Geldt de Wet Koop op Afstand ook bij een failliet bedrijf?

wegens-omstandigheden-faillietEen lezer vroeg me:

Onlangs zijn diverse winkelketens failliet gegaan. Hun webwinkels zijn nog wel open, vaak wel met waarschuwingen dat ze failliet zijn. Nu vroeg ik me af, als ik daar wat bestel en ik wil het retourneren, kan dat nog gewoon? Of geldt de wet koop op afstand niet meer na een faillissement?

De Wet koop op afstand (iets preciezer: artikel 6:230o BW) kent geen uitzondering voor het geval de leverancier failliet is. Ook de Faillissementswet zegt nergens dat consumentenrechten vervallen als je iets koopt bij een winkel die failliet is. In theorie geldt het recht om binnen 14 dagen je bestelling ongedaan te maken dus ook gewoon bij een failliete webwinkel.

Echter, in de praktijk is dat recht er eigenlijk niet meer. De leveranciers van de webwinkel zullen niet meer leveren, en de kans dat er nog voorraad is waaruit aan jou geleverd wordt, is dus vrij klein. Bovendien heeft de curator weinig reden om jou je geld terug te betalen. Je komt pas aan de beurt als alle grote schuldeisers zijn geweest. Ik zou dit dus alleen nog wagen als ik een achterafbetaaloptie kon vinden.

Volgens de juridische theorie kun je nog betogen dat zulke vorderingen (tot levering van het bestelde) buiten de boedel vallen, omdat ze na het faillissement zijn ontstaan en aangemerkt moeten worden als ‘boedelvorderingen’. Daarvoor is wel vereist dat ze door toedoen van de curator zijn aangegaan, en die lat haal je niet met een gewone bestelling bij een webwinkel.

Arnoud

Mijn hoster heeft mijn data kwijtgemaakt, wat nu?

disc-data-weg-bewaren-kruis.jpgEen lezer vroeg me:

Ik host mijn website en de nodige bedrijfskritische data op een virtuele server beheerd door een Nederlands hostingbedrijf. Gisteren kreeg ik bericht dat de server offline is, omdat de leverancier van die hoster zijn dienstverlening heeft gestaakt (waarom is me onduidelijk). Nu ben ik dus mijn data kwijt! Kan ik mijn hoster daarvoor aansprakelijk stellen?

In principe ja. De hoster heeft contractueel beloofd de dienst van webhosting/datahosting te leveren, en hij doet dat niet. Dat is een contractuele wanprestatie en dan is hij aansprakelijk voor de schade die daaruit voortvloeit.

Natuurlijk wordt dat wel genuanceerd door de precieze afspraken. De algemene voorwaarden van de hoster kunnen bepalen wat er wel en niet hoeft te worden geleverd en met welke kwaliteit. Plus ze kunnen natuurlijk aansprakelijkheid beperken tot bv. een aantal maanden aan facturen of een vast maar laag bedrag. En dat is in principe bindend tegenover de klant.

Het feit dat de leverancier van de hoster niet meer levert, is niet het probleem van de eindklant, de vraagsteller dus. DIe heeft geen contract met die leverancier, dus de hoster lost het maar op. Downtime van zijn leverancier is gewoon zijn wanprestatie. Behoudens overmacht of expliciete algemene voorwaarden (“De backupdienst is mede afhankelijk van de beschikbaarheid van de Dropbox-service van het Amerikaanse bedrijf Dropbox Inc”) valt er dus wel wat te claimen bij dataverlies.

Daar staat wel tegenover dat je anno 2013 moet weten dat data kwijt kan raken. Het maken van backups lijkt me dan ook een volstrekt normale en te verwachten handeling voor ieder bedrijf dat bedrijfskritische data heeft. En dan kom je juridisch bij het begrijp ‘eigen schuld’ (art. 6:101 BW): dan wordt de schade verdeeld tussen de beide partijen. Wie zelf ook schuld heeft, moet zelf ook een stuk schade dragen.

Stelling: wie geen eigen backups maakt, verdient het gewoon 100% zelf de schade te moeten dragen van dataverlies.

