De Nederlandse politie heeft dinsdag een man uit Tilburg opgepakt omdat hij illegaal stroom aftapte voor zijn systemen waarmee hij bitcoins aan het minen was, meldde Tweakers gisteren. Nu is illegaal stroom aftappen strafbaar als diefstal, maar het OM neemt hier het verrassende standpunt in dat meneer hiermee schuldig is aan witwassen. Alleen wát wordt er dan witgewassen?
Bij het misdrijf witwassen (art. 420bis Strafrecht) probeer je de werkelijke aard, de herkomst of vindplaats van een goed (fysieke spullen, maar ook vermogensrechten, en dus ook digitaal geld) te verhullen terwijl je weet dat dat goed afkomstig is uit een misdrijf. Of dat je dat had moeten weten, 420quater.
Wie een vaas steelt en deze probeert te verkopen met een verhaal dat hij deze in de achtertuin opgegraven heeft, is die vaas (en de daarbij behorende opbrengst) aan het witwassen. Ook als je met je crimineel geld naar het casino gaat, de helft op rood en de helft op wit zet en met het resultaat als “winst uit kansspel” probeert weg te komen, pleeg je witwassen. En idem als je een wasserette begint en aan het eind van de maand een zak contant geld in de kas stort als zogenaamd betaald door wassende klanten (de etymologie van witwassen).
Bitcoin is in principe geschikt om vuil geld (door misdrijf verkregen geld) mee wit te wassen. Koop op een louche exchange bitcoins, en ga daar vrolijk mee handelen. Ook kun je misdrijven plegen waarbij je je slachtoffer bitcoins aftroggeld – als losgeld voor hun digitale data bijvoorbeeld, wat nu populair is bij ransomware. Dat is vrijwel automatisch witgewassen, want het is onmogelijk te zien door welke transactie de bitcoins zijn verkregen. Dat geldt ook voor contant geld maar het is veel gemakkelijker bitcoins uit te geven dan niet-triviale hoeveelheden contant geld.
Hier werden echter geen bitcoins gestolen of gebruikt als transactiemiddel in een criminele transactie. Deze Tilburgse man hield zich bezig met het delven (minen) van de digitale valuta, met het scheppen van nieuwe bitcoins. Dat is een dure grap qua elektriciteit, dus dat verklaart waarom hij die heeft gestolen. Maar om dan te zeggen dat daarmee de aldus verkregen bitcoins “afkomstig zijn uit enig misdrijf”?
Theoretisch klopt het: de bitcoins zijn gemáákt middels rekenen aangedreven door de illegale stroom. Een illegale grondstof in je bouwsel stoppen is een vorm van witwassen (gestolen potgrond in je tuin gooien). Maar het voelt wel érg gek. Ik ben héél benieuwd wat de rechter hiervan gaat zeggen.
Arnoud