Mag je de muziek hacken bij je ex-werkgever?

Radio-dj Giel Beelen heeft het begin van zijn nieuwe ochtendshow aangegrepen voor een opvallende promotiestunt, las ik bij de NOS. Hij ‘hackte’ een plaat die werd gedraaid bij zijn oude werkgever 3FM om reclame te maken voor zijn nieuwe programma. “Ik denk dat we effe van iemand het wachtwoord moeten wijzigen”, concludeert de NOS-opvolger. Dus, mag je de muziek hacken bij je ex-werkgever?

De suggestie dat Beelen op afstand ingebroken zou hebben bij zijn ex-werkgever lijkt me wat vergezocht. Logischer lijkt me dat hij gewoon het muziekbestand van een bekend nummer aangepast had om daar na enige seconden intro een eigen boodschap (“Hee, hallo, Giel hier”, en een promo voor zijn nieuwe programma bij de concurrent) te laten horen. Dat aangepaste bestand zet je dan over het origineel heen, en dan is het wachten tot je opvolger het aanklikt. Meer een logisch bommetje dan een computerinbraak.

Het zou natuurlijk strafbaar zijn om in te loggen en op afstand bestanden aan te passen. Je bent immers na einde dienstverband niet meer bevoegd om in te loggen, laat staan om gegevens te wijzigen. Dat je account nog werkt, doet er daarbij niet meer toe.

Als DJ-werknemer ben je natuurlijk wél bevoegd om met die bestanden te werken. Draaien van muziek (en het grappig bewerken daarvan) behoort tot je werk immers. Maar hier wordt dan toch wel een grens overschreden: de aanpassing straalt negatief af op de werkgever, die wordt nu voor gek gezet omdat het lijkt of ze zelf een boodschap spelen om naar de concurrent te gaan.

Strafbaar is dat niet, wel overtreedt het de algemene norm van goed werknemerschap, zeg maar je zorgplicht als personeel. De NOS kan als ex-werkgever hem hierop aanspreken, in theorie zelfs een schadeclaim indienen. Al zal het onderbouwen van de schade nog knap ingewikkeld zijn.

Arnoud

Gastpost: Radiopiraterij, verleden en toekomst

radio-veronica-piraterijDeze week ben ik met vakantie. Traditiegetrouw dan ook een aantal gastposts. Vandaag Sophia Sipkens over het fenomeen radiopiraterij.

De radio is met zijn brede aanbod van programma’s niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Ondanks het brede aanbod echter, kennen we nog steeds het fenomeen van de radiopiraterij. Hoewel het iets van de jaren ’60 lijkt vanwege het smalle radio-aanbod destijds, is radiopiraterij ook een hedendaags verschijnsel. De risico’s die dit met zich meebrengt zijn in de loop der jaren toegenomen. Maar wat is radiopiraterij nu eigenlijk en welke risico’s loop je als piraat anno 2016?

Wat is radiopiraterij? Het is nu, met ons uitgebreide radiospectrum, misschien moeilijk voor te stellen, maar in de beginjaren van de radio-omroepen werd alleen via de zenders Hilversum 1, 2 en 3 uitgezonden. De eerste staatsomroepen werden gelanceerd in de jaren ’20 van de vorige eeuw. De programmering van deze zenders was echter beperkt. Veel jongeren waren ontevreden over het muziekaanbod van de publieke zenders. Als een tegenreactie hierop ontstonden er verschillende illegale radiozenders, oftewel zenders zonder zendvergunning.

Geschiedenis radiopiraterij De eerst bekende illegale zenders begonnen met uitzenden in de jaren ’30. Ze begonnen met het uitzenden via de middengolf (AM), maar deze uitzendingen waren alleen lokaal te beluisteren, tenzij er gebruik gemaakt kon worden van een zeer omvangrijke zendinstallatie. De meeste van deze zenders verplaatsten daarom hun zendapparatuur naar een schip, fort of boortoren in de Noordzee. Op deze schepen en boortorens konden de illegale zenders een grotere zendmast kwijt, waarmee hun uitzendingen een groter bereik kenden.

Doordat deze zendpiratenschepen buiten de Nederlandse territoriale wateren voor anker lagen terwijl uitzenden vanaf de Noordzee toen niet verboden was, kon de Nederlandse overheid niet tegen deze zenders optreden. Met het begrip territoriale wateren wordt de zeestrook bedoeld, grenzend aan het landgebied van een kuststaat (bijvoorbeeld Nederland) waarover de rechtsmacht van deze staat zich uitstrekt. De bekendste illegale radiozender was radio Veronica, die zijn eerste uitzending had in de jaren ’60. Veronica zond de populaire popmuziek uit die bij de Hilversumse zenders niet op het programma stond.

Radio Veronica werd zo populair dat ze al gauw concurrentie kreeg van radio Noordzee International. Deze twee zenders raakten verstrik in een concurrentiestrijd die op 15 mei 1971 escaleerde. De directie van radio Veronica wilde radio Noordzee het zwijgen opleggen door die van het anker te lichten, maar degene die deze klus zou uitvoeren besloot een bom te plaatsten. Deze bomaanslag maakte duidelijk dat er iets gedaan moest worden. Nederland sloot zich dan ook in 1974 aan bij het Verdrag van Straatsburg uit 1965 en hiermee werd het uitzenden vanaf de Noordzee verboden.

Radio Veronica legde zich hier echter niet bij neer en werd na vele pogingen in 1976 legaal via een aspirantstatus bij de publieke omroep. Na het in werking treden van het Verdrag van Straatsburg werd radiopiraterij wel moeilijker en zeldzamer, maar verdwijnen deed het niet. De techniek ging vooruit en de piraten gingen mee met hun tijd. Zo werden de FM golf en de satellietfrequenties door de radiopiraten in gebruik genomen. Agentschap Telecom Radio, televisie en mobiele telefonie maken allemaal gebruik van radiofrequenties. Deze frequenties zijn tegenwoordig schaars, waardoor een goede en verantwoorde verdeling noodzakelijk is. Dit is een taak van het huidige Agentschap Telecom, een onderdeel van het ministerie van Economische Zaken dat samen met de Autoriteit Consument en Markt (voorheen de OPTA) is opgericht door de telecommunicatiewetgeving en met als doel om onder andere deze wetgeving te handhaven. Dit Agentschap werd opgericht in 1929 als de Radiocontroledienst van het Staatsbedrijf der PTT (afgekort RCD). Het Agentschap heeft tot taak om het elektronische communicatiedomein te verdelen, te verruimen en te optimaliseren. Daarnaast worden de wetten gehandhaafd die het illegale frequentiegebruik regelen. Hiervoor werkt het Agentschap samen met soortgelijke organisaties in de hele wereld.

De handhavingsmaatregelen die het Agentschap tot zijn beschikking heeft, zijn door de jaren heen veranderd. Hierbij worden zowel de mogelijkheden van een strafrechtelijke als van een bestuurlijke aanpak gebruikt. Heden ten dage kan het totale boetebedrag voor het illegaal uitzenden op radiofrequenties oplopen tot €45.000 per wetsovertreder. Eerst werden alleen de eigenaren van de zendinstallaties aangepakt, maar tegenwoordig kan iedereen die bij de illegale uitzendingen betrokken is een boete krijgen.

Radiozendamateurs Niet alle particuliere radio-uitzendingen zijn illegaal. Voor iedereen die toch graag zelf radio-uitzendingen wil maken zonder strafbaar te zijn, is er het project van de zendamateurs. Dit zijn mensen die hun hobby hebben gemaakt van het experimenteren met het uitzenden en ontvangen van radio- en tv-signalen. Daarnaast experimenteren zij ook met radiofrequenties om verbindingen te maken met andere zendamateurs over de hele wereld. Om dit in goede banen te leiden heeft het Agentschap Telecom deze zendamateurs een aantal voorwaarden opgelegd. Zij moeten een examen afleggen waarin ze laten zien dat ze voldoende technische kennis hebben en op de hoogte zijn van de regels en beperkingen die het Agentschap aan hen oplegt. Naast het succesvol afleggen van het examen is een registratie bij het Agentschap nodig.

In welke wetten wordt radiopiraterij strafbaar gesteld? Net als dat het Agentschap Telecom door de jaren heen veranderd is, zijn ook de wetten die het frequentiegebruik regelen veranderd. De eerste wet die zich met dit onderwerp bezighield was de Telegraaf- en telefoonwet uit 1905. In deze wet werd vanaf 1938 het gebruik van zendinstallaties op het Nederlandse grondgebied zonder vergunning verboden. Als aanvulling daarop sloot Nederland zich in 1974 aan bij het Verdrag van Straatsburg. De Telegraaf- en telefoonwet is sinds zijn inwerkingtreding verscheidene keren aangepast en vervangen.

In 1998 kwam de Telecommunicatiewet als opvolger. Deze wet is onder andere de implementatie van enkele Europese richtlijnen, die zijn vastgesteld door Europa en in nationale wetten geïmplementeerd dienen te worden. Daarnaast zijn in de Telecommunicatiewet alle regels vastgelegd die betrekking hebben op onderwerpen van telecommunicatie. Dit maakt de Telecommunicatiewet tot een complexe en uitgebreide wet. Het belangrijkste artikel op het gebied van radiopiraterij is artikel 10.16 Telecommunicatiewet. Hierin wordt het gebruik van zendapparatuur zonder vergunning vanaf het Nederlandse grondgebied verboden. Voor het verbod op het gebruik van zendapparatuur vanaf zee moet nog steeds een beroep gedaan worden op het Verdrag van Straatsburg.

Wat zijn de risico’s van radiopiraterij? Het verbod op illegale radio-uitzendingen is er echter niet alleen gekomen om de legale radiozenders te helpen. Natuurlijk lopen zij luisteraars en daardoor reclame-inkomsten mis als hun signaal verstoord wordt door een illegale zender, maar deze commerciële reden is niet de enige voor dit verbod. Een belangrijkere reden heeft te maken met ons systeem om informatie over calamiteiten te verspreiden.

Zowel het contact tussen de hulpdiensten als de informatievoorziening aan burgers verloopt via radiofrequenties. Ook deze frequenties worden verstoord door de radiopiraten. Dit doen ze niet altijd met opzet, maar het gebeurt wel degelijk. Sommige frequenties moeten bijvoorbeeld vrij blijven zodat de hulpdiensten ze kunnen gebruiken. Het aantal hiervoor beschikbare frequenties is klein, omdat het aantal legaal gebruikte frequenties fors is toegenomen. Als een piratenzender ondertussen op die zender een programma uitzendt kunnen de hulpdiensten elkaar niet bereiken, met alle gevolgen van dien. De noodzaak van dit verbod is dan ook niet alleen commercieel, maar zeker ook noodzakelijk vanwege het redden van levens.

Deze blog is geschreven door Sophia Sipkens van ICT-Jura, een juridisch adviesbureau gespecialiseerd in informaticarecht en rechtsinformatica. Zij is bereikbaar via www.ictjura.nl en info@ictjura.nl.

Is het idee van een slechte-sloganverkiezing juridisch beschermd?

veronica-deukIk kan niet eens meer naar de radio luisteren zonder aan werk te moeten denken. Gisterochtend op radio Veronica een telefonische fittie met de organisatie van de Verkiezing Slechtste slogan 2013: het Veronicaprogramma Rick in de Morgen had immers dat idee bedacht, en dat werd hier dus even keihard gestolen.

Dat gaat hem niet worden, juridisch dan. Een idee is niet te beschermen, dat mág worden ‘gestolen’ en nagedaan, geïmiteerd of gekopieerd.

Een idee kun je eigenlijk alleen in abstracto beschermen door het geheim te houden. Deel het met zo min mogelijk mensen en áls je het al deelt, doe dat dan onder geheimhouding (NDA). Dat werkt maar is voor een publieksverkiezing natuurlijk niet echt werkbaar.

Een uitwerking van een idee kan beschermd zijn. “Een boek over een jongen die naar toverschool gaat” is niet beschermd, maar de boeken van Harry Potter wel. Die uitwerking is creatief en origineel en krijgt daarom auteursrechtelijke bescherming. “Een telefoon die het gesprek aanneemt als je hem openklapt” is een niet te beschermen idee, maar een constructie met sensors en een koppeling naar de firmware is dat wel, met een octrooi. (Helaas is Star Trek dan waarschijnlijk prior art maar dat terzijde.)

De naam of het logo van een idee kan als merk worden vastgelegd. Wel moet het dan een creatieve naam zijn, en de naam “De Slechtste Slogan van 2013” voor de verkiezing van eh, de slechtste slogan van 2013 is niet bepaald creatief te noemen. De standaardtruc is dan die naam in een creatief logo opnemen, en vervolgens alsnog iedereen gaan dreigen met merkinbreuk omdat ze de tekst uit je logo overnemen. Juridisch dubieus.

Dus nee, dit gaat hem niet worden. Meer dan die ander bellen en zeggen dat je het niet leuk vindt, zit er juridisch niet in. En dat is dan ook precies wat er gebeurde op de ochtendshow.

Persoonlijk vond ik Veronica’s “Een deuk van heb ik Joustra” (zie foto rechtsboven, bron Veronica) inderdaad een heel stuk slechter, eh beter, dan “We do our business in your mouth” wat uit die tweede verkiezing kwam. Maar dat terzijde.

