Naar aanleiding van GeenStijl’s berichtje van gisteren kreeg ik een hoop vragen over wat er nou wel en niet mag met filmen van mensen op de openbare weg. Ik geef dan ook maar even een samenvatting.
Hoofdregel is dat filmen en fotograferen op de openbare weg mag, omdat dat valt onder de vrijheid van informatiegaring (onderdeel van de vrije meningsuiting, artikel 10 EVRM). Gebruik je een aangebrachte camera, dan moet je mensen daarvoor waarschuwen voordat ze in beeld zijn. Bij een met de hand vastgehouden camera hoeft dat niet.
Mensen hebben portretrecht. Dat wil zeggen dat als er een “redelijk belang tegen publicatie” is, je het filmpje (of de foto) niet zomaar mag publiceren. Het wil niet zeggen dat ze het filmen of fotograferen zelf al mogen verbieden. Voor gewone mensen op straat lijkt het portretrecht niet zo sterk, hoewel daar de nodige juridische discussie over is. Voor politieagenten die gewoon aan het werk zijn, ben ik er vrij zeker van dat je ze gewoon mag filmen. Zolang je hem maar niet nodeloos hindert bij zijn werk, dus niet voor de voeten gaan lopen of een afgezet gebied betreden.
Zet je zo’n filmpje of foto online, dan kan het zijn dat je de agent onherkenbaar moet maken, zoals bleek in een rechtszaak over foto’s van flitsende agenten:
Niet alleen kan [appellant] in het kader van het kritisch volgen van het handelen van overheidsinstanties een (journalistiek) belang hebben bij de mogelijkheid op genoemde internetsite verslag te doen van de wijze waarop deze instanties een geval als het onderhavige behandelen. In hoeverre de foto’s aan dat verslag kunnen bijdragen, is een journalistieke beslissing waarin de rechter in beginsel niet dient te treden.
Film je heel intieme situaties, dan kán sprake zijn van een privacyschending. In ieder geval zul je zulke filmpjes niet zomaar kunnen publiceren.
In het filmpje waar het GeenStijl-bericht over gaat, lijkt een gesprek gefilmd te worden. Dat maakt het enigszins discutabel. Het heimelijk met een technisch hulpmiddel opnemen van een gesprek is namelijk strafbaar. Van een afstandje onopvallend filmen (met een goeie microfoon erbij) zou daaronder kunnen vallen.
Arnoud
@bart, doet mij denken aan mijn hond, die graag even een plasje doet tegen een paal waarop staat dat honden niet het gras op mogen. Maar ja, paal staat tegen de stoep aan en de hond gaat het gras niet op. (Een chihuahua van 2.5 kilo, overigens.) Aan de ene kant vind ik de reactie van mijn hond schitterend! 🙂 Aan de andere kant, wat als iemand inderdaad er een foto van maakt en meeneemt naar de politie als “bewijs”? Tja, eerst en vooral vraag ik mij dan af of het werkelijk een verbods-bord is. Wit met zwarte letters, geen verwijzing naar enig wetsartikel of zo. En bovendien, het grasveld is merendeels puur modder omdat kinderen er vaak op spelen. Waar zijn ze eigenlijk bang voor? Dat die 5 druppels die mijn hond uitpist die paal laat roesten? En hoe zit het dan met al die katten die loslopen in de wijk en overal gewoon zitten te plassen en zo? Sowieso vind ik het oneerlijk dat ik net zoveel hondenbelasting moet betalen voor een hondje van nog geen drie kilo als een overbuurman voor zijn mastiff van 80 kilo. En dat de katten van de buurvrouw gewoon belastingvrij rondlopen en eigenlijk zij degene zijn die in de buurt de meeste overlast veroorzaken!
