Flickr Archives - Ius Mentis

Mag Flickr mijn foto’s gijzelen om een betaald abonnement af te dwingen?

Geplaatst op 3 januari 201929 december 2018 in Intellectuele rechten, Ondernemingsvrijheid, 15 reacties

Een lezer vroeg me:

Al jaren maak ik met veel plezier gebruik van Flickr als fotodienst. Gratis, en natuurlijk willen ze me graag van alles verkopen maar nu maken ze het wel heel bont: als ik niet op 1 februari een betaald account heb genomen, dan gaan ze mijn oude foto’s wissen! Kan dat zomaar, ik heb toch ook rechten als fotograaf en beheerder van dat account?

Ja dat kan zomaar en nee je hebt geen rechten. Welkom in de diensteneconomie.

Flickr heeft onlangs aangekondigd haar voorwaarden aan te passen. Vanaf 8 januari mogen gratis accounts nog maar 1000 foto’s bevatten, wie er meer wil publiceren met de fotodienst moet een Pro account nemen. En mensen die vanuit het verleden al meer dan 1000 foto’s hebben op een gratis account, gaan langzaam maar zeker vanaf 4 februari deze kwijtraken:

February 4, 2019: Any items over the 1,000-upload limit will be at risk of deletion, starting with the oldest of the items. Photos licensed through Creative Commons before November 1, 2018 will not be deleted, even for accounts over the 1,000 limit.

Dat voelt nogal een dwangmiddel om je een betaald account aan te smeren. En dat is het natuurlijk ook, Flickr wil geen gratis gebruikers meer met duizenden foto’s. Bepaald onvriendelijk, en ik weet van mensen die om die reden ook aan het weggaan zijn (al is het downloaden van je duizenden foto’s wel even werk).

Maar het is legaal, wat Flickr doet. Onvriendelijk, agressief misschien – maar legaal. Flickr is immers juridisch gezien een dienstverlener, iemand die de hele dag met je foto-albums rondloopt. Als die iemand geen zin meer heeft om dat gratis te doen, dan heb je pech en is ‘ie weg. Dat is wat hier gebeurt. Dienstovereenkomsten voor lange termijn mogen worden herzien of opgezegd, tenzij de voorwaarden héél duidelijk zeggen van niet. Flickr herziet dus de maxima voor haar gratis accounts, en staat daarbij in haar recht.

Als fotograaf met een gratis account heb je dus een probleem. Snel die foto’s downloaden, voor ze weg zijn. En nee, ook met een beroep op je auteursrecht kom je hier niet uit. Met dat recht kun je anderen verbieden je foto’s te publiceren of kopiëren, maar niet afdwingen dat iemand je foto’s online houdt.

Arnoud

Creative Commons-licentie in VS gewoon bindend op fotograaf

Geplaatst op 3 september 201527 augustus 2015 in Intellectuele rechten, 14 reacties

Een serieus gevalletje dúh: een Amerikaanse fotograaf verloor een rechtszaak omdat de inbreukmaker zich kon beroepen op de Creative Commonslicentie die de fotograaf op zijn werk had geplakt, las ik bij Petapixel. De fotogebruiker handelde commercieel, tot consternatie van de fotograaf, maar bleef binnen de grenzen van de CC-BY-SA licentie en schond daarom geen auteursrechten.

De fotograaf had een foto op Flickr gezet van een rustieke locatie in Maryland. Enkele jaren later besloot een uitgever van landkaarten die foto op de cover van een boekje te zetten en die boekjes te verkopen. Dat was tegen het zere been van de fotograaf en die spande een rechtszaak aan wegens dit evident commercieel profiteren van zijn harde creatieve arbeid.

Alleen had hij de foto dus als CC-BY-SA online gezet, oftewel naamsvermelding verplicht en afgeleide werken ook weer Creative Commons maken. Het is me niet duidelijk of de fotograaf het commerciële aspect over het hoofd gezien had of gewoon dacht dat dít toch te ver ging. Dat laatste hoor ik wel vaker: ja, het op je site zetten met een advertentie erbij is toegestaan maar “echt” commercieel gebruik is toch niet de bedoeling. Maar zo werkt Creative Commons niet. Commercieel is commercieel.

