Hoger beroep in rechtszaak om persoonsdomeinnaam www.112.nl · ISPam.nl

Bram Heerink gaat in hoger beroep, zo meldt Arnout Veenman op ISPam.nl. Heerink verloor half mei een kort geding over deze domeinnaam en moest deze aan de staat overdragen.

Op zijn blog legt Heerink uit waarom:

Ik ben het niet eens met de simpele belangenafweging waartoe de essentie van de zaak wordt teruggebracht. Daarvoor ontbreekt in mijn optiek de juridische grondslag en dat maakt het vonnis te arbitrair. Het is goed om van een hogere rechter hier opnieuw een oordeel over te vragen. Het huidige vonnis werpt meer vragen op dan het beantwoord.

Arnoud

“Ik google” mag niet, “iGoogle” mag wel?

Google’s persoonlijke zoekdienst heet voortaan iGoogle, meldt o.a. Tweakers. Leuke dienst, maar weten de merkenjuristen van Google hier van? Die kreet kan het bedrijf tenslotte bijna 50 miljard euro kosten.

“I Google” is immers Engels voor “ik google” (of “ik googel”, allebei mag), en als er iets is waar merkenmensen allergisch voor zijn dan is het wel dat merknamen als werkwoord worden gebruikt. Dan worden ze namelijk al heel snel gebruikt als generieke term, en dat is dodelijk voor je merk. Een algemene term kan geen merk zijn, want een merk moet een product of dienst onderscheiden van de concurrent.

De merkenadvocaat van Google legt uit:

Het is voor ons belangrijk dat we ons merk beschermen. Als mensen spreken over googlen willen we zeker weten dat ze zoeken met Google bedoelen en niet met een andere zoekmachine.

Op Adformatie meer uitleg van merkenadvocaat Evert van Gelderen:

Verwatering kan (juridisch gezien) plaatsvinden door toedoen van de merkhouder (in dit geval: Google) of door stilzitten van die merkhouder. Met andere woorden: als het Google te verwijten valt dat het merk Google in het normale spraakgebruik de gebruikelijke benaming van het soort product/dienst is geworden, dan kan Google niet langer optreden tegen het gebruik van het merk Google door anderen. De merkhouder zal – in voldoende mate – moeten optreden om te voorkomen dat zijn merk een soortnaam wordt. In dit geval dreigt het merk Google soortnaam te worden voor het zoeken op Internet en zal Google dus actief moeten optreden.

Google is dan ook erg alert op het gebruik van ‘Google’ als werkwoord. Zo las ik in een wat ouder artikel op BNR dat De Dikke van Dale als betekenis van “googelen” gewoon “zoeken op internet” hanteert.

De laatste versie van de Dikke van Dale geeft zoeken op internet als betekenis. Hoofdredacteur Ton den Boon zei dinsdag nog geen waarschuwing te hebben ontvangen.

,,Het is een algemeen bekend verschijnsel dat bedrijven hun merk zo proberen te beschermen”, reageerde Den Boon laconiek. Van Dale is in ieder geval niet van plan haar uitleg te wijzigen. ,,We beschrijven het algemeen Nederlands. U, ik en iedereen gebruikt googelen in deze betekenis.”

Op Taalbank maakte Ton van der Boon zich daar nog kwaad over.

Engelstalige woordenboeken zoals Merriam-Webster en de Oxford English Dictionary hanteren keurig als definitie “to use the Google search engine to obtain information on the World Wide Web”. De eerste keer dat het woord zo gebruikt werd, was overigens in 1999.

Arnoud

Connie Breukhoven wint kort geding

Connie Breukhoven heeft een kort geding gewonnen tegen de websites zijonline.nl en witheet.com, zo las ik donderdag in De Pers. Naast een rectificatie moesten beide sites hun teksten uit Google en Yahoo laten verwijderen.