Maar goed, foto’s nemen op openbaar terrein mag gewoon. Vervolgens een valse aangifte doen bij de politie weer niet. Dreigen met het doen van valse aangifte mag ook niet, dus je zou zelf naar de politie kunnen stappen om aangifte tegen die vrouw te doen. Alleen, jouw woord tegen het hare, dus als ze ontkent heb je pech. Okay, even het gesprek filmen op je eigen camera en… Hey, dan doe je wat dat oude vrouwtje doet! 🙂
Hello Mijn vraag is of ik in de openbaar een foto mag maken om iemand aan te geven bij de politie als dader van een dialikt (misdaad) Heinz
Ik heb een heel concreet voorbeeld en verzoek om weg te halen: http://www.youtube.com/watch?v=5EFqYYsF_ek
Ik filmde op straat een voorstelling van een dansgezelschap. Deze voorstelling werd uitgevoerd als onderdeel van Tilburg Dansstad, met gedurende heel oktober, o.a. op straat, dansvoorstellingen. Deze zijn vrij toegankelijk.
Willekeurig verkeer en passanten kunnen dit zien en staan dus ook op de beelden.
Ik kreeg van de organisatoren van het Tilburg Dansstad positieve feedback op het plaatsen ervan, ook verspreidde men de linkjes verder via facebook.
Echter van het dansgezelschap krijg ik het verzoek het te verwijderen. Echt op een open en vriendelijke manier overigens.
Het argument is dat: “Zelf zijn we? altijd erg zorgvuldig welk materiaal we op youtube plaatsen. We willen daar een beetje controle op houden, zodat onze uitstraling een bepaalde kwaliteit heeft.”
Los van het feit dat ik aan een vriendelijk verzoek opzich sneller geneigd ben te voldoen, heb ik je artikel gelezen om te kijken of er ergens een grens ligt… Maar ik vind het moeilijk zelf te beoordelen of het nu mag of niet mag. Waarschijnlijk ligt het genuanceerder?
@Joel, ik zou zeggen dat je het gewoon mag laten staan, hoewel er mogelijk problemen kunnen ontstaan wegens een mogelijk portretrecht. Is er een redelijk belang tegen publicatie van het filmpje voor de betrokken dansers? Misschien, omdat voor een dansgroep de uitstraling wel redelijk belangrijk is omdat dit mede bepaalt of ze weer nieuwe dans-opdrachten krijgen. Kennelijk vinden ze het filmpje net niet goed van kwaliteit waardoor ze bang zijn dat opdrachtgevers erdoor worden afgeschrikt omdat het “zo slecht gefilmd is”. Ik zeg niet dat het zo is, alleen zou dat een reden kunnen zijn. Ze maken zich zorgen om hun uitstraling dus dat is een belang. Of het redelijk is of niet moet je zelf bepalen.
Maar ze vragen het vriendelijk dus ik zou er meteen aan voldoen. 🙂 Zulke personen hou ik graag te vriend.
Ik heb ook een vraagje Ik doe mee aan danswedstrijden en die willen ze gaan filmen, zonder mijn toestemming. De filmjes plaatsen ze op you tube. Aangezien ik 6 dansen doe in 3 rondes komen er dus per wedstrijden 18x op you tube te staan. Dat linken ze ook door aan facebook en dat verspreidt zich dan als een olievlek over het net. Mogen ze dit zomaar doen zonder mijn toestemming.
Ingrid,
Als de organisator van tevoren meldt dat er opnamen worden gemaakt en het ook in het reglement van de wedstrijd is opgenomen, staat het je natuurlijk vrij om niet deel te nemen – maar een andere oplossing zie ik zo snel niet.
Als men ineens op het idee komt om opnames te maken zónder dat je dat van tevoren wist en zónder dat het in het reglement stond dan is het wellicht anders. Dan mag je tijdens de wedstrijd de opnamens alsnog weigeren. Als men daarna volhardt in het willen opnemen, kun je echter niet méér doen dan je terugtrekken uit de wedstrijd en eventueel je inschrijfgeld terugvorderen. Er is waarschijnlijk geen mogelijkheid om het filmen tegen te houden als de organisator dat per se wil: je bent tenslotte niet hun baas of de eigenaar van het gebouw. In het algemeen geldt immers: openlijk filmen staat vrij op de openbare weg; in besloten gelegenheden is de eigenaar daartoe gerechtigd en hij kan dat aan iemand anders ook toestaan. Wil je niet gefilmd worden, blijf dan uit het blikveld van de camera.
