Tag: Citeren

About Citeren

Subscribe Feeds

Waar liggen de grenzen van het beeldcitaatrecht?

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 1 reacties

Ik schijn wat streng in de leer te zijn wat de grenzen van het beeldcitaatrecht. Je mag een afbeelding, foto of ander plaatje gebruiken in het kader van een citaat, maar niet zomaar:

Dat wil niet zeggen dat elk hergebruik van een plaatje een toegestaan citaat is. Het beeld moet echt worden overgenomen omdat het nodig is bij de bespreking, kritiek of wat dan ook van dat beeld. Bij een film is een still van een relevante scene bijvoorbeeld toegestaan in de context van een filmkritiek. Bij een artikel over molens een willekeurige afbeelding van een molen tonen is geen beeldcitaat.

Artikel 15a van de Auteurswet heeft het immers over “het citeren uit een werk”, dus het leek mij logisch dat het beeld dat je gebruikt, moet komen uit het werk waar je het over hebt.

Toch blijk ik daarin nog wat strenger te zijn dan wellicht nodig is. In het standaardwerk Auteursrecht door Spoor/Verkade/Visser staat namelijk op pagina 240:

Het opnemen van een toepasselijke foto kan o.i. gelden als ‘ citeren’ , ook al gaat het in de context niet om het werk van deze fotograaf, doch om het onderwerp van de foto.

De juridische basis is het Damave/Trouw-arrest (HR 26 juni 1992, NJ 1993, 205). Hierin werden tekeningen van Damave getoond bij een boekbespreking. Hoewel de tekeningen uit het boek kwamen, werden ze op zich niet besproken in de boekbespreking. Toch was dit toegestaan, omdat de afbeelding samen met de tekst ertoe strekte om aan de lezer een indruk van het betreffende boek te geven.

Pas als op de afbeelding een zodanige nadruk komt te liggen dat zij in overwegende mate de functie van versiering verkrijgt, ga je de grenzen van het beeldcitaatrecht te buiten.

Een willekeurige maar kleine portretfoto van de auteur van een boek zou dus toegestaan zijn bij een boekbespreking. Ook die portretfoto draagt bij aan de boekbespreking; een indruk van de persoon van de auteur kan verhelderend of informatief zijn.

Hoe dan ook denk ik wel dat er een duidelijke relatie tussen het werk en de foto moet zijn. Bij een foto van de auteur is dat duidelijk het geval, maar bij zomaar een foto van een windmolen bij een boek over molens door de eeuwen heen is dat al heel wat minder duidelijk. Ik zou dan toch echt proberen een foto uit het boek zelf te gebruiken, in plaats van een heel andere molenfoto zomaar ergens van internet.

Wat zou nog meer een toegestaan beeldcitaat kunnen zijn als je deze vuistregel hanteert?

Arnoud

Auteursrecht-incasso, Cozzmoss stijl

Geplaatst op in Intellectuele rechten, Uitingsvrijheid, 44 reacties

Weblogger beboet wegens auteursrecht-inbreuk, schrijft Marketingfacts. En die is dan nog netjes. Elders lees ik blogposts over copyright-aasgieren, Kotsmos, Amerikaanse toestanden, Siciliaans aandoende intimidatie, chanteurs en provocateurs en zo kan ik nog wel even doorgaan. Henk Blanken is zowat het enige tegengeluid.

Weblogster Cinner kreeg een blafbrief van een bedrijf genaamd Cozzmoss, dat “schendingen opspoort en de kosten voor u verhaalt op degene die inbreuk heeft gemaakt op uw auteursrecht.”

Nu mag je zonder toestemming niet zomaar hele teksten overnemen van een ander. Op teksten zit auteusrecht. Je kunt er natuurlijk wel gewoon naar linken. Ook mag je uit een webpagina citeren. Ik heb geen idee hoe veel er nu precies overgenomen was en of dat onder het citaatrecht zou vallen. Maar het gaat mij om die “boete”. Bedrijven kunnen namelijk geen boetes opleggen. Dat kan alleen de rechter.