De site Witheet.com had een oud gerucht opgerakeld door teksten te publiceren waarin werd gesuggereerd dat Breukhoven in het verleden als prostituee zou hebben gewerkt. Het vonnis citeert uit deze tekst het volgende:

Zoals ongetwijfeld bekent beschikt Witheet vaak over justitiedossiers, die nogal eens hier en daar impact veroorzaken. In het dossier [naam eiseres] zitten een tweetal carbondoorslagen afkomstig van de Haagse Zedenpolitie. Destijds, toen prostitutie bij wet formeel verboden was, ging de Haagse Zedenpolitie met grote regelmaat controles houden bij de dames van lichte zeden, waarna ze daarover rapportjes schreven…Volgende week zullen deze originele politiedocumenten ter verificatie van echtheid worden aangeboden bij een gespecialiseerd onderzoeksbureau. Naar rato van het te verwachten resultaat…Stay tuned!
Het is al snel een schending van iemands persoonlijke levenssfeer om dit soort beweringen zomaar te doen. Bovendien is iemand een prostituee noemen, al dan niet in bedekte termen, meestal smaad. Ook als het waar is. Het criterium is tenslotte of met de bewering iemands eer of goede naam wordt aangetast. Het algemeen belang moet gediend zijn met de publicatie.

Het bijzondere aan deze zaak was dat de site ZIJonline.nl het bericht overnam, en dus Witheet als bron gebruikte. Zij stelde dat ze best mogen melden dat Witheet het gerucht meldde. Zo valt te lezen in Nieuws.nl:

Leo van Rooijen van Zijonline schoof woensdag tegenover RTL Boulevard de schuld af op Witheet. “Wij hebben slechts gepubliceerd wat er op hun site stond.”

Nu is het wat makkelijk om te zeggen “jamaar ik herhaal alleen maar wat hij zegt”. Je hebt ook een eigen verantwoordelijkheid bij het verifiëren van berichten. Bovendien was het niet alleen maar overnemen van een bericht. ZIJonline maakte er dit van:

“[eiseres]GENOEMD ALS HOERTJE IN DOSSIER HAAGSE ZEDENPOLITIE!”
Wie krijgt binnenkort het miljoen van [eiseres] dat zij uitloofde voor wie zou bewijzen dat zij als jonge vrouw de hoer gespeeld zou hebben? Dat het miljoen door [eiseres] betaald moet worden lijkt steeds zekerder te worden. Vandaag zijn er dossiers van de Haagse zedenpolitie boven water gekomen waarin staat dat [eiseres] zich prostitueerde…
Op Witheet stond tenminste nog dat de geruchten nog nader onderzocht moesten worden. Deze tekst is veel stelliger: “waarin staat dat ze zich prostitueerde” zonder enige referentie naar de “verificatie van echtheid” die Witheet zou gaan verrichten.

Witheet voegt daar zelf nog aan toe:

Het ging Witheet er juist om, om het duidelijke signaal af te geven, dat binnen de hetze die telkens rond de familie Breukhoven ontstaat, journalisten eerst goed onderzoek dienen te doen, voordat ze wat opschrijven. Daarbij gaven wij het voorbeeld van deze aangereikte documenten. Dat bepaalde “journalisten” er een schepje bovenop doen, daarmee doelbewust en van te voren – mogelijk listig – afgewogen rechtszaken uitlokken, en vervolgens Witheet willen dwingen, de vertrouwelijk stukken te openbaren die afkomstig zijn van bronnen die bronbescherming zijn gegarandeerd, dit allemaal om een kennelijke vrijbrief te hebben om een bepaald – wellicht in potentie winstgevend – boek uit te kunnen brengen, heeft Witheet geen enkele boodschap aan (gehad).

Zowel Witheet als ZIJonline hebben rectificaties gepubliceerd.

Dit is voorzover ik weet de eerste keer dat een site niet alleen de tekst moet weghalen, maar ook de kopie zoals zoekmachines die hebben gemaakt. Bij Google en Yahoo is de tekst altijd nog enige tijd te vinden nadat het origineel is weggehaald. Beide sites kregen dan ook de verplichting om binnen 4 dagen na het vonnis Google en Yahoo per brief opdracht te geven tot verwijdering uit de zoekmachine van de publicaties, op straffe van een dwangsom van EUR 5.000,- per dag.