Hou er wel rekening mee dat als het algemeen gebruikelijk is om van deze wedstrijden opnames te maken, men je voor de voeten kan werpen dat je dit had kunnen weten. Meer in het algemeen heb je geen recht op nooit gefilmd worden – en hoe expressiever je je gedraagt, hoe harder het vol te houden is dat je anoniem zou willen blijven. Je hebt ook /belang/ bij publiciteit, dat weet je toch?
ik kan het artikel nummer niet vinden wat over vrij filmen en fotograferen ga . het moet toch ergens in een van de wetboeken staan ? er zijn er zo 15 wetboeken in nederlandt . het sta ook niet vermeldt onder artikel 184 van het wetboek van strafrecht . en onder artikel 10 evrm kan ik het ook niet vinden
mag een Particulier onderzoeker iemand observeren, die heeft kenbaar gemaakt dat hij daar niet van gediend is. En maakt de PO zich schuldig aan een strafbaarfeit als hij door blijft gaan?
Het is niet strafbaar iemand te fotograferen of te observeren. Ook niet als die persoon dat niet wil. Bij stelselmatig volgen en hinderlijk observeren kan het strafbaar feit stalking ontstaan. Maar enkel “nee” horen en doorgaan maakt je nog geen stalker.
Hartelijk dank voor de snelle reactie! Mag een Particulier onderzoeker vanaf de openbare weg, foto’s maken van iemand die in zijn woning is
In principe ja, maar ook hier weer: niet structureel want dan loop je toch weer tegen dat stuk stalking aan.
Is hier dan geen sprake van onbevangenheid? De onderzochte persoon bevind zich namelijk wel in zijn eigen huis.En geeft dus ook geen toestemming om hem te fotograveren
De term ‘onbevangenheid’ ken ik niet in het privacyrecht. Ja, in je huis heb je privacy maar op de openbare weg heb je vrijheid van informatiegaring. Daar moet een balans tussen gevonden worden, en normaal ligt die bij “dan doet u maar de gordijnen dicht”. Natuurlijk, als jij met een telelens van een meter vanuit de struiken de slaapkamer in de gaten houdt tot de buurvrouw zich omkleedt dan zou dat best anders worden. Maar gewoon een foto van de straat en toevallig de buurman achter de geraniums in beeld moet geen probleem zijn.
Voor fotograferen van mensen is géén toestemming nodig. Voor publicatie van het portret wel, althans als er een privacybelang in het geding komt (of, in Nederland, een commercieel portretrecht.)
(En zou je via “reageer op deze reactie” willen reageren? Dan komt alles netjes als een draadje bij elkaar.)
Het is niet slechts het Sr dat beperkingen oplegt: in de APV van veel gemeenten is een ‘anti-gluurbepaling’ opgenomen.
In Amsterdam bijvoorbeeld (Art. 2.25 lid 2):
Met als de toelichting:En in Utrecht (Art. 2.34):
Wow, mooie toevoeging. Dank je wel!
Er kan natuurlijk discussie ontstaan over wanneer iets gewoon fotograferen is en wanneer bespieden. Het enkele feit dat ik door je raam kijk, lijkt me niet genoeg om mij een bespieder te noemen.
Inderdaad: de bewijslast is hier die van het strafrecht. Dus dat vereist (gezien de redactie van het artikel) dat opzet wordt bewezen. Bovendien is een met straf bedreigde gedraging niet zonder meer een grond voor privaatrechtelijke actie door degene die zich “bespied” voelt. En tenslotte mag lagere regelgeving rechtstreeks worden getoetst aan de Grondwet en verdragen, dus het handhaven van deze bepaling op basis van het “fait materiel” (wat hier hoe dan ook al moeilijk is omdat “bespieden” vanzelf inhoudt dat mens rea vereist is) wordt nog eens extra bemoeilijkt door het vereiste dat de bepaling niet strijdig is met de informatievrijheid. De beperking moet “noodzakelijk zijn in een democratische samenleving”.