Als de auteursrechthebbende vindt dat zijn copyright geschonden is, dan moet hij naar de rechter en aantonen dat er werkelijk sprake is van inbreuk. Is dat het geval, dan moet hij aantonen hoe veel schade hij heeft geleden, en dan moet de inbreukmaker die vergoeden. Zet de auteur zelf het artikel gratis en vrij op internet, dan zal de schade door een eveneens gratis herpublicatie niet zo vreselijk groot zijn lijkt mij.

Nu mag je als rechthebbende (of vertegenwoordiger) natuurlijk best een schikking voorstellen. Rechtszaken zijn tenslotte duur en verre van snel afgehandeld. En dat schikkingsvoorstel kan prima je normale factuurbedrag zijn. Of iets meer. Maar dat is feitelijk niet meer dan gewoon een aanbod, en het staat de wederpartij vrij om er al dan niet mee akkoord te gaan. Ik vind het ietwat kwalijk als een bedrijf zo’n schikkingsvoorstel presenteert als een voldongen feit of zelfs het woord “boete” gebruikt.

Wat de meeste mensen hier steekt, is de hoogte van de gevraagde schikking. Cozzmoss komt aan dat bedrag door de schade gelijk te stellen aan drie maal het bedrag dat men normaal gefactureerd zou hebben als er netjes om toestemming was gevraagd. Plus nog eens een vierde maal dat bedrag omdat de naamsvermelding zou ontbreken. Dat staat namelijk netjes zo in de algemene voorwaarden van de Nederlandse Vereniging van Journalisten. Dat mag, maar daar heeft een inbreukmaker niet zo veel mee te maken natuurlijk. Algemene voorwaarden gelden pas als je een contract sluit met de rechthebbende.

Deze passage:

Elk gebruik van een bijdrage dat niet is overeengekomen, wordt beschouwd als een inbreuk op het auteursrecht. Bij inbreuk komt de leverancier een vergoeding toe van tenminste drie maal het overeengekomen honorarium.

is dus geen wet maar een voorstel van de leverancier aan degene die het werk wil gebruiken. Je kunt daar wel van alles zetten, en het zou een mooie boel worden als de inbreukmaker zomaar aan die voorwaarden gehouden wordt.

En nee, het is zeker geen vaste prik dat de rechter die bedragen overneemt als inschatting van de schade. Zo vonniste de rechter in de Galeries.nl zaak (over inbreuk op auteursrecht op een foto):

[eiser] heeft betoogd dat de richtprijzen van de Fotografenfederatie in de fotografiebranche als gebruikelijk worden aanvaard … In beginsel zouden deze richtprijzen derhalve als uitgangspunt kunnen gelden bij de begroting van de door [eiser] gederfde licentievergoeding. De rechtbank is echter van oordeel dat onverkorte toepassing van de richtprijzen in deze zaak niet tot een realistisch en redelijk resultaat leidt.

En over de specifieke vergoeding voor de ontbrekende naamsvermelding:

Voor toekenning van de door [eiser] gevorderde additionele vergoeding van 200% van de gebruikelijke vergoeding overeenkomstig artikel 15 van de Algemene Voorwaarden van de Fotografenfederatie, bestaat geen ruimte. Toepasselijkheid van die voorwaarden is immers niet tussen [eiser] en [gedaagde] overeengekomen en er bestaat evenmin een wettelijke grondslag voor het opleggen van een dergelijke verhoging, die naar het oordeel van de rechtbank het karakter van een boete heeft.

Bij een commerciële site kan dat anders uitpakken. Een bedrijf wordt geacht te weten dat er auteursrecht op teksten of foto’s zit, en welke tarieven er daar normaal voor gerekend worden. Die kunnen dus wel degelijk deze standaardvergoedingen opgelegd krijgen als schadevergoeding. Zie bijvoorbeeld de Go2Web zaak.

Cozzmoss zelf heeft een wat merkwaardige blogpost als reactie, waar de reaguurders vooral roepen dat hun reacties verwijderd zijn. Als bedrijf een blog op Punt.nl hebben is sowieso wat apart.

Arnoud<BR/> PS: Jolie, als je wilt weten wat ik er van vind, dan kún je me natuurlijk ook mailen hoor 🙂

Een geluidscitaat: De “Wilhelm scream”

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 1 reacties

Sommige dingen kun je beter beluisteren dan lezen: het geluidscitaat!

Wat u hier hoort, is de bekendste schreeuw uit de cinema, de Wilhelm scream. En omdat het hier gaat om een compilatie van korte stukjes uit films waarin diezelfde schreeuw steeds te horen is, met als doel laten horen hoe populair (cliché?) dit geluidseffect is, is dit filmpje toegelaten volgens het citaatrecht.

Arnoud

Hergebruik van andermans idee, mag dat?

Geplaatst op in Innovatie, Intellectuele rechten, Uitingsvrijheid, nog geen reacties

Een lezersvraag over de mogelijkheid andermans idee te hergebruiken:

In een Amerikaans boek kwam ik iets interessants tegen. Een bekende designer heeft een systeem ontworpen waarmee hij alle vrouwen in kan delen in 48 types (wel zo gemakkelijk toch?). Helaas doet hij hier verder weinig mee (hij heeft dus alleen dat boek geschreven). Ik vind dat zijn ideeën ook in Nederland verspreid moeten worden. De inhoud, titel, vormgeving moet dan echter wel drastisch worden veranderd (te Amerikaans). De opzet van het boek is verder prima. In hoeverre schend ik zijn auteursrecht wanneer ik “zijn theorie en ideeën” als uitgangspunt neem voor een eigen boek?

Een idee is vrij. Je mag dus je eigen boek schrijven over 48 types vrouwen. Wat niet mag, is de uitwerking uit dat boek vertalen en in je eigen boek overnemen. De namen en beschrijvingen van die 48 types zul je dus zelf moeten invullen. Maar ik denk dat Nederlandse vrouwen onvergelijkbaar zijn met Amerikaanse, dus dat zou geen probleem moeten zijn. (Toch? Dames, laat van u horen, tot nu toe is deze blog men only gebleken)

Vermeld je zijn theorie, dan mag je stukken citeren uit zijn boek (ook in vertaling), mits je dat maar zo kort mogelijk houdt en uiteraard de bronvermelding noemt.

Geheel los van het auteursrecht en andere juridische zaken denk ik dat het wel zo netjes is om te noemen op wiens werk je je baseert. Het kan worden gezien als plagiaat om zonder bronvermelding je eigen uitwerking van andermans idee te presenteren. Ook als er geen sprake is van inbreuk op het auteursrecht.

Arnoud

Beeldcitaatrecht

Geplaatst op in Intellectuele rechten, Iusmentis, 1 reacties

Sorry, dit moet even. Beeldcitaatrecht. Beeldcitaatrecht. Beeldcitaatrecht. Beeldcitaatrecht. Beeldcitaatrecht. Beeldcitaatrecht. Beeldcitaatrecht. Beeldcitaatrecht.

Hoe bedoelt u, slechts één hit op het woord beeldcitaatrecht?

En om te voorkomen dat dit als spam wordt gezien: beeldcitaten mogen. Voor alle citaten geldt de wettelijke eis dat je mag citeren wat in overeenstemming is met hetgeen naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is. Wel moet je kunnen aantonen dat “aantal en omvang der geciteerde gedeelten door het te bereiken doel zijn gerechtvaardigd.”

In de Jaap-zaak werd een fotootje van 194×145 pixels overnemen door die huizenzoekmachine gerechtvaardigd geacht. Een tijdje eerder werd 3 minuut 12 seconden uit een film legaal geciteerd in een documentaire.

