Een lezer vroeg me:
Een van mijn ‘leveranciers’ heeft in de Privacy Verklaring staan dat ze bij websitebezoek mijn IP-adres, Internetbrowser, besturingssysteem en apparaattype opslaan. Dat doen ze “Voor het onderzoeken van je (surf)gedrag op onze website, zo kunnen we bijvoorbeeld de website en onze tools nog beter maken.” Bij navraag blijkt dat ze zich beroepen op het gerechtvaardigd belang. Mag dat zo generiek? Als dat zo is, dan mag iedereen weer alles opslaan van de website bezoeker, want alles is bruikbaar voor verbetering van de website.
Het is inderdaad mogelijk om met een beroep op het gerechtvaardigd belang van alles te doen onder de AVG. Maar dat moet je wel onderbouwen, en een tekst als deze voelt wat magertjes.
Het eigen gerechtvaardigd belang is een grondslag voor de verwerking van persoonsgegevens. Als je je hierop beroept, heb je geen toestemming nodig maar alleen een gemotiveerde belangenafweging die in jouw voordeel uitkomt. Het is dus ten onrechte dat dingen “niet mogen” van de AVG of niet mogen zonder toestemming; deze grondslag (en er zijn er nog 4) is net zo goed als met toestemming werken.
Die belangenafweging is natuurlijk wel kern. Bij toestemming weet je dat het mag, omdat je hebt uitgelegd wat je gaat doen en de betrokkene daar expliciet mee instemt. Bij het gerechtvaardigd belang weet je dat niet, je moet zelf verzinnen wat men ervan zou vinden en hoe je de privacy van betrokkenen afweegt tegen jouw belang.
In de praktijk komt het erop neer dat je eerst op een rijtje zet wat je wilt doen en wat je daarvoor nodig hebt, en dat je daarna kijkt of het niet een onsje minder kan. In juridische taal: dat je privacybevorderende maatregelen neemt die eventuele inbreuken door jouw verwerking beperken of tot nul reduceren.
Bij de verwerking hierboven kun je je afvragen hoe lang daarbij is stilgestaan. Het is zeker een gerechtvaardigd belang om te kijken hoe je site wordt gebruikt zodat je deze beter kunt maken. Maar daarmee is niet gezegd dat je dus alles mag verzamelen. In dit geval vind ik wel dat inventariseren van besturingssysteem en apparaattype weinig kwaad kan, die gegevens zijn erg relevant in de aggregatie (moeten we Safari blijven ondersteunen, tablets gebruikt niemand meer) maar niet voor persoonsgebonden onderzoek (he daar heb je die Linuxgebruiker weer).
Natuurlijk kún je die gegevens ook voor heel persoonlijk volgen gebruiken (device fingerprinting) maar dat wordt hier niet genoemd en zou ook een hele andere belangenafweging eisen. Gegevens verzamelen voor doel X en dan inzetten voor niet-genoemd doel Y is AVG-technisch onder geen voorwaarde toegestaan (oké tenzij X en Y zeer dicht bij elkaar liggen), dus als jurist zou ik dan zeggen dat hier niets aan de hand is.
Ik had wel graag gezien dat in de privacyverklaring werd uitgelegd dát die gegevens alleen voor geaggregeerde gebruiksstatistieken werden ingezet. Dat had in ieder geval deze vraagsteller gerustgesteld vermoed ik.
Arnoud