Tag: Openbare weg

About Openbare weg

Subscribe Feeds

Autoriteit Persoonsgegevens waarschuwt voor inzet van slimme deurbellen

Geplaatst op in Privacy, 23 reacties

Deurbellen met een ingebouwde camera mogen niet zomaar worden opgehangen richting buren of de openbare weg, waarschuwt de Autoriteit Persoonsgegevens tegen de NOS. Volgens marktonderzoeker Multiscope heeft een half miljoen huishoudens inmiddels zo’n slimme deurbel. Wat er slim aan die deurbellen is, vermeldt het onderzoek overigens niet. Maar het probleem is natuurlijk dat dan (vaak) ook de openbare weg wordt gefilmd. En dat mag niet zomaar, en het is altijd een héle discussie wat dan de randvoorwaarden zijn.

Een deurbel die mensen filmt, verwerkt persoonsgegevens. Het doet er dan niet direct toe of je de beelden meteen weggooit of juist maandenlang bewaart. Dit valt dan onder de AVG, tenzij je het filmen zo inricht dat je niet “buiten de privésfeer geraakt van degene die door middel van dit systeem gegevens verwerkt”. Oftewel, zolang je niet  de openbare weg filmt.

In de meeste gevallen hangen dergelijke surveillancecamera’s echter zo dat ze wel de openbare weg filmen. De kern van het probleem is namelijk dat je de aanbeller (of portiekophouders) frontaal wil kunnen zien voor de herkenning, en vrijwel altijd is de openbare weg zichtbaar achter die personen. Huizen met grote voortuin en de bel pas bij de voordeur zijn sterk in de minderheid.

Het is echter niet verboden, omdat je wel degelijk een eigen legitiem belang kunt hebben bij dat filmen. Je wilt namelijk weten wie er aan de deur staat, wie zich ophoudt in je portiek en ga zo maar door. Dat valt onder het kopje beveiliging en is in principe een legitieme reden onder de AVG. Je komt dan ook uit bij de belangenafweging: is die camera van jou nodig en proportioneel voor dat doel? En heb je redelijke maatregelen ter bescherming van passanten en andere betrokkenen genomen?

Als je de AVG zuiver leest, dan ontkom je niet aan een duidelijke waarschuwing en een reglement cameratoezicht. Daarin moet je dan onder meer uitgewerkt hebben wanneer er wordt gefilmd, wat je met de beelden doet en hoe lang je ze bewaart. Dat doet natuurlijk niemand, en daarom waarschuwt de AP nu maar eens via de massamedia.

Weet je wat slim zou zijn van zo’n camera? Een automatische achtergrond-uitknipper net zoals Zoom en Teams hanteren. Dan zie je wel wie er voor de deur staat (dat was zeg maar het punt van een deurbel) maar worden passanten geblurd terwijl ze langslopen.

Arnoud

Ik word gefotografeerd als ik iemands huis fotografeer, mag dat?

Geplaatst op in Privacy, Uitingsvrijheid, 102 reacties

Een lezer vroeg me:

Ik fotografeer graag huizen. Wanneer ik een huis zie dat voldoet en waar ik een gevoel bij krijg dan neem ik vanaf de openbare weg, vaak staand op mijn auto, foto’s. Nu iedereen dus thuis zit ben ik afgelopen week al meerdere malen aangesproken door enkele buurtgenoten van het desbetreffende huis die vervolgens mij + nummerplaat gaan fotograferen met hun mobieltje. Waarschijnlijk om een beetje stoer te doen of het door te sturen naar de politie. Dat is toch de omgekeerde wereld? Waar sta ik juridisch?

Het is inderdaad toegestaan om vanaf de openbare weg huizen (of andere objecten, of zelfs dieren) te fotograferen wanneer je daar zin in hebt. Dat valt onder de vrijheid van informatiegaring, deel van de vrijheid van meningsuiting (artikel 10 EVRM). Je doel bij de foto’s of het artistiek niveau van de resultaten doet er niet toe.

Portretrecht, de AVG of je eigendomsrecht inroepen als huiseigenaar gaat hem niet worden. Ook dat het onprettig voelt dat iemand met een camera voor je huis staat is geen argument. Alleen als je mensen op de foto zet dan kan privacy in beeld komen, en bij heel vaak op dezelfde plek komen fotograferen héél misschien het argument stalking maar die zie ik eerlijk gezegd niet.

Die huiseigenaren of buurtgenoten die gaan “terugfotograferen” zitten dus iets lastiger in de race, want zij maken nadrukkelijk wel foto’s van een herkenbaar persoon. Dat is ook vrije informatiegaring maar zij moeten rekening houden met de belangen van de persoon die ze op de foto zetten.