Arnoud

Google mag toch pornothumbnails tonen

Gevonden op Tweakers.net: Google’s afbeeldingenzoekmachine mag miniaturen (thumbnails) laten zien van de foto’s op de pornografische site van Perfect 10, zo besliste het Amerikaanse 9e Hof van Beroep woensdag.

De afbeeldingenzoekmachine laat kleine versies van een plaatje zien, en linkt door naar de oorspronkelijke pagina. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit:

Iusmentis gif framed

Hierbij wordt gebruik gemaakt van frames, iets waar begin jaren 2000 een hoop juridisch gedoe over was, maar omdat frames eigenlijk best onhandig zijn is dat een beetje op de achtergrond geraakt.

Nu dan toch weer de vraag: mag een zoekmachine de resultaten van een zoekopdracht in een frame laten zien, met daarboven een frame met haar eigen logo?

Naar Amerikaans recht is het antwoord dus ja, wanneer er sprake is van een fair use.

Om een gebruik als “fair” te laten kwalificeren, moet een analyse worden gemaakt van de volgende factoren:

  1. Het doel en karakter van het gebruik, inclusief de vraag of het gebruik commercieel is of educatief en non-profit;
  2. De aard van het beschermde werk;
  3. De omvang en de scope van het overgenomen deel in verhouding tot het beschermde werk als geheel; en
  4. Het effect van het gebruik op de potentiële markt voor of waarde van het beschermde werk.

Het moge duidelijk zijn dat deze analyse in de praktijk bijzonder lastig kan zijn. De interpretatie van deze vier factoren wordt bepaald door eerdere rechtspraak in vergelijkbare gevallen. Alleen afgaan op de omschrijving uit de wet is dus niet voldoende.

Google had recht op fair use omdat het doel en karakter van het gebruik “transformative” was, zoals dat heet. Ze veranderden het originele plaatje significant, door er alleen een thumbnail van te maken en er bij te zetten waar het origineel vandaan komt. Uit het vonnis:

Although an image may have been created originally to serve an entertainment, aesthetic, or informative function, a search engine transforms the image into a pointer directing a user to a source of information. … [A] search engine provides social benefit by incorporating an original work into a new work, namely, an electronic reference tool.

Of deze zaak in Nederland ook zo zou uitpakken, is nog maar de vraag. De Nederlandse auteurswet kent het begrip fair use niet. Google zou moeten betogen dat zij citeren uit de site in kwestie om aankondiging te doen van de inhoud. Dat kan werken maar is nog niet eerder in een rechtszaak verdedigd.

Er is een eerdere zaak over frames geweest, maar daarbij werd door de framer de indruk gewekt dat het materiaal waar hij naar verwees zijn eigen werk was. En dat doet Google niet.

UPDATE: bij Ars Technica wordt nog de vraag gesteld wat dit kan betekenen voor Google Book Search.

Arnoud

OPTA beboet ‘wardrivende’ spammer

Het Nederlandse bedrijf ID2001 moet een boete van 55.000 euro betalen voor het verspreiden van ongewenste reclamemailtjes, zo meldt onder andere Computable. Deze zeer hoge boete (slechts eenmaal werd een hogere opgelegd) voor spam werd onder andere veroorzaakt door het ‘wardriven’, het door een woonwijk rijden en meeliften op andermans onbeveiligde draadloze netwerken. En dat is verboden.

Arnout Veenman van ISPam.nl weet meer:

De reden dat de boete zo hoog is, heeft te maken met het feit dat de spammer over een langere periode zat te spammen. Terwijl deze al in een redelijk vroeg stadium een waarschuwing van OPTA had ontvangen, maar deze in de wind sloeg. Verder wordt het de spammer ook aangerekend dat hij een gefingeerde identiteit gebruikte en niet in ging op verzoeken van consumenten om geen berichten meer te ontvangen.

Klachten over spam kun je overigens kwijt op Spamklacht.nl. Klachten via deze site zetten de OPTA op het spoor van deze spammer.

Arnoud

Google eist domeinnamen van Nederlander op

Onder andere Tweakers en The Register melden dat Google heeft gedreigd met een rechtszaak wegens merkinbreuk over de sites Googledatingsite.nl, Googleonlineshop.com, Googlecommunity.nl en Googlestore.nl. De eigenaar Marcel van der Werf acht de beschuldiging kansloos:

Volgens de beschuldigde is een merk namelijk gelinkt aan een product, maar niet aan het alfabet. Het feit dat de term ‘Google’ in zijn domeinnamen voorkomt, ziet hij dan ook louter als een toevallige verzameling letters die gebruikt kunnen worden om een computer te bereiken, maar niet als een merknaam.

“Deze creatieve opvatting vindt geen steun in het recht”, zou mijn docent merkenrecht zeggen. Dit verweer zou wellicht opgaan als domeinnamen willekeurig werden toegekend en deze keer toevallig de letters g-o-o-g-l-e zouden bevatten. Maar zo werkt het natuurlijk niet. Helemaal niet als je er ook nog eens “Powered by Google” bij zet.

De site Googledatingsite.nl werd alvast maar gesloten door zijn provider. Deze zou verhuisd zijn naar Rusland (“want in Rusland hebben Amerikanen niet zoveel te vertellen”), wat niet alle klanten even leuk vonden.

En voor wie nu denkt “ja maar een google is toch een getal, een 1 met 100 nullen”: dat heet een googol, met O-L dus. En bovendien, ook namen van bestaande dingen mogen als merk worden geregistreerd. Inclusief nummers (bijvoorbeeld vijf, tien of voor mijn part 1850). Google had dus ook best Googol mogen heten, en dan was de uitkomst precies hetzelfde geweest.

Arnoud

Jurofoon over vrijheid van meningsuiting op internet

In een nieuw artikel gaat Jurofoon in op de vrijheid van meningsuiting op Internet bij het geven van feedback en commentaar op websites. Het gaat dan dus met name om smaad, belediging en laster.

Natuurlijk komt daarbij ook de aansprakelijkheid van forumbeheerders aan de orde.

Interessant fenomeen daarbij is de hobby van sommige sites om dingen over te nemen wanneer de beheerder van het origineel veroordeeld wordt om deze weg te halen. Jurofoon schrijft terecht:

Als een rechter oordeelt dat bepaalde uitlatingen op internet verwijderd moeten worden, dan betekent dat nog niet dat andere websites die inmiddels de teksten hebben overgenomen, ook aan het rechterlijk oordeel gebonden zijn. Degene over wie de negatieve uitlatingen gaat, kan wel proberen tegen elk van de websites een procedure aan te spannen. Maar het is nog maar de vraag of de andere websites ook gedwongen kunnen worden tot verwijdering.
En bij Google hoef je het al helemaal niet te proberen.

Arnoud

Startpagina is geen merknaam

De site Startpagina.nl heeft geen merkbescherming voor haar domeinnaam, zo las ik in het Juridisch Dagblad. Deze naam is te beschrijvend en niet onderscheidend voor Startpagina ten opzichte van andere pagina’s waar je kunt beginnen met webbladeren.

Durk-Jan de Bruin is in de jaren negentig begonnen met een overzicht van links, en heeft dat Startpagina genoemd. Het concept sloeg aan (en kreeg navolging met o.a. Startkabel, Starthier en meer van die grappige variaties). De vraag is nu, associeert een Nederlandse webgebruiker de term “startpagina” met specifiek de Startpagina.nl pagina’s, of met elke pagina waarmee je zou kunnen beginnen met webbladeren?

