Mag een speciale bestelling retour onder de wet koop op afstand?

special-delivery-postzegel.jpgEen lezer vroeg me:

Laatst bestelde ik iets bij een webwinkel. Ik kreeg toen een mail dat dit product niet op voorraad was en dat ze het speciaal voor mij bij de groothandel moesten bestellen. Op zich prima, maar ik moest toen verklaren dat ik afstand deed van het recht van retour uit de Wet Koop op Afstand omdat dit een speciale bestelling en dus maatwerk zou zijn. Kan dat zomaar?

Nee, dat kan echt niet. De Wet Koop op Afstand is dwingend recht, wat wil zeggen dat je op geen enkele manier de rechten daaruit kan worden ontzegd. Je kunt dus wel zeggen dat je er afstand van doet, maar dat heeft juridisch geen enkele waarde.

De Wet Koop op Afstand kent uitzonderingen op het recht van retour. Zo mag je bederfelijke waren niet retourneren, en ook maatwerk is uitgesloten van dit recht. Laat je bijvoorbeeld een t-shirt bedrukken met een door jou gekozen tekst, dan is het niet mogelijk om dat binnen de zevendagentermijn terug te sturen en je geld terug te eisen.

Een speciale bestelling is echter geen maatwerk. Ik hoor dit vaak, maar het is echt onjuist. Ik vermoed dat dat komt omdat mensen de term ‘maatwerk’ gebruiken, en daaronder wordt ook wel “speciale bestelling buiten het normale assortiment om” verstaan. De Wet Koop op Afstand gebruikt de term ‘maatwerk’ echter niet.

In de wet heet het “zaken die zijn tot stand gebracht overeenkomstig specificaties van de koper” (art. 7:46d lid 4(b)(1) BW). Dat betekent dat je als koper dingen moet hebt aangegeven over hoe het product eruit moet gaan zien. Bijvoorbeeld dus de tekst die op het shirt moet komen, of de laklaag die men op de auto moet spuiten.

Wordt er aan het product zelf niets gewijzigd of toegevoegd op jouw specificatie, dan valt het niet onder de uitzondering van ‘maatwerk’. Een speciaal bij de groothandel besteld product mag dus gewoon worden teruggestuurd en de webwinkelier moet gewoon het hele bedrag terugbetalen.

Arnoud

Belgische retourtermijn gaat naar 14 dagen

Onze Zuiderburen lopen op de Europese muziek vooruit: de Belgische <a href=”http://www.elfri.be/WMPC->Wet betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming die binnenkort in werking treedt verlengt de bedenktijd bij aankopen via internet naar veertien dagen. In Nederland is dit zeven werkdagen (bij Thuiswinkel-leden al wel veertien), maar er wordt in Europees verband gesproken over een verplichte verlenging naar veertien dagen. Nu gaat deze blog alleen over Nederlands recht, maar dit feitje vond ik toch belangrijk want er zijn genoeg Nederlandse webwinkels die ook wel eens aan Belgen leveren. Vallen die nu voor de Belgische klanten onder Belgisch recht?

In Europa is sinds eind 2008 de Verordening 593/2008 inzake het recht dat van toepassing is op verbintenissen uit overeenkomst (kortweg Rome I) van toepassing. Deze vervangt het Verdrag met dezelfde lange naam (kortweg EVO). Om te bepalen of Nederlands, Belgisch of ander Europees recht van toepassing is, moet je dus in deze Verordening kijken.

Bij overeenkomsten waarbij fysieke producten worden geleverd geldt volgens artikel 4 “het recht van het land waar de verkoper zijn gewone verblijfplaats heeft”. Maar speciaal voor consumentenovereenkomsten (dus tussen verkopende bedrijven en kopende consumenten) gaat artikel 5 boven artikel 4, en daarin wordt juist “het recht van het land waar de consument zijn gewone verblijfplaats heeft” aangewezen. Een Belgisch consument kan dus aanspraak maken op het Belgisch recht bij een internetkoop bij een Nederlandse winkel.

Daarbij moet echter wel gelden dat: a) de verkoper zijn commerciële of beroepsactiviteiten ontplooit in het land waar de consument woonplaats heeft, of b) de verkoper dergelijke activiteiten richt op dat land of op verscheidene landen, met inbegrip van dat land,

Item b kan voor internetwinkels gelden: een webshop is ook in België bereikbaar, dus je zou kunnen zeggen dat deze ‘zich richt op dat land’. In de aanhef van deze Verordening wordt herinnerd aan een gezamenlijke verklaring over een eerdere verordening (44/2001) over de bevoegde rechter. Artikel 15 daarvan regelt dat de rechter voor de woonplaats van de consument in principe bevoegd is, maar in die verklaring werd afgesproken dat

het feit dat een internetsite toegankelijk is, op zich niet voldoende is om artikel 15 toe te passen; noodzakelijk is dat de consument op die site gevraagd wordt overeenkomsten op afstand te sluiten en dat er inderdaad een dergelijke overeenkomst gesloten is, ongeacht de middelen die daartoe zijn gebruikt. De taal en de munteenheid die op de internetsite worden gebruikt, doen in dat opzicht niet ter zake

Dat klinkt heel mooi, maar het beantwoordt nog steeds niet de vraag hoe het nu zit met webwinkels die ook aan Belgen leveren. Ik denk dat je in dat geval aan Belgisch recht gebonden kunt zijn, maar er moet wel meer zijn dan alleen het feit dat je een webshop hebt en dat Belgen een bestelling kunnen plaatsen. Denk aan zaken als adverteren in Belgische media of korting geven specifiek aan Belgen.

