Van wie is onze handleiding?

missing-manualEen lezer vroeg me:

Voor een opensourcepakket dat wij op het werk gebruiken, heb ik met een aantal collega’s een handleiding geschreven. Die ontbrak namelijk, zeker waar het gaat om gebruik in onze branche. Het schrijfwerk was geheel in eigen tijd, overigens. Nu is een van mijn collega’s voor zichzelf begonnen en hij heeft gemeld dat hij die handleiding gaat verkopen als deel van zijn dienstverlening. Maar hebben wij daar niets over te zeggen dan als mede-auteurs?

Wanneer mensen samen één werk maken, zegt de auteurswet dat daarop een gezamenlijk auteursrecht ontstaat. De auteurs zijn dus allen mede-eigenaar, en volgens de wet mag geen van hen dan iets doen met het werk zonder toestemming van de anderen. Wil eentje het gaan uitgeven in boekvorm, dan moeten alle andere auteurs daarmee instemmen. Het is dan ook erg handig om afspraken over zulke dingen (liefst vooraf) even vast te leggen.

Hier speelt echter nog een complicatie: het gaat over software die men op het werk gebruikt en waar de auteurs – mag je zo aannemen – dankzij het werk kennis over opgedaan hebben. Dat iljkt me dan toch echt wel degelijk een product van het werk, oftewel de werkgever heeft het auteursrecht op die handleiding. Zeker als deel van hun functie was het onderhouden van die software. Want het is een misverstand dat dat alleen geldt onder werktijd.

Die ene collega mag dus ook in die situatie niets met het werk, want het is niet zijn handleiding hoewel hij er aan meegeschreven heeft. Natuurlijk, kennis opgedaan tijdens het werk mag elders worden gebruikt, tenzij dat een geheimhoudingsbeding met de werkgever schendt. Maar de exwerknemer mag geen auteursrechten van de ex-werkgever of van collega’s schenden.

Wil je in je eigen tijd werken aan dingen die gerelateerd zijn aan je werk, maak daar dan afspraken over. Met je werkgever en met de collega’s die meedoen.

Arnoud

Welke rechten zitten er op een walkthrough voor een spel?

doom-faq-walkthrough.pngEen gamende lezer vroeg zich af:

Hoe zit het met copyright op een walkthrough van een video spel? Hebben de makers van het video spel hier de rechten op of valt het binnen fair use?

Ik geloof niet dat er een goed Nederlands woord voor is, maar een walkthrough is kort gezegd een hulpmiddel waarmee je een spel (of onderdeel/level daarvan) gemakkelijker kunt uitspelen. Dat kan in de vorm van een zelfgeschreven handleiding of stappenplan zijn, maar ook uitgebreide grafische walkthroughs bestaan. Vergelijk de official DOOM FAQ met dit filmpje bijvoorbeeld. (Ja ik word oud).

Het schrijven van zo’n handleiding is geen enkel probleem. Ik zou niet weten welk auteursrecht daar in stelling gebracht zou kunnen worden. Hooguit zou het merkenrecht een probleem kunnen zijn, zeker als je termen als “official” gebruikt. Dat wekt wellicht de suggestie dat deze tekst door de maker van het spel zelf uitgebracht is.

Ga je screenshots maken, of zoals in dat filmpje het hele spel laten zien terwijl je het speelt, dan komen auteursrechten in beeld. Je reproduceert immers dan een grafisch beeld uit het spel, en dat telt als “verveelvoudiging in gewijzigde vorm” volgens de Auteurswet.

Wel zul je hier in veel gevallen gebruik kunnen maken van het citaatrecht (wat de vragensteller denk ik bedoelt met “fair use”). Bij een goede uitleg van een spel helpt beeld enorm, dus dan is het gerechtvaardigd om screenshots te laten zien om te illustreren wat je bedoelt of waar precies iets ligt.

Een hele video vind ik iets lastiger liggen. Aan de ene kant zou ik zeggen, ja, zo laat je het beste zien hoe je het spel uitspeelt. Aan de andere kant toon je wel erg veel beeld, terwijl de eis van het beeldcitaatrecht juist is dat je niet meer overneemt dan strikt nodig is. Oftewel: moet dat nou echt, zo’n heel filmpje?

Oh ja: idspispopd. Waarom weet ik dat allemaal nog?! En wat is jullie obscuurste cheat code?

Arnoud