Plaintiff repeatedly voices consternation in his pleadings about defendant’s distribution of the publication that displayed his work on its cover for profit, but of the many licenses available to choose from, plaintiff selected the one that specifically authorized commercial use.

De enige vraag was nog of de uitgever zich hield aan de voorwaarden. Aan naamsvermelding was voldaan: de fotograaf werd keurig achterin genoemd. De eis om de “Uniform Resource Identifier” van de licentie te noemen leek iets ingewikkelder. Er stond alleen “CC-BY-SA” en geen hyperlink of wat dan ook. Maar de rechter citeert Internet STD 66 over de URI en concludeert dat gezien de omstandigheden het genoeg is om die specifieke lettercode te noemen, want dat identificeert op een uniforme manier de licentie.

Dan de ShareAlike. Niets uit die uitgave mocht openbaar gemaakt of verveelvoudigd worden zonder toestemming van de uitgever, stond er (zoals gebruikelijk) bij. Maar ShareAlike zegt dat je afgeleide werken alleen mag verspreiden onder dezelfde CC-BY-SA licentie. Dus: is het boekje (of een deel daarvan) een afgeleid werk?

Nee, aldus de rechter. Een afgeleid werk is een transformatie, aanpassing of bewerking van de foto. De inhoud van het boek is bezwaarlijk als een aanpassing van de coverfoto te zien. Die twee hebben niets met elkaar te maken. Ook de cover an sich niet: dat is een samenstel van foto en tekst, geen bewerking van de foto. Hadden ze nu de foto paginavullend gebruikt en daar tekst overheen gezet, dan zou het waarschijnlijk wel als afgeleid te zien moeten zijn.

Het doet wat gek aan dat die fotograaf hierover een rechtszaak startte. Maar prettig is het wel: nu weten we een stuk beter wat “afgeleid” is bij Creative Commons, en natuurlijk dat het écht gewoon bindend is als je je werk onder zo’n licentie online zet.

Arnoud

“Copyright sociale media”, wablief?

Geplaatst op 9 september 20138 september 2013 in Intellectuele rechten, 18 reacties

Via Twitter werd ik gewezen op een wel heel bijzondere copyrightvermelding in het Parool: “© social media”. Ehh, wie heeft dát nou weer bedacht.

Het artikel zelf is niet veel bijzonders: meneer Holleeder begint een kermisattractie te worden, hij gaat met Jan en alleman op de foto en dat is toch gek. Een nieuwtje, oké. En het ligt voor de hand dat je dan wat foto’s van de sociale media plukt om te onderbouwen dat dat echt zo gebeurt. En ja, in principe mag dat: dat heet beeldciteren en dat mag gewoon. Net zoals je wat tekst van elders mag overnemen om bijvoorbeeld te onderbouwen dat iedereen over Holleeder schrijft, mag je beeld overnemen om te onderbouwen dat iedereen met hem op de foto gaat.

Bij citeren geldt wel, niet meer overnemen dan nodig en een bronvermelding. “Niet meer dan nodig” betekent hier, de foto verkleinen of voorzichtig bijsnijden. Geen 3248×2096 high-res JPEG als download aanbieden dus. Net zoals je bij tekstcitaat een paar regels overneemt en niet het hele artikel.

Die bronvermelding vereist de naam van de fotograaf plus de plek waar je de foto gevonden hebt. En daar gaat het dus mis: de sociale media hebben de foto niet gemaakt, dat was de Instagrammer of Flickeraar van wiens account deze stagiair (want het is altijd een stagiair als een bedrijf de fout in gaat, volgens de PR-medewerker dan) de foto’s heeft geplukt. Dus diens naam moet erbij.

Kun je nu wat doen als getroffen fotograaf? Vrij weinig. Als de enige fout is dat je naam er niet bij staat, dan is dat vrij snel hersteld. En financiële schade door een ontbrekende naam zal niet meevallen om te onderbouwen. Zeker niet omdat het hier vrijwel altijd gaat om foto’s die niet beroepsmatig zijn gemaakt en gepubliceerd. Daar kun je nog de gemiste licentievergoeding als schade aanvoeren, maar hier wordt geen licentie gevraagd en dus is de schade lastig te kwantificeren (inderdaad, Curry/Weekend).

