Tag: Moderator

About Moderator

Subscribe Feeds

Kan een forum zijn leden aansprakelijk stellen na een claim?

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, 42 reacties

Als je als forum aansprakelijk bent voor foto’s (of teksten) die je leden geplaatst hebben, dan kan dat een dure grap worden. Dat ondervond het Brandweerforum vorig jaar. Men werd toen met succes aansprakelijk gesteld door een fotograaf voor foto’s geplaatst door leden van het forum. Het forum was geen neutraal platform maar vervulde een “actieve rol” bij het laten plaatsen van de foto’s, aldus de rechtbank. Daarom moest men 50 euro per foto afrekenen, plus bijna 7000 euro proceskosten.

Het forumbeheer besloot vervolgens die claim te verhalen op haar gebruikers. Die hadden immers de foto’s geplaatst en daarmee de auteursrechten geschonden. Op grond van de forumregels was het immers verboden auteursrechten te schenden, en bij wanprestatie onder een contract kun je de schade verhalen op de wanpresterende partij. Maar de kantonrechter wijst (pdf, 1MB) de eis af omdat de forumregels niet duidelijk genoeg waren.

Dit was wat er exact in de regels stond:

Plaats geen berichten waarin een duidelijke overtreding van copyright wetgeving laatsvindt. Plaats niet zonder toestemming als je niet de auteur bent! Als je teksten, foto’s en of video’s van andere websites of uit kranten/bladen post, vermeld dan waar je de tekst vandaan heb gehaald …
Andere gebruikers kunnen zo de betrouwbaarheid en authenticiteit inschatten en het is wel zo netjes richting de schrijver van het artikel dan wel de maker van de foto of video. Wij zullen altijd een poging wagen om rechthebbende te achterhalen. …
Het forumlid blijft als enige verantwoordelijk en aansprakelijk voor de inhoud van zijn/haar berichten.

Op zich bekende clausules: geen rechten schenden, regel toestemming en vermeld zo nodig de bron. Plus je bent aansprakelijk. Maar het komt uiteindelijk wel aan op hoe je het exact formuleert, zo blijkt ook weer hier.

De rechter leest namelijk die tekst drie keer en concludeert dan dat er ruimte is voor “misvattingen omtrent de strekking”. In de tweede zin gaat het over ‘auteurs’ bijvoorbeeld: worden daarmee ook fotografen bedoeld, of zijn foto’s (gezien de derde zin) een andere categorie werken waar andere regels gelden? Gezien de zin over bronvermelding is verdedigbaar dat je bij teksten toestemming moet halen en bij foto’s alleen de bron noemen.

Maar zelfs als het wél allemaal over toestemming gaat en je dus ook bij foto’s de regels overtrad, dan nog komt de schade niet voor vergoeding in aanmerking. De fout moet je wel te verwijten zijn, en dat gaat hier niet op:

Gelet op de onduidelijkheid en inconsistentie van de tekst … acht de kantonrechter het niet onbegrijpelijk dat de forumleden zich van geen kwaad bewust waren en meenden te handelen volgens voorschrift.

Ook als je het gooit op ‘gewoon’ onrechtmatig handelen, kom je er niet:

De kantonrechter is van oordeel dat het geen feit van algemene bekendheid is dat het niet is toegestaan foto’s van anderen op internet te plaatsen.

Je kunt daarmee niet spreken van ‘bewust’ rechten schenden, wat wel vereist is aldu de rechter om de uiteindelijke schade bij de fotograaf bij de uploaders neer te leggen.

Nog los daarvan had het beheer de claim ook kunnen voorkomen door conform de wet meteen te reageren op het verwijderverzoek in plaats van het op een rechtszaak te laten aankomen. Die volg ik niet helemaal: het forum hád de claim niet kunnen voorkomen door snel de foto’s te verwijderen want juridisch gezien is verwijderen niet genoeg tegen aansprakelijkheid.

Ik denk dat de rechter dit bedoelt als: we kunnen niet (meer) vaststellen welk deel van de schade door de plaatsers komt en welk deel door het handelen van het beheer. En daarom ga ik niet 100% van de schade bij de plaatsers neerleggen.

De uitspraak verrast me een tikje, moet ik zeggen. Zó onduidelijk vind ik die regels nu ook weer niet, en dat men in het algemeen niet weet van auteursrechten is wel wáár maar voor een rechter toch een opmerkelijke constatering. We doen toch met z’n allen alsof wetten algemeen bekend zijn, ook als ze nul komma nul compatibel zijn met de maatschappij?

Arnoud

Mag een moderator privéberichten lezen op het forum?

Geplaatst op in Privacy, 26 reacties

phpbb-private-message-pb-bericht-inbox.pngEen lezer vroeg me:

Bij een forum waar ik lid van ben, is onlangs uitgekomen dat moderatoren privéberichten lezen. Dit naar aanleiding van een forumruzie waarbij de moderator zijn gelijk wilde halen. Je begrijpt dat dat nogal wat ruzie gaf, maar hoe zit dit juridisch? Wanneer mag dit, en moet het in de privacyverklaring staan of niet dat ze dit mogen?

Het lezen van privéberichten (private messages, PM, soms ook direct messages) is op veel forums een heikel punt. Beheerders vinden regelmatig dat ze dat mogen, op diverse gronden. En gebruikers vinden dat gewoonlijk een stevige schending van hun privacy.

Er geldt geen Grondwettelijk briefgeheim voor elektronische communicatie. Hier wordt al lang over gedebatteerd maar de Grondwet wijzigen is voor de politiek even een brug te ver.

Artikel 273d Strafrecht stelt het wederrechtelijk kennisnemen van privécommunicatie van gebruikers van een telecommunicatiedienst strafbaar. Echter, een internetforum is geen ’telecommunicatiedienst’ want dat vereist kort gezegd dat je zelf signalen (ISO level 3) routeert over kabels dan wel draadloos. En weinig forums hebben hun eigen backbone naar de gebruikers.

Dat wil niet zeggen dat het dús mag. Privacy bestaat ook op internet. Men mag niet zomaar iemands privacy schenden. ‘Zomaar’, want er zijn situaties denkbaar waarin het wel mag. Stel het forum werkt niet meer goed door veel te grote (of rare codes bevattende) privéberichten, dan mag de beheerder die lezen als dat nodig is om het probleem te verhelpen.

De gewekte verwachting is daarbij van groot belang. Zo hanteert Tweakers de term “direct message” in plaats van “private message” met de expliciete bedoeling duidelijk te maken dat die berichten niet privé zijn voor het beheer. Het idee is dat als je tegen iemand zegt “dit als privé eruitziend kanaal is niet privé”, ze dan hun privacy opgeven.

Ik twijfel of de Wet bescherming persoonsgegevens geldt op dit lezen. Het openklikken van een bericht vind ik niet echt passen bij ‘verwerken’, hoewel dat een zeer breed begrip is. Maar als je de wet breed leest, dan valt het eronder. En dat betekent toestemming of een dringende noodzaak voor het beheer.

Algemene voorwaarden en een privacyverklaring zullen hier weinig bij helpen. Aangezien mensen die niet lezen, en dat ook niet hoeven, kun je die niet gebruiken om privacygerelateerde toestemming te verkrijgen van mensen. Ook bij de dringende noodzaak zal dat weinig helpen. Die noodzaak moet in je privacyverklaring toegelicht zijn, maar het moet wel een noodzaak zijn. Een regel “Wij mogen elk bericht lezen op elk moment” in de privacyverklaring is niet genoeg om alles te rechtvaardigen onder dit kopje.

Meelezende moderatoren: wanneer lezen jullie privéberichten? En meelezende forummers: wat is jullie grootste horrorstory rond privéberichten?

Arnoud

De aansprakelijkheid van het Brandweerforum voor foto’s geplaatst door leden

Geplaatst op in Intellectuele rechten, Ondernemingsvrijheid, 108 reacties

Het beheer van het Brandweerforum is aansprakelijk voor auteursrechtinbreuk voor door leden geüploade foto’s, meldde men vorige week. Een aantal fotografen won bij de rechter een claim van dik 12.000 euro, omdat hun foto’s op het forum verschenen. Het verweer dat een forum toch niet aansprakelijk is voor wat leden doen, werd niet geaccepteerd – maar vooral omdat de moderatoren zelf ook foto’s plaatsten en niet ingrepen na claims.

Veel mensen denken echter dat als je als beheer maar een klachtprocedure hebt, je goed zit tegen aansprakelijkheid. Maar dat is niet zo. Wanneer je een activiteit zoals een forum ontplooit, ben je gewoon aansprakelijk voor wat daar gebeurt, mits het jou te verwijten is dat dit is gebeurd. Dat is in het offline leven zo, en dus ook op internet.

De reden dat mensen denken dat je met een klachtprocedure veilig zit, is omdat er specifiek voor internetdienstverleners een wetsartikel is ingevoerd eind jaren negentig dat zegt dat een puur passief doorgeefluik van informatie niet aansprakelijk is (art. 6:196c BW). Dat hebben ze ook in de VS – dit is de zogeheten notice and takedown uit de DMCA. In de VS geldt deze overigens alléén voor auteursrechtschendingen, terwijl bij ons notice en takedown voor alle vormen van wetsschendingen geldt (ja, ook privacy of smaad dus).

Het is echter nog maar de vraag of en wanneer een forum valt onder deze uitzondering. Een goed forum heeft immers actieve moderatie, terwijl de wet het dus heeft over “puur passief”. Het is niet dan ook weer niet automatisch zo dat als je ook maar één bitje modereert je dus nooit meer onder de “doorgeefluik”-exceptie kunt vallen. Er zijn niet echt veel zaken over geweest. De meest geruchtmakende was de Trendylaarzenzaak, waarin aansprakelijkheid voor smadelijke beschuldigingen van oplichting werd aangenomen omdat de moderatoren meededen aan de discussie. (Het vonnis werd uiteindelijk ongedaan gemaakt omdat de uitlatingen toch niet smadelijk bleken.)

Ook op het Brandweerforum is de participatie van de moderatoren doorslaggevend:

Dat F met het Brandweerforum meer is en doet dan “de beschikbaarstelling van fysieke faciliteiten om een mededeling mogelijk te maken of te verrichten”, wordt duidelijk uit de nadrukkelijke aanwezigheid van (global) moderators en de rol die zij spelen bij de discussies op het forum. Ook de omstandigheid dat een zo groot deel van de foto’s door eigen moderators geplaatst is en de in de regels van het forum opgenomen aanmoediging tot plaatsing van (meerdere) foto’s maken duidelijk dat sprake is van een actieve rol van F.

Het geciteerde criterium is wat het Europese Hof in de eBay-zaak aanvoerde als criterium om te bepalen of een dienstverlener valt onder de wettelijke bescherming voor tussenpersonen. eBay viel eronder (net als eerder Google bij Adwords) maar het Brandweerforum dus niet, vanwege die actieve betrokkenheid.

Ook het feit dat niet meteen op klachten werd gereageerd, woog hierbij mee. Maar aan het begin van het vonnis krijg ik de indruk dat één van de fotografen ook forumlid was, en dat men nogal gepikeerd was door diens (onverwachte?) harde opstelling dat zijn foto’s eraf moesten. En die eis kwam dan weer doordat de fotograaf soms een foto uploadde uit een reportage, waarna anderen meer foto’s uit diezelfde reportage overnamen, en dat was dan weer niet de bedoeling van de fotograaf.

De enige strohalm die je dan als forum nog hebt, is het citaatrecht. Dit lukte echter niet. Een citaat moet ondergeschikt zijn aan de eigen publicatie. Dat speelde bijvoorbeeld bij het Maroc-arrest, waarin een bericht met foto als topicstarter diende. Dat verweer werd hier ook gevoerd, maar afgewezen: er was totaal geen context bij het overgenomen bericht met foto. Ook bij de andere foto’s was geen sprake van citeren, want de overname was

zodanig dat alle aandacht uitgaat naar de foto’s en dat de tekst slechts een verwijzing naarde tijdstip en plaats van de brand behelst.

Daarmee kun je niet meer zeggen dat de foto’s werden geciteerd. Overigens lukte dat recent wél bij een andere internetdienst: ihvbreda.nl mocht bij haar nieuwsberichtjes wél kleine fotootjes tonen, want tekst en foto’s vormden

een geheel dat ertoe strekt om aan de lezer een indruk van de desbetreffende nieuwsartikelen te geven.

Ook speelde mee dat men de foto’s een week na publicatie verwijderde. Ik vind niet dat dat een eis moet zijn, als een citaat terecht is in het bericht nu dan is het dat automatisch ook in het archief waar dat bericht opgeslagen ligt. Maar goed.

Het forum moet dus betalen, hoewel niet het commerciële tarief met de scrabbleclaim van de fotografen (drie maal dat normale tarief bij wijze van boete) maar een bedrag van 50 euro per foto. Omdat het gaat om totaal 115 foto’s is dat toch nog een respectabel bedrag.