De vraag daarbij is dus met welk doel zij dat doen. Stoerdoen is een zuiver particulier doel en dat valt buiten de AVG. Daar is juridisch dus niets tegen te doen. Als ze de foto’s gebruiken voor het geval de fotograaf iets raars blijkt te gaan doen (een inbraak plannen, stalking, kidnapping, ik noem eens een dwarsstraat) dan is dat ook nog te rechtvaardigen. Maar ander doelen zouden niet toegestaan zijn, denk aan de foto preventief op Twitter zetten “wie kent deze rare man met telelens”.

Arnoud

Je mag de openbare weg filmen als dat nodig is voor je beveiliging

Geplaatst op in Informatiemaatschappij, Privacy, 22 reacties

Een lezer vroeg me:

Onze buren hebben sinds vorig jaar een camera in voor- en achtertuin. Als je voor hun tuin staat op de stoep, dan wordt alles opgenomen wat je doet of zegt. Zij zeggen dat ze dat doen vanwege overlastgevende mensen in de buurt (hondenpoep, vuilnis op straat) maar ik voel me er toch onprettig bij. Mogen zij überhaupt de straat wel filmen?

Over het filmen van de openbare weg bij wijze van particulier cameratoezicht wordt al decennia veel geschreven. De teneur daarbij is dat het eigenlijk niet mag, omdat het een overheidstaak is om toezicht te houden op de openbare ruimte.

Dat werd nog een keer bevestigd in 2014 toen het Hof van Justitie oordeelde dat je ook als particulier onder de Wbp (en nu dus AVG) valt wanneer je aangebrachte camera’s op de openbare weg richt. Het argument daarachter was dat je zo zeer in andermans privacy treedt dat je dan gewoon je aan de regels moet houden.

Het is echter niet zo dat het in alle gevallen verboden is, ook niet onder de AVG. Grofweg komt het erop neer dat je een duidelijke noodzaak moet hebben om de openbare weg te filmen, dat je niet meer filmt dan nodig voor die noodzaak en dat je de privacy van onschuldige derden zo veel mogelijk respecteert.

Een recent arrest laat mooi zien hoe dat uit kan pakken. In deze zaak werd de AP verzocht handhavend op te treden tegen een camera die de openbare weg voor iemands eigen perceel filmde. Maar dat werd afgewezen: het belang van je eigen perceel beschermen geeft een goede reden om te filmen, en in dit geval was het nodig ook de weg te filmen omdat anders de beveiliging niet goed werkt.

Daarnaast bleken passanten slechts vluchtig in beeld te komen én waren er stickers die waarschuwden voor het cameratoezicht. Daarmee zijn er in dit geval voldoende waarborgen om de privacy van derden te beschermen, en is het cameratoezicht dus legaal, ook nu de openbare weg werd meegefilmd.

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat je dus altijd en overal de openbare weg mag filmen zo veel je wilt, met je beveiligingscamera. Die noodzaak moet je uitgewerkt hebben, je moet nagedacht hebben over waarschuwen, afschermen en de omgang met passanten, en dat moet je op papier hebben staan (verantwoordingsplicht, artikel 5 lid 2 AVG). Ook moet je de opnames natuurlijk zo snel mogelijk weggooien en in de tussentijd goed beveiligen.

Arnoud

Bouwvakkers filmen vrouw die naakt door huis loopt, mag dat?

Geplaatst op in Privacy, 38 reacties

camera-foto-filmen-straat-openbare-weg.pngEen 28-jarige inwoonster uit De Lier is door bouwvakkers gefilmd terwijl ze naakt in haar keuken liep. Dat meldde het AD vorige week. Uiteraard gaat dat dan de socialemedias rond. Een betrokkene is door zijn werkgever geschorst, maar ik kreeg er vragen over: de vrouw stond achter een raam zonder rolgordijn en het filmpje was vanaf de openbare weg. Mag dat dan niet?

Ik weet dat ik altijd zeg dat de hoofdregel is dat je vanaf de openbare weg mag filmen wat en wie je wilt. Dat is ook zo, maar zoals altijd in het recht zijn er uitzonderingen op dergelijke regels. Wat iemand doet in zijn eigen huis, is er zo eentje. Daar kom je echt in een grijs gebied terecht, omdat dan de privacy toch best zwaar tegengewicht biedt.

Word je gefilmd, ongeacht locatie, dan kun je je bij publicatie daarvan beroepen op je portretrecht. De rechter moet dan afwegen wat zwaarder weegt, de vrijheid van meningsuiting bij het publiceren van het filmpje of de privacy van de persoon in beeld.

