Er was eens… een auteursrecht

Oh, de ironie. Professor Eric Faden van Bucknell University legt de basisbeginselen van auteursrecht uit in een mashup van citaten uit Disneyfilms:

Zoals de film zelf al uitlegt, mag je citeren uit beschermde werken – in Amerikaanse termen mag je een fair use maken voor “nonprofit educational purposes”. Download als MP4.

Arnoud

Netkwesties: Je bent journalist als je wilt, of niet

Peter Olsthoorn schrijft uitgebreid over de problematiek rond journalistiek opererende webloggers.

Journalist kan iedereen zich noemen. Maar hoe zit het met de rechten en plichten? Wel of niet onderworpen aan de Raad voor de Journalistiek, aan een redactiestatuut, en al dan niet aanspraak maken op zwijgrecht over bronnen.
De Raad voor de Journalistiek houdt toezicht over de “gevestigde” journalistiek. Dat is puur vrijwillig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Orde van Advocaten of de NVM voor makelaars. De site van de RvdJ zegt zelf al:

De Raad geeft een oordeel over de vraag of met een bepaalde journalistieke gedraging grenzen van – kort gezegd – journalistieke ethiek zijn overschreden. De Raad kan geen sancties, zoals schadevergoeding of rectificatie, opleggen.

De Raad vindt iemand journalist als “die er zijn hoofdberoep van maakt mede te werken aan de redactionele leiding of redactionele samenstelling van publiciteitsmedia”. Als iemand journalist is, kan de Raad uitspraken doen over diens publicaties. Ook als die iemand de Raad niet erkent. Maar wanneer is een blogger journalist? Vaak maken die immers niet hun hoofdberoep van het schrijven van artikelen.

De vraag wat te doen met journalistieke websites en -blogs werd onlangs actueel toen een advocaat een klacht bij de RvdJ indiende tegen Geenstijl over publicatie van een video over een moord in Den Haag.

Netkwesties: Je bent journalist als je wilt, of niet.

Arnoud

Hoe lang moet auteursrecht duren?

Via Slashdot vond ik deze op-ed van Mark Halprin in de New York Times. Halprin maakt zich kwaad over wat hij ziet als het afpakken van zijn auteursrechten doordat deze zeventig jaar na zijn dood verlopen. Dit in tegenstelling tot de rechten op zijn fysieke bezit, dat tot in lengte van dagen bij zijn (achterachter)(klein)kinderen blijft liggen.

Auteursrecht is inderdaad in zoverre anders dan eigendom dat het na een zekere tijd vervalt. De Berner Conventie bepaalt dat de termijn voor auteursrechtelijke bescherming tenminste gelijk moet zijn aan de levensduur van de auteur plus vijftig jaar na zijn overlijden. Zowel in Europa als de Verenigde Staten is dit ondertussen opgerekt naar zeventig jaar in plaats van vijftig.

Het achterliggende idee is dat een auteursrecht verstrekt wordt om auteurs te stimuleren werken te maken. Met hun auteursrecht kunnen ze dat werk dan exploiteren zonder last te hebben van anderen die hun werk kopiëren en verspreiden zonder daarvoor te hoeven betalen. Maar die stimulans moet wel een keertje afgelopen zijn. Daarna komt het werk ten goede aan de maatschappij, het belandt dan in het publiek domein.

In de Verenigde Staten is men daar heel expliciet in. Het staat zelfs in de Grondwet dat een auteurswet alleen mag dienen:

to promote the Progress of Science and useful Arts, by securing for limited Times to Authors and Inventors the exclusive Right to their respective Writings and Discoveries.

Nu wordt auteursrecht wel eens één van de vormen van intellectuele eigendom genoemd. Daar is op zich niets mis mee, zolang je je maar realiseert dat “intellectueel eigendom” toch echt wat anders is dan “eigendom” zoals het recht dat kent. Mijn site heet niet voor niets “ius mentis”, geestesrechten, in plaats van “proprius mentis”, geestelijk eigendom. Een huis of een boek heb je in eigendom. Een auteursrecht is weliswaar intellectueel eigendom, maar de analogie met het huis of boek gaat maar heel beperkt op. Er zijn aparte wetten die vrijwel volledig regelen hoe intellectueel eigendom werkt. De regels voor verkrijgen en overdragen zijn anders, net zoals de regels over schendingen.

Lawrence Lessig, de man die ooit het proces voerde (en verloor) over de zeventigjarige termijn in de VS, heeft een wiki opgezet om een antwoord op Halprin’s tekst te schrijven. Ook hier komt het verschil tussen fysieke en intellectuele zaken duidelijk naar voren:

Besides monetary differences, physical property and intellectual creations have deep differences in their respective uses by society. While one’s ownership of some object may prevent someone else from owning the very same object, it often does not prevent that person from owning a physically or functionally identical one. (While two people can’t have the very same waterfront view, two people can own virtually identical cars.) And because one can own a functionally identical object, another’s physical ownership does not generally impede ones own personal behavior or use.