Om voor merkbescherming in aanmerking te komen, moet de naam onderscheidend zijn. Zo zijn Google en Yahoo bijvoorbeeld merknamen voor zoekmachines, want met die namen onderscheiden de sites zich van elkaar en van andere zoekmachines. Maar een algemene omschrijving, bijvoorbeeld website.nl, kan geen merk zijn. De term “website” is immers de algemene term.

Hoe bepaal je nu of een woord onderscheidend is? Je kunt marktonderzoek doen, en kijken waar mensen het woord mee associeren. Is dat het algemene begrip, dan is het woord geen merk. Is dat specifiek het bedrijf, dan is het waarschijnlijk wel een merk. Je kunt ook, zoals de rechter in het vonnis deed, de Van Dale op naslaan:

4.6.1. Het Van Dale groot woordenboek van de Nederlandse Taal, 14e editie vermeldt onder het woord “startpagina” de navolgende betekenissen:<br/> 1. internetpagina, website die een verzameling koppelingen naar relevante websites over een bepaald onderwerp bevat.<br/> 2. internetpagina, website die ingesteld is als openingspagina bij het opstarten van de browser<br/> 3. openingpagina van een website.

Hieruit blijkt meteen dat het woord startpagina dus beschrijvend is voor wat Startpagina, Startkabel en collega’s doen: het bieden van een verzameling links (koppelingen). Daarmee kan dat woord dus geen merk zijn.

P7 meldt nog een pijnlijk foutje aan de zijde van Startpagina zelf:

Erger nog, Startpagina zelf had tot 23 maart jongstleden, dus tot vlak vóór de rechtszaak, nog haar slogan “Startpagina.nl, de startpagina van Nederland!”.
Als je zelf al het woord als algemene beschrijving van je activiteiten gebruikt, dan ga je gegarandeerd onderuit als je later roept dat het een unieke onderscheidende merknaam is.

Dit verklaart waarom merkhouders altijd zo heftig reageren als woordenboeken hun merknaam als algemene omschrijving opvoeren. Zo maakte Google een tijd geleden bezwaar tegen opname van googelen in Van Dale. De omschrijving was niet “met de zoekmachine Google zoeken” maar “zoeken op het internet, onderzoeken aan de hand van informatie via het internet”. En als die omschrijving geaccepteerd zou worden, dan had iedere zoekmachine het woord “googelen” mogen gebruiken. En dat is natuurlijk niet prettig voor het bedrijf Google.

Update (10 november 2008) het arrest van het Gerechtshof van maart 2008, nu pas gepubliceerd, bevestigt het vonnis.

Arnoud

Microsoft en Savvysoft schikken over merknaam Excel

Pijnlijk. Het grootste software-bedrijf ter wereld was vergeten de merknaam van de populairste spreadsheet-software te deponeren als merk. In 2004 betichtte Microsoft het bedrijfje Savvysoft van merkinbreuk over hun ‘TurboExcel’ spreadsheet-pakket. Dat liep fout toen de advocaten van Savvysoft er achter kwamen dat er helemaal geen geregistreerd merk was. En zonder registratie geen merk.

Nu is er dan een schikking getroffen. Beide partijen zijn tevreden maar doen geen mededelingen over de inhoud van de schikking. TurboExcel heet nu Calc4Web.

Arnoud

Google niet aansprakelijk voor zoekresultaten

Afgelopen donderdag besliste de rechtbank Amsterdam dat Google niet onrechtmatig handelt als er bij zoekresultaten ongewenste links verschijnen. De kern van het vonnis:

De zorgplicht van Google reikt niet zover dat zij aansprakelijk is voor de bereikbaarheid van die informatie van die ander, indien zij niet weet of redelijkerwijs behoort te weten dat die informatie apert onrechtmatig is. In dit geval was het voor Google redelijkerwijs onmogelijk om tot de conclusie te komen dat de informatie niet correct was.

