Mag de NS een aanbod voor een treinkaartje zomaar intrekken?

ns-avondretour’s Avonds wat leuks doen? Met het Avondretour reis je vanaf half zeven naar elk station in Nederland, en terug tot 4.00 uur, tegen een super scherpe prijs. Met die tekst lanceerde de Nederlandse Spoorwegen onlangs het Avondretour, waarmee je voor €5 euro op elk traject kon reizen. Dat werd dus een populaire bestelling voor veel mensen. Alleen, binnen vrij korte tijd kreeg men te horen:

Wegens overweldigend succes is het avondretour momenteel uitverkocht. Midden april willen we nieuw scherp avond aanbod bieden. Houdt ns.nl/spoordeelwinkel in de gaten!

Dit leidde tot diverse klachten, waar de NS Webcare niet meer mee doet dan een standaardreutel zonder argumentatie (en ik citeer die dan ook niet).

Ik snap werkelijk niet hoe een treinkaartje uitverkocht kan zijn, tenzij er al zo veel van verkocht zijn dat elke trein vol zal zitten met avondretourreizigers. Maar dat lijkt me sterk.

Op zich mag een winkelier een aanbod (“Hagelslag, €2,95 per doos”) intrekken wanneer hij dat wil. De wet (art. 6:219 BW) bepaalt dat je een aanbod kunt intrekken tenzij er een termijn bij staat of de aard van het aanbod intrekken onlogisch maakt. Dus als de NS morgen geen Dal Vrij-abonnementen meer wil aanbieden, dan mag dat. (Natuurlijk moeten ze reeds gesloten abonnementen laten bestaan.) Net zoals de Albert Heijn morgen de pindakaas uit het schap mag halen.

Echter, bij de Albert Heijn is de verwachting dat producten in principe oneindig leverbaar zijn. Als de pindakaas uit de collectie gaat, dan verwacht je als consument dus daar een tijdige mededeling van. Dit geldt in het bijzonder bij speciale acties met beperkte voorraad. Je wordt dan gelokt door de lage prijs, en het is erg vervelend dat die producten dan ineens op zijn. Dat is iets bijzonders en dat moet dan worden gemeld (“Op=op”). Dit is in de wet gecodificeerd: het is een oneerlijke handelspraktijk (art. 6:193g BW) om:

producten tegen een genoemde prijs te koop aan [te] bieden zonder dat de handelaar aangeeft dat er een gegrond vermoeden bestaat dat hij deze producten of gelijkwaardige producten niet tegen die prijs kan leveren of door een andere handelaar kan doen leveren gedurende een periode en in hoeveelheden die, rekening houdend met het product, de omvang van de voor het product gevoerde reclame en de aangeboden prijs, redelijk zijn;

oftewel om actie-aanbiedingen te doen zonder er een tekst bij te zetten dat je beperkte voorraad hebt. Of dat je niet meer dan X passagiers voor €5 in je trein wilt. En die tekst kan ik nergens ontwaren bij de NS-actieuitingen die ik kon vinden.

De vraag is natuurlijk: waarom vond de NS het nodig om ineens de actie stop te zetten, en waarom had niemand die reden van tevoren bedacht?

Arnoud

Intrekken van Creative Commons, kan dat?

Bij Wikipedia vond ik een discussie over het kunnen intrekken van een Creative Commonslicentie. De aanleiding was zo te lezen dat iemand zijn CC-foto ergens op zag duiken zonder de verplichte naamsvermelding erbij. Daar wilde hij actie tegen ondernemen, maar heeft dat veel nut als de foto als Creative Commons online staat? De inbreukmaker kan immers achter zijn rug om snel de naam erbij zetten en dan heel onschuldig kijken.

Een oplossing kan zijn gauw je foto overal verwijderen (of in ieder geval de Creative Commonslicentievermelding weghalen) en dan pas gaan klagen. Het juridische idee hierachter is namelijk dat de Creative Commonslicentievermelding (Creativecommonslicentievermelding? Creative-Commonslicentievermelding? Argh.) een aanbod is. Als je dat aanbod intrekt voordat de wederpartij het heeft kunnen aanvaarden, dan is het niet meer geldig.

Ene Wimmel vat mij samen:

[A]ls ik een aanbod doe een afbeelding aan jouw te licenseren onder bijvoorbeeld CC-BY, kan ik dat aanbod intrekken zolang jij dat nog niet hebt aanvaard. Heb je het wel aanvaard (en gebruik je die afbeelding dus onder de CC-BY voorwaarden), kan ik dat niet intrekken. Als een afbeelding op wikipedia zelf gebruikt wordt, kan ik dat dus ook niet stoppen. Maar wel verdere verspreiding voorkomen, waardoor het niet meer aan de doelstellingen van wikipedia voldoet.

Op zich klopt dat helemaal. Er is echter één angel hier: wat gebeurt er als iemand de foto plus de Creativecommons-licentievermelding (argh) van een derde ontvangt en dan mijn aanbod aanvaardt, terwijl ik net bezig ben overal die vermeldingen te verwijderen? Dan zit ik er toch gewoon aan vast, lijkt me zo. Ik heb het aanbod gedaan, en iemand die dat aanbod aanvaardt, mag de foto verspreiden. In mijn licentie staat dat die iemand dan alle ontvangers erop moet wijzen dat de Creative Commons-licentievermelding (argh) van toepassing is. Daarmee nemen al die ontvangers ook kennis van mijn aanbod.

Oftewel: ik kan mijn aanbod wel willen intrekken, maar zolang er ook nog maar één kopie ergens legaal online staat, is het altijd mogelijk de creativeCommonsLicentieVermelding (ARGH) alsnog te aanvaarden. Ik kan van een licentienemer niet verlangen dat hij de foto offline haalt, of dat hij die ARGH intrekt. Ik kan het vriendelijk vragen maar hij is niet verplicht mee te werken zolang hij zich netjes aan de voorwaarden uit de ARGH houdt.

En noodzakelijk gevolg van dat netjes de voorwaarden naleven is dat anderen mijn aanbod te zien krijgen en het daarmee kunnen aanvaarden. Ik krijg dus nooit meer de kans om tijdig aan hen te melden dat het aanbod is ingetrokken.

Arnoud