Arnoud

Open source met verspreidingsverbod

Interessante vraag vorige week bij mijn blog over “van wie is dat CMS”:

Hoe zit het met een constructie waarin de ontwikkelaar jou enerzijds het CMS onder de LGPL beschikbaar stelt en jij je er vervolgens contractueel op vastlegt het niet te verspreiden op last van een fikse boete? Waarbij de boete vervalt bij faillisement van de leverancier.

Dit is een creatieve poging om een soort van escrowregeling op te zetten. Het idee is dan dat je bij faillissement een LGPL opensourcelicentie krijgt, zodat je toch door kunt blijven werken met die software.

Alleen: het gaat niet werken.

De LGPL is in feite gewoon een licentiecontract (ja, een contract) en contracten kunnen door een curator worden gepasseerd. Dus of je nu een speciale escrowclausule in je ‘gewone’ licentie opneemt of zo’n LGPL-met-boete-constructie hanteert, het verliest zijn waarde zodra de leverancier failliet is.

De constructie deed me denken aan de term open source escrow. Dit komt erop neer dat de escrowagent de broncode in escrow houdt en uitbrengt onder een open source licentie zodra bekend is dat de leverancier failliet gaat (of met zijn bedrijfsvoering stopt om andere redenen). Dat kan dus, maar alleen als de agent de auteursrechten heeft.

Zouden mensen hier behoefte aan hebben? En zou het überhaupt werken, een stukje propriëtaire software die ineens open source wordt? Wie heeft zin daaraan te gaan werken?

Arnoud

Bij een faillissement heb je echt pech

sorry-closed.pngHet zal ongetwijfeld met het economische klimaat te maken hebben, maar ik zie een duidelijke toename van het aantal vragen over faillissementen. En dan met name “hoe krijg ik mijn spullen/geld/diensten/data” wanneer de leverancier failliet is gegaan. Het korte antwoord: niet.

Wanneer een bedrijf niet langer aan zijn financiële verplichtingen kan voldoen, kan het zijn faillissement aanvragen. Twee schuldeisers samen kunnen dat ook. De rechtbank beslist, en benoemt daarna een curator die verantwoordelijk is voor afhandeling van het faillissement. De taak van de curator is het verkrijgen van zo veel mogelijk geld uit de boedel, om de opbrengst daarna te verdelen onder de schuldeisers.

Tot grote frustratie van klanten valt daar niet onder het stipt naleven van eerder gesloten contracten of het leveren van eerder bestelde producten. Wie meent nog iets geleverd te krijgen (geld of product), moet zich melden bij de curator om zijn claim in te dienen. Het paarsekrokodilargument (“maar hij stáát daar”) gaat niet op; het gekochte maar nog niet geleverde product zit in de boedel, en je moet maar zien of je het krijgt. Waarschijnlijk niet, want eerst moeten de bank en de belastingdienst worden betaald.

De enige manier om bij voorrang iets uit de boedel te krijgen, is door er al eigenaar van te zijn of door een pandrecht te vestigen op het product. Wie zijn fiets ter reparatie uitleent aan de hersteller, kan deze natuurlijk zo terugkrijgen (mits hij kan bewijzen dat het zijn fiets is, en probeer dat voor jezelf eens, voor de grap).

Bij internetdienstverlening speelt dit ook. Maar daar gaat het meestal niet om dingen geleverd krijgen, maar om continuïteit van de dienstverlening. En die is er niet bij faillissement, want de curator is gerechtigd onder alle contracten en SLA’s wanprestatie te plegen als hem dat beter uitkomt voor de boedel. Eventuele contractuele boetes mag je indienen als claim, meer niet. Ik heb daar grote moeite mee, en wellicht dat het tijd wordt hier eens een extra regeling voor op te zetten.

Ook omgekeerd ontstaan er lastige situaties. Als een bedrijf failliet gaat, zullen alle leveranciers meteen hun dienstverlening stoppen. Maar daardoor kan een eventuele doorstart juist geblokkeerd worden, en dat is voor de curator ook weer niet de bedoeling. In één zaak (Oilily) werd de leverancier dan ook verplicht om door te gaan met leveren zodat het bedrijf een doorstart kon realiseren. Wel moesten de maandelijkse facturen worden voldaan, maar betaling van de reeds openstaande facturen konden niet worden afgedwongen door leveringsweigering.

Of deze uitspraak navolging krijgt, valt te bezien, maar ik zie er wel wat in. Alleen is dan de vraag, welk criterium hanteer je? Wanneer is een online dienst “essentieel” voor het failliete bedrijf of voor een doorstart?

Arnoud

Het faillissement van een online-backupdienstverlener

Een lezer vroeg me:

Ik wil graag weten hoe de volgende zaken bij een online backupdienst geregeld zijn. Stel dat de provider failliet gaat. Op welke wijze is de klant dan gegarandeerd dat hij zijn data nog kan benaderen en dat de data terugkomt en dat hij de tijd heeft om zijn data kan weghalen?

Dit is niet geregeld en je hebt dus een probleem als dit gebeurt.

Online dienstverlening is zo nieuw dat er maar bar weinig geregeld is, en al helemaal niet op het gebied van beschikbaarheid en continuïteit. Als je de wet erbij pakt, kom je niet verder dan algemene zinnen als dat de dienstverlener “de zorg van een goed opdrachtnemer in acht nemen” moet. Maar dat vertalen naar een harde SLA is echt onmogelijk; dat moet de markt zelf verzinnen, is de gedachte. En pas als dat niet blijkt te werken, komen er misschien wettelijke maatregelen.

Een contract kan nog zo veel mooie dingen beloven, maar bij faillissement houdt alles op. De curator is gerechtigd de stekker eruit te trekken, ook bij klanten die al vooruit betaald hadden en ook bij klanten tegen wie gegarandeerd was dat het systeem zou blijven draaien ook na faillissement. En ja, dat is natuurlijk contractbreuk maar een claim wegens contractbreuk mag u indienen bij de boedel en die wordt dan misschien betaald – als de Belastingdienst en de bank zijn betaald.

De enige echte manier om dit te regelen binnen de huidige wetgeving is een stichting continuïteit opzetten die met de provider van de cloudprovider regelt dat het systeem blijft doordraaien na het faillissement. De stichting betaalt dan de rekening. Op die manier kan iedereen nog even doorhobbelen. Ook heb ik wel constructies gezien waarbij de data onder beheer van een stichting kwam (bijvoorbeeld door een nachtelijke kopie af te geven) die vervolgens bij faillissement deze toegankelijk maakt in een open bestandsformaat. Kan, maar iedereen moet dat wel apart regelen.

Biedt het bedrijf niet zo’n regeling, dan heb je twee opties: 1) de dienst niet gebruiken of 2) elke nacht een kopie maken van de data. Wat eigenlijk ook weer neerkomt op niet gebruiken want je zet nou net dingen online in een backup zodat je het niet zelf hoeft te backuppen. Maar iets beters weet ik niet.

En oh ja, meer over dit soort problemen lees je in ons nieuwe boek Cloud: Deskundig en praktisch juridisch advies waarvan de voorintekening net is geopend.

Arnoud

Curatoren in de fout met bestelfunctie failliete webshops

Opnieuw heeft een curator de mogelijkheid laten bestaan om bij een failliete webshop bestellingen te plaatsen, meldde Tweakers gisteren. Het blijkt vaker voor te komen dat curatoren de fout in gaan met de bestelfunctie van over de kop gegane webshops. Nadat het faillissement is uitgesproken, zou je verwachten dat de webshop een virtueel bordje “Gesloten” krijgt, maar dat blijkt lang niet altijd te gebeuren. Waar sta je dan als koper als je (zoals bijna altijd moet) vooruit betaald hebt?

De wet regelt dit volgens mij niet expliciet. Ik kan nergens een plicht voor de curator vinden om te verhinderen dat er nog zaken worden gedaan met de gefailleerde. Het idee is dat je het in de Staatscourant kunt lezen en dat het “dus” je eigen schuld is als je daarna zaken doet met de gefailleerde.

Het is op zich niet verboden om zaken te doen met een partij die failliet is. Juridisch gezien sluit je dan gewoon een onaantastbare overeenkomst. Je bent niet handelingsonbekwaam verklaard (zoals wanneer je minderjarig, geestelijk onbekwaam of regelmatig dronken bent). Als je failliet bent, mag je nog steeds boodschappen doen. Die zijn dan rechtsgeldig gekocht, maar natuurlijk moet je wel geld vragen aan de curator.

Met dank aan Rechtenforum vond ik dit artikel, waaruit je kunt concluderen dat je je geld terug kunt krijgen, omdat je (art. 24 Faillissementswet) een zogeheten “boedelschuld” hebt. Een boedelschuld staat hoger in rang dan gewone vorderingen, zodat er veel meer kans bestaat op uiteindelijke voldoening van de huurschuld ontstaan na datum faillissement.

Arnoud

Failliete domeinen opkopen, kan dat zomaar?

Naar aanleiding van deze blogpost over opnieuw uitgegeven e-mailadressen vroeg een lezer zich af of hij failliete of om andere redenen verlopen domeinnamen mag registreren en opnieuw gebruiken. Het korte antwoord is natuurlijk “ja, dat mag”, maar dat zou een saaie blogpost zijn geworden, dus er zit een staartje aan:

Zo zou ik bv. de binnenkomende mails willen gebruiken om antispamfilters voor te ontwikkelen. Spammers blijven oude adressen gebruiken, dus dat is een mooie bron van vrijwel zekere spam. Maar daar zit ‘m de kneep: ik zal toch handmatig moeten screenen en dan dus ook legitieme mails tegenkomen.

Vorig jaar blogde ik over Donotreply.com, een site die wekelijks miljoenen bounces en foutmeldingen ontving, maar ook reacties van consumenten en zakelijke klanten op mails die met een donotreply.com-adres zijn verzonden. De eigenaar publiceerde de leukste, wel na de berichten te anonimiseren. (De site is nu uit de lucht trouwens.) Zulk publiceren gaat me toch wat ver, maar als je de post alleen scant op wel/geen spam en er verder niets mee doet, dan zie ik geen juridische problemen.

Het hergebruik van een domeinnaam kán een probleem opleveren als er andermans merk in zit. Ik denk niet dat (om eens wat te noemen) ABN Amro zomaar dsbbank.nl mag kopen en door mag linken naar haar eigen site. Hoewel ik niet meteen weet wie zich daar dan tegen gaat verzetten, maar het merk is nog 5 jaar geldig en degene die het merk opkoopt kan zeker optreden tegen zo’n gebruik van de “failliete” domeinnaam.

Overigens ben ik van mening dat Sedo-parkingpagina’s op verlopen domeinnamen verboden zouden moeten worden. Op zijn minst zouden de domeinnamen moeten worden afgegeven als iemand er wel iets normaals mee wil gaan doen.

Arnoud

Online faillissementsveilingen: strijd met de wet?

veilinghuis.jpgHet onvolprezen weblog van TILT meldde dinsdag dat online faillissementsveilingen wel eens in strijd met de Nederlandse wet zouden kunnen zijn. Bij een faillissementsveiling is het volgens de Wet Ambtelijk Toezicht Openbare Verkopingen, de Watov, namelijk verplicht om deze “ten overstaan van notarissen of van deurwaarders bij de rechterlijke colleges” te houden. Internetveilingen draaien 24 uur per dag, 7 dagen per week, maar een notaris wil ook wel eens naar bed.

The only possibility of a notary or process-server to be present at the online auction is if he follows the bidding process all the time. But this is only possible if the bidding process of the online auction is only open for several hours, like the physical auction. But then the problem arises that not enough people are logging in, so the eventual price is lower than desired. A liquidator for example needs as much money as possible from the sale of the bankrupt’s estate.

Dit geldt echter alleen voor veilingen van roerende zaken, en dus niet voor huizen. Een huis uit een failliete boedel mag dus gewoon online worden geveild, en die veiling mag 24 uur per dag doorlopen. Maar voor ‘gewone’ boedelveilingen is dit een probleem, zoals ook al eerder in de literatuur werd gesignaleerd.

Ik even even wat gezocht, maar ik kan eigenlijk alleen huizenveilingen vinden die permanent aangeboden worden. Bij boedelveilingen (roerende zaken dus) kom ik al snel uit bij overzichten als van Veilingnotaris.nl, en die veilingen zijn zo te zien keurig tijdsgebonden. Zie ik nu de Faillieteboedelmarktplaats.nl over het hoofd?

In ieder geval, ik kan het alleen maar eens zijn met de conclusie dat “we think that online auctions for selling assets of a bankruptcy should not be illegal for the simple reason that online auctions are cheap and modern.”

Arnoud<br/> Foto: Mike Salsbury, CC-BY 2.0.