In dit geval ging het om links naar sekssites die verschenen wanneer mensen naar een tv-presentatrice zochten, zo meldt het Juridisch Dagblad. De sekssites hadden de naam van deze presentatrice in hun webpagina verstopt, zodat Google zou denken dat hun sites relevant waren wanneer mensen op haar naam zochten. En dat doet Google dan ook natuurlijk. Zij vond het uiteraard erg vervelend dat zij “ten onrechte in verbinding wordt gebracht met sekssites en dat ten onrechte de suggestie wordt gewekt dat zij op de betreffende sites naakt staat vermeld, als playboy dient en fungeert als sexcamgirl.”

Een klacht bij Google leverde op:

Het spijt ons dat deze onverwachte resultaten werden weergegeven op Google. Uw e-mailbericht is doorgestuurd naar het betreffende team. We waarderen uw hulp bij het handhaven van de kwaliteit van onze zoekresultaten.
Later heeft Google wel de links op haar zwarte lijst gezet. Probleem was wel dat dit tijdelijk is, bij de volgende indexatie-slag kunnen de sites zo weer terug zijn. Vandaar dus een kort geding om Google permanent te verbieden deze sites te laten zien bij zoekopdrachten voor haar naam.

Op zich is het zo dat een provider aansprakelijk gesteld kan worden voor de inhoud van sites waar ze naar verwijzen, als de inhoud van de site waarnaar ze verwijzen, onrechtmatig is. Dit volgt uit de Indymedia/Deutsche Bahn uitspraak, waarin o.a. werd geoordeeld:

Aangezien Indymedia weet dat enkele op haar website geplaatste hyperlinks leiden tot [onrechtmatige publicaties], handelt zij … onrechtmatig jegens Deutsche Bahn door geen maatregelen te treffen om verspreiding van de onrechtmatige informatie te staken. Daaraan doet niet af dat Indymedia, als persmedium, de gewraakte informatie niet tot haar eigen informatie maakt. De vraag welke vorm van hyperlinken wordt gebruikt is in dit verband niet van belang. Doorslaggevend is dat Indymedia het technisch mogelijk maakt en laat de informatie te bereiken.
Google is volgens de wet net zo goed een provider van informatiediensten als een website-beheerder. Een verschil is wel dat dat Google met een volledig geautomatiseerd proces het Web doorzoekt en in haar index plaatst. In een eerdere zaak, over een MP3-zoekmachine, vond de rechter dan ook dat bij zoekmachines een andere regel moest gelden:
De handelwijze [van de zoekmachine] is niet zonder meer onrechtmatig jegens al diegenen aan wie het auteursrecht dan wel de naburige rechten op de mp3-muziekbestanden toekomt, ook al is zij bekend met het feit dat degenen die de bestanden openbaar maken inbreuk plegen op de auteursrechten dan wel naburige rechten van derden. Onderzocht moet derhalve worden of die handelwijze in de bijzondere omstandigheden van dit geval desalniettemin als onrechtmatig moet worden gekwalificeerd.
Pas als er iets bijzonders is, kan een zoekmachine dus aansprakelijk zijn (bij die MP3-zoekmachine was dat zo).

Deze regel werd bevestigd in het Google-vonnis:

Het ‘crawlen’, indexeren en ‘ranken’ heeft een technisch, automatisch en passief karakter en Google kan in beginsel dan ook niet verantwoordelijkheid worden geacht voor de uitkomst van een zoekopdracht en de inhoud van de zoekresultaten.
Er waren geen bijzondere omstandigheden te vinden. Het was voor Google redelijkerwijs onmogelijk om tot de conclusie te komen dat de informatie niet correct was, zo oordeelde de rechter. Pas als het “onmiskenbaar onrechtmatige” informatie is, zou dat misschien anders zijn. Normaal kan Google niet weten of een pagina een trefwoord terecht vermeldt. Zelfs niet als de persoon wiens naam gebruikt wordt, daarover klaagt bij Google. En dan kan Google niet aansprakelijk gehouden worden voor zoekresultaten.

Arnoud