In dit concrete geval kan ik eigenlijk geen enkele reden bedenken waarom de vrijheid van meningsuiting zou moeten winnen. Dat het vanaf de openbare weg zichtbaar was, vind ik te weinig. Mensen kunnen altijd vergeten een gordijn dicht te doen, en dat iemand dat dan ziet is tot daar aan toe, maar je hebt rekening met elkaar te houden. Zeker als je daar aan het werk bent.

Onder het AD-artikel suggereren diverse mensen dat deze mevrouw het erom deed, en graag naakt gezien wilde worden. Dat lijkt me sterk gezien haar reactie in het artikel, maar stel nu eens dat dat waar is. Dat zou dan haar privacybelang een heel eind onderuit halen, want wie ervoor kiest uit de schaduw te stappen, moet niet klagen gezien te worden. Ook als de gevolgen tegenvallen.

Alleen ligt de bewijslast hiervan bij de publicerende partij, en ik zou niet weten hoe je dat rond krijgt zonder zeg maar een getekende verklaring “ja dit wilde ik”. Enkel dat het raar is dat er één gordijn open was, is echt niet genoeg. Ook niet dat ze de camera had kunnen zien of had kunnen vermoeden dat er werd gefilmd omdat die bouwvakkers allemaal naar een klein schermpje stonden te kijken. Het is goed mogelijk dat je dat niet door hebt, zeker niet als je net uit de douche komt of je bril niet op hebt, en misschien heb je het wel door maar ben je te verbouwereerd om er wat aan te doen. Dus nee, dat zie ik niet.

Lastig is natuurlijk om er wat aan te doen tegen al die partijen die je filmpje verspreiden. Je beroepen op je privacy kan, maar niet iedereen geeft daar gehoor aan. Bovendien zijn de meeste sociale media niet geneigd filmpjes weg te halen op basis van een privacyclaim. Sterker is dan ook een auteursrechtclaim: laat de bouwvakker via een akte de rechten op de film overdragen, en dien dan een notice/takedownverzoek in bij Twitter en collega’s op grond van je auteursrecht.

Arnoud

Zweedse Wikipedia mag geen openbarekunstfoto’s opnemen

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 28 reacties

Wikipedia mag in Zweden geen collectie foto’s van openbare kunstwerken aanbiede wegens strijd met de lokale auteurswet, las ik bij Nu.nl. Het Zweedse Hooggerechtshof heeft dat bepaald. Hoewel ook in Zweden panoramavrijheid geldt, stelt het Hof een grens: als je te veel panoramafoto’s publiceert, dan schendt dat toch te zeer de belangen van het auteursrecht. Want tsja, je zult eens geld verdienen met een auteursrechtelijke uitzondering.

Op standbeelden en andere kunstwerken rust auteursrecht. Het maken van een kopie, inclusief foto’s, daarvan is dus in principe niet toegestaan. Dat pakt alleen wel érg onbillijk uit wanneer die kunst op de openbare weg staat, want dan mag je dus niet in de openbare ruimte dingen vastleggen. Vandaar het concept panoramavrijheid: het mogen vastleggen van de openbare ruimte ondanks het auteursrecht.

In Nederland (en ook in Zweden) staat het dan ook in de wet (artikel 18 Auteurswet):

Als inbreuk op het auteursrecht op een [kunstwerk] dat is gemaakt om permanent in openbare plaatsen te worden geplaatst, wordt niet beschouwd de verveelvoudiging of openbaarmaking van afbeeldingen van het werk zoals het zich aldaar bevindt.

Het kunstwerk moet zijn gemaakt om permanent in openbare plaatsen te worden geplaatst. Openbare plaatsen zijn bijvoorbeeld plaatsen langs de openbare weg, maar ook stationshallen of winkelcentra. En het moet gaan om visuele kunst, zoals standbeelden, schilderijen, tekeningen, graffiti, toegepaste kunst (design-meubilair), huizen en andere gebouwen.

Wikipedia mag dus op grond van dit artikel bij een lemma over een standbeeld in de openbare ruimte een foto daarvan plaatsen, ook al rust er auteursrecht op dat standbeeld. (Heel misschien zouden ze anders nog wegkomen met een beroep op citaatrecht, maar dat terzijde). Maar als je dan gaat tellen, dan zou je op zeker moment bij élk lemma over een standbeeld een foto daarvan zien. En van een specifieke kunstenaar dus ook al zijn werk op de gratisbeeldsite.

Dat vond men bij invoering van de panoramavrijheid wat al te gortig, vandaar de laatste zin van dat artikel:

Waar het betreft het overnemen in een compilatiewerk, mag van dezelfde maker niet meer worden overgenomen dan enkele van zijn werken.

Een compilatieboek met al het werk van één kunstenaar vereist dus nog steeds toestemming, zelfs al staan al zijn kunstwerken aan de openbare weg. Ja, ik weet het. Maar dit zou dus ook kunnen gelden voor Wikipedia, als je haar Wikimedia-bronbestandensite een “compilatiewerk” noemt.

Het Zweedse Hof lijkt het nog een stapje bonter te maken (afgaande op de Guardian):

“Such a database can be assumed to have a commercial value that is not insignificant. The court finds that the artists are entitled to that value,” it wrote in a statement.

Dit is zeg maar de omgekeerde manier van inbreuk aantonen: je verdient er geld mee, dus zal je links of rechts inbreuk aan het maken zijn. Want uitzonderingen op het auteursrecht allemaal leuk en aardig, maar géld verdienen is bewijs van vuige diefstal ende piraaterij. Zucht. En mensen maar piekeren waarom de gemiddelde internetter auteursrecht zo stom vindt.

Arnoud

Mag ik statistieken maken van het verkeer door mijn straat?

Geplaatst op in Privacy, 21 reacties

nummerborden.png lezer vroeg me:

Ik woon naast een drukke sluiproute in mijn dorp en wil graag statistieken maken van het autoverkeer dat langs rijdt. Ik wil daartoe met een webcam uit mijn slaapkamerraam auto’s fotograferen en de kentekens herkennen. De beelden gooi ik meteen weg, de kentekens sla ik op zodat ik statistieken kan maken over regelmatige passanten versus eenmalig verkeer et cetera. Ik publiceer de kentekens nergens maar ga de statistieken wel rapporteren aan de gemeente. Mag dat?

Kentekens van auto’s worden in Nederland in principe gezien als persoonsgegevens. Ze zijn immers (via het RDW-register of soms andere bronnen) te herleiden tot een natuurlijk persoon, de eigenaar van de auto. Natuurlijk zullen sommige kentekens op bedrijfsnamen staan – dat zijn dan geen persoonsgegevens – maar de overgrote meerderheid van de auto’s is privé-eigendom. Je moet kentekens dus behandelen als persoonsgegevens tenzij je zeker weet dat er geen privéauto’s tussen zullen zitten.

De toezichthouder houdt een slag om de arm door te zeggen dat het om de context gaat: het zijn “geen persoonsgegevens indien redelijkerwijs ook niet te verwachten valt dat die gegevens langs een omweg (eventueel door derden) zullen worden herleid”. Maar volgens mij is die context er al heel snel, zeker als het gaat om auto’s in een bepaalde dorpswijk die daar vaker langskomen. Anderen uit die wijk zullen die snel kunnen herkennen.

Persoonsgegevens dus. Dat betekent dat het gebruik er van te rechtvaardigen moet zijn onder de Wbp. Dat komt hier neer op een belangenafweging: hoe groot is het belang van de vraagsteller bij zijn statistieken, en hoe ernstig is de privacyschending van de passanten? En, aanvullend, kan de vraagsteller iets doen om de privacyschending te beperken?

Een veelgebruikte truc is bijvoorbeeld de kentekens direct na herkenning te hashen. Weliswaar zijn het dan nog steeds persoonsgegevens, maar de privacyimpact is veel kleiner (met een goede hashfunctie). Het idee is immers dat een derde die de hashes heeft, ze niet kan terugrekenen naar de originele kentekens. In de praktijk zijn daar trucs voor, maar hashen lijkt nog steeds acceptabel bij de privacytoezichthouder (zoals bij deze zaak).

Verder heeft de vraagsteller al een paar goede stappen genomen. Hij gaat de kentekens niet publiceren maar alleen geaggregeerde informatie (15% van de auto’s rijdt dagelijks heen en terug door mijn wijk, 80% van de auto’s doet dat minstens één keer per week). Dat zijn geen persoonsgegevens. Hij moet alleen de kentekens niet opslaan, zodat de kans op een datalek verkleind wordt.

Het enige dat nog misgaat, is dat er geen informatie wordt verstrekt aan de auto-eigenaren dat hun persoonsgegevens op deze manier worden verwerkt. Ik heb alleen geen idee hoe dat zou moeten gebeuren. Een groot bord langs de weg lijkt me lastig te realiseren (nog even afgezien van vergunningen die daarvoor nodig zouden zijn), maar hoe anders?

Arnoud

Ministerie: apparaten zoals Oxboards mogen niet de openbare weg op

Geplaatst op in Innovatie, 21 reacties

oxboardApparaten zoals Oxboards, waarop gebruikers zich voortbewegen zonder stuur, zijn in Nederland verboden op de openbare weg. Dat las ik bij Tweakers op gezag van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Deze apparaten vallen een beetje buiten de definities die de Wegenverkeerswet en aanverwante regelgeving kent, met name als het gaat om de aanwezigheid van stuur en zitplaats.

Met nