoek naar doen. Ook als het strafbaar feit (mede) via internetdiensten wordt gepleegd.

Daar kunnen buitenlandse partijen bij betrokken zijn die informatie hebben die nodig is voor het onderzoek. De meest voor de hand liggende manier om daarmee om te gaan is een rechtshulpverzoek bij Justitie in dat buitenland. Zo kan onze politie een verzoek bij de Amerikaanse FBI indienen als een verdachte mailt via Gmail of Microsoft Outlook.com. Deze beoordeelt dan het verzoek en haalt de gegevens op, zodat wij weer verder kunnen.

De Belgische rechtbank gaat echter een stapje verder. Skype adverteert haar diensten in België, en wordt daarmee geacht in België te opereren. Een niet onbekend argument, hoewel het hier natuurlijk gaat om strafrecht en niet om burgerlijk recht. Maar ik vind er wel wat voor te zeggen: als je de lusten wilt van zaken in een land, dan ook de strafrechtelijke lasten.

Het blijft een lastige. In de Eerste Wereldoorlog hadden we de zaak van het Azewijnse paard, dat vanuit Duitsland met een touw Nederland uit getrokken werd. Was dat nu een exporthandeling in Nederland (in strijd met de wet op dat moment)? Ja, want door het touw verbond men zich met het in Nederland bevindende paard en dus werd de strafbare handeling in Nederland gepleegd.

Als je dat als analogie loslaat op internet, dan is best verdedigbaar dat een communicatielijn naar een Belgische klant ertoe leidt dat je onder Belgisch recht valt. Zeker als je welbewust mikt op dat land. Dat je dan feitelijk lastiger aan te pakken bent (want je hebt geen directeur die d cel in kan of een bankrekening waar een boete van afgehaald kan worden) is een praktisch detail.

Arnoud

Mag mijn werkgever structureel chatberichten monitoren?

lync-chat-schermEen lezer vroeg me:

Op mijn werk gaat het hardnekkige gerucht dat het management monitort wat we met elkaar bespreken via Lync, het chatprogramma dat onderdeel is van Microsoft Office. Stel dat dit waar is, wat kunnen we daaraan doen?

In theorie zou het gerucht eenvoudig te verifiëren moeten zijn. Om ICT-handelingen van werknemers te mogen monitoren, is een ICT-reglement waar dat in uitgelegd staat verplicht. Je kunt dus het reglement erbij pakken en nagaan of erin staat dat men Lync (of in het algemeen, chatdiensten etc) mag monitoren.

Natuurlijk kan men dingen doen zonder dat gedocumenteerd te hebben maar dat is toch echt tegen de wet. Een werkgever mag geen privacy van werknemers schenden zonder een duidelijke gedocumenteerde basis. Doen ze dat toch, dan kan de werknemer een schadeclaim indienen mits hij kan onderbouwen welke financiële schade hij heeft.

Daarnaast is er altijd de eis dat de schending gerechtvaardigd wordt door een dringende noodzaak én dat de maatregel proportioneel en subsidiair is: het kon niet anders dan op deze manier.

Bij gericht monitoren van een medewerker die al is aangesproken op bv. ongepast taalgebruik of overmatig chatten kan ik me daar wat bij voorstellen. Maar bij het algemeen loggen en monitoren van iedereen zijn of haar chats eigenlijk niet. Het is haast per definitie niet proportioneel om alles te loggen of met alles mee te luisteren.

Het verbaast me wel eens dat dit soort dingen binnen een ICT context normaal lijken te zijn. Terwijl als je het vertaalt naar een analoge context het snel bizar wordt: welke directie gaat onder elk bureau een verborgen microfoon ophangen of met richtmicrofoons de kantine afluisteren?

Arnoud

Help, de helpdesk moet gaan skypen

skype-chatEen lezer vroeg me:

Bij ons bedrijf werkt de adviesdesk nu per telefoon, chat en e-mail. De directie wil echter naar Skype: zo kunnen klanten de medewerker dus zien, en dat zou de klant prettig vinden. Echter, niet alle werknemers voelen zich daar prettig bij want soms moet je vervelende gesprekken voeren en als klanten je dan kunnen zien, dan kunnen ze je later herkennen. Mag een werknemer weigeren Skype met video te gebruiken?

Een werkgever mag eenzijdig aanwijzingen geven hoe het werk moet worden uitgevoerd. Wel moet hij als goed werkgever de privacy respecteren. Het komt dus neer op een afweging van belangen: hoe groot is de privacy en hoe groot is het bedrijfsbelang? Kan een goed werkgever zoiets verlangen van werknemers, past dit binnen een goede uitvoering van de functie?

Natuurlijk is er de Wet bescherming persoonsgegevens, die gaat ook over video-opnames van werknemers. Maar die wet (net zoals de wet over cameratoezicht) gaat vooral over het structureel volgen en registreren van werknemers, en dat is hier niet aan de orde. Ja, oké, als alle gesprekken opgenomen worden en in een archief gaan, maar dat speelde niet bij de vraagsteller.

Mij lijkt dat een werkgever dit wel kan eisen. Het raakt natuurlijk aan de privacy van de werknemer, maar omdat het gaat om klantcontact tijdens het uitvoeren van het werk lijkt me dat op zich niet een héél zwaar belang.

Natuurlijk, er kunnen situaties zijn waarin een boze klant nu de werknemer kan herkennen en/of beelden kan publiceren of misbruiken. Maar de theoretische mogelijkheid dát dat kan gebeuren, is niet genoeg. Pas als dat structureel een risico is, bv. bij medewerkers van een uitkeringsfraude-controleur, kan ik me voorstellen dat je niet zomaar iedereen zichtbaar wil hebben voor de klanten.

Zouden jullie bezwaar hebben tegen verplicht videobellen in plaats van gewoon bellen?

Arnoud