Hoe je zonder enige moeite 18 euro per jaar bespaart met je nieuwe algemene voorwaarden

Oké, dus je hebt algemene voorwaarden en die heb je laten aanpassen. Je klanten zijn er mopperend mee akkoord gegaan, en je wilt weer verder met waar je eigenlijk plezier in hebt. Dan is er nog één detail, en dat is dat je je voorwaarden nog even bij de Kamer van Koophandel gaat deponeren. Dat staat professioneel en het kost maar 18 euro per document per jaar. Mijn juridisch advies: ophouden daarmee, onmiddellijk.

Een depot van algemene voorwaarden bij de KVK is eigenlijk volstrekt zinloos voor ondernemers. Deze mogelijkheid is er eigenlijk alleen voor grote bedrijven die niet bij iedere transactie de voorwaarden mee kunnen leveren op papier. Denk aan de Albert Heijn of PostNL. Daar kent de wet een uitzondering: die bedrijven mogen volstaan met een depot bij de Kamer van Koophandel. Wel moeten ze de voorwaarden ook op verzoek uitreiken. Probeer het zaterdag eens bij de servicebalie – bij mijn Albert Heijn waren ze overigens vorige week helaas op.

Maar internetondernemers zijn geen Albert Heijn, en bovendien is het voor een ondernemer geen enkele moeite om je voorwaarden mee te sturen met je offerte. Of om ze als klikbare download in het bestelproces op te nemen. Die uitzondering is dus niet van toepassing. Wettelijk gezien gooi je dus 18 euro per jaar in het putje als je dan toch gaat deponeren.

Waarom doen bedrijven het dan toch? Een veelgehoorde verklaring is dat de Kamer van Koophandel het aanraadt op startersdagen. Daar zal ik verder niets over zeggen. Iets logischer is dat het bewijs oplevert van wat er in je voorwaarden stond. De inhoud van de gedeponeerde voorwaarden kan immers niet ter discussie staan, die ligt bij de KVK en die gaan er niet in rommelen. Alleen: het gaat zelden tot nooit over de vraag wat er precies in de voorwaarden stond. Meestal is de vraag wat het betékent dat er staat, en daarbij is een depot niet relevant.

Voorop staat dat de wet eist dat je je voorwaarden meestuurt met je offerte. Als je niet kunt bewijzen dat je dat hebt gedaan, dan zijn je voorwaarden niet van kracht op die offerte. Ongeacht hoe vaak ze bij de KVK liggen. Zorg er dus voor dat je ze bijsluit en dat de klant verklaart ze gehad te hebben.

Arnoud

Help, de Belastingdienst dateert geen documenten meer, wat nu?

wtf-stempel.jpgPer 1 januari kun je bij de Belastingdienst geen onderhandse akten meer laten dateren. Alleen enkele akten waarvan datering verplicht is, kunnen nog worden gedatumstempeld door de fiscus (met name pandrechten). En voor mensen die langs deze weg dachten “hun intellectueel eigendom vast te leggen”, is dat jammer – nu moeten ze betálen om een zinloze datum te krijgen.

Want nee, het heeft geen enkele waarde als bewijs dat iets je (intellectuel) eigendom is, zo’n datumstempel van de Belastingdienst. Ook een i-Depot, een registratie bij CCproof, een “voor gezien”-akte of proces verbaal door de notaris of een naar jezelf gestuurd aangetekend poststuk betekent juridisch eigenlijk niets. Waarom mensen dit met zulke graagte doen, is me nog steeds een volslagen raadsel.

Eigenlijk is de hele term “intellectueel eigendom” misleidend, tenzij je een juridisch vakgebied wil omschrijven. Er is niet zoiets als een wet dat het IE beschermt; enkel en alleen specifieke wetten over auteursrecht, merken, octrooien of kwekersrechten kunnen je een juridische bescherming tegen overname/afkijken/namaken bieden.

Bij bijna al die wetten is een of andere vorm van registratie verplicht – met uitzondering van het auteursrecht. Dat krijg je als je het werk maakt, mits het voldoende creatief en uitgewerkt is. Dat bewijzen is niet altijd eenvoudig, maar een datumstempel vergemakkelijkt het niet. Drie regels opschrijven en laten dateren is net zo onbeschermd als drie regels zónder datumstempel.