Vele forumbeheerders meldden zich na dit vonnis in de mail, of zij zich nu zorgen moeten maken en/of maar beter kunnen stoppen. Zó ver zou ik niet willen gaan. Ik denk wél dat je je als beheerder nu moet afvragen hoe je wilt omgaan met foto’s die je leden gaan plaatsen. Als er soms een plaatje in een topic voorbij komt, dan is daar weinig aan de hand mits je een duidelijke klachtprocedure hebt én snel reageert als daar wat op binnen komt. Is de opzet van het forum (of een topic) dat er foto’s worden gepost of doen moderatoren actief mee aan het plaatsen, dan geldt voor die foto’s dat jij als beheerder de claim waarschijnlijk moet dragen.

Arnoud

Moderator van Stormfront geen (mede)pleger van discriminatie

Geplaatst op in Uitingsvrijheid, 21 reacties

stormfront-meningsuiting-discriminatie.pngEen moderator kan niet zomaar verantwoordelijk worden gehouden voor de inhoud van berichten van leden. Dat vonniste de Amsterdamse rechter begin deze maand (jaja, maar Boek 9 had het ook pas gisteren). De verdachte werd vervolgd voor zijn rol als moderator van het extreemrechtse Stormfront.org bij een aantal antisemitische uitlatingen op dat forum.

De rechtbank is van oordeel dat het enkele feit dat verdachte als moderator de technische bevoegdheid had om op de website geplaatste teksten te verwijderen, niet zonder meer inhoudt dat verdachte verantwoordelijk kan worden gehouden voor de inhoud van alle op de website geplaatste teksten. Gelet daarop is de rechtbank van oordeel dat verdachte onder de gegeven omstandigheden niet enkel uit hoofde van zijn functie verantwoordelijk kan worden gehouden voor het op de website plaatsen, geplaatst houden dan wel niet verwijderen van de teksten.

De term “verantwoordelijk” is wat apart – het is een strafzaak en “verantwoordelijk” zie ik eerder in een civiele context. De rechtbank lijkt hier zich af te vragen of iemand het misdrijf discriminatie pleegt door de functie van moderator te hebben. En het antwoord daarop is (natuurlijk, zou ik zeggen) “nee, dat is niet zo”.

Vervolgens wordt gekeken naar “medeplegen”, oftewel in nauwe samenwerking met de echte pleger (die in een aparte zaak wel veroordeeld werd voor dit misdrijf) zorgen dat de publicatie op internet komt. Ook dat wordt afgewezen:

het enkele geplaatst houden dan wel niet verwijderen van de teksten [is] onvoldoende om te spreken van de voor medeplegen vereiste nauwe en bewuste samenwerking.

Op zich heel plausibel en logisch allemaal. Wat ik dan nog mis, is de vraag over medeplichtigheid oftewel het opzettelijk gelegenheid, middelen en dergelijke geven om het misdrijf te plegen. Want daar zit denk ik best wel een stevig verhaal: wie een extreemrechtse website opzet, moet toch weten dat daar verboden uitlatingen op gaan komen. En dat heet voorwaardelijke opzet: het niet onaannemelijke risico nemen dat iets strafbaars gaat gebeuren.

Arnoud

Berichten verwijderen op forumsites

Geplaatst op in Informatiemaatschappij, Ondernemingsvrijheid, 18 reacties

Een nieuwe lezersvraag: mag een forumbeheerder berichten verwijderen van een deelnemer?

Wie zijn website openstelt voor anderen, doet er verstandig aan om meteen duidelijke regels in te voeren. Forums en andere discussiesites lopen, net als bloggers, het risico aangesproken te worden voor wat deelnemers doen.

Een moderator of beheerder mag berichten alleen inhoudelijk wijzigen (of weghalen) wanneer daar duidelijke regels over gesteld zijn. Het wijzigen van de strekking van iemands betoog mag niet zomaar.

Soms komt het voor dat een deelnemer zelf vraagt om een bericht te laten verwijderen. Ook dat kan niet zomaar. Een deelnemer moet weten dat alle andere lezers het bericht onder ogen zullen krijgen. Formeel is dat een impliciete toestemming tot publicatie van het bericht. Zo’n toestemming kan ingetrokken worden, maar niet zomaar. Er moet wel een bijzondere reden voor zijn. Bijvoorbeeld dat er iets in stond dat nooit gepubliceerd had mogen worden.

De deelnemer moet namelijk rekening houden met de andere deelnemers. Door het weghalen van een bericht kan de inhoud of strekking van berichten van anderen onbegrijpelijk worden, en dat is niet de bedoeling.

Een beheerder moet dus heel terughoudend zijn met het verwijderen van berichten. Ook als de deelnemer er zelf om vraagt.

Arnoud