Een webshop zou in zijn algemene voorwaarden Nederlands recht kunnen aanwijzen. Dat mag, mits de consument daardoor maar niet

de bescherming verliest welke hij geniet op grond van bepalingen waarvan niet bij overeenkomst kan worden afgeweken volgens het recht dat overeenkomstig lid 1 toepasselijk zou zijn geweest bij gebreke van rechtskeuze.

En deze 14 dagen is zo te lezen dwingend recht, een Belgische webwinkel mag niet in de algemene voorwaarden de veertien dagen inperken. Een Nederlandse webwinkel die geacht wordt zich te richten op België, mag dat dus ook niet.

Het wachten is op de eerste Belg die een Nederlandse webshop voor de Belgische rechter sleept.

Arnoud

Uitverkoop op afstand

sale-afgeprijsd-uitverkoop.pngEen lezer mailde me:

Bij verschillende internetwinkels zie ik staan dat de retour-mogelijkheid niet geldt voor sales/uitverkoop, maar in jouw lijstje uitzonderingen zie ik dat niet staan. Is het dan terecht? Valleen uitverkoop-artikelen soms onder ‘bederfelijke waar’, ook als dat soms kleding of zo betreft?

De Wet Koop op Afstand zegt dat je gekochte producten binnen 7 werkdagen kunt ruilen, en kent geen uitzondering voor afgeprijsde producten. Ruilen is hier een wettelijk recht en geen coulance zoals bij fysieke winkels.

De uitzonderingen staan in art. 7:46d BW. ‘Uitverkoop’ staat daar niet bij. En nee, kleding is niet bederfelijk ook al gaat de mode soms behoorlijk snel.

Ik zie wel meer van dit soort rare constructies van winkeliers. Is dat nou opzet of onkunde?

Arnoud

Op tijd ontbonden maar te laat teruggestuurd, wat nu?

Een lezer mailde me:

Ik kocht een grote plasmatelevisie bij een webwinkel. Na een paar dagen besloot ik dat hij toch niet goed paste in mijn interieur, dus ik mailde de winkel dat ik er vanaf wilde, en of ze me wilden vertellen waar ik het ding naar terug moest sturen. Ik kreeg geen antwoord, dus na een week heb ik met bellen en mailen nogmaals contact geprobeerd te krijgen. Dat wilde maar niet lukken, tot ik een aangetekende brief stuurde naar het hoofdkantoor. Ik kreeg toen van hun juridische afdeling te horen dat ik te laat was met opzeggen omdat ik de televisie niet op tijd had teruggestuurd! Maar hoe had ik dat nu moeten doen?

Dit is een interessante kwestie, die ik nog niet eerder ben tegengekomen. De Wet Koop op Afstand geeft je het recht om een koop via internet binnen zeven werkdagen te ontbinden. Dat wil zeggen dat je het product moet terugsturen en de winkelier het geld moet terugbetalen. De bedrijfsjurist van deze winkel zegt nu dat het terugzenden zelf ook binnen die zeven werkdagen moet gebeuren, maar het punt is dat nu net dat niet in de wet staat.

Consuwijzer zegt bv. ook alleen maar dat je binnen die zeven werkdagen moet beslissen of je er vanaf wilt. Maar goed, Consuwijzer is geen wetboek. Het wetboek zelf zegt dat je moet “ontbinden” binnen zeven werkdagen (7:46d BW). Ontbinding is een rechtshandeling waarmee je een overeenkomst beëindigt door een schriftelijke verklaring (die ook per e-mail mag). Je moet dus de brief binnen zeven werkdagen bij de winkel afgeleverd hebben.

Na ontbinding bepaalt de wet (6:271 BW) dat je verplicht bent over en weer je verplichtingen uit de overeenkomst ongedaan te maken. Daarom moet het product en het geld terug naar hun oorspronkelijke eigenaars. Maar wanneer? Dat staat niet in de wet, dus dat komt dan neer op “binnen een redelijke termijn”. Dat hoeft dus niet diezelfde zeven werkdagen te zijn!

In dit geval speelt er trouwens nog iets: de winkelier heeft niet gemeld waar het artikel heengestuurd moet worden. Zo maakt de winkelier het onmogelijk voor de consument om zijn verplichting tot terugsturen na te komen. Dat staat bekend als schuldeisersverzuim (6:58 BW), en dat betekent dat de schuldenaar niet hoeft na te komen totdat de schuldeiser aan zijn kant van de verplichting heeft voldaan. De schuldenaar (de consument in dit geval) kan dan zelfs van de verbintenis af als hij het de rechter netjes vraagt (6:60 BW).

Dat niet melden is trouwens ook een schending van de informatieplicht die de winkelier heeft. Hij moet bij de aflevering schriftelijk melden hoe je kunt ontbinden en waar het product dan heen moet (7:46c lid 2). Doet hij dat niet, dan wordt die periode van zeven werkdagen verlengd tot 3 maanden.

Zit je daar nog in op het moment dat je van die bedrijfsjurist de brief krijgt, dan wordt het dus een stuk eenvoudiger. Stuur hem gewoon per kerende post de koelkastplasmatelevisie en stop daar een kopie van je brief bij waarin je de overeenkomst ontbindt. Een kopie van deze blogpost mag ook.

Arnoud