Cookiewet Archives - Pagina 2 van 3

Is Verizons perma-cookie eigenlijk wel legaal?

Geplaatst op 5 februari 20153 februari 2015 in Privacy, 16 reacties

verizon-uidh-permacookie De Amerikaanse provider Verizon plaatst permacookies, las ik bij Wired. Een zogeheten Unique Identifier Header (UIHD) wordt toegevoegd aan elke opvraging van webpagina’s, afbeeldingen en dergelijke. Met deze unieke code kunnen website-eigenaren vervolgens precies bijhouden wie wie is, en via Verizon specifiek op maat gemaakte advertenties plaatsen. Na de gebruikelijke ophef komt Verizon met de gebruikelijke PR-braaftaal (“delivering solutions with best-in-class privacy protections”, het moet verboden worden zulke uitspraken te citeren in nieuwsberichten) en een opt-out. Maar eh, mag dat?

Het ding heet permacookie, dus je zou zeggen dat de cookiewet hier wat over te zeggen heeft. Maar nee. Die wet bepaalt dat je geen informatie mag lezen of schrijven van randapparatuur zonder toestemming van de gebruiker. Maar wat Verizon doet, is het injecteren van een ID nádat de informatie (de http request) je randapparaat heeft verlaten. Die schrijfactie valt dus buiten het bereik van die wet.

Netneutraliteit? Nee, ook niet. Die verbiedt het belemmeren of vertragen van internetverkeer, en daarvan is geen sprake. Die ene header erbij fietsen kost echt niet zo veel vertraging dat dat een “belemmering” te noemen is.

De Wbp dan? Ja, misschien wel. De UIDH is immers ontworpen om uniek te zijn per klant, en is daarmee een persoonsgegeven. Toestemming is er niet, en een contract waarvoor dit nodig is ook niet, dus dan kom je vrijwel meteen bij de belangenafweging: hoe groot is het belang van Verizon om deze tracking te mogen faciliteren, en hoe groot is het privacybelang van de gebruiker? Ik denk dat de gebruiker daar in principe wel gaat winnen, want het belang voor Verizon bij tracking is veel kleiner dan bij een website die immers leeft van advertenties en zonder tracking zijn inkomsten zal zien kelderen.

Maar even serieus: hoe kómen ze er bij Verizon bij dat dit iets handigs is waar de consument van zou denken, “wow, wat een best-in-class privacy solution, zo fijn dat Verizon ondanks haar evolutie in het mobiele advertentie-ecosysteem de focus houdt op mijn belangen”?

Arnoud

Wat mag er nu de cookiewet wordt versoepeld?

Geplaatst op 4 februari 20153 februari 2015 in Privacy, 21 reacties

Het voelt een tikje als verplicht nummer, deze blog, maar goed. De versoepelde cookiewet is aangenomen in de Eerste Kamer. Nu is het alleen nog even wachten op inwerkingtreding, maar dan zal het toegestaan zijn om niet-functionele cookies te plaatsen zonder toestemming te vragen zolang het gaat om cookies die “geen of slechts geringe” inbreuk op de privacy maken. Dus ook analytics, en tot mijn verrassing zélfs Google Analytics.

Al sinds de invoering heeft iedereen een hekel aan de cookiewet. Jammer ergens, want het was een goed idee, ze hadden alleen cookies uit moeten zonderen. Het principe is namelijk best sympathiek: geen data zetten op mijn apparatuur zonder mijn toestemming, en geen data uitlezen ook niet. Maar toen kreeg iemand het in zijn hoofd dat cookies ook ‘data’ zijn en toen zei iemand, dat is handig want cookies zijn privacyschendend en spyware en tracking en OMGWTFWBP daar moeten we wat mee. Vandaar.

Het idee was daarbij ook nog eens dat iedereen door de cookiewet zou denken “oei, toestemming vragen is moeilijk, laten we maar zonder tracking en zonder Analytics gaan werken”. Niet dus: dat werd de bekende domme oplossing van het de gebruiker vragen terwijl die geen idee heeft waar het over gaat. Binnen een mum van tijd stond het web vol met popups waar je een door een jurist opgestelde tekst (“Deze website wenst ‘cookies’ te plaatsen, conform artikel 11.7a Telecommunicatiewet is daarvoor specifieke, vrije en geïnformeerde toestemming nodig”) moest lezen en dan “ja” of “nee” kon kiezen. Hoewel vaker je alleen “ja” of je Back-button kon kiezen – de cookiemuur.

