Tast inroepen van fabrieksgarantie de conformiteit aan?

Een lezer vroeg me:

Op mijn nieuwe laptop zit twee jaar fabrieksgarantie. Ik weet dat ik recht heb op een product conform de verwachtingen en dat ik daarvoor bij de winkel moet zijn. Maar wat nu als ik toch de fabrieksgarantie inroep en de fabrikant de laptop laat herstellen bij een probleem? Kan ik dan later alsnog bij de winkel langs, of heb ik dan mijn recht verspeeld?

Dat is een hele goede vraag, waar helaas nog geen duidelijkheid over is. Zelf gaan knutselen is wél een reden om de conformiteitsclaim af te wijzen. Maar een deskundige het laten repareren?

De wet zegt dat je alleen zaken doet met de winkel. Deze moet het product herstellen of vervangen, en wel kosteloos. Hij mag niet verwijzen naar de fabrikant. Natuurlijk kan het best zijn dat hij het naar de fabriek opstuurt, maar dat is dan zijn keuze en zijn risico. De consument heeft met de fabrikant niets te maken.

Werkt de winkel niet mee, dan heb je het recht om het product elders te laten repareren. De kosten daarvan mag je verhalen op de winkel. En in deze situatie kun je dat omkeren: je hebt dus géén recht het product zelf te laten repareren zolang de winkel nog netjes meewerkt. En dan mag je het ook niet naar de fabriek opsturen zonder overleg.

Praktisch gezien zou ik fabrieksgarantie alleen inzetten als ik weet dat er van de winkel niets te verwachten is én de fabrikant goed bekend staat. Jullie?

Arnoud

Postcodeloterij moet gegarandeerde prijs uitbetalen ondanks disclaimer

Ok, geen internetrecht maar iedereen weet wat ik van disclaimers vind en dit vonnis is daarin een leuke opsteker. De Nederlandse postcodeloterij moet van de rechter een overeengekomen ( “gegarandeerd”) cadeau van 2.500 euro aan de deelnemers doen toekomen. Het verweer dat op de achterkant een en ander was gedisclaimd, ging niet op.

De eiser in deze zaak had een brief van de Postcodeloterij gekregen die er ongeveer zo uitziet als wat ik via DutchBodyBuilding.com vond:

postcode-gelukscode-goud.jpg

Duidelijke zaak, zou je zeggen. Kras je code: 9575. En controleer je cadeau-sticker. Inderdaad: 868 500 7901.

postcode-muntcode.jpg

En wat win je dan? Precies, een portemonnee met 2500 euro. Nee hoor, volgens de loterij: je moet dat zo lezen dat als je een geldige sticker en een geldige code hebt, je één van de vier prijzen krijgt uit de derde kolom. Dat u dat nou leest alsof het gaat om vier specifieke combinaties, tsja.

De rechter sabelt dit verweer eenvoudig af. Zo kan het niet bedoeld zijn, want dan is die code van geen betekenis. En wat er op de achterkant allemaal werd gekleineletterd is dan jammer:

Bovendien doet de tekst op de achterzijde in de zin zoals de NPL die uitlegt, afbreuk aan de kern van de aan de voorzijde van de brief door NPL genoemde elementen van de overeenkomst: voorzijde: u krijgt een cadeau; achterzijde: u krijgt het niet, u heeft alleen een kans op het winnen van het cadeau.

Boem. U bent af, u krijgt geen punten, ga direct naar de gevangenis en moge god uw ziel genadig zijn. Volkomen terecht dat de rechter afgaat op de indruk die men wekt en niet op de kleine lettertjes die dat gaan weerleggen.

Een professionele partij zoals de Postcodeloterij moet gewoon duidelijk maken wat ze bedoelt, en niet allerlei dingen beloven en daarna daar met kleine lettertjes en disclaimers proberen een voor haarzelf gunstige draai aan te geven. Wie vier rijtjes met codes en stickernummers én prijzen geeft, wekt de indruk dat iemand met code en stickernummer uit één rijtje de prijs uit dat rijtje zal krijgen. Dat is wat een betrouwbare partij zou bedoelen.

En de Postcodeloterij ís toch betrouwbaar? Je ziet het sarcasme ervan afdruipen als de rechter zegt

Dat zou anders zijn als het van algemene bekendheid was dat de NPL een onbetrouwbare organisatie is en eisers dus hadden moeten twijfelen aan de juistheid van een door de NPL gedaan aanbod.

Maar gelukkig heeft de Postcodeloterij “die stelling niet betrokken”.

Als betrouwbare partij die mensen een gegarandeerd cadeau heeft beloofd, mag de Postcodeloterij dan ook de 2500 euro ophoesten. Oh, plus 1100 euro proceskosten. De portemonnee zelf lijkt niet te hoeven worden geleerd.

Arnoud

Apple: “onze garantie is beter dan die van de EU”

Apple heeft op zijn site een vergelijking gepubliceerd van de wettelijk vastgestelde garantievoorwaarden van de Europese Unie met die van zichzelf, las ik bij Webwereld. Verbazingwekkend genoeg komt Applecare er beter uit dan de wettelijke regels.

Eigenlijk zou dat helemaal niet gek moeten zijn, want de wettelijke garantieregels (“conformiteitsregels”) zijn de ondergrens waar je sowieso aan moet voldoen. Het is dus eigenlijk niet mogelijk dat iemands zelf gegeven garantie minder is dan de Europese wettelijke regels. Ja, u mag nu smalend gaan lachen want ik weet ook wel hoe dat in de praktijk werkt. Niet voor niets dreigde onder meer de Consumentenbond met een rechtszaak over het garantiebeleid van het fruitige bedrijf.

Het grote probleem met de discussie over conformiteit versus garantie is dat de insteek van beiden fundamenteel anders is. Bij ‘garantie’ is het uitgangspunt dat de fabrikant of winkel bepaalde beloftes doet (“een jaar lang perfecte werking” of “drie maanden lang vallen de toetsen er niet uit”) en dat je als consument gratis reparatie of vervanging krijgt binnen die beloftes. Dat is op zich duidelijk – maar heeft het nadeel dat wat er niet gezegd is, dus op je eigen risico is.

Bij ‘conformiteit’ is het uitgangspunt dat het ding moet doen wat je ervan mag verwachten. Ongeacht wat er gezegd is, of nou ja ongeveer want zo’n mededeling kán je verwachting beïnvloeden (“tweedehandsje, rijdt niet al te best”). Op zich lijkt dat op garantie, alleen is er één belangrijk verschil: conformiteit gaat over het product zoals geleverd, en gewone slijtage en achteruitgang valt erbuiten.

Bij garantie kan ook gewone slijtage gedekt zijn. Zo heb ik al járen tot volle tevredenheid een tas van Victorinox. Sinds kort helemaal tot volle tevredenheid want de hengsels waren uitgesleten omdat ik er altijd 20 kilo spul in prop, maar dat was geen enkel probleem en ik kreeg gewoon gratis een nieuwe. Levenslange garantie meneertje.

Verder is het bij conformiteit zo dat de consument moet bewijzen dat er een probleem is en dat dit niet is conform de verwachtingen. Dat valt niet mee, zeker niet bij subtiele slijtage-achtige bugs. Na hoe veel tijd is het normaal dat een batterij op 80% capaciteit zit? Mag je verminderde helderheid verwachten bij een LCD-scherm of afgesleten tekentjes op je toetsenbord? Bij garantie speelt dat niet: iedere afwijking van het gegarandeerde is automatisch reden voor gratis herstel (of vervanging). En de garantiegever moet bewijzen dat iets niet onder de garantie valt.

Apple gaat wél wat erg makkelijk door de bocht met hun juridische informatie-tekst:

Dekking van reparatie of vervanging m.b.t. – Aanwezige gebreken bij levering aan de klant

Dit klopt naar de juridische letter, want een gebrek moet in het product zitten bij levering om een conformiteitsprobleem op te leveren. Maar het riekt wel wat onfris want de suggestie is natuurlijk dat je bij levering moet nagaan welke gebreken er zijn, omdat je anders buiten de wettelijke dekking valt. En dat is absoluut niet zo.

Voorbeeld: ik koop een Macbook en na een jaar valt het scherm steeds uit als ik het beweeg. Dit blijkt te herleiden tot een niet adequaat geplaatst stekkertje. Dat is dus een conformiteitsgebrek, want ik mag verwachten dat laptopschermaansluitstekkertjes gewoon stevig vastzitten en niet losschieten door open en dicht doen van het scherm. Dat gebrek is “aanwezig bij levering”, inderdaad, maar ik denk dat de meeste mensen zullen zeggen dat dit gebrek pas na een jaar “opdook”. En wie dan deze chart erbij pakt, zal concluderen dat dit dus buiten de wettelijke garantie valt.

Of ben ik nu te cynisch?

Update (12:15) bij Webwereld meldt de Bond dat Apple een stap heeft gemaakt maar er nog lang niet is. “De Nederlandse wet biedt consumenten meer bescherming dan het Europese wettelijk minimum van twee jaar. Die informatie is weggestopt in een voetnoot”, aldus directeur Bart Combée. De Consumentenbond is niet van plan haar eis (en gedreig met rechtszaak) in te trekken.

Update (11 april) in Italië is Apple in hoger beroep veroordeeld voor het niet naleven van de Europese garantieregels. Het bedrijf moet alsnog 900.000 euro boete betalen omdat het klanten niet voorlicht over de wettelijke garantietermijn die in Europa geldt.

Arnoud

Consumentenbond dreigt Apple met rechtszaak

Hehe, eindelijk iemand die er werk van maakt. De Consumentenbond vindt de informatie over garantie op de website van Apple misleidend en roept het bedrijf op om consumenten beter te informeren over wettelijke garantieregels in relatie tot de garantie die Apple zelf biedt. De Amerikaanse elektronicaboer vermeldt bij haar producten dat je één jaar garantie krijgt, en wie meer wil moet AppleCare aanschaffen. Oh, en als de vochtsensor uitslaat (terecht of niet) krijg je niets. Dat is in strijd met de Nederlandse wet, die bepaalt dat je gedurende de hele levensduur van het product recht hebt op een product conform de verwachtingen.

Maar kan de Consumentenbond wel bij de rechter optreden, zou je denken? De bond is immers geen consument en kan dus niet zelf klagen over onjuiste aan haar beloofde garanties. Maar dat hoeft ook niet. De wet kent een speciale voorziening voor stichtingen en verenigingen die opkomen voor een bepaald belang. Zij mogen (art. 3:305a BW) optreden voor iedereen die met dat belang gediend wordt. En omdat de Consumentenbond de belangen van de consumenten in het algemeen en van de leden van de bond in het bijzonder behartigt, mag zij dus rechtszaken beginnen wanneer de belangen van de consument op het spel staan.

Wel zijn haar vorderingsmogelijkheden beperkt. Zo moeten ze eerst met het bedrijf overleggen, en pas als dat niets oplevert kan men naar de rechter. Daar kan men dan een algemeen verbod afdwingen op het hanteren van bepaalde algemene voorwaarden (wat apart geregeld is in de wet, art 6:240 BW), op het voeren van bepaalde handelspraktijken of wat er nog meer voor leuks bedacht kan worden dat het belang van de achterban dient. Maar uitgesloten is het vorderen van schadevergoeding (daar is de aparte constructie van de massaclaim, art. 7:907 BW, voor).

De HCC ging een paar jaar geleden naar de rechter over de leveringsvoorwaarden van Dell. De uitkomst was een gemengd succes voor HCC, mede omdat Dell al het een en ander had aangepast na het verplichte overleg en bovendien de rechter als bovengemiddeld onderlegd jurist minder moeite had met vage voorwaarden dan de gemiddelde consument. Maar dit is zo’n algemeen punt dat ik niet zie hoe Apple hier zou kunnen winnen.

Het is misleidend (art. 6:193c BW) om de consument onjuist voor te lichten over “het recht van herstel of vervanging van de afgeleverde zaak of het recht om de prijs te verminderen”, zoals de wettelijke garantie formeel heet. Daarmee is sprake van een onrechtmatige daad jegens consumenten, en op die grond mag de Consumentenbond in actie komen.

Wie heeft er ervaring met herstel of omruilen bij Apple buiten de garantie of AppleCare om?

