Bovenstaande afbeelding zag ik op Twitter bij privacyadviseur Floor Terra. Zijn zo te zien superdure Samsungtelevisie (ik heb een iets ander model maar herken het menu) toont net boven het hoofdmenu een minstens zo grote balk met daarop een advertentie van Canal Digitaal voor hun digitaletelevisiepakket. “Hey @SamsungNL en @CanalDigitaal, hoe zet ik deze advertenties uit? Dit vind ik echt niet sympathiek.” zegt Floor dan heel netjes.
Ik was iets minder gecharmeerd toen ik de eerste reclames op zag duiken, maar wist dankzij een bevriende Tweaker het domein te blokkeren vanaf waar de advertenties komen, en kan dus nu weer ongestoord televisie kijken op een door mij gekocht apparaat. En ja het is te gek voor woorden dat je best veel geld betaalt voor iets dat beloofd een kwaliteitsapparaat te zijn, en vervolgens ineens advertenties aantreft waar de vorige keer je Settings-menu zat. (Want ja dat zit me minstens zo hard dwars, dat het dus maskereert als een knopje in je menubalk dat er soms wel, soms niet is.)
Nou ben ik dus jurist, dus ik denk dan gelijk: welke juridische stappen kun je nemen om hier wat aan te doen. Ik zie een paar routes, maar echt eenvoudig is het niet vrees ik. In ieder geval heb ik het voorgevoel dat het meer geld gaat kosten dan het oplevert. Maar goed, in gevallen als deze moeten principes het winnen van het zakelijke, toch?
De eerste voor de hand liggende optie is dat je het gooit op nonconformiteit: die televisie werkt niet zoals verwacht, want voor deze prijs en kwaliteitsbelofte hoef ik geen advertenties In. De. Menu. Balk. te verwachten. In ieder geval is me dat niet verteld, dit staat zeker weten niet in de productinformatie bij Coolblue en andere elektronicaleveranciers. En als ze zoiets opmerkelijks er niet bij vertellen, dan hoef ik dat niet te verwachten.
Wat zegt u, staat dat in de privacyverklaring die ik bij de installatieprocedure gedachteloos heb weggeklikt? Of de 64 pagina’s tellende gebruiksovereenkomst digitale media randapparatuur (of hoe het monstrum maar heet). Ach. Wat leuk voor ze. Maar totaal niet relevant: aan informatieplichten voldoe je niet door een jurist een lijvig document op te laten stellen, ook niet als mensen voor akkoord moeten klikken. Grofweg: staat het niet op de site of op de doos, dan telt het niet.
Het lastige is alleen: als je het gooit op nonconformiteit, dan is de remedie in principe dat de winkel het moet herstellen en anders de televisie terug moet nemen en jou je geld terug moet geven. En dat laatste is natuurlijk niet wat ik wil. Ik wil die advertenties eruit, en ik wil de televisie houden. Maar of het een vorm van ‘herstel’ is die haalbaar is voor een Coolblue, dat betwijfel ik. Ja, natuurlijk kan Samsung alles maar dat ligt een stap verder.
Samsung zelf aanspreken maakt een stuk minder kans, want zij zijn geen partij in de koop van die televisie. Ja, tenzij ik erken dat ik een licentie met ze heb gesloten (die weggeklikte EULA) en ik daar dan een zin in mijn voordeel in vind, zodat ik ze wegens contractbreuk kan pakken met hun eigen tekst. Nee, leek me ook al geen goed verhaal.
Advocaat Menno Weij stelde nog een beroep op dwaling voor: als ik dit had geweten, had ik die televisie nooit gekocht en de winkel had mij dit moeten vertellen. Ook daar is de remedie in principe het terugdraaien van de koop, maar er is nog een optie: je kunt de rechter vragen om nadeelcompensatie (art. 6:230 BW) oftewel een aanpassing van de prijs ter compensatie van het geleden nadeel door de dwaling. Daar zit wel wat in, zij het dat ik bij dwaling altijd het gevoel krijg dat je veel specifieke omstandigheden aan moet dragen, en dan wordt het een lastiger verhaal dan bij conformiteit of informatieplichten – “het stond niet op de site”.
De AVG dan wellicht? Want reken maar dat die advertenties mij tracken. Er zit zelfs een tracking API in die dingen. Dan zou Samsung dus in strijd met de AVG een interesseprofiel van me opbouwen. En nee, dat dat in de privacvyerklaring staat is niet genoeg, dat moet duidelijk en in eenvoudige taal gemeld zijn toen de televisie hiermee begon. Nu heb ik een dochter van vier die op ie-aag-ree kan klikken, maar deze televisie heeft echt geen cookiebalk of trackingpopup getoond (dan had ik wel gehoord dat Doc McStuffins het niet deed).
Het lastige is dan weer dat Samsung (hierna te noemen “Samsung Electronics Co., Ltd.”) in Zuid-Korea gevestigd is en dus wat lastig aan te spreken is door de Nederlandse kortgedingrechter die je dan met een verzoekschrift zou vragen om een verwerkingsverbod. Natuurlijk kun je het Costéja-arrest volgen, waarin (naast het vergeetrecht) werd bepaald dat als de verantwoordelijke buiten de EU zit, een economisch verwante Europese entiteit ook aangesproken kan worden. Dan zou je dus wellicht Samsung Nederland een verbod opleggen met dwangsom totdat Samsung Electronics Co., Ltd. een software-update naar me pusht. Ik vind ‘m leuk maar heb zo enige twijfels bij de praktische uitvoering.
Dus nee, alles bij elkaar lijkt de effectiefste manier toch om gewoon die domeinen te blokkeren. Maar frustrerend is het wel.
Arnoud
De Australische consumentenorganisatie ACCC heeft Samsung aangeklaagd, omdat die vindt dat Samsung consumenten misleidt met advertenties voor zijn Galaxy-smartphones. De advertenties laten mensen zien die hun telefoon in een zwembad of in zee gebruiken. Dat 
De rechtbank in Den Haag heeft in een zaak van de Consumentenbond bepaald dat Samsung niet snel beveiligingsupdates voor alle smartphones hoeft aan te bieden. Dat