De verkiezing van de slechtste slogan voor een ict-advocatenkantoor of juridisch adviesbureau is bij deze geopend.

Arnoud

Voorwaarden Pathé Unlimited onredelijk bezwarend

pathe-unlimited.jpgEen lezer met een Pathé Unlimited kaart besloot de voorwaarden eens te lezen. Nu de Wet Van Dam al een tijdje van kracht is, was hij benieuwd hoe de bioscoopketen daarmee om zou gaan. Volgens deze wet mag je elk abonnement na de eerste periode per maand opzeggen, als het stilzwijgend verlengd wordt na die eerste periode. Dat geldt voor het sportschoolabonnement net zo goed als voor de Unlimited-kaart waarmee je onbeperkt tegen een laag bedrag naar de film mag.

Het begint goed:

3.1 Het Abonnement wordt aangegaan voor een periode van minimaal 4 volledige kalendermaanden, behoudens het bepaalde in artikel 4.3 t/m 4.5.
3.2 Na bovenstaande periode kan het Abonnement worden opgezegd conform de artikelen 4.1 en 4.2.

Ok, duidelijk. Vier maanden of langer, en wie niet opzegt binnen die vier maanden krijgt een stilzwijgend verlengd contract. We gaan snel door naar artikel 4.1:

4.1 Een Abonnement kan worden opgezegd met inachtneming van de minimale abonnementsperiode van 4 volledige kalendermaanden en een opzeg termijn van minimaal één volledige kalender maand, waarbij geldt dat het abonnement afloopt op de laatste dag van de volgende kalendermaand. Als het Abonnement dus bijvoorbeeld ingaat op 15 januari en Abonnee zegt schriftelijk op op 19 april, dan loopt het abonnement af op 31 mei. Indien de Abonnee schriftelijk op 19 mei opzegt, loopt het Abonnement af op 30 juni.

En dát klopt dus niet. Volgens de Wet Van Dam gaat de opzeggingstermijn van één maand lopen op de dag van opzegging. Je bent dus de maand erop, op de dag met hetzelfde nummer, van het contract af. De wet (art. 6:236 sub j BW) zegt immers “te allen tijde op te zeggen met een opzegtermijn van ten hoogste een maand”. En wie op 19 mei opzegt, is op 30 juni méér dan een maand later nog gebonden aan het Abonnement. Ook staat er dat onredelijk is “dat de wederpartij verplicht de verklaring tot opzegging van een [stilzwijgend verlengd contract] te laten plaatsvinden op een bepaald moment”

Dit klopt ook niet:

4.2 Opzeggen kan alléén door: een volledig ingevuld opzegformulier te e-mailen naar unlimited@pathe.nl of per post te verzenden naar Antwoordnummer 6032, 5902 VB, Venlo. Opzegformulieren zijn te downloaden via www.pathe.nl/ unlimited of aan te vragen via de klantenservice (zie Artikel 9).

De wet verbiedt namelijk het blokkeren van een specifiek kanaal voor opzegging, als dat kanaal gebruikt is om het contract aan te gaan. Een Unlimited-kaart krijg je aan de balie en hierboven wordt het opzeggen aan de balie verboden.

Nóg gekker is deze:

3.3 Indien een Abonnement is opgezegd conform artikel 4.1/ 4.2 en de voormalig Abonnee wil binnen 2 jaar na het einde van het Abonnement een nieuw Abonnement afsluiten, geldt dat het Abonnement wordt aangegaan voor minimaal 4 volledige kalender maanden en is naast de maandelijkse abonnementsprijs een éénmalig bedrag van ” 35,- aan administratiekosten verschuldigd welke direct aan de kassa dient te worden voldaan.

Deze creatieve truc heb ik nog niet eerder gezien. De bedoeling is natuurlijk om mensen niet al te makkelijk te laten beslissen hun Unlimited-kaart op te zeggen. Want op grond van de Wet Van Dam kan dat (na de verlenging) op elk moment, en je kunt dus bij een wat langere zomervakantie even drie maanden kaartloos op reis en daarna snel een nieuwe aanvragen. Maar dát is niet de bedoeling natuurlijk, dus dan kost het je ” 35.

Hoewel dit niet letterlijk in de wet verboden is, lijkt het me 90% zeker dat een rechter deze “administratiekosten”, beter gezegd de opzegboete, zal vernietigen als zijnde onredelijk bezwarend.

Wie heeft er nog meer leuke abonnementen waarbij gekke anti-opzegbepalingen in staan?

Arnoud