Symboolwetgeving? Ik ben geneigd dit tot die categorie te rekenen.
Ik heb een vraag: is een Antecedentenonderzoek het zelfde als een Pré-employmentonderzoek? Bij beiden doe je toch onderzoek naar het verleden van een persoon!
Moest hier toch weer even aan terugdenken bij het zien van http://nos.nl/video/620212-politieman-op-vlieland-belaagt-journalist.html
Vandaag heb ik de voetbal wedstrijd van mijn dochter gefilmd en op youtube gezet. Zij zit in een E team en de meiden zijn tussen 9 en 12 jaar oud. Een paar ouders hebben mij dan direct gezegd dat ik moet de film van youtube direct verwijderen omdat zij hebben geen toestemming gegeven. Ik heb de film direct onzichtbaar gemaakt. Mijn vraag is moet ik toestemming van de ouders hebben voor zoiets of staat de wet dit mij toe dat ik mag de film op youtube publiceren?
Die ouders hebben mogelijk een “redelijk belang” bij het portretrecht van hun dochters dus had je eerst toestemming moeten vragen. Zeker omdat meisjes tussen 9 en 12 jaar een redelijk kwetsbare groep kunnen zijn op het Internet, waar de nodige personen zitten te azen op dergelijke beelden voor hun eigen genot. Dat is hoe sommige van die ouders er in ieder geval over kunnen denken. Sowieso is het wel zo beleefd om eerst toestemming te vragen. Aan de andere kant, je kunt het ook beschouwen als een nieuws-rapportage. Neem de beelden, voeg een gesproken analyse erbij, vermeld de tussenstand en de einduitslag en je bent al gauw als journalist een artikel aan het maken. Plaats de beelden vervolgens -via Youtube- op de webpagina van de vereniging en dan heb je de toestemming misschien niet meer nodig omdat journalistieke vrijheid weer iets hoger staat op de ladder van “redelijk belang”. Je lokt dan mogelijk alsnog een conflict uit met ouders die beelden van hun dochter niet online willen hebben en dat lijkt mij niet wenselijk. Toestemming zou in dit geval dan ook zeer gewenst zijn om de vrede in de vereniging te behouden. (Oh, je hebt ook toestemming nodig van de tegenstanders!)
In de praktijk zie je duizenden filmpjes op Youtube van sportende kinderen; Voetbal, hockey, etc. Mijn ervaring is dat een linkje naar alle ouders enorm gewardeerd wordt en direct naar opa’s en oma’s gaan. Hetzelfde geldt voor onzin filmpjes in de stad. In de openbare ruimte is privacy verleden tijd. En dan alle geheime prive-opgenomen filmpjes die je in de media ziet, waar verschrikkelijke schandalen uit ontstaan. Zoals recentelijk Donald Sterling, eigenaar van de basketbalclub LA CLippers. Hij is voor het leven verbannen uit de NBA en wordt verplicht zijn club te verkopen (geschatte waarde 400 mln euro). Dat naar aanleiding van een geheime prive-opname van zijn toenmalige vriendin. Ik zou me drukker maken over de opnames uit je directe omgeving, dan de opnames van toevallige passanten.
hallo ik heb een vraagje : ik heb een zoontje van 4 en me moeder heeft zonder mijn toestemming allemaal beelden van mijn zoontje op youtube geplaats is dit strafbaar Mvg Chantal
Strafbaar? Ofwel dat de politie je moeder gaat arresteren en in de cel plaatsen en een officier van justitie haar gaat aanklagen en dat de zaak bij de strafrechter komt? Nee. Dat is het in principe niet.
