Internetrecht door Arnoud Engelfriet

Ziggo hoeft waarschuwingsbrieven van stichting Brein niet door te sturen naar klanten, zo meldde Security.nl onlangs. Volgens het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden is er er geen juridische grondslag die Ziggo verplicht hieraan mee te werken. Dit bekrachtigt een vonnis uit februari waarin de rechtbank ook bepaalde dat de provider geen torrent-waarschuwingsbrieven van Brein hoeft te sturen naar frequente torrentgebruikers.

Zoals ik in februari blogde, het ging hier om een nieuw idee van de auteursrechthandhaver: identificeer frequente uploaders, en stuur ze een “we hebben je in de gaten”-brief in de hoop dat men ermee stopt. Dat is niet hetzelfde als ze gelijk dagvaarden, wat gezien de kosten en gedoe niet meteen wenselijk is. Maar de ervaring leert dat als je mensen waarschuwt, ze er regelmatig mee stoppen – al is het maar omdat ze denken dat de volgende stap wél een rechtszaak is.

Alleen een probleempje: het verwerken van persoonsgegevens van personen waartegen een min of meer gegronde verdenking bestaat van handelingen die inbreuk maken op een auteursrecht, moet aangemerkt worden als het verwerken van strafrechtelijke persoonsgegevens. Dit aldus de Autoriteit Persoonsgegevens in haar onderzoek tegen Dutch Filmworks die direct met boetes naar torrenters wilde gaan smijten.

Vanwege die reden concludeerde de rechtbank in februari dat Ziggo een vergunning nodig zou hebben (om als “privédetective” in opdracht strafrechtelijke persoonsgegevens te verzamelen). Dat staat inderdaad in de AVG als je die formeel leest, maar het doet gek aan want Ziggo is niet echt een particulier recherchebureau dat in de virtuele bosjes gaat liggen om mensen structureel in de gaten te houden.

Het Hof begint in hoger beroep met zich af te vragen op grond waarvan Ziggo überhaupt brieven door moet sturen. De redenering van Brein was: op grond van Lycos/Pessers moet je namen en adressen afgeven van inbreukmakers, een brief doorsturen is minder erg voor die mensen hun privacy dus dan kan daar geen argument tegen zijn. Het Hof ziet dat anders:

In deze zaak gaat het er niet om dat Brein zich bij de burgerlijke rechter teweer wil stellen tegen specifieke onrechtmatige gedragingen. Zij wil overtreders waarschuwen. Het mogelijk onthouden van effectieve rechtsbescherming aan een (rechts)persoon die meent onrechtmatig bejegend te worden is hier niet aan de orde.

Brein eist op dit moment al NAW gegevens van grote uploaders met als doel daartegen rechtsmaatregelen te nemen.

Die verzoeken worden volgens Brein doorgaans toegewezen. Niet aannemelijk is dus dat het verzenden van waarschuwingsbrieven een noodzakelijke stap is om civielrechtelijke actie te kunnen ondernemen tegen (een andere groep van) inbreukmakers. Ook is nog niet duidelijk in hoeverre het doorsturen van waarschuwingsbrieven zal maken dat in de toekomst op een kleinere schaal auteursrechtinbreuken zullen worden gepleegd. Partijen verschillen daarover van mening, maar vooralsnog heeft Brein niet voldoende onderbouwd gesteld dat te verwachten valt dat dat doel juist bereikt kan worden met (dit onderdeel van) de waarschuwingscampagne.

Het klopt, maar toch voelt het een tikje raar. Brein mag dus wel NAW gegevens van inbreukmakers eisen voor een gerechtelijke procedure, maar niet NAW gegevens van inbreukmakers om een voorlichtingsfolder en “hou op” brief te sturen? Ik snap de weerstand maar het voelt inconsequent en ik heb moeite de argumentatie van het Hof te volgen.

Arnoud

De rechtbank Midden-Nederland heeft opnieuw geoordeeld dat Ziggo geen waarschuwingsbrief van Stichting Brein hoeft door te sturen naar een klant die mogelijk illegaal downloadde. Dat meldde Tweakers onlangs. De vorige keer ging het om mensen die meehielpen beschermde werken te torrenten, deze keer ging het om een open directory met meer dan 200 e-books. Maar in beide gevallen vindt de rechter het niet nodig dat Ziggo het mogelijk moet maken dat Brein de klant kan waarschuwen.

Zoals het vonnis het uitlegt:

Een open directory is een database die staat opgeslagen op de computer van de gebruiker of op een externe server. De gebruiker heeft die database [met Calishot, AE] toegankelijk gemaakt voor iedereen via het IP-adres waarmee de gebruiker toegang heeft tot het internet. Onder de e-books in de database die via het IP-adres [IP-adres] toegankelijk wordt gemaakt, bevinden zich werken van Nederlandse auteurs. … Het gaat om illegale kopieën en om legaal aangekochte boeken die zonder toestemming van de rechthebbenden openbaar worden gemaakt.

Brein had zich op het Lycos/Pessers arrest beroepen, maar tot mijn verrassing zegt de rechter nu dat dat niet kan: de Uitvoeringswet AVG zegt namelijk dat alléén de in artikelen 32 en 33 genoemde uitzonderingen het mogelijk maken om strafrechtelijke persoonsgegevens te verzamelen. Lycos/Pessers is gebaseerd op artikel 6:162 BW, dat artikel staat niet in artikel 32 of 33 UAVG en is dus geen grondslag.

Dit is erg raar omdat zeg maar het punt van Lycos/Pessers is dat persoonsgegevens soms mogen worden afgegeven, waaruit volgt dat ze ook mogen worden verzameld in die gevallen. De redenering van de voorzieningenrechter kan ik in ieder geval niet volgen:

Overigens gaat het arrest Lycos/ [naam] zelf ook niet over de verwerking van strafrechtelijke persoonsgegevens, maar over persoonsgegevens in het algemeen. In het arrest Lycos/ [naam] wordt dus ook geen antwoord gegeven op de vraag hoe artikel 6:162 BW zich verhoudt tot artikel 10 AVG en de uitzonderingsbepalingen van artikel 32 en 33 UAVG.

Binnen de uitzonderingen van de UAVG komt Brein er niet. Weliswaar staat daar een uitzondering voor het mogen starten van rechtszaken (artikel 33 lid 2 sub b UAVG), maar die geldt dus alleen voor verwerkingen door Brein zelf. Ziggo wil geen rechtszaak starten en mag de gegevens niet verzamelen. (Wie nu denkt, dan tekent Ziggo een verwerkersovereenkomst en dan mag het wel – nope, zo werken VO’s niet, en bovendien mag Ziggo-de-verwerker niet bij de administratie van Ziggo-de-dienstverlener dus daar valt dan weinig te verwerken).

De rechter ziet dus geen andere optie dan de zaak afwijzen, met (beperkte) kostenveroordeling voor Brein. Terecht? Ik heb enorme moeite met de redenering, hoewel ik wel zie dat Lycos/Pessers aan z’n houdbaarheid zit.

Arnoud

Ziggo verhoogt per 1 juli de prijzen van de meeste internetabonnementen, meldde Tweakers onlangs. De algemene voorwaarden zijn ook aangepast: er staat nu een wijzigingsbeding in. “Door de prijswijziging in de voorwaarden op te nemen, zijn klanten met een lopend contract niet meer contractvrij na een prijsverhoging”, zo legt men behulpzaam uit. Maar eh, zo werkt dat niet met consumentenrecht.

De provider zegt dat de prijswijziging nodig is vanwege hogere kosten, zoals duurder wordende netwerkapparatuur en een ‘enorme prijsstijging op het energieverbruik van het netwerk’. Dat kan, en ik geloof het ook onmiddellijk. Het gebeurt natuurlijk vaker dat kostenverhogingen worden doorbelast aan consumenten, maar daar steekt de wet bij telecomdiensten een stokje voor.

Artikel 7.2 Telecommunicatiewet bepaalt dat je bij iedere contractswijziging vier weken van tevoren moet worden geïnformeerd én dat je het recht hebt om dan op te zeggen. Dat is dwingend recht, dus geen algemene voorwaarde (of zelfs een expliciet onderhandeld of kernbeding) die daar verandering in kan brengen. Ook mogen er geen kosten, zoals afkoopsom of boete, worden gerekend voor opzeggen.

Dat is waar die zin over “contractsvrij” over gaat: dergelijke contracten worden vaak gesloten voor één of twee jaar en worden daarna stilzwijgend onbepaalde tijd. Wie dus in die eerste termijn zit, zit daar dan ook echt aan vast, maar kan ineens tóch opzeggen als de provider de voorwaarden (de prijs is een voorwaarde, in juridische taal) aanpast.

Het ingewikkelde is dat het wel moet gaan om een negatieve wijziging in de contractuele relatie. Een prijsverlaging is dus geen reden om op te mogen zeggen, net zo min als een inflatiecorrectie. En laat precies dat nu zijn waar de gewijzigde voorwaarden van Ziggo over gaan. Ziggo mag dus eenzijdig de prijzen aanpassen aan inflatie, en dat geeft dan geen recht om tussentijds weg te gaan.

Specifiek bij deze verhoging geldt wel een recht van tussentijds opzeggen. Ziggo geeft namelijk aan dat de verhoging is vanwege hogere inkoopskosten. Dat is géén inflatiecorrectie maar een zelfgekozen verhoging om die kosten door te berekenen. En dat mag, maar is nadelig voor de consument en daarmee een grond om op te zeggen.

Arnoud

Ziggo hoeft torrent-waarschuwingsbrieven van Brein niet door te sturen naar frequente torrentgebruikers. Dat meldde Tweakers onlangs. Dit was een recent idee van de auteursrechthandhaver: identificeer frequente uploaders, en stuur ze een “we hebben je in de gaten”-brief in de hoop dat men ermee stopt. De rechtbank merkt de hierbij benodigde persoonsgegevens aan als strafrechtelijk, waardoor Ziggo… Lees verder

De Hoge Raad heeft het cassatieberoep van Dutch FilmWorks verworpen, las ik bij Tweakers. Door deze art. 81-afdoening hoeft Ziggo definitief niet de gegevens van klanten die illegaal zouden downloaden af te geven aan het bedrijf. Dat was immers de uitkomst van het hoger beroep van eind 2019. En dat bevestigt ook dat het Lycos/Pessers-arrest… Lees verder

Ziggo en KPN hebben nog geen duidelijk standpunt ingenomen over het plan van Brein om torrentgebruikers te waarschuwen, meldde Tweakers onlangs. Brein wil vanaf 15 december beginnen met het versturen van waarschuwingsberichten van torrentgebruiker, door IP-adressen te monitoren van mensen die BitTorrent of sites als Popcorn Time gebruiken en dan internetproviders te vragen een e-mail… Lees verder

Een lezer vroeg me: Binnenkort start Ziggo met de uitrol van een ingrijpende update van haar mediabox XL. Deze update zorgt ervoor dat opnames voortaan in de cloud worden bewaard in plaats van op de harde schijf van het apparaat. Als gevolg daarvan worden alle opnames die nog op de harde schijf staan gewist. Opnames… Lees verder

Ziggo hoeft gegevens van klanten die illegaal een film via BitTorrent zouden hebben gedownload niet af te staan aan filmdistributeur Dutch Film Works (DFW). Dat meldde Security.nl vorige week. Dit bepaalde het Gerechtshof in hoger beroep van een zaak uit februari waarin de rechtbank hetzelfde bepaalde. In theorie kan DFW nog naar de Hoge Raad,… Lees verder

Port 25 is geblokkeerd en ik wil niet mailen over de ziggo mailservers, zo begon een discussie op het Ziggo communityforum. De topicstarter wil graag via zijn Ziggo-account het internet op om daar mails aan te bieden aan een externe internetprovider, maar dat lukt niet tenzij hij de mails aan een Ziggo-mailserver aanbiedt, die het… Lees verder

Een lezer (dank!) wees me op deze Tweakersdiscussie waarin iemand schrijft: Gisteren had ik opeens geen internet meer. De lan lampjes van de modem bleven ook allen uit. “Vast een storing” en ik ging naar mijn werk. Tot mijn vader mij belde dat hij de Ziggo helpdesk had gebeld en we worden beschuldigd van het… Lees verder