De enige situatie waarin een datumstempel relevant kan zijn, is wanneer twee partijen twisten over wie het werk gemaakt heeft. Degene met het oudste datumstempel op zijn kopie zal wel de maker zijn. Maar een harde regel is dat niet, en bovendien hóef je niet per se een datumstempel van zo’n dienst te hebben om bewijs te leveren. Het overleggen van negatieven, RAW bestanden of conceptversies is ook prima bewijs.

Misschien is een verklaring dat mensen denken “het is in ieder geval íets” of dat ze zich laten misleiden door kreten als “bescherm uw intellectueel eigendom” en menen dat registratie wél verplicht is. Ik krijg in ieder geval regelmatig vragen van het soort “waar registreer ik mijn auteursrecht” of “hoe vraag ik copyright aan”. Wie denkt dat dat moet, kan best geloven ook dat de datering bij zo’n dienst een waardevolle juridische stap is.

Arnoud<br/> PS: Meelezende ICT-ers, vacature hieronder al gezien? 🙂

Nee, vastleggen van je idee in een i-depot gaat je écht niet helpen

idepot-vastleggen.pngNatuurlijk wil je voorkomen dat een ander je idee steelt en daarom wil je het beschermen, las ik bij “Goed idee – iDepot”. Maar hoe doe je dat, vraagt de site zich retorisch af. Nou, met een i-Depot natuurlijk. Want als je je idee maar opschrijft op een bierviltje, dan kun je “aantonen dat het idee op dat moment al in jouw bezit was.” Ehh, ja. En wanneer is dat ook alweer praktisch relevant?

Even verderop:

Na het indienen van je i-DEPOT kun je over je idee gaan praten met bijvoorbeeld een potentiële partner of investeerder. Je hebt immers jouw gedetailleerde omschrijving van een uitvinding, idee of concept in een i-DEPOT vastgelegd. Je kunt dus altijd aantonen dat het idee op dat moment al in jouw bezit was.

Maar het ZEGT HELEMAAL NIETS DAT HET IDEE IN JOUW BEZIT WAS. Juridisch is dat VOLSTREKT irrelevant. Een idee kun je op honderd manieren gedeponeerd hebben, maar ideeën zijn vrij en MOGEN dus worden overgenomen ook als je ze van een ander hoort. En ook als ze bij het BBIE in een envelop liggen.

Het enig juiste advies staat een zin verderop: “Het is wel verstandig om daarnaast ook een geheimhoudingsverklaring te laten tekenen.” maar ik zou nog verder willen gaan: het is niet verstándig maar het is veréist om een geheimhoudingsverklaring (sponsored link) te laten tekenen als je ook maar iets van bescherming voor je idee wil. Want als je afspreekt een idee niet verder te vertellen, dan mag je dat niet – ook niet als het idee zelf niet beschermd is.

Natuurlijk, een uitgewerkt idee (niveau draaiboek) is wél beschermd als auteursrechtelijk werk. Men mag dan dat werk niet nabootsen, verveelvoudigen of openbaarmaken. Alleen: als het in de kluis bij het BBIE ligt in zo’n i-depot envelop, dan is het best moeilijk nabootsen. En wie het idee onafhankelijk opnieuw bedenkt en uitwerkt, schendt nimmer het auteursrecht.

Je kunt een uitgewerkt technisch idee beschermen via een octrooi, maar dat is een dure grap. En een i-depot voegt daar niets aan toe, behalve in de zeer specifieke situatie van voorgebruik misschien. Maar dat zal bij deze doelgroep in 99% van de gevallen niet spelen.

Ik maak me hier regelmatig kwaad om commerciële depotdiensten die roepen “bescherm je idee” en de indruk wekken dat een recht ontstaat om anderen je idee te ontzeggen als je bij hen nu maar het idee vastlegt. Het i-Depot is van een overheidsinstantie en werd altijd keurig neutraal in de markt gezet: wij zetten er een stempel op en wensen u veel succes. Deze promotiedienst schoot me dan ook flink in het verkeerde keelgat. Nu wekt potverdorie het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom de indruk dat het deponeren van ideeën je een recht geeft waar je wat aan hebt!

Goed. Tijd voor koffie.