Na veel ophef, met name over cookiemuren bij de publieke omroep, is er dan toch gekozen voor een wettelijk compromis: je mag nu zonder toestemming cookies plaatsen die de privacy niet of slechts een klein beetje schenden én je dat doet voor het doel “informatie te verkrijgen over de kwaliteit of effectiviteit van een geleverde dienst van de informatiemaatschappij.” Analytics dus.

Ook die van Google? Nee, dacht ik altijd: Google is eng-Amerikaans en doet niet aan privacy, dus dat is meer dan “geringe gevolgen” voor de privacy. Bij dit wetsvoorstel is daar verder niet op ingegaan, maar recent publiceerde het Cbp een handreiking over hoe je je aan de privacywet kunt houden en toch Google Analytics kunt inzetten. Je moet vier stappen nemen:

Accepteer het “Amendement gegevensverwerking” in je Analytics-account (‘Beheer’ > ‘Account instellingen’ en dan helemaal onderaan);
Blokkeer het meezenden van volledige IP-adressen (ga('set', 'anonymizeIp', true);) en forceer als je toch bezig bent even SSL (ga('set', 'forceSSL', true););
Zet het delen van gegevens met Google uit (‘Beheer’ > ‘Account instellingen’ en dan vier instellingen uitvinken);
Informeer je bezoekers in een cookieverklaring of privacyverklaring over je gebruik van Google Analytics.

Hiermee is je gebruik van Google Analytics zo privacyvriendelijk mogelijk, en onder de Wbp is het dan oké via de “eigen dringende noodzaak”-uitzondering. En kennelijk vinden we het in die situatie dan ook oké om te spreken van een “geringe inbreuk op de privacy”, zodat je je popup weg kunt laten als je daarmee werkt.

Ga je mensen over meerdere sites heen tracken dan blijft de cookiewet van kracht: dat valt buiten het doel “informatie over kwaliteit of effectiviteit” en bovendien is dat écht wel een meer dan geringe inbreuk op de privacy. Hetzelfde geldt voor andere analytics-achtige tools waarbij je wél IP-adresgebonden informatie logt en analyseert.

Oh, en als je een instelling bent die op grond van de wet is opgericht dan mag je geen toestemming eisen voordat mensen op je site mogen. De Publieke Omroep werd hier een tijdje terug nog voor beboet, maar nu geldt het dus formeel voor álle openbare instellingen. Private bedrijven en organisaties mogen wel cookiemuren hanteren, omdat daar concurrentie voor bestaat.

Afijn. Ik ben benieuwd hoe dit in de praktijk gaat uitpakken.

Arnoud

Is Google Analytics zonder toestemmingspopup legaal onder de nieuwe cookiewet?

Geplaatst op 14 oktober 201416 oktober 2014 in Privacy, 33 reacties

De Tweede Kamer is dinsdagmiddag akkoord gegaan met een minder strenge cookiewet, meldde onder meer Tweakers. Cookies die geen inbreuk maken op de privacy, zoals first-party analytics en affiliatecookies, zullen legaal worden als dit wetsvoorstel de Eerste Kamer overleeft. Waarbij de hamvraag natuurlijk is: mag dan Google Analytics ineens zonder toestemming te vragen?

Al sinds de invoering van de cookiewet is deze hoogst controversieel. Het idee dat een wet zou bepalen welke (tracking of andere) cookies je mocht plaatsen, was voor vele webmasters buitengewoon stuitend en dom. Al snel verschenen dan ook overal popups en vooral cookiemuren: geen cookies, dan geen site voor jou. Buitengewoon ergerlijk, vooral ook voor mensen die wél geven om hun privacy en daarom tracking cookies willen uitschakelen.

Na veel gedoe is er dan nu een wetsvoorstel door de Tweede Kamer geaccepteerd: cookies die “geen of slechts geringe” inbreuk op de privacy van de bezoeker maken en dienen om informatie te verkrijgen over kwaliteit of effectiviteit van de dienst, zullen buiten het toestemmingsvereiste vallen als dit voorstel wet wordt.

Wanneer maakt nu zo’n cookie “geen of slechts geringe” inbreuk op de privacy? Dat staat er niet letterlijk bij. Er is ook nooit gesproken over de Analyticsdienst van Google als zodanig. Verder dan dat dat “sommige” analytic cookies geringe privacygevolgen opleveren. Het moet dan gaan om first party analytics, en het is niet toegestaan de informatie voor iets anders dan analytics te gebruiken, je mag dus geen bezoekersprofielen of iets dergelijks verrijken met analyticsdata.

Googles dienst lijkt hieraan te voldoen. Echter, Google is strikt gesproken niet first-party: niet de website-eigenaar verzamelt de data maar Google. Formeel weliswaar in opdracht (‘bewerker’) van de website-eigenaar, maar Google wordt eigenaar van de analyticsdata en de website-eigenaar kan niet zien wat Google ermee doet.

Bovendien worden met de Google-dienst analyticsgegevens naar buiten de EU geëxporteerd. Dat is op zichzelf een niet-geringe inbreuk op de privacy, aangezien ze in de VS geen adequate bescherming van persoonsgegevens hebben. Daarmee zal Google Analytics dus niet voldoen aan “geen of geringe inbreuk op de privacy”. Een eigen first-party analyticstool zoals Piwik zou wel voldoen aan deze eis, mits je het maar houdt bij zuiver meten en statistieken bedrijven en de analyticsdata niet gebruikt om persoonsgebonden siteveranderingen door te voeren.

En ik erger me rot aan media die meldt dat “de cookiewet gewijzigd is”. Dat. Is. Niet. Zo. De Tweede Kamer heeft ja gezegd, maar de Eerste Kamer moet dat ook nog doen. En juist de Eerste Kamer is meer gespitst op de principiële aspecten van wetten, en hoe dit binnen Europese regels past. Het is dus zeer zeker geen gegeven dat de EK dit zal goedkeuren.

Arnoud

Wat gaan we nou eens doen met die cookiewet?

Geplaatst op 18 maart 201418 maart 2014 in Innovatie, Privacy, 37 reacties

Nederlandse websites schenden massaal de privacywetgeving door informatie over surf- en klikgedrag van bezoekers, zonder hun toestemming, door te geven aan advertentiebedrijven, meldde NRC gisteren. Grote woorden: het gaat zo te lezen om de inzet van Google Analytics en dergelijke tools, niet om drones die bij de bezoeker in de slaapkamer het gedrag livestreamen naar Dumpert.nl. De reacties van enkele sites zijn dan ook schouderophalend. Uiteraard schuimbekken de politici – het is immers verkiezingstijd – over deze grove schending. Maar eh jongens wat gaan we nou eens dóen met die stomme cookiewet?

De cookiewet is in 2012 aangenomen in de verwachting dat websites dan minder cookies zouden droppen, want toestemming vragen was toch best vervelend en de privacy van de bezoeker staat toch hoog in het vaandel bij elke site, getuige immers hun privacyverklaringen. Maar de reactie was een massaal “deze wet is gek” en veel partijen gingen gewoon door met cookies zetten, of plaatsten een niet te ontwijken toestemmingsknop op hun site om zo die toestemming af te dwingen. Ik ken geen site die heeft gezegd, wat een goed idee die cookiewet, wij stoppen met het tracken van onze bezoekers.

Dat dit niet mag, staat boven kijf. De cookiewet eist dat je toestemming hebt verkregen om cookies te mogen plaatsen, en wanneer zo’n cookie gebruikt wordt voor tracking of profiling dan val je ook nog eens onder de Wet bescherming persoonsgegevens met haar eisen over inzage, correctie en zorgvuldige verwerking.