A copyright, however, impedes others’ behavior, and not just behavior but their speech, because to communicate something someone has already said, you must reproduce it (orally, visually on paper, etc.). To put it simply, a world in which physical property mirrored copyrighted intellectual property would be a world where no one could own anything without paying royalties for it to someone else. If one happens to find Mr. Helprin’s article a most effective argument, and wants to convince others of the same point by using those very effective words, copyright can prevent such speech from taking place. And because new creative works are often derivative in some ways from older works (i.e. mixes of excerpts of older works, original transformations of various kinds), copyrights stifle the ability to create. How many high school plays would be impossible if Shakespeare’s descendants charged a fee for every production?

Arnoud

Hoger beroep in rechtszaak om persoonsdomeinnaam www.112.nl · ISPam.nl

Bram Heerink gaat in hoger beroep, zo meldt Arnout Veenman op ISPam.nl. Heerink verloor half mei een kort geding over deze domeinnaam en moest deze aan de staat overdragen.

Op zijn blog legt Heerink uit waarom:

Ik ben het niet eens met de simpele belangenafweging waartoe de essentie van de zaak wordt teruggebracht. Daarvoor ontbreekt in mijn optiek de juridische grondslag en dat maakt het vonnis te arbitrair. Het is goed om van een hogere rechter hier opnieuw een oordeel over te vragen. Het huidige vonnis werpt meer vragen op dan het beantwoord.

Arnoud

Een wel erg voorzichtige manier van linken

Deze link vond ik in mijn logfile. Nu komt het wel vaker voor dat mensen niet gewoon linken maar er een soort van kader omheen leggen, maar meestal doen ze dat om de lezer toch een beetje bij hun eigen site te houden. About.com doet het bijvoorbeeld zo: bovenin hun logo en een paar knopjes, en onderin de site waar ze naar linken.

In dit geval is het kadertje niet bedoeld om mensen bij de site te houden, maar juist om ze een grote disclaimer te laten aanvaarden voordat ze de site mogen bezoeken waar men naar linkt:

Stockgroup does not make, and expressly disclaims, any warranty, express or implied, statutory or otherwise, as to the site you are about to link to, including but not limited to, any warranties of merchantability, fitness for a particular cause or non-infringement, or any warranty that the services will be uninterrupted or error free. In no event shall we be liable for lost profits or any special, incidental or consquential damages (however arising, including negligence) arising out of, or in connection with, your linking to this site.

“Your linking”? Een wat krom gebruik van ‘bezoeken’ vermoed ik.

In ieder geval, in Nederland is dit te voorzichtig. In beginsel is een hyperlink leggen toegestaan, tenzij er sprake is van een bijzondere situatie, zoals een inline link naar plaatjes of een dieplink naar een pagina die nog niet officieel gepubliceerd was bijvoorbeeld.

Arnoud

Minder zorg om juridische onzekerheden bij open source

Onder de veelzeggende titel Wie is er bang voor de juridische boze wolf? bericht IT-jurist Mathieu Paapst op Livre dat de psychologische barrières bij organisaties tegen het gebruik van open source software langzaam maar zeker verdwijnen. Hij baseert zich hierbij op recent onderzoek van Forrester. Vroeger waren juridische onzekerheden een grote zorg. Tegenwoordig gaat het veel meer om de veronderstelde afwezigheid van service en support.

Paapst citeert de volgende oorzaken voor het ‘verdwijnen’ van de juridische zorgen:

  • Leveranciers van closed source software gaan liever geen rechtszaken aan met huidige of potentiële klanten. Het risico is te groot dat er vervolgens tegenclaims zullen worden ingediend tegen deze leveranciers wegens inbreuk op open source licenties.
  • Het risico van octrooi inbreuk is bij open source software niet groter dan voor commerciële closed source software.
  • Open source software heeft een open broncode welke al in een vroeg stadium geïnspecteerd kan worden op mogelijke inbreuken.
  • De SCO/IBM rechtzaak verliest snel aan geloofwaardigheid.

Bedrijven doen mee aan open source omdat het hun business vooruit helpt. Matt Asay voegt daar aan toe:

Interestingly, but not surprisingly, few enterprises actually want to collaborate with the open source communities – corporate or otherwise – that they’re buying into. Nearly 66% just want the code. I would guess that the number of enterprises working within communities will increase over time, but not by much. In my experience, even companies that collaborate with open source projects tend to do it on a walled garden/private approach. In the commercial open source world, for example, they may well want to work with a company’s developers to modify the source code, but they don’t want to give it back (for various reasons).

Open source samenwerking blijft onwennig voor veel bedrijven.