Maar het is wel een onrechtmatige daad, waarbij je dus jouw advocaat afstuurt op je moeder en haar gebiedt hiermee te stoppen en het materiaal dat al online staat weer van het Internet te halen, waarbij ze ook diverse bedrijven zoals Google zal moeten aanschrijven om de links naar de filmpjes offline te halen. Haar advocaat kan vervolgens moeilijk gaan doen en dan komt de kwestie voor de Civiele rechtbank die een uitspraak gaat doen. Als die bepaalt dat het materiaal offline moet dan zal je moeder zich daaraan moeten houden, anders wordt het wel strafbaar.
Dat lijkt mij allemaal een heel gedoe. Probeer het eerst gewoon met je moeder te bespreken. Als jullie er niet uit komen en de foto’s staan op b.v. Youtube of Facebook dan kun je met de betreffende provider (Google of Facebook) contact opnemen met een claim dat dit materiaal onrechtmatig op hun sites staan. Even aantonen dat jij de moeder (en voogd!) bent van het kind en deze providers zullen dan (hopelijk) de foto’s en filmpjes verwijderen. (En misschien ook de account van je moeder.) Maar probeer er eerst eens met je moeder over uit te komen en denk goed na over hoe ver jij bereid bent om te gaan in deze kwestie. Leg goed uit aan je moeder waarom je die beelden niet online wilt hebben. Besef wel dat het inschakelen van advocaten en de providers je relatie met je familie weinig goed zullen doen. Je staat in je recht maar ben je bereid het een en ander op te offeren hiervoor?
Vorig jaar heb ik een aktie van de politie gewoon kunnen filmen, ze gaven mij zelfs gelijk dat ik het recht heb om alles te filmen wat er op straat gebeurd. Zolang ik het niet commercieel ga publiceren, is er geen prbleem. Dus op YouTube plaatsen mag ook, ik krijg er geen geld voor.
Met toestemming mag je publiceren (toestemming is een voldoende voorwaarde, er zijn meer rechtvaardigingsgronden). Mijn vraag: Heb je toestemming van alle personen die in jouw opnames herkenbaar in beeld zijn?
Als het nieuwswaardig is heb je geen toestemming nodig of ben ik nou gek? En dat is een politie actie al snel, al is het alleen maar voor de buurt.
is het ook schending van privacy als je een filmpje maakt van een docent op school met een gezichtsfilter er overheen op snapchat?
Als de docent herkenbaar is: Ja.
En dat kan al snel het geval zijn door de combinatie van achtergrond (klaslokaal), stemgeluid en handschrift. Dat de filmpjes niet permanent oproepbaar zijn maakt het niet fundamenteel anders.
Beste, Ik ben belg. Ik heb in het verleden geleerd dat je alles en iedereen op straat mag filmen, dus ook politieagenten tijdens een interventie of ook politieagenten die tijdens hun dienst over straat wandelen, fietsen, of kortom surveilleren. Het is al enkele malen voorgekomen dat ik een proces verbaal kreeg omdat ik
volgens de politiehen hinderde. Dat is volgens mij niet het geval en volgens mij waren ze niet gediend dat ik hen stond te filmen. De laatste proces verbaal die ik kreeg was toen de politie aan mijn adres belde en ik, omdat ik al in het verleden proces verbalen kreeg die gewoon valselijk werder opgesteld, ik de politie al begon te filmen van voor ik nog aan de deur kwam. Ze vroegen me of mijn buur thuis was en ik kon hen daarbij niet helpen. Ik maakte me wel wat bont omdat ze zich doorheen mij geduwd hebben omdat ze naar boven wilden gaan om dat daadwerkelijk te controleren. Toen dat bezig was, had al 1 agent in het oog dat ik ze aan het filmen was. Natuurlijk waren ze daar niet blij om. Nadat ze boven waren en ze terug naar buiten kwamen, gingen ze meteen hun combi in. Je zou hebben gedacht, ze vertrekken, maar niets was