Arnoud

Auteursrecht op screenshots

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 22 reacties

Een nieuwe voor de auteursrecht-FAQ: hoe zit het met auteursrecht op screenshots? Dat is waar Pierre Gorissen tegenaan liep toen een van zijn reaguurders zich afvroeg hoe het zat met zijn portretrecht op een screenshot.

Bij een screenshot kopieer je stukjes van de software (de plaatjes, de layout, etc) in kwestie. In dit geval was één van die stukjes een klein fotootje van een persoon met wie Pierre aan het Skypen was. Inderdaad heeft die persoon een portretrecht: als hij een redelijk belang heeft dat tegen publicatie pleit, dan mag hij niet herkenbaar in beeld. Maar kan de maker van de software eigenlijk ook optreden tegen het screenshot?

Rust op een screenshot auteursrecht?<BR/> Kopiëren van stukjes van een beschermd werk is niet toegestaan. De eerste vraag is daarom of je beschermde stukjes overneemt.

Op dit screenshot rust geen auteursrecht

Een screenshot zoals dit, van de standaard Windows knopjes rechtsboven op elk venster bijvoorbeeld is geen probleem; op een grijs vakje met een kruisje of twee vierkantjes rust geen auteursrecht.

Beeldcitaat uit de Mozilla Thunderbird-knoppenbalk

Maar een rij iconen zoals in het voorbeeld hierboven uit Mozilla Thunderbird kan best beschermd zijn. Dat vereiste tenslotte creatief werk om te maken. Gelukkig staat de licentie van Thunderbird mij toe dit screenshot te maken en te laten zien, mits met bronvermelding.

Wanneer mag je een beschermd screenshot toch publiceren?<BR/> Als je iets overneemt dat onder auteursrecht valt, pleeg je in beginsel inbreuk, net zo goed als bij een foto van een design CD-speler. De wet noemt dat een “nabootsing in gewijzigde vorm” maken. Dat mag alleen met toestemming van de rechthebbende op de software, of wanneer de wet een uitzondering biedt.

Een voorbeeld van toestemming is Linden Labs bij Second Life:

you may use screenshots from Second Life to the extent that Linden Lab has the right to authorize use of the content within such screenshot, including screenshots of Linden in-world objects and Linden avatars, subject to these usage guidelines.

Bij Second Life kan dan nog weer meespelen dat je beschermde werken van anderen in je screenshot vastlegt, bijvoorbeeld een mooi ontwerp op virtuele t-shirts of een stuk kunst aan de muur van iemands virtuele huis. Daar kan Linden Labs geen toestemming voor geven.

De meest voorkomende uitzondering voor screenshots en foto’s lijkt me het citaat: als ik de CD-speler wil bespreken of aankondigen, mag ik er best een foto van maken en die bij mijn bespreking of aankondiging zetten. Een vergelijkbaar doel is een foto op Marktplaats.nl als ik de speler tweedehands verkoop. Ook dat mag, ook al ‘kopieer’ ik de speler. Evenzo mag een screenshot dus worden gepubliceerd als je het gebruikt bij een bespreking, kritiek of vergelijkbaar doel.

Gewoon een serie screenshots publiceren is nog geen citaat, het moet wel een doel hebben en dat moet blijken uit de context waar je het screenshot in verwerkt. Je kunt dus niet even een serie screenshots maken en op Flickr of elders zetten “voor het geval iemand er uit wil citeren” of zoiets.

Heeft de maker van een screenshot zelf auteursrecht?<BR/> De volgende vraag is dan of de maker van het screenshot een auteursrecht heeft op het screenshot. Meestal niet. Je moet eigen creativiteit toevoegen bij het maken van een werk voordat je auteursrecht hebt. Een artikel over die software heeft dat natuurlijk. Een foto van een CD-speler vaak ook, je moet tenslotte een hoek en een belichtingstijd kiezen waarmee de speler mooi op de foto komt. Maar bij een screenshot is het een kwestie van “PrtSc” indrukken en eventueel irrelevante delen wegknippen. Dat is geen creativiteit waarmee je auteursrecht krijgt. Het zou kunnen als de maker bijvoorbeeld een aantal schermen op een kunstzinnige manier rangschikt, maar veel anders kan ik niet bedenken.

Zo’n “simpel” screenshot valt dan onder het auteursrecht van het origineel. Alleen de maker van de software heeft dus iets te zeggen over gebruik van het screenshot, tenzij het gebruik natuurlijk onder bijvoorbeeld het citaatrecht valt.

Wordt het screenshot verwerkt in een ander werk, bijvoorbeeld zo’n bespreking of aankondiging, dan zit op dat andere werk als geheel wel auteursrecht claimen. Een PC-tijdschrift heeft auteursrecht op het artikel met een bespreking van een stuk software, met daarin het screenshot van dat stuk software. Dat screenshot zit er dan in op grond van het citaatrecht.

Arnoud

“Bovengrens aan beeldcitaat: 194×145 pixels”?

Geplaatst op in Intellectuele rechten, Ondernemingsvrijheid, nog geen reacties

Heeft de rechter in het Jaap-vonnis nu eindelijk een harde grens gesteld voor beeldcitaten? Nee, maar “194×145 mag” gaat desondanks het nieuwe auteursrechtelijk broodje-aap verhaal van de komende tien jaar worden.

Huizenzoekmachine Jaap moest stoppen met het overnemen van de integrale informatie over huizen van Funda en van de sites van individuele NVM-makelaars, maar mag wel net als eerder Zoekallehuizen.nl (ZAH) wel kleine stukjes overnemen vanwege het citaatrecht. En daarin was de rechter opmerkelijk precies: de foto mag hooguit 194 bij 145 pixels groot zijn, en qua tekst mogen hooguit 155 tekens.

Die afmetingen gelden alleen voor Jaap en zijn zeker geen bindende jurisprudentie vanaf nu. De enige reden dat de rechter getallen koos, was omdat hij wel voorzag dat er anders gelijk weer ruzie zou komen over de geciteerde foto’s. Hij wilde dat voor zijn en besloot dan maar te zeggen dat Jaap’s huidige formaat acceptabel was. En dat was toevallig 194×145. Ik zou trouwens nog wel willen weten wie er bij Jaap nu net die afmetingen bedacht had.

Een zo specifieke maat is opmerkelijk, zo schrijft Solv:

Uiteraard is het in het belang van sites als Jaap.nl, om een duidelijke maatstaf te hebben. Anderzijds moet er voor worden gewaakt dat de limiet van 155 tekens als een nieuwe, absolute grens wordt gezien voor het toelaatbaar zijn van een citaat. Al naar gelang de omstandigheden en context, kan een volledig werk rechtmatig worden geciteerd. Andersom, zal in sommige gevallen het overnemen van slechts 50 tekens al te ver gaan.

Inderdaad. Het citaatrecht is geen vrijbrief om zomaar stukjes (of plaatjes of stukjes geluid) te mogen overnemen.

Je mag alles citeren wat je wilt, zolang het maar voor een van de de toegestane doelen is. Bijvoorbeeld aankondigen wat er te zien is achter de link, of aanhalen wat je gaat bekritiseren. In het Zoekallehuizen-arrest bepaalde het Hof dat wat ZAH deed, te vergelijken is met een aankondiging, een toegelaten doel voor een citaat:

ZAH doet in feite niet meer dan nodig is om de gebruiker in staat te stellen de voor hem (mogelijk) van belang zijnde websites van de makelaars te vinden door daarnaar te verwijzen via enkele belangrijke gegevens. Het gebruik van deze gegevens valt te beschouwen als of staat op gelijke voet met het citeren uit een werk ten behoeve van een aankondiging. Het heeft immers de strekking de gebruiker aan te kondigen wat hij te zien zal krijgen als hij de door ZAH aangeboden hyperlink volgt.

Maar bij Jaap kon de rechter kort zijn:

Het door [Jaap] compleet overnemen van de objectgegevens op haar website is een vorm van eigen en vrijwel ongewijzigde exploitatie van deze gegevens. Dit gaat de grenzen van het zogenaamde citaatrecht voorbij.

Die grenzen zeggen dat je niet meer mag citeren dan nodig. Het algemene criterium, dat de rechter hierboven gebruikt, is dat wat je in je citaat stopt, niet meer als exploitatie van het origineel te zien is. Je citaat moet op zichzelf waardeloos zijn, zeg maar.

Bij beeldmateriaal bepaalde de Auteurswet vroeger dat een beeldcitaat alleen mag als dit

door haar grootte of door de werkwijze volgens welke zij is vervaardigd een duidelijk verschil vertoont met het oorspronkelijke werk.

Maar dat is gewijzigd. De huidige wet, artikel 15b, bepaalt dat een citaat, dus ook een beeldcitaat, mag als het citaat

in overeenstemming is met hetgeen naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is en aantal en omvang der geciteerde gedeelten door het te bereiken doel zijn gerechtvaardigd.

Dat is geen wezenlijke verandering. Het is nog steeds niet nodig om een grote poster integraal te tonen als het je gaat om een raar mutsje in de linkerbovenhoek. Maar je mag wel een hele foto van een huis verkleind laten zien als je wilt aankondigen dat dat huis te koop staat.

In een min of meer vergelijkbare zaak in Amerika mocht Google pornothumbnails laten zien bij zoekresultaten.

En op Volledig Bericht, pardon Boek 9, merkt Dirk Visser nog op dat het vonnis waarschijnlijk anders zou uitvallen bij sites die wel een databankrecht kunnen claimen op hun informatie. Makelaars hebben geen databankrecht op hun huizeninformatie, zo bepaalde het gerechtshof vorig jaar in de Zoekallehuizen-zaak.

Arnoud

Huizenzoekmachine Jaap moet stoppen met overnemen

Geplaatst op in Informatiemaatschappij, Ondernemingsvrijheid, 6 reacties

Huizenzoekmachine Jaap mag niet langer de teksten en foto’s van te koop staande huizen overnemen van makelaarsites, inclusief Funda, zo bepaalde de rechter afgelopen donderdag. Wel mag Jaap korte stukjes, adresgegevens en een thumbnail-versie van de foto blijven gebruiken. Het waren eigenlijk stiekem twee zaken, die de rechtbank nu tegelijk afdoet.

In de ene zaak (LJN BB1207) had de stichting Baas in eigen Huis een proces aangespannen tegen huizenzoekmachine Jaap. Die stichting heeft als doel het behartigen van de belangen van makelaars inzake intellectuele eigendomsrechten.

In de andere zaak (LJN BB1209) had Jaap Funda, NVM en de stichting gedaagd met als eis dat deze zouden stoppen met het bemoeilijken van Jaap’s dienst. Zo zou de NVM haar leden geen aanwijzingen meer mogen geven over het hinderen van Jaap, en al helemaal niet door gebruik te maken van de erecode van makelaars.

Eerst maar eens de inbreuk. De huizenzoekmachine Jaap verzamelt gegevens over te koop staande huizen en stelt die gratis beschikbaar op hun eigen site. Niet alleen van de bekende sites zoals Funda, maar ook van andere sites. Nu bestaan dit soort huisadvertentieverzamelsites (scrabble!) al langer, maar Jaap wijkt op een belangrijk punt af van bijvoorbeeld Zoekallehuizen.nl: Jaap kopieert alle gegevens naar hun eigen site. Sites als Zoekallehuizen werkten met dieplinks vanaf de overzichtspagina, waardoor bezoekers van ZAH meteen bij de makelaar in kwestie uitkwamen. Dat mocht.