Om toch te kunnen tracken, wrong menig site zich in allerlei bochten. De populairste bocht was bovenaan een zwarte balk met “Wij zetten cookies, daar gaat u mee akkoord door deze site te blijven gebruiken”. En heel vaak roepen dat deze opt-out een opt-in was, hielp daar ook bij. Maar vooral het feit dat de OPTA – tegenwoordig ACM – geen zichtbare actie ondernam tegen sites die op deze manier de wet schenden, was een grote klap voor de geloofwaardigheid van die wet.

De doodsteek kwam toen de minister een wetsvoorstel aankondigde om analyticscookies buiten de wet te plaatsen. Cookies met als doel “informatie verkrijgen over de kwaliteit of effectiviteit van een geleverde dienst van de informatiemaatschappij” die “geen of geringe gevolgen” voor de privacy hadden, zouden dan legaal zijn zonder toestemming. Volgens de minister mag dat van Europa, omdat het doel van de cookiewet is de privacy te waarborgen dus hoeven privacymetrustlatende cookies niet onder de wet te vallen. Dat de Europese cookiewet expliciet naar álle cookies verwijst en mede als doel heeft te zorgen dat er geen informatie op iemands harddisk komt zonder toestemming, zal ik dan maar niet te hard zeggen.

De ophef en frustratie – om niet te zeggen sábotage – bij de cookiewet is ergens wel begrijpelijk want het voorziene systeem is onwerkbaar. En we zijn zó gewend aan uitgebreide analytics en monitoring van onze websites dat het voelt alsof we weer terug moeten naar paard en wagen. En ook als privacymindende gebruiker heb ik een hekel aan de cookiewet: waar ik vroeger met een cookieblocker prima kon surfen, krijg ik door diezelfde blocker nu elke keer die stomme balken in beeld. Ik moet nu dus akkoord geven op privacyschendingen die ik voorheen kon voorkomen. Hoe is dat vooruitgang?

Goed. Ja ik ben alweer rustig. Maar de vraag blijft: wat gaan we doen met die cookiewet? Het lijkt me duidelijk dat het ding niet werkt zoals verwacht. En als een wet zó massaal wordt genegeerd en gepasseerd, dan wordt het lijkt mij de hoogste tijd eens wat aan die wet te gaan doen (u krijgt nog de groeten van de Auteurswet 1912). Ik zou alleen niet weten wat.

De belangrijkste beperking die ik zie, is dat het systeem van toestemming fundamenteel niet werkt. Mensen willen geen ja of nee zeggen tegen privacy-dingen, ze willen hun plaatje of filmpje of grappig artikel. Denken dat mensen met voldoende uitleg en knoppen wél gaan nadenken hierover, vind ik uitermate naïef. De enige reële route is volgens mij in de wet opnemen wat er wel en niet mag, bijvoorbeeld via een grijze en zwarte lijst van privacyschendingen. Zwartelijstverwerkingen mogen dan nooit (bv. individuele profielen die gezondheidsinformatie bevatten aan verzekeraars geven) en grijzelijstverwerkingen mogen dan alleen als de verwerker kan aantonen een groot belang te hebben én de privacyinbreuk wordt geminimaliseerd (bv. Google Streetview met opt-out). Dan hoef je het de mensen niet meer te vragen en voeren we het debat over privacy waar het hoort: in het parlement, bij het maken van een wet hierover.

Ja, ik kan lang wachten op zulke lijsten, ik weet het. Maar wat gaan we dan wél doen met die cookiewet?

Arnoud

Microsoft verwijdert Tor-software in strijd tegen botnet, mag dat?

Geplaatst op 22 januari 201424 januari 2014 in Security, 9 reacties

microsoft-botnet-tor-sefnit-bestrijding Om het Sefnit-botnet tegen te houden, heeft Microsoft op zo’n twee miljoen computers de anonimiteitssoftware Tor verwijderd, zo las ik bij Daily Dot (via). Sefnit communiceerde via het Tor-netwerk waarmee een hoog niveau van anonimiteit kan worden behaald. Toen Microsoft dit doorhad, was het een kwestie van de Tor software toevoegen aan de detectie van haar Safety Scanner en zien hoe het aantal installaties achteruit ging. Maar mag dat?