Update (2 maart) ik lees bij IE Forum dat i-Depot een elektronische handtekening is en daarom “als bewijsmiddel in gerechtelijke procedures wordt toegelaten in alle 27 landen van de Europese Unie”. Gast. Echt. Om mijn bloeddruk onder controle te houden zeg ik daar niet meer over dan dat ook documenten zónder handtekening worden toegelaten als bewijsmiddel.

Arnoud

Waarom zou je een idee deponeren?

brievenbus-deponeren-idee.jpgVele, vele lezers vragen me:

Ik heb een geweldig idee voor [iets] en dat wil ik graag beschermen. Ik las dat je het bij de Belastingdienst, het BBIE of de notaris kunt deponeren, dus dat heb ik gedaan. Ben ik nu beschermd of kan ik nog meer doen?

Nee, met een depot bij een van die diensten (of bij een commerciële club zoals File-reg) ben je niet beschermd. Je krijgt géén wettelijk recht dan waarmee je anderen kunt verbieden je idee te gebruiken.

Dat kan ook helemaal niet, want ideeën zijn niet beschermbaar.

Een uitgewerkt idee kan beschermd zijn via het auteursrecht, en als het een technisch idee is dan is een octrooi (dat wél moet worden aangevraagd) wellicht een optie. Met auteursrecht of octrooi kun je verbieden dat anderen hetzelfde gaan doen. Maar voor die rechten is deponeren bij zo’n dienst niet nodig.

Als je een idee wilt beschermen naar een specifieke partij toe, dan kun je dat onder geheimhouding doen. Je sluit dan een geheimhoudingsovereenkomst (NDA) met de wederpartij en vertelt hem dan wat je wilt delen.

De enige reden om een idee, een tekst of iets dergelijks te deponeren is om sterker bewijs te vergaren dat het idee bestond op de datum van depot. Een datum van een onafhankelijke derde heeft meer waarde dan een zelfgeschreven datum op het origineel. Alleen: dergelijk bewijs is zelden nodig. Je ziet vrijwel nooit discussie over “wanneer bestond dit”. Heel soms bij informatie onder NDA, omdat van geheimhouding uitgezonderd is informatie die de ontvanger zelf al had voordat de NDA werd getekend.

Discussie over “wie heeft het bedacht” speelt iets vaker, en daarbij kan een datum van een deponeringsdienst handig zijn. Alleen, formeel bewijst dat depot niets: ik kan bij elk van die diensten, en bij elke commerciële dateringsdienst, een kopie van de nieuwste Harry Potter deponeren en daar zetten zij dan braaf een datum op. En iedere dateringsdienstverlener die vertelt dat zijn dienst wél iets van bescherming pretendeert, faalt op dit punt.

Arnoud

De waarde van registratie van een idee

Regelmatig krijg ik vragen van lezers die hun idee willen vastleggen en zich afvragen of ze dan “beschermd” zijn.

Ja en nee.

Er zijn vele diensten waar je een idee, tekst, afbeelding of ander werk kunt vastleggen. In Nederland hebben we het i-Depot van het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom, en ook commerciële diensten als File-Reg of CCProof zijn in Nederland beschikbaar. De Belastingdienst zet datumstempels op alles dat je op de afdeling Registratie & Successie op de balie legt. Daarmee kun je bewijzen dat het werk op die datum bestond.

Dat is handig, want als iemand anders claimt dat hij het werk gemaakt heeft, kun je die registratie laten zien – en alleen de auteur kon dat werk al zo vroeg gedateerd hebben, dus dan moet je de auteur wel zijn. Maar dat is dan ook het enige.

Wat zo’n registratie je niet geeft, is dwingend bewijs dat je de auteur bent of een rechtsmiddel waarmee je anderen die hetzelfde gaat doen, kunt tegenhouden. Registratie heeft dus geen juridisch voordeel, behalve als je bang bent voor ruzies over wanneer het werk gemaakt is of over hoe het eruit zag op een bepaalde datum.

Ik kan me dan ook geweldig ergeren aan opmerkingen als

File-Reg kan gezien worden als een ‘internet depot’, ook wel ‘i-depot’, voor het vastleggen van uw intellectueel eigendom. Copyright vastleggen via File-Reg is rechtsgeldig en kan als bewijs in gerechtelijke procedures worden toegelaten.

En nee, niet vanwege de flauwe poging om te scoren op de zoekterm “i-depot” van het BBIE. Met deze tekst wordt de indruk gewekt dat je een recht vestigt, of dat het nodig is om auteursrecht (copyright) te registreren. Wat betekent “is rechtsgeldig” immers anders dan “dit levert u een juridisch afdwingbaar recht op bij de rechter”?