“Jaap neemt meer over dan Zoekallehuizen.nl, die laatste plaatst slechts een kleine foto en een tekst van 155 karakters. Dat Jaap neemt alles over. Is er dan nog sprake van citaatrecht?” vroeg Tjeerd Overdijk van Steinhauser Hoogenraad zich af in het AD.

Overnemen is wat anders dan linken, zelfs als je bij de link een stukje overneemt of een verkleinde foto laat zien. Dat was -zo bleek uit de ZAH-zaak– een toelaatbaar citaat:

ZAH doet in feite niet meer dan nodig is om de gebruiker in staat te stellen de voor hem (mogelijk) van belang zijnde websites van de makelaars te vinden door daarnaar te verwijzen via enkele belangrijke gegevens. Het gebruik van deze gegevens valt te beschouwen als of staat op gelijke voet met het citeren uit een werk ten behoeve van een aankondiging. Het heeft immers de strekking de gebruiker aan te kondigen wat hij te zien zal krijgen als hij de door ZAH aangeboden hyperlink volgt.

Overnemen is in principe inbreuk op het auteursrecht.

Jaap’s verweer was sterk: die teksten zijn kort en feitelijk, en de foto’s weinig creatief, dus er is geen sprake van auteursrecht. En zonder auteursrecht is overname gewoon toegestaan.

Nu hebben we in Nederland alleen een eigenaardige kronkel in het auteursrecht. Ook zogeheten onpersoonlijke geschriften zijn beschermd door het auteursrecht. Kort door de bocht geformuleerd zit ook auteursrecht op wat je krijgt als je een paar keer met je vuist op het toetsenbord slaat en dat publiceert. Dat recht (geschriftenbescherming) is wel veel beperkter. Alleen als er sprake is van (bijna) letterlijk overnemen van (zowat) de hele tekst, is sprake van inbreuk op dit recht. U mag dus rustig op uw toetsenbord blijven meppen.

En met deze kronkel heeft de stichting toch een recht gevonden dat ingezet kan worden tegen Jaap. Want Jaap neemt alles letterlijk over.

De rechter zag wel in dat het volledig verbieden van Jaap ook weer te ver ging. Zeker omdat sites als Zoekallehuizen wel informatie mogen overnemen van Funda en andere sites. De oplossing? Verbied het, behalve als

de overgenomen en gepubliceerde gegevens niet meer omvatten dan (i) een tekst met maximaal 155 tekens, (ii) daarnaast de adresgegevens en (iii) de vraagprijs van het object, alsmede een bij een en ander te plaatsen foto met een formaat van ten hoogste 194×145 pixels.

Op zich word ik altijd heel zenuwachtig van auteursrechtelijke regels met getallen er in, want ze gaan al snel een eigen leven leiden. Zo heeft de BUMA in 1997 ooit eens gezegd dat ze geen rekening sturen voor fragmenten van 10 seconden, wat zich ondertussen vertaald heeft naar “een citaat mag maximaal 10 seconden duren”. Maar goed. In dit geval is duidelijkheid gewenst, anders zitten de partijen volgende maand weer voor de rechter.

Oh ja, en dat andere vonnis. Daarin protesteerde Jaap dus tegen het gelobby van de stichting en van de NVM om makelaars zo ver te krijgen dat ze Jaap de toegang tot hun site zouden ontzeggen. Maar dat mocht, omdat Jaap fout zat. Handig dat dat net in het eerste vonnis besloten was. De brief was ook niet meer dan een reactie op Jaap’s acties, en wie hard inzet moet niet gek opkijken als hard teruggeslagen wordt.

De rechter werd nog mooi geciteerd in de NRC:

De rechter begreep de eis van de NVM-makelaars niet goed. Hij onderbrak één van de advocaten en vroeg: „Waarom zou een makelaar zijn auteursrecht beschermen? Het is toch in het belang van woningverkopers dat op zo veel mogelijk plekken is te zien dat hun woning te koop staat?”
Maar ja, het gaat niet alleen om de belangen van de makelaars. Voor een belangenorganisatie als de NVM is ook het exclusief houden van de groep belangrijk. Dat geeft meerwaarde aan het etiket ‘NVM’.

Arnoud

Hoe veel mag je citeren?

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 27 reacties

Een stukje van een werk citeren is geen inbreuk op het auteursrecht. Maar hoe groot mag dat stukje zijn, en hoe veel stukjes mag je eigenlijk gebruiken bij je citaat?

Dit was de vraag in een rechtszaak tussen het Nederlands Fonds voor de Film en de TROS. De laatste had 9 fragmenten, totaal 3 minuten en 12 seconden van de documentaire China Blue gebruikt bij een reportage over arbeidsomstandigheden in arme landen.

De eerste vraag bij citeren is welk doel het citaat heeft: een aankondiging, een beoordeling, een polemiek (discussie) of een “vergelijkbaar doel”. In dit geval:

Artikel 15a Auteurswet ziet op het citeren in onder meer een aankondiging die aandacht besteedt aan het werk of een gebeurtenis die ermee samenhangt. In dit geval betreft het item van Eenvandaag de aankondiging dat China Blue in première gaat in de bioscopen zodat het citeren is toegestaan mits ook aan de andere in artikel 1 5a Auteurswet genoemde voorwaarden is voldaan (…).

De tweede en belangrijkste vraag is of er niet te veel is overgenomen. Is het gebruik wel “in overeenstemming met hetgeen naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is”?

Hier was dat het geval, want:

Het is met name de regisseur Peled die vertelt over de film, waardoor een beeld van de film ontstaat. De fragmenten van China Blue maken dit niet anders of zodanig dat daardoor sprake is van de door Stichting Nederlands Fonds Voor de Film gestelde ‘overexposure’. De film wordt in het item dan ook niet ‘weggegeven’ door de weergave van de fragmenten. In de documentaire zit veel meer dan hetgeen in het item is vertoond. (…) Het item heeft dan ook naar het oordeel van de rechtbank geen afbreuk gedaan aan de exploitatiemogelijkheden van de documentaire.

Ook zijn er niet onnodig veel fragmenten gebruikt. Het enkele feit dat het wellicht ook mogelijk was geweest om de film aan te kondigen door middel van twee of drie fragmenten, zoals Stichting Nederlands Fonds Voor de Film stelt, maakt niet zonder meer dat er sprake is van disproportioneel gebruik nu er meer filmfragmenten zijn gebruikt. De gebruikte fragmenten zijn zeer kort en sluiten aan bij het interview met Peled. Wat betreft de lengte van de fragmenten, is het inderdaad mogelijk dat meerdere korte fragmenten meer ‘weggeven’ dan twee of drie langere fragmenten. Dat neemt niet weg dat van een dergelijk ‘weggeven’ van de film in het onderhavige geval geen sprake is.

De rest van het vonnis ging over een mogelijke contractbreuk. Je kunt namelijk afspreken -zoals het Filmfonds beweerde dat was gebeurd- dat je maar twee fragmenten zult gebruiken en niet meer. In dat geval gaat die afspraak boven het citaatrecht. Maar daar wilde de rechter eerst aanvullend bewijs voor zien.

Volledig verslag bij Boek 9. Ook het vonnis is als PDF bij Boek 9 te krijgen.

Arnoud

Er was eens… een auteursrecht

Geplaatst op in Intellectuele rechten, nog geen reacties

Oh, de ironie. Professor Eric Faden van Bucknell University legt de basisbeginselen van auteursrecht uit in een mashup van citaten uit Disneyfilms:

Zoals de film zelf al uitlegt, mag je citeren uit beschermde werken – in Amerikaanse termen mag je een fair use maken voor “nonprofit educational purposes”. Download als MP4.

Arnoud