minder waar. Ze kwamen alle 3 na enkele tellen terug naar buiten uit hun combi. Kwamen naar mij toe en hebben mij gevraagd om mijn ID te tonen. Ik zei dat ik dat wel wilde doen, nadat ze zich eerst zouden ID`en. Dat hebben ze niet gedaan, en hebben naar hun naamtag gewezen. Ik vroeg nog eens om hun ID te tonen en dat dezen ze niet. Vervolgens pakken ze mijn gsm uit de hand. Ik zag dat als ik niet snel mee zou werken, ik mishandeld zou worden. Ik nam mij id tevoorschijn, maar wilde wachten tot ze zich misschien toch zouden IDen. Dat hebben ze uiteindelijk niet gedaan. ! van de agenten nam met geweld mijn ID uit de hand en greep me bij de arm vast en draaide mij zodoende om tegen de muur met geweld en veel pijn tijdens en achteraf. Ik heb me op geen enkele moment misdragen. ik ben nooit agressief geworden. Natuurlijk moet je soms op straat je stem heffen omdat mensen je vaak niet kunnen horen door de lawaai in de stad. Achteraf is gebleken dat ze de beelden op mijn gsm gewist hebben. Mag dat? Ik denk van niet, want dat is het verwijderend van bewijsmateriaal, volgens mij. Hoe kun je in een democratische rechtsstaat leven als je de politiediensten niet altijd mag filmen? De vraag is nog sterker, waarom mogen wij als burgers die beelden niet online zetten op facebook of op youtube? Door deze beelden te verspreiden en te delen, kun je aan de hand van dat bewijsmateriaal je overheid, je handhavers en je regering op het matje roepen als je vind dat je onrechtmatig werd behandeld. En die regels van het sencureren van de gezichten van agenten vind ik ook lariekoek. Sorry dat ik dit zo moet zeggen, maar ik vind dat een agent die zijn werk goed doet het verdient om in een goed daglicht mag worden gezet. Anderzijds vind ik ook dat als agenten de keuze hebben om er goed voor te zijn en of besluiten om de clown uit te hangen, dat deze ook op het net mogen komen. Bij die laatste werden volgens mij enkele overtredingen van de politie gemaakt waar de politie nooit voor gestraft zullen worden. De PV zelf is hoogstwaarschijnlijk gebaseert op leugens en dus is hier dan volgens mij valsheid in geschriften. Ik heb tot op nu, en dat is al meer dan 3 maanden dat ik die PV nog niet mag inkijken, omdat de procureur nog steeds bezig is met het verzamelen van informatie over dat geval. Daarnaast zijn de agenten in overteding, omdat ze volgens mij belangrijke feitelijke gegevens vernietigd hebben door het gewoon afnemen zonder mijn toestemming van het uit mijn hand rukken van mijn gsm. Daarnaast zijn ze in overtreding, omdat ze zich volgens mij niet hebben geidentificeert of gelegitimeerd, wat volgens mij een agent verplicht is te doen. Ik wilde nog andere vragen stellen, maar door hun gedrag werd mij dat onmogelijk gemaakt. Ik dacht dat agenten er voor de burgers moesten zijn om ze te beschermen. Ik stel vast dat de politie heel vaak ook onruststokers zijn en zelf de openbare orde verstoren, maar dan steken ze dat graag op de burger en dat is gemakkelijk, als je bewijsmateriaal kunt verwijderen en deleten. Zo kan ik me als slachtoffer in de rechtbank niet verdedigen als het erop aankomt.Ik sta te filmen met mijn iPhone een ruimte in een museum. Een vrouw en man kijken naar werkstukken tegen de wand en lopen langzaam in mijn richting. Ze merken me op en zien dat ik film. De man besluit uit beeld te lopen, de vrouw echter gaat door met haar interesse en loopt uiteindelijk, op laten we zeggen een meter afstand, doelbewust voor mijn camera langs. Mag ik deze film op internet zetten? De vrouw spreekt me niet aan en ik zag haar niet meer terug. Het was immers sluitingstijd.