De reden dat Tor wordt verwijderd, is omdat oude versies daarvan lek blijken te zijn, en daardoor eenvoudig te infecteren door het botnet. Zo te lezen worden enkel die oude versies geraakt, wie een recente versie van Tor heeft, zou nergens last van moeten hebben.

In Nederland hebben we het concept zaakwaarneming: “Het zich willens en wetens en op redelijke grond inlaten met de behartiging van eens anders belang” zonder daartoe bevoegd te zijn, artikel 6:198 BW. Het standaardvoorbeeld is bij de afwezige buren het overkokende pannetje melk van het gas halen, waarbij het zelfs toegestaan is de achterdeur te forceren. Maar het principe geldt voor alle soorten handelingen, dus er is geen principiële reden waarom het niet zou gelden op computers of internet.

Wel geldt er een noodzakelijkheidsvereiste en een proportionaliteitsvereiste. Je moet niet anders kunnen, dus de buren moeten écht met vakantie zijn en er moet niemand zijn die snel de sleutel kan pakken. En je mag niet verder gaan dan nodig om direct de situatie op te lossen; het huis voorzien van brandmelders en blusinstallatie gaat te ver en is dus geen zaakwaarneming.

In 2010 verwijderde de politie de Bredolab-botnetsoftware van geïnfecteerde computers, na toegang te hebben gekregen tot command&control servers daarvan. Ook daar kon ik niets anders bedenken dan zaakwaarneming om dit te rechtvaardigen.

Microsoft zou wellicht nog kunnen zeggen dat zij via de EULA van Safety Scanner het recht heeft dit te doen. Die zegt immers

The software will check for and remove certain high severity malicious software (“Malware”) stored on your device when you select this action. …
The software will only remove or disable low to medium severity Potentially Unwanted Software if you agree.

Maar is dat genoeg? We hebben immers een cookiewet die expliciete toestemming eist (oftewel niet slechts in een EULA of privacyverklaring opgeëist) voordat je gegevens mag opslaan of uitlezen via een netwerk. Oh, hee, dat is wel apart: het verwijderen van gegevens staat daar niet bij. Dan val je terug op de algemene regel dat er een grond moet zijn, en een EULA kan op zich best een grond geven om acties op een computer uit te voeren.

Dus hm. Het lijkt te mogen, zeker gezien die EULA. Maar toch voelt het als erg vérgaand. Zeker als (wat me niet duidelijk is) het om Tor als zodanig gaat, in plaats van enkel om geïnfecteerde versies van Tor. Het verwijderen van geïnfecteerde software vind ik minder ernstig dan het verwijderen van infecteerbare software.

Update: in de comments wordt gemeld dat het hier enkel ging om Tor-installaties die meegekomen waren met de Sefnit-malware. Andere versies (en waarschijnlijk zelfs de betreffende versie als deze anderszins geinstalleerd was) werden met rust gelaten.

Arnoud

Europa wil cookiewet wijzigen met pseudo-anonieme cookies

Geplaatst op 29 mei 201328 mei 2013 in Privacy, 36 reacties

Zelfs de makers van de cookiewet zijn er niet meer blij mee. Europarlementariërs pleiten ervoor cookies in te zetten die niet tot de persoon herleidbaar zijn, maar wel interessant zijn voor adverteerders, las ik bij Nu.nl. Concreet: Europarlementariër Seán Kelly presenteerde een voorstel voor “pseudo-anonieme cookies”, meldde Emerce. Data moet niet aan een persoon maar aan een activiteit gekoppeld worden, zodat je wel getarget kunt adverteren maar niet weet over wie het gaat.

De cookiewet is op zijn zachtst gezegd nogal een tegenvaller. Waar de wet bedoeld was om mensen de controle terug te geven over hun PC, werd hij uitgevoerd als “laat overal een irritante popup zien én dwing mensen ja te zeggen”. En dat terwijl er niet eens aan cookies was gedácht bij de eerste wetsvoorstellen: het ging over browserbalken, add-ons en spyware die niet meer stiekem mocht worden geïnstalleerd.

Op zeker moment is ook cookies deel geworden van die wet, en toen ging het ineens ook over privacy – hoewel de cookiewet zelf niet over privacy gaat. Waarschijnlijk dacht er ergens iemand, cookies gaan over privacy, privacy gaat over controle, dus laten we cookies in die wet frommelen dan hebben we dat óók geregeld. Plus, dan kun je meteen dat enge targeten en profilen reguleren.

Het concept van Kelly pakt het anders aan. Cookies moeten niet tot de persoon herleidbaar zijn, maar wel interesseprofielen samenstellen. Hoe ik me dat precies technisch moet voorstellen, weet ik niet. Ik vermoed dat het idee is dat een cookie alleen interesses vastlegt (roddelnieuws=0&tech=9&politiek=4 bij een nieuwssite) en dat er getarget wordt op basis van die interesses. Zo weten ze niet dat ík die techlovin’, politiekvolgende en roddelhatende nieuwslezer ben.

Hoe nieuw is dat? Cookies wérken min of meer zo, alleen zit het profiel dan in een database en bevat het cookie de sleutel om dat profiel te vinden (visitorid=123 in het cookie en 123:roddelnieuws=0&tech=9&politiek=4 op de server). Volgens mij is dat functioneel hetzelfde en hoe het eerste dan minder de privacy schendt, ontgaat me.

In Nederland wordt al een hele tijd gewerkt aan een geplande wijziging van de cookiewet, waarbij met name analyticscookies moeten worden uitgesloten van het toestemmingsvereiste. Er ligt nu een wetsvoorstel voor internetconsultatie, maar of dit het haalt én of dit standhoudt bij de Europese rechter, valt nog te bezien.

De insteek van Kelly lijkt me véél beter. Leg vast tot hoe ver bedrijven mogen gaan, verbied de rest en leg er stevige boetes op. Mensen kúnnen geen fatsoenlijke privacytoestemming geven, zeker niet bij het internetten waarbij je gewoon op dingen klikt enkel omdat je die pagina met kattenfilmpjes wil zien.

Arnoud

Kun je wel cookietoestemming geven bij een cookiemuur?

Geplaatst op 7 februari 20136 februari 2013 in Privacy, 41 reacties

cookiemuur-npo Oh jee, de cookiewet is nóg erger dan we al dachten: “Van in vrijheid gegeven, rechtsgeldige toestemming is geen sprake” wanneer een website het geven van cookietoestemming verplicht, meldde het College bescherming persoonsgegevens tegenover Webwereld. Tenminste, als die site een “situationele monopoliepositie” heeft, zoals bij de Publieke Omroep die achter een cookiemuur zit. Maar eigenlijk, zo meldde de OPTA al tijdens het Grote Cookiedebat, is een cookiemuur sowieso niet helemaal in de geest van de cookiewet.

Nee, nergens in de cookiewet staat dat het mogelijk moet zijn om ook zónder cookietoestemming een site te bezoeken. In het algemeen is het immers ook zo dat je mensen mag weigeren je site te bezoeken, zonder opgaaf van redenen. (Hooguit zou dat níet mogen bij verboden discriminatie, ik mag geen vrouwen weigeren op deze blog bijvoorbeeld.) Dat mensen weigeren persoonsgegevens aan je te geven, kun je dus als grond aanvoeren om ze te weigeren.

Zou je denken. Want er is wel degelijk een tegenargument te verzinnen: persoonsgegevens afgeven kan niet zomaar, daar moet je “vrije, specifieke en geïnformeerde” toestemming voor geven. Niet zomaar “toestemming”, nee “vrije, specifieke en geïnformeerde”. Dat is een extra eis uit de Telecommunicatiewet en de Wet bescherming persoonsgegevens die in het gewone recht bij de rechtshandeling ’toestemming’ niet bestaat. En die eis is er met reden: persoonsgegevens raken aan je privacy, een grondrecht.

Het is dat ‘vrij’ waar het Cbp en de OPTA over vallen. Als ik zeg “cookies of opzouten” en jij wilt graag mijn content, kun je dan nog wel zeggen dat er ‘vrij’ toestemming is gegeven?

Bij een algemene site misschien, maar bij de Publieke Omroep niet, zo concludeert het Cbp. Die site heeft een “situationele monopoliepositie”, een term waar het mededingingsrecht doorheen schermt (maar dat mogen ze niet zeggen want dat is het terrein van de collega’s van de NMa). Het idee achter die term is dat je geen alternatief hebt voor de NPO site als je bv. gemiste TV-uitzendingen wilt terugzien, en als je geen alternatief hebt dan is een ‘ja ik wil’ per definitie niet in vrijheid gegeven.

Deze lijn doortrekkend levert op dat óók Facebook en Google geen cookiemuur mogen optrekken. Of, nog erger: dat Facebook je moet toestaan dat je pseudoniemen hanteert en je een opt-out voor targeted advertenties moet bieden. Eh. Wacht. Dán gaan er toch dingen even niet helemaal goed.

Ik snap de positie van het Cbp, en het ís ook de intentie van de cookiewet dat mensen niet zomaar cookies meer zetten, maar het levert wel een volstrekt onwerkbare situatie op.

Arnoud

Kun je blindelings akkoord gaan met alle cookies via CookiesOK?

Geplaatst op 31 januari 201331 januari 2013 in Informatiemaatschappij, 21 reacties

Automatisch akkoord gaan met al die stomme cookievragen, het kan met de plugin CookiesOK. Omdat het web beter was vóór de cookiewet, roept de site enthousiast. Het komt erop neer dat deze plugin een database heeft van ‘alle’ sites in Nederland die een cookietoestemmingspopup hebben, en weet waar ie dan op moet klikken om die weg te krijgen. Hoera, weg met die stomme cookiewet, hoor ik overal. Maar wat gebeurt er juridisch als je dit installeert?

In principe mag je blindelings met alles akkoord gaan. Geen wet verplicht je om daadwerkelijk te lézen welke voorwaarden worden gesteld bij een offerte. Bij algemene voorwaarden staat dat zelfs éxpliciet in de wet (art. 6:232 BW). En of je nu akkoord gaat met een cookieverzoek of met een leveringscontract voor elektriciteit, maakt juridisch weinig uit. Rechtshandeling is rechtshandeling.

Het maakt daarbij geen verschil of je zélf akkoord geeft (je handtekening zetten met een stempel of zo, of gewoon niet lezen en op akkoord klikken) of dat het een stukje software is Juristen kunnen in dit verband helemaal los gaan over de juridische betekenis van gepretendeerde rechtshandelingen aangegaan door virtual agents, wat op zich prima is maar volgens mij komt het echt neer op “als jij een proces in gang zet dat tot ‘klik’ leidt, dan is die klik jouw verantwoordelijkheid”.

Alleen: toestemming onder de cookiewet is niet een gewone toestemming. De definitie is iets strenger: er moet sprake zijn van een vrij gegeven, specifieke en geïnformeerde toestemming. Je kunt je afvragen of een automatische klik via CookiesOK wel telt als “geïnformeerd”, immers je hebt geen idéé waar je toestemming voor geeft. Maar heel sterk lijkt me dat niet. Die tekst is vooral bedoeld om de aanbieder te verplichten informatie te géven. Weigert de consument te lézen, dan mag dat geen beletsel zijn om toch van adequate toestemming te spreken.

Mijn plan om op 1 april toestemming te vragen voor afboeken van 100 euro van je rekening blijft staan; eens zien of iedereen het dan ook nog zo leuk vindt dat ze blindelings overal op klikken.

Arnoud

Yahoo negeert privacy-instelling IE10

Geplaatst op 30 oktober 201229 oktober 2012 in Privacy, 26 reacties

cookiewet-tracking Yahoo verklaart als één van de eerste grote internetnamen dat het de Do-Not-Track instelling van IE10 negeert, las ik bij Webwereld. Microsoft had eerder aangekondigd deze optie standaard aan te zetten, oftewel standaard mocht je niemand tracken die IE10 gebruikt. Volgens Yahoo veroorzaakte de browsermaker daarmee een gedegradeerde gebruikerservaring. En wanneer marketeers gaan spreken van gebruikerservaringen dan moet je uitkijken.

Het is natuurlijk overduidelijk dat Yahoo bedoelt “dan kunnen wij niet goed meer iedereen op individueel niveau tracken, profileren en in nette segmentjes te koop aanbieden aan onze adverteerders”. En ik geloof onmiddellijk dát dat hun probleem is, maar met dit soort omfloerste braaftaal schiet het debat rond tracken en privacy niet op. Sterker nog, dit soort acties zijn een domme zet want het is zó transparant dat het iedere geloofwaardigheid van andere argumenten van pro-advertentie en pro-tracking partijen onderuit haalt.

Sinds de invoering van de cookiewet staat dat debat sowieso al zwaar op scherp. Vrijwel iedereen, ook de meest rabiate pro-privacymensen die ik ken (en geloof me die zíjn me een partij rabiaat) vind het een onzinnige regel. Mensen worden op het verkeerde moment lastig gevallen met een privacyvraag. Sterker nog, op een moment dat ze eigenlijk gewoon iets anders willen en dan gaan ze dús gewoon “ja” zeggen op alles dat je vraagt. Dom, ja, ongetwijfeld maar zo werkt het wel en dat ga je écht niet met een cookiewet oplossen.

(Ik ga op 1 april in onze cookiepopup zeggen dat men toestemming geeft voor afboeken van 49,95 via automatische incasso na bezoeken site en dan eens zien hoe veel akkoords ik krijg.)

Do Not Track is een veel betere oplossing, en eigenlijk had de cookiewet dan ook pas ingevoerd moeten worden nadat DNT was uitgerold. Dan geef je het systeem tanden: ik wil niet worden gevolgd had ik ingesteld, je volgt me toch, kom maar op met die 100 euro. Per cookie.

Maar niet geheel onbegrijpelijk verzet de advertentieindustrie zich tegen DNT. Of beter gezegd, tegen een DNT die default op “ja” (==”nee ik wil niet getrackt”, argh dubbele ontkenningen) staat. Want tachtig procent van de mensen verandert nooit iets aan defaults, dus een default ja op DNT betekent dat 80% van je bezoekers niet getrackt mag worden. En alle zinnen over zorgvuldig gerespecteerde privacy in privacyverklaringen daargelaten: dát is natuurlijk ook weer niet de bedoeling. Want zonder tracking geen profielen en dus keldert de effectiviteit van advertenties naar nul. En de inkomsten dus ook.

Alleen: onder de huidige wet móet DNT bij default aan omdat de gebruiker een keuze moet maken. Mensen zelf de DNT naar uit (==”track me”) laten zetten is de beste manier om die keuze te laten maken. Ja, je zou het ook als open vraag bij installatie kunnen stellen maar wat doe je dan bij preinstalled software?

Gebruikers opvoeden dan maar? Mensen uitleggen wát tracken is en ze een geïnformeerde keuze laten maken of ze dat willen en in welke mate. Een prachtig ideaal, en ja zo hoort de maatschappij te werken. Maar het is wel een beetje naïef gezien de praktijk van vandaag de dag om te denken dat dát gaat lukken. Wie heeft er nooit een familielid aan de telefoon gehad met “de computer gaf een fout, nee ik weet niet welke want ik heb het maar weggeklikt en nu doet ‘ie het niet meer”? En hoe veel handige handleidingen en tips heb je die al niet vruchteloos aangeboden?

Eigenlijk is de enige werkbare oplossing dat de politiek zélf gaat bepalen wat er nog wel en niet wenselijk is op het gebied van tracking en privacy. En dan bedoel ik niet “beslissen dat gebruikers na zorgvuldige afweging een keuze maken” maar gewoon botweg zelf de grenzen bepalen. Die gebruikers gaan dat echt niet doen, en van strooptaalpratende marketeers hoeven we heus geen vrijwillige verbetering te verwachten. Een wet met “tracking mag maar je moet daarnaast een betaald advertentievrij abonnement aanbieden” lijkt mij een prima praktisch compromis, om eens wat te noemen.

Maar eerlijk gezegd zou ik mijn geld eerder zetten op “we modderen gewoon voort tot er nóg rampzaliger wetgeving komt”.

Arnoud