(Spitsvondige juristen zullen nu zeggen “rechtsgeldig betekent alleen dat de rechter het niet meteen van tafel veegt”, maar in die betekenis zal de leek het niet opvatten. En de informatiewaarde van de opmerking is in die betekenis nul, net als “uw commentaar onder deze blog is rechtsgeldig.”)

Juridische bescherming van een idee krijg je op twee manieren: 1. Een geheimhoudingsovereenkomst (NDA) afsluiten waarin staat dat de wederpartij het idee niet mag doorvertellen. 2. Het idee uitwerken tot een handboek of draaiboek en daarmee een auteursrechtelijk beschermd werk maken. Wie dan op basis van het handboek het idee hergebruikt, pleegt inbreuk op auteursrechten. Maar je moet dan wel bewijzen dat ze je handboek hebben gebruikt als basis, want zonder toegang tot het origineel kan er per definitie niet uit gekopieerd zijn.

Hierbij kan een depot handig zijn, omdat dan vaststaat welke aspecten van het idee bij de bedenker bekend waren. Maar meer dan dat kan ik niet bedenken.

Arnoud

Registratie van Amerikaans auteursrecht, moet dat?

Het aanbevelenswaardige Plagiarism Today meldde over een mogelijke e-mailscam waarin wordt opgeroepen je auteursrecht zo snel mogelijk te registreren. De US Copyright Registry maande lezers om zo snel mogelijk hun rechten vast te leggen. “This is your final notice”, eindigt de mail dreigend. Ook twee Nederlandse webmasters en lezers van deze blog kregen de mail. Moeten zij hier iets mee doen?

Registratie van auteursrecht is niet nodig. Auteursrecht krijg je automatisch zodra je het werk maakt. Sterker nog, in veel landen is er helemaal geen instantie waar je je auteursrecht zou kunnen registreren, aanmelden of deponeren. Er zijn wel allerlei bedrijven en instanties die een datumstempel op je werk willen zetten (vaak tegen vergoeding), maar de meerwaarde daarvan ontgaat me.

De VS hebben wel zo’n instantie: de US Copyright Office. Tot 1989 was het verplicht om je werk bij deze Office te registreren. Zonder registratie had je geen auteursrecht. Deze verplichting is afgeschaft omdat ze in strijd is met de Berner Conventie. Volgens dit internationaal verdrag mag de verkrijging van auteursrecht aan geen enkele formaliteit onderworpen worden. Wie een werk maakt, heeft auteursrecht, punt uit.

Nog steeds kun je bij de Copyright Office je werk registreren. Dit is echter geen vereiste om in de VS auteursrecht te krijgen. Het biedt wel voordelen in geval van een rechtszaak. Met name kun je dan zogeheten statutory damages, wettelijk vastgelegde schadevergoeding, claimen in plaats van slechts je werkelijk geleden schade. Aangezien deze statutory damages op kunnen lopen tot $100,000 per inbreukmakende handeling, is het verstandig om dit te doen als je een rechtszaak verwacht.

Zo’n registratie kost wel geld, en zoals bij elke bureaucratie is het soms wat onoverzichtelijk welk formulier je nu in hoeveelvoud bij welk loket moet inleveren. Vandaar dat bedrijven als de Copyright Registry hier een kans zien: zij vereenvoudigen het proces, maar uiteraard wel tegen een zeker bedrag. In het geval van deze Registry $350 per depot. En dat terwijl de registratietaks slechts $35 bedraagt.

De dienst is op zich dus legaal, al zitten er wel wat rare haken en ogen aan. De naam lijkt op die van de overheidsinstantie en men suggereert tussen de regels door het verlies van auteursrecht voor wie niet op het aanbod ingaat. Opmerkelijk genoeg verwijst men naar de Patent and Trademark Office als betrokken overheidsinstantie, maar die gaat uiteraard over de octrooien en merken (die je wel moet aanvragen). Bovendien zijn er ook andere diensten die het goedkoper doen. Op het aanbod ingaan lijkt dus niet erg zinvol.

Arnoud

Deponeer uw idee online via het i-Depot

Sinds eind november is het mogelijk om online een i-depot te doen. De i-depot envelop blijft bestaan maar een elektronisch depot is goedkoper, handiger en sneller.

Het i-depot is een vorm van ideeregistratie, aangeboden door het Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE). Het BBIE omschrijft het zelf als

een middel dat kan dienen als officieel bewijs, waarmee iemand kan aantonen dat hij op een bepaalde datum een bepaald idee, concept of uitvinding heeft ontwikkeld

maar dat is niet helemaal juist. Ik kan tenslotte prima andermans idee, concept of uitvinding opsturen naar het BBIE en dan krijg ik keurig een i-depot registratiebewijs. Het is dan maar te hopen voor die ander dat hij bewijs heeft van nog eerdere datum, want in zulke gevallen zal de rechter snel geneigd zijn de persoon met de oudste datum als bedenker of uitvinder aan te merken.

Een idee beschermen blijft dus een lastige zaak. Zoals dit voorbeeld laat zien, levert depot van een idee op zichzelf nog geen recht op. Het bewijst alleen dat iemand op de datum van depot in het bezit was van de gedeponeerde tekst of afbeelding.

Sommige mensen denken dat je net zo goed het idee in een envelop naar jezelf kunt sturen. De datumstempel van de post zou dan het bewijs zijn. Niet helemaal. Je kunt tenslotte enveloppen opsturen die niet dichtgeplakt zijn, en dan op een later moment er elke brief instoppen die je wilt.

Ook bij aangetekende post zou ik twijfelen. Mag je niet-dichtgeplakte enveloppen aangetekend versturen? Of is het mogelijk zo’n envelop nadien open te weken en weer dicht te plakken?

Het grote voordeel van een i-Depot is dan ook dat het BBIE een uitspraak doet over de inhoud die men op de de datum van depot ontving. Omdat het BBIE onafhankelijk is, zal de rechter dan minder snel twijfelen aan de datering.

Arnoud

Depot van idee bij notaris – wat heb je er aan

Hoe bescherm je een idee? Een veelgehoorde suggestie is dat je het idee moet opschrijven en bij de notaris moet deponeren. Daarmee kun je dan bewijzen dat jij het idee als eerste had, zodat je anderen kunt aanpakken die “je idee stelen”. Inderdaad heb je dan bewijs met een datum, maar daarmee heb je nog helemaal geen recht!

Dat ondervonden ook de gedaagden in een recent kort geding over het idee van een paardrijspel (“voor meisjes”). Dat spel zou een “first-person” spel moeten worden, waarin de speler als het ware zelf paardrijdt in een realistische omgeving. Dat idee bleek niet nieuw. Bovendien:

Voor zover gedaagden met hun beroep op de inbewaringgeving van ideeën bij notaris [(naam notaris)] hebben betoogd dat de reeds gedeponeerde ideeën auteursrechtelijk zijn beschermd, faalt dat verweer. Slechts wanneer een idee is uitgewerkt in een concrete uiting kan het bescherming als werk in de zin van de Auteurswet genieten (vgl. HR 29 december 1995, NJ 1996, 546 (Decaux/Mediamax; Stadsmeubilair)). De overgelegde kopie van het document dat [gedaagde 2] op 9 januari 2004 bij de notaris heeft gedeponeerd, bevat wel het idee voor een spel waarin de speler als het ware zelf paardrijdt in een realistische omgeving – er wordt de vergelijking met een flight simulator gemaakt – maar dat idee wordt in het document niet, althans onvoldoende, geconcretiseerd. Er wordt niet gedetailleerd beschreven hoe het spel eruit moet komen te zien. Daardoor is het document geen werk met een eigen oorspronkelijk karakter dat het persoonlijk stempel van de maker draagt (vgl. HR 4 januari 1991, NJ 1991, 608 (Van Dale/Romme)). Dit geldt te meer omdat gedaagden niet de stelling van eisers hebben weersproken dat er al realistische “first person” computer paardrijdspellen op de markt waren voordat [gedaagde 2] haar ideeën heeft gedeponeerd.

Een idee beschermen kan niet. Een volledig uitgewerkt idee wordt beschermd door het auteursrecht. Iemand die die uitwerking leest en er mee aan de haal gaat, pleegt inbreuk en kan daarmee worden aangepakt. Maar je moet dan wel bewijzen dat die iemand het idee van jouw uitwerking heeft gekregen.

Arnoud