Dat steekt ergens wel want je weet dat als je een letter te veel uit datzelfde Parool overneemt je tegen € 0,36 per woord plus advocaatkosten aangeslagen wordt. Tegelijk, je wíl dat iedereen het ziet en je had toch al geen behoefte aan royalties dus waarom is het erg dat de foto nu ook in de krant staat?

Arnoud

Mijn Creative Commons foto wordt misbruikt!

Geplaatst op 9 februari 201218 september 2012 in Intellectuele rechten, 26 reacties

Een lezer vroeg me:

Ik publiceer al jaren foto’s op Flickr.com vanuit mijn hobby van fotografie. Nu zag ik laatst dat een krantensite een foto had overgenomen. De foto is Creative Commons, maar ik had gekozen voor de Naamsvermelding-Nietcommercieel variant. En een krant is toch commercieel? Ik heb ze benaderd maar zij zeggen dat dit onder de persexceptie valt. Wat kan ik nu doen?

Een krant is zonder meer een commerciële instelling, ze verdienen immers geld met wat ze publiceren. Ze mogen dus geen foto’s publiceren die onder een Creative Commons-variant met “nietcommercieel” vallen.

De verwijzing naar de persexceptie is echt onzin. Die gaat over het overnemen van actueel nieuws uit de pers door de pers. Een foto zoals van de vraagsteller zal zelden of nooit nieuws zijn, dus dat beroep zal niet opgaan. En je kunt er voor de zekerheid nog even “Alle rechten voorbehouden” bij zetten, want dan geldt de persexceptie per definitie niet.

Je kunt dus eisen dat men de foto verwijdert. Een schadeclaim is lastiger, want wat is je schade als amateurfotograaf? In de al wat oudere Curry/Weekend-zaak werd daar eenvoudig over geoordeeld:

De commerciële waarde van de vier foto’s is echter gering te achten, nu zij reeds op internet voor eenieder toegankelijk zijn.

Ik denk dat daarbij ook meespeelde dat Curry niet aannemelijk had gemaakt dat hij op een of andere manier geld wilde verdienen met de foto’s. En wie zijn foto’s gratis weggeeft, kan niet klagen over gemiste inkomsten.

Tegenwoordig heeft Flickr een samenwerking met Getty (ieuw). Wie die optie kiest, kan Getty zijn commerciële rechten laten exploiteren. Dat zou een wezenlijk verschil kunnen zijn ten opzichte van de Curry-zaak. En wie niet met Getty in zee wil, kan er ook zelf bijzetten “Mail me voor de commerciële tarieven” of ergens een plaatje met die tarieven neerzetten. Want dan is de schade bij ongeautoriseerd commercieel gebruik eenvoudig: dat tarief.

Arnoud

Google Streetview is volgens mij toch echt commercieel

Geplaatst op 12 februari 20108 september 2012 in Intellectuele rechten, Ondernemingsvrijheid, 30 reacties

Sinds kort heeft Google Streetview een nieuwe feature: als je op een plek komt waarbij gegeotaggede Flickr-foto’s beschikbaar zijn, dan kun je die bekijken. Handig, maar er gaat wel iets fout want er komen ook gewoon Creative Commonsfoto’s in beeld die niet commercieel gebruikt mogen worden (bedankt, Marco).

Bij bijvoorbeeld het Zeeheldenkwartier in Den Haag staan linksboven een viertal kleine thumbnails waaronder één van Akbar Simonse. Nu zijn die thumbnails op zich te verexcuseren onder citaatrecht, maar als je erop klikt dan krijg je echt de foto zelf in groot formaat te zien en dat is geen citaatrecht meer:

Op de Flickr-pagina staat duidelijk dat deze foto Creative Commons is maar wel met de “nietcommercieel” optie. En een Streetviewpagina met advertenties erop lijkt mij commercieel.