Arnoud

Japan heeft meest innovatieve economie; Nederland negende

Innovaties per inwonerJapan is het meest innovatieve land ter wereld, gevolgd door Zwitserland, de Verenigde Staten en Zweden, zo blijkt uit een studie van de Economist Intelligence Unit. Nederland is negende.

Deze score wordt voor een groot deel berekend door het aantal octrooien per inwoner te tellen. Het is bekend dat Japan relatief veel meer octrooien per inwoner genereert. Dat komt omdat in Japan het praktijk is om niet een nieuwe fiets als geheel te octrooieren, maar elk wieltje, moertje, ketting en zadel apart. In Europa is een octrooi veel duurder, dus daar probeer je juist alles in één octrooi te schuiven.

Arnoud

Weer portretrecht voor politie

Op de nieuwe site www.politiefoto.nl kan iedereen zelfgemaakte foto’s van politieagenten plaatsen. Dit is een initiatief van Zwolse kunstenaars Wim Holsappel en Willem Alkema, als reactie op het “preventief fotograferen” van hangjongeren door agenten in Zuid-Holland.

De site meldt: “Het is nog niet bekend of het College Bescherming Persoonsgegevens vindt dat deze site de privacywetgeving overtreedt.” Maar de wetgeving in kwestie betreft het auteursrecht, of meer specifiek het portretrecht. En daar gaat het CBP niet over.

Begin april was er iets vergelijkbaars: toen werd een fotograaf bij de Zombie Walk verboden agenten te fotograferen vanwege schending van hun portretrecht. Ik citeer maar even uit dat berichtje, waarin ik uitlegde dat agenten minder snel aanspraak op portretrecht kunnen doen dan gewone burgers.

Zij verrichten immers een openbare taak, en de burger moet dat kunnen controleren en vastleggen. Bovendien moeten “public figures” meer kritiek en een grotere inbreuk op hun persoonlijke levenssfeer toestaan dan privépersonen.

Deze actie lijkt op een rechtszaak uit 2005, waarin een man vrijgesproken werd die agenten fotografeerde. De agenten waren bezig met flitscontroles. De foto’s kwamen op Flitsservice.nl, wat de agenten een inbreuk vonden op hun portretrecht. Het gerechtshof vond dat er wel degelijk verslag gedaan mag worden van politie-activiteiten, en of daar foto’s bij nodig zijn “is een journalistieke beslissing waarin de rechter in beginsel niet dient te treden.”

Arnoud

Spywareverspreider klaagt anti-spyware bedrijf aan

Spywareverspreider Zango wil 35 miljoen dollar schadevergoeding omdat Spyware Doctor de Zango software verwijdert zonder de gebruiker te waarschuwen, zo is te lezen op Security.NL:

Spywareverspreider Zango heeft beveiligingsbedrijf PC Tools aangeklaagd wegens het verwijderen van haar software. Details wilden beide partijen niet vrijgeven, behalve dat het gaat om de rating die Spyware Doctor aan Zango’s software geeft. De anti-spyware software, die ook in het Google Pack aanwezig is, geeft Zango een “verhoogde dreiging” rating.

De grondslag voor de claim is “tortious interference“, zeg maar onrechtmatig hinderen van andermans bedrijfsvoering: bedrijfje pesten. Want wat is het geval:

The plaintiff’s software, which “has been consensually installed by millions of users,” is being destroyed by the defendant’s “Spyware Doctor Starter Edition” application. The application does not give users specific warning that Zango’s software will be deleted.

De software van het bedrijf Zango werd vroeger algemeen gezien als spyware, maar het bedrijf doet haar best van dat imago af te komen. Daarom is het niet blij met de automatische verwijdering van haar software door anti-spyware software, want dat houdt het imago in stand dat ze nog steeds spyware verspreiden:

Formerly known as 180solutions, Zango is trying to clean up its tarnished reputation. In November it paid $3 million to settle US Federal Trade Commission charges that its software was being installed deceptively on PCs.

PC users have complained that the software has been installed without warning, forcing them to endure unwanted pop-up ads. The company has also been accused of tracking user behavior and making its software too difficult to remove.

We zullen zien wat de rechter er van maakt.

UPDATE: de rechter vond de claim onzin en wees de vordering af.

Arnoud

TNO is jarig – stuur je beste innovatie in

TNO bestaat 75 jaar, en daarom hebben zij de website Not Invented Yet opgezet:

Heb jij een geweldig idee voor iets dat er zou moeten zijn, maar nog niet bestaat? Iets dat nog uitgevonden moet worden? Maak er een filmpje over een stuur deze in. Het beste idee gaan we daadwerkelijk ten uitvoer brengen.

Bij BRIGHT worden alvast de eerste inzendingen beoordeeld.

Overigens betekent zo’n filmpje insturen dat je later geen octrooi meer op je innovatie kunt aanvragen.

Arnoud