Arnoud

De onderhoudsovereenkomst als vrijbrief om prutswerk te leveren

Een lezer vroeg me:

Als ik producten inkoop, dan mag ik verwachten dat die voldoen aan de gestelde eisen. Doen ze dat niet, dan gaan ze retour en dan krijg ik vervanging of herstel. Volkomen logisch lijkt me; je koopt iets en dan moet je dat ook krijgen. Maar bij software lijkt dat allemaal anders te liggen. Je vraagt om bepaalde functionaliteit, je krijgt iets dat er een beetje op lijkt maar vol zit met fouten – maar als je die hersteld wilt hebben dan moet je een onderhoudscontract afnemen, oftewel elke maand betalen in de hoop dat je op zeker moment krijgt wat je zoekt. Waarom kan dat zomaar, juridisch?

Dat kan vooral omdat iedereen het accepteert.

Hoofdregel is dat je bij elke overeenkomst recht hebt op nakoming op de manier die je mocht verwachten. Of het nu gaat om levering van een product of van een dienst (zoals ontwikkelen van software), er zijn afspraken en de leverancier moet die nakomen. Doet hij dat niet, dan is het wanprestatie.

Bij software-ontwikkeling is het zeer gebruikelijk om af te spreken (via niet-onderhandelbare clausules in algemene voorwaarden van leveranciers) dat de software zonder garantie komt en dat je maar moet hopen dat het werkt. Een wederpartij die dat accepteert, zit daar aan vast. En ja dat mag, een bedrijf is vrij om af te spreken dat ze veel geld betaalt zonder kwaliteit te hoeven verwachten. (Dit geldt óók voor producten trouwens, je mag als bedrijf je aanspraak op garantie of conformiteit ‘wegtekenen’ als je dat wilt.)

Vorig jaar oordeelde het Gerechtshof dat standaardsoftware als ‘zaak’ aangemerkt kan worden, waarmee je in principe langs dezelfde weg als bij producten kunt eisen dat fouten hersteld of vervangen worden. De Europese Commissie wil een dergelijke aanpak wettelijk vastleggen. Maar dat zal dan alleen voor consumenten gelden, voor bedrijven zal het mogelijk blijven om hiervan af te wijken.

Natuurlijk kun je als bedrijf prima eisen dat je wél kwaliteit krijgt, bijvoorbeeld via een uitgebreide acceptatietest of gratis onderhoud op alle fouten die je binnen $X maanden na levering ontdekt. Ook dat is onderdeel van dat vrije mogen afspreken. Wat er uiteindelijk wordt besloten, hangt dus af van hoe stevig de partijen kunnen onderhandelen.

Dit voorjaar kwam de Hoge Raad met een arrest over melkmachines, dat ook voor ICT-dienstverlening relevant kan zijn. (Met dank aan ITenRecht.) Er waren melkrobots geleverd, maar de robots bleken niet goed te werken. De storingen (“voortdurende stroom van klachten”) bleken zo erg dat de klanten gingen klagen, en op zeker moment zelfs kortingen gingen opleggen vanwege de slechte kwaliteit van de melk. Ook liep een aantal koeien uierontsteking op, wat het bedrijf weet aan de slechte kwaliteit van de machines.

Er was een onderhoudsovereenkomst: 24/7 beschikbaarheid van een storingsmonteur voor ” 5.000 per jaar plus kosten per bezoek. En die monteur kwam ook wel, maar een definitieve oplossing bleek niet te kunnen worden gevonden. Het bedrijf ontbond op zeker moment de overeenkomst wegens wanprestatie, waar de leverancier bezwaar tegen maakte. Er was toch een onderhoudsovereenkomst? Daarmee was elke fout gedekt.

De Hoge Raad gaat daar niet in mee, omdat

het systeem ten gevolge van de herhaalde storingen telkens een of meer uren, oplopend tot een of meerdere dagdelen, plat ligt, hetgeen een aanzienlijk negatieve invloed op de bedrijfsvoering (welzijn van de koeien en kwaliteit van de melk) heeft, hetgeen [verweerder] niet behoefde te verwachten.

Het moest daarmee de leverancier duidelijk zijn dat er iets serieus mis was met het systeem. En dat de klant dan op zeker moment er genoeg van heeft, had hij ook moeten begrijpen.

Dat partijen tevens een onderhoudsovereenkomst hadden gesloten op grond waarvan [eiser] verplicht was tot herstel over te gaan, staat aan dat oordeel niet in de weg.

De klant mocht dus de overeenkomst opzeggen wegens wanprestatie, ondanks de onderhoudsovereenkomst en de daarbij behorende afspraken over herstel van fouten. Volkomen terecht, lijkt me.

Arnoud

Het verschil tussen garantie en wettelijke garantie (conformiteit)

laptop-batterij.pngEen lezer vroeg me:

Anderhalf jaar geleden heb ik een HP-laptop gekocht bij een webwinkel. De laptop geeft nu (via een bootscreen) aan dat de accu nodig vervangen moet worden. De winkel geeft aan dat zij slechts 1 jaar garantie geven op de accu en verwijst me naar HP. Maar ik heb toch recht op garantie gedurende de gehele levensduur? Kan ik bij de winkel toch garantie gaan claimen of is dit een verloren zaak?

Regelmatig krijg ik vragen als deze, waarbij ‘garantie’ en ‘recht op een goed product’ als synoniem worden gebruikt. Dat is juridisch niet handig, omdat die twee dingen geheel verschillende betekenissen hebben.

Garantie (art. 7:6a BW) wil zeggen dat de klant mag eisen dat het apparaat doet wat de fabrikant of winkel zegt gedurende de garantietermijn. Een garantie “Werkt 3 jaar probleemloos” betekent dus dat u met elk probleem mag eisen dat het gratis hersteld wordt. “Een jaar garantie op verkleuringen” betekent dat u alleen bij een verkleuring in het eerste jaar herstel/vervanging mag eisen, maar als het doormidden breekt geldt de garantie niet. Garantie kan worden beperkt tot bepaalde aspecten van het product. Een garantie kan zowel door de winkel als door de fabrikant worden verleend, en de klant moet dan die partij aanspreken.

De wet (art. 7:17 BW) zegt dat u recht heeft op een product dat voldoet aan de redelijke verwachtingen. Dit wordt ook wel “wettelijke garantie” genoemd. Dit geldt voor alle aspecten van het product, en een winkel kan dit conformiteitsrecht niet beperken in de voorwaarden. Slijtage hoort bij de redelijke verwachtingen, dus een product dat slijt is geen grond om op grond van de wet te eisen dat men tot herstel of vervang overgaat. Bij een conformiteitsprobleem is altijd de winkel aansprakelijk en niet de fabrikant. (De winkel kan wel de kosten verhalen op de fabrikant.)

Van accu’s is bekend dat hun levensduur al na een jaar achteruit kan gaan. Daarmee is het verminderd laadvermogen geen grond om de wettelijke garantie in te roepen. Een accu die na anderhalf jaar helemáál niet meer werkt, lijkt me echter dan weer onder de maat. Maar ik denk dat dat afhangt van hoe intensief de accu gebruikt wordt.

In ieder geval ligt de bewijslast dat deze accu onverwacht snel stuk is, bij de klant. Alleen in de eerste zes maanden draait de bewijslast om: bij elke klacht moet de winkel bewijzen dat hier sprake is van gewone slijtage of onzorgvuldig gebruik en dat de schade dus conform de verwachtingen is.

Arnoud

Mag een winkel verwijzen naar de fabrikant voor de garantie?

acer-laptop.pngTentamenvraag: vindt dit verweer steun in het recht?

[De winkel] heeft zich tegen de vorderingen verweerd met de stelling, dat niet hij, maar de fabrikant verantwoordelijk is voor het uitvoeren van de garantie en dus voor de reparatie van de computer.

Antwoord: nee, natuurlijk niet. De verkoper die een computer aan een consument verkoopt, moet zelf zorgen dat het product voldoet aan de verwachtingen. Natuurlijk mag hij daarbij best de fabrikant inschakelen, maar hij mag niet zonder meer de klant doorverwijzen naar die fabrikant of zich achter de fabrieksgarantie verschuilen.

Dat blijkt uit een al wat ouder vonnis dat recent opdook op ITenRecht.nl. Een consument had een laptop gekocht via internet maar na een aantal maanden daaraan klachten geconstateerd. De winkel verwees naar de fabrikant (Acer), die inderdaad een reparatie uitvoerde maar daarbij wel alle bestanden en software had gewist en een duitstalig OS had geïnstalleerd (lolwut). Bovendien was de computer nog steeds niet foutvrij: de computer reageerde niet op toetsenbord en muis en schakelde zichzelf weer uit.

Na enige maildiscussie die niet tot een oplossing leidde, stapte de koper naar de rechter. En die oordeelt dus dat het verweer van hierboven niet opgaat:

[gedaagde] als uitoefenende een beroep of bedrijf houdt jegens [eiser] als consument de verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van garantiebepalingen en daarmee ook voor deugdelijke reparatie van de computer binnen een redelijke termijn.

De verkoper is daarbij tekortgeschoten in deze plichten door alleen te verwijzen naar de fabrikant en niet zelf voor de reparatie te zorgen. Dat hij in de praktijk dan misschien zelf gewoon de laptop had doorgestuurd, maakt daarbij niet uit. Het is en blijft zijn verantwoordelijkheid, en nu het fout gegaan is moet hij opdraaien voor de problemen.

Arnoud

Welke verwachtingen gelden er voor een showmodel?

apple-imac-g5-showmodel.jpgEen lezer vroeg me:

Recent heb ik een Apple iMac G5 gekocht. Dit was een showmodel, dus de prijs was een stuk lager. Maar helaas ging hij na 3 maanden stuk. Toen ik hem wilde laten repareren, werd me gemeld dat de kosten voor mijn rekening zouden komen omdat showmodellen buiten de garantie vallen. Klopt dat?

Garanties zijn vrijwillige toezeggingen van een winkel of fabrikant, en het is goed mogelijk dat ze die niet willen doen voor showmodellen. Die zijn immers al een tijdje in de winkel in gebruik geweest, en het is onmogelijk om te zeggen wat daarmee is gebeurd.

Dat wil niet zeggen dat je dus geen rechten hebt. Een product dat je koopt, moet aan de redelijke verwachtingen voldoen. Dat wil niet zeggen dat elk product perfect moet werken, want het is niet altijd redelijk om te verwachten dat een product perfect werkt. Zo zal een auto die je bij de sloop haalt voor 50 euro, vast niet rijden. Een splinternieuw model bij de dealer moet echt probleemloos rijden.

De vraag is dus: wat mag je verwachten bij een showmodel? Je moet weten dat deze al gebruikt is, en dus krasjes of andere slijtageverschijnselen kan hebben. Zo zou het laatje van de CD-speler wel eens wat losser kunnen zitten omdat iedereen dat gaat testen in de winkel. (Het equivalent van tegen de banden schoppen bij een auto.)

Dat een showmodel na drie maanden stuk gaat, lijkt me echter niet de bedoeling. Een computer moet 2 tot 3 jaar meegaan, dus dat zou betekenen dat deze computer al dik twee jaar geshowd zou worden. Dat vind ik moeilijk om te geloven.

Of zouden die showmodellen zo zwaar mishandeld worden dat ze het maar zes maanden uithouden? Wat doen mensen dan met zo’n computer in de winkel?

Update (4 februari 2012) zie ook deze zaak over conformiteit bij een oldtimer.

[De garage] stelt dat hij wel heeft mede gedeeld dat de “auto normaal liep voor een auto van meer dan 50 jaar oud”. Zoals reeds onder 4.6 overwogen is vast gesteld dat de oldtimer echter niet in een normale staat is en het niet mogelijk is hiermee ‘normaal’te rijden, ook al is de auto ruim 50 jaar oud.

De garage moet ” 3.000 betalen als voorschot op de reparatie door een derde.

Arnoud

Garantie en faillissement

Een lezer vroeg me:

Ik heb een televisie gekocht bij een webwinkel. Daarbij is me gemeld dat ik twee jaar garantie heb. Nu anderhalf jaar later is de televisie stuk, maar de winkel blijkt failliet. Hoe kan ik nu mijn recht op garantie uitoefenen?

Ik ben bang dat dit heel moeilijk, zo niet onmogelijk zal worden. Garantie, of beter gezegd het recht op een product conform de verwachtingen is iets tussen koper en verkoper. De winkel moet dus zorgen voor een correct werkend product, en als hij dat niet levert, dan moet hij dat gratis herstellen of vervangen. Gaat de winkel failliet in de tussentijd, dan heb je een probleem als koper want de verkoper bestaat dan niet meer. Je kunt dan ook niets meer van hem eisen.

Wellicht is hier sprake van fabrieksgarantie. Dat is een vrijwillig door de fabriek (of importeur) gedane toezegging over bepaalde eigenschappen van het product. Je kunt los van je rechten jegens de winkel ook naar de fabriek toestappen om naleving van die fabrieksgarantie te eisen. Wel moet je je dan houden aan de eisen van de fabrikant. Die mag bijvoorbeeld zeggen dat hij na één jaar geen garanties meer doet, of dat bewegende onderdelen buiten de garantie vallen, dat een formulier moet worden ingevuld of dat onderzoekskosten moeten worden betaald. De winkel mag dat allemaal niet.

In sommige branches bestaan garantie- of waarborgfondsen. Daar kun je een beroep op doen als een (aangesloten) winkelier failliet gaat. Zo zijn er bijvoorbeeld de CBW erkende woonwinkels waar je je geld terug kunt krijgen als een woonwinkel failliet gaat. Ook zijn er vaak regels over het overnemen van garantie door een collega-winkelier. Maar of dat betekent dat ze ook alle verplichtingen omtrent conformiteit op zich nemen, is nog een open vraag.

Arnoud

Het nut van garantie bijkopen

garantiebewijs.pngWie een product koopt, mag verwachten dat dit bepaalde eigenschappen bezit. Dat heet de conformiteitseis: het product moet conform de redelijke gewekte verwachtingen zijn van de koper. Wat die verwachtingen precies zijn, is lastig te zeggen. Een auto kopen bij de dealer is wat anders dan een auto kopen bij een sloperij. Maar wat wel eenvoudig te zeggen is, is dat àls het product niet conform de verwachtingen is, de winkelier moet zorgen voor kosteloos herstel of vervanging.

Veel winkels bieden de mogelijkheid om garantie bij te kopen, met de belofte dat als je dat doet, je tot soms 3 jaar lang kosteloze reparatie of vervanging van je product krijgt. Maar wat is het nut van die belofte als de inhoud precies is waar je wettelijk gezien recht op hebt? Niet veel, zou ik zeggen.

Een belangrijk voordeel van garanties is dat ze de bewijslast omkeren. De winkelier moet aantonen dat een schade buiten de garantie valt, anders wordt deze geacht onderdeel van de garantie te zijn. Je koopt de discussie over conformiteit in feite af. Met garantiebewijs gaan ze meteen aan de slag, maar kom je met het wetboek in de hand dan ben je een paar uur bezig en dan nog kun je nul op het rekest krijgen. “Dat staat dan misschien in de wet maar het is niet ons beleid meneer” heet het dan. En wat doe je dan?

Sommige winkeliers of fabrikanten gaan verder dan wettelijk nodig is. Zo heb ik een laptoptas van Victorinix met “levenslange garantie”. Dat wil zeggen dat ik bij elke beschadiging gratis een reparatie of zelfs een nieuwe tas krijg. Ook wanneer de schade in feite mijn fout is (een te zware belasting deed de draagriem afbreken).

Er zijn echter ook garanties die minder bieden dan waar je wettelijk recht op hebt. Men belooft “1 jaar gratis reparatie” en weigert na dat jaar iedere vorm van medewerking omdat “de garantie verlopen is”. Dat is gewoon keihard verboden. Zolang het product nog in de economische levensduur zit, dient de winkelier het kosteloos te herstellen of een nieuw product te leveren.

Een leuke: als je betaalt voor garantie maar die blijkt minder op te leveren dan waar je wettelijk recht op hebt, waar sta je dan?

Een leuke redenering hierover vond ik in nr. 57 van de juridische reeks Bijzondere overeenkomsten. Zij stellen dat een garantie vernietigbaar is wanneer deze beperkter blijkt dan de wettelijke garantie. De wettelijke regels rond conformiteit zijn van dwingend recht, en een contractsbepaling die daar tegenin gaat, is dan simpelweg niet geldig. En dat betekent dat je je geld terug kunt vragen, want je hebt dan betaald voor een nietige prestatie. Dat wordt helemaal leuk op zaterdagmiddag bij de servicedesk: ik wil graag mijn geld terug voor het garantiebewijs want ik had er niets aan.

Arnoud