Nu dacht ik even dat er in de algemene voorwaarden van Flickr iets zou staan als “oh ja wij mogen je foto’s verkopen aan iedereen” maar dat staat er dus niet in. En een andere manier waarop dit zou mogen, zou ik zo niet weten.

En een incidenteel foutje is het niet: ik vond ook een Eindhovense foto van ene Noud (nee, iemand anders) met ook wederom de commerciële rechten voorbehouden.

Ik vermoed dus dat Google gewoon de hele CreativeCommons-stream van Flickr gebruikt en niet kijkt naar de specifieke labeltjes zoals “geen afgeleide werken” of “niet voor commercieel gebruik”. Jammer, want bij Creative Commons zijn dat soort checks juist heel eenvoudig omdat die informatie ook machineleesbaar aangeleverd wordt.

Arnoud

Vergemakkelijk gebruik van Creative Commons-foto’s met PhotoDropper

Geplaatst op 17 april 200817 april 2008 in Innovatie, Intellectuele rechten, 1 reacties

PhotoDropper. Een briljante plugin voor alle WordPress-gebruikers die graag legaal een plaatje bij hun berichten stoppen. Installeer deze WordPress plugin en vervolgens is het een kwestie van trefwoorden opgeven en het mooiste plaatje kiezen in het gewenste formaat (klein, medium of groot):

In het configuratiescherm kun je opgeven of je blog “commercieel” is of niet. Zo ja, dan krijg je alleen resultaten waarvan commercieel hergebruik is toegestaan. Dat is pas handig gebruik maken van Flickr’s Creative Commons search!

Via PlagiarismToday.

Arnoud

Rechtszaak wegens gebruik Creative Commons foto

Geplaatst op 26 september 200729 november 2007 in Intellectuele rechten, 3 reacties

Een familie uit Texas heeft het Australische bedrijf Virgin aangeklaagd wegens het gebruik van een Creative Commons foto in een advertentiecampagne, meldt de Syndey Morning Herald. Nederlandse juristen denken dan gelijk “ah, Adam Curry versus Weekend“. Want de Flickr-foto’s van Curry werden in 2006 in de Weekend afgedrukt, en dat was een schending van diens Creative Commons-licentie: commercieel gebruik was verboden.

Maar de foto in kwestie staat commercieel hergebruik toe (CC-BY, voor de ingewijden). De enige eis was een bronvermelding, en die stond keurig linksonder op de poster.

De klacht (PDF) was dan ook niet schending van auteursrecht, maar reputatieschade. In Nederland dus schending van het portretrecht van de jongedame op de foto. Want:

In the ad, Virgin Mobile printed one of its campaign slogans, “Dump your pen friend,” over Alison’s picture. The ad also says “Free text virgin to virgin” at the bottom.
The experience damaged Alison’s reputation and exposed her to ridicule from her peers and scrutiny from people who can now Google her, the family said in the lawsuit.
“It’s the tag line; it’s derogatory,” said Damon Chang, 27. “A lot of her church friends saw it.”

Dat een foto onder een Creative-Commons licentie wordt aangeboden, wil nog niet zeggen dat het dus met alle rechten wel goed zit. Professionele fotobureau’s zorgen dan ook altijd voor een model release waarin het model aangeeft akkoord te zijn met publicaties en hergebruik van haar beeltenis. Natuurlijk kan dat met voorwaarden, bijvoorbeeld wel of niet in erotisch getinte context. Maar als je dat niet regelt, en je publiceert een portretfoto, loop je het risico op dit soort claims.

Creative Commons zelf is ook aangeklaagd: de fotograaf vond dat hij onvoldoende voorgelicht was over wat “commercial use” betekent. CC had hem duidelijker moeten melden dat daar ook onder zou vallen dat een bedrijf de foto zomaar in een reclamecampagne kon gebruiken. UPDATE: (29 november 2007) Creative Commons is geschrapt als beklaagde.

Via the Inquirer, dat zich nog hatelijk afvraagt of het in Texas echt een aantasting van je eer en goede naam is om maagd genoemd te worden.

Arnoud