In mijn tijd had je niet eens Deliveroo op je telefoon als scholier

De school als afleveradres voor maaltijdbezorging en postpakketten: sommige scholen willen het niet meer hebben. Dat meldde NRC onlangs. Leerlingen mogen dan dus geen maaltijden meer bestellen via bijvoorbeeld Deliveroo, UberEats en Thuisbezorgd. Ik voel me echt oud als ik dan bedenk dat ik op de middelbare school hooguit een zak chips bij een supermarkt een eind verderop kon kopen, of (als ie al open was) ergens een frietje. Maar goed, ik krijg er vragen over (ja, echt) of een school dat wel mag – en omdat men met een app bestelt vanaf een smartphone is dit internetrecht, dus ik ga een antwoord schrijven.

Het korte antwoord is natuurlijk dat een school dit mag reguleren, om de eenvoudige reden dat zij bepalen wie er op hun terreinen mogen komen. Het is immers hun eigendom (ook als ze het huren, slimmerik uit 5vwo ergens in Gouda). Als zij niet willen dat bezorgers van post dan wel voedsel op het terrein komen, dan is dat hun goed recht en dat jij als scholier ze hebt gevraagd, doet daar niet aan af. Je bent niet bevoegd mensen uit te nodigen op andermans terrein.

Die ene middelbare school uit Overijssel die (blijkens een boze mail van een 14-jarige havist) aankondigde dat “wie Deliveroo op zijn telefoon open heeft op school, de telefoon mag inleveren voor de dag” gaat wat mij betreft dan weer een stapje te ver. Het innemen van een telefoon als sanctie kan alleen als dat a) in het schoolreglement benoemd is als sanctie bij bepaald gedrag en b) die sanctie proportioneel is gezien dat gedrag. We hebben hier meer discussies over gehad, en ik denk dat dat alleen kan als je echt onrechtmatige dingen doet met de telefoon zelf. Ik wil nog net daaronder rekenen dat je overlast veroorzaakt in de klas, maar op een rustig moment en buiten de les een vette hap bestellen voor op school kan ik niet als overlast zien.

Ook het laten bezorgen van pakketten komt voor, aldus NRC. „De school is een uitermate goede plek om dingen af te laten leveren waarvan je niet wilt dat ze ouders ze zien”, zegt directeur De Zoete. „Maar ook dat willen we liever niet hebben.” Eh ja, ik word oud inderdaad. U ook?

Arnoud

Op verwarringwekkende wijze aanhaken bij andermans domeinnaam

just-eat-thuisbezorgd-winkel-deur.pngDe domeinnaam “chinees-thuisbezorgd.nl” veroorzaakt verwarring over de eigenaar van de site: de consument verwacht dat dat Thuisbezorgd.nl is. Maar omdat concurrent Just-Eat daar eigenaar van is, is hier sprake van domeinnaaminbreuk en moet de domeinnaam worden overgedragen. Dat oordeelde het Gerechtshof begin deze maand in het hoger beroep van de Just Eat/Thuisbezorgd-zaak van juli 2009 (LJN BP1963).

Just-Eat had diverse domeinnamen geregistreerd waarin de aanduiding “thuisbezorgd” voorkwam, zoals “amsterdam-thuisbezorgd.nl” en “chinees-thuisbezorgd.nl”. Thuisbezorgd.nl meende dat dit handelsnaaminbreuk opleverde, omdat zij immers handelde als Thuisbezorgd.nl en potentiële klanten die die domeinnaam zien, zullen denken dat die sites bij haar hoorden.

Just-Eat was het daar niet mee eens: zij linkte slechts die domeinnamen door naar haar eigen site, en daar stond duidelijk “Just Eat” op. Daarmee zou verwarring uitgesloten zijn. Op zich een terecht argument, alleen had Just-Eat een tussenpagina geplaatst op de homepage van die domeinnamen die 10 seconden in beeld bleef en “In Amsterdam eten thuisbezorgd krijgen via Just-Eat!” of iets als “Chinees eten thuisbezorgd krijgen via Just-Eat!” toonde, plus een mededeling dat binnenkort daar een site geopend zou worden. Het Hof oordeelt echter dat zo’n vermelding nog nét geen handelsnaamgebruik is, omdat er immers nu nog geen zakelijke dienstverlening plaatsvindt op die site.

Het volgende argument van Thuisbezorgd.nl was dat Just-Eat toch onrechtmatig handelde, omdat het evident was dat ze wilde aanhaken bij de bekende handelsnaam Thuisbezorgd.nl met die toegespitste domeinnamen (volgens de “kom nou toch”-toets). Daarover neemt het Hof als uitgangspunt

dat het profiteren van andermans product, inspanning, kennis of inzicht op zichzelf niet onrechtmatig is, ook niet indien dit nadeel toebrengt aan die ander. Waar het gaat om het profiteren van het onderscheidingsmiddel van een ander mag dit er niet toe leiden dat het publiek op onrechtmatige wijze in verwarring wordt gebracht.

Er spelen dus twee vragen: ten eerste is er sprake van verwarring, en ten tweede is die verwarring onrechtmatig?

Bij de eerste vraag is het Hof snel klaar:

[Het Hof is] van oordeel dat voldoende aannemelijk is dat bij het publiek verwarring kan ontstaan. Bij het normaal oplettende publiek kan immers de indruk ontstaan dat het van doen heeft met een onderdeel van (de onderneming van) Thuisbezorgd.nl dat meer specifieke mogelijkheden biedt met betrekking tot de steden en/of menukeuzes waarin zij bemiddelt.

Dat lijkt me terecht, de combinatie “plaats/bedrijfsnaam” of “dienst/bedrijfsnaam” is een gebruikelijke manier om jezelf in specifieke niches bekend te maken.

Bij de tweede vraag neemt het Hof de kennelijke intenties van Just-Eat mee:

Veeleer dringt zich de indruk op dat Just-Eat doelbewust op de domeinnaam/handelsnaam van Thuisbezorgd.nl gelijkende domeinnamen heeft geregistreerd om daarin mee op voor het publiek verwarringwekkende wijze te kunnen aanhaken bij het succes en de naamsbekendheid van Thuisbezorgd.nl. Het voorgaande brengt mee dat de wijze waarop Just-Eat de op de handelsnaam van Thuisbezorgd.nl gelijkende domeinnamen gebruikt, naar het voorlopig oordeel van het hof, op onrechtmatige wijze tot verwarring leidt en daarmee de grenzen van eerlijke mededinging overschrijdt.

Het verweer dat “thuisbezorgd” een gebruikelijke uitdrukking is voor de diensten van Just-Eat (eten bezorgen) mag niet baten. Zó gebruikelijk is die naam nu ook weer niet. Misschien dat het bij een naam als “eten bezorgen” wel gelukt zou zijn. Maar het is hier voor het Hof zo duidelijk dat de combinatie gekozen is om de concurrent te pesten, dat het Hof de vorderingen toewijst. Just-Eat mag de domeinnamen inleveren en is verder diverse dwangsommen verschuldigd.

Ik blijf erbij dat dit een foute redenering is: de vordering tegen “onrechtmatige verwarring” is precies waar de merkenwet voor bedoeld is. En die is duidelijk: zo’n vordering mag alleen als je een merk geregistreerd hebt. Maar ja, wie het zo bont maakt met domeinnamen, heeft de schijn zodanig tegen dat ‘ie hoe dan ook gaat verliezen.

Arnoud

Inbreuk op domeinnaam

thuisbez-justeat.gifHet registreren van een domeinnaam kan onrechtmatig zijn als je daardoor profiteert van de reputatie van de domeinnaam van een ander. Ook als die ander geen merk heeft geregistreerd. Dat blijkt uit een vonnis van de kortgedingrechter in een zaak tussen thuisbezorgmaaltijdbemiddelaars Thuisbezorgd.nl en Just-Eat.

De laatste had namelijk diverse domeinnamen zoals amsterdam-thuisbezorgd.nl en spareribs-thuisbezorgd.nl geregistreerd. Deze verwezen door naar de hoofdsite just-eat.nl. Met deze domeinnamen wilde men graag goed ‘scoren’ in de zoekmachines, want het zijn natuurlijk leuke ‘keyword rich’ domeinnamen. Alleen: dat vond Thuisbezorgd dus niet leuk want het was wel steeds haar handelsnaam. Nu is het ondertussen wel min of meer duidelijk dat een domeinnaam niet per se handelsnaamgebruik is. Inbreuk op een handelsnaam pleeg je alleen als je de website achter die domeinnaam presenteert als de bedrijfswebsite. Doorlinken is geen handelsnaamgebruik. Thuisbezorgd kreeg hier dan ook in het ongelijk.

Maar Thuisbezorgd had nog een ander ijzer in het vuur: het is toch gewoon onrechtmatig om zo te profiteren van andermans inspanning? Zij had het woord “Thuisbezorgd” tot een bekende kreet weten te promoten, en nu ging Just-Eat daar een beetje verwarring zitten stichten en profijt van trekken. Dat kan toch zomaar niet? Nee, dat vond de rechter ook:

Uitgangspunt bij beantwoording van de vraag of dit het geval is, is dat het profiteren van andermans product, inspanning, kennis of inzicht op zichzelf niet onrechtmatig is, ook niet als dit nadeel aan die ander toebrengt. In dit geval is echter aannemelijk dat het publiek in verwarring wordt gebracht omtrent de identiteit van de aanbieder van de online dienst. De domeinnamen van Just-Eat en de domeinnaam/handelsnaam van Thuisbezorgd.nl wijken slechts in zeer geringe mate van elkaar af. De louter beschrijvende toevoegingen van Just-Eat, bestaande uit de naam van een stad of de naam van een menu, zijn voorshands onvoldoende om verwarring te voorkomen.

Op zich is dit een geldige redenering – maar voor merkinbreuk. Thuisbezorgd heeft haar naam echter niet als merk beschermd, en mag dus een eis als deze helemaal niet doen. Het merkenrecht bepaalt in artikel 2.19 namelijk dat je zonder inschrijving van een woord als merk, geen vordering onder het “gemene recht” (art. 6:162 BW) mag instellen over iets dat merkinbreuk lijkt.

De rechter lijkt hier de domeinnaam zelf als recht te presenteren: er wordt “op onrechtmatige wijze geprofiteerd van de bekendheid van de domeinnaam/handelsnaam van Thuisbezorgd.nl”. Dit omdat er verwarring wordt gesticht over wie er achter de domeinnaam zit:

Deze verwarring is nodeloos omdat Just-Eat geen geldige reden heeft om de gehele domeinnaam van haar concurrent in haar eigen domeinnamen op te nemen. Zij doet dit – zoals zij ter zitting heeft verklaard – enkel met het doel de zoekresultaten op internet te beïnvloeden, Her staat Just-Eat in beginsel vrij om die zoekresultaten in voor haar gunstige zin te beïnvloeden, maar het wordt onrechtmatig geacht om dit met gebruikmaking van de gehele domeinnaam/handelsnaam van een concurrent te doen.

Het beïnvloeden van zoekresultaten om zo hoger te scoren dan je concurrent lijkt me toch een volstrekt legitiem doel. De concurrent gebruikt een beschrijvende handelsnaam, en moet dan voor lief nemen dat anderen dat woord in advertenties en domeinnamen gaan gebruiken.

Via Boek9.nl, dat ook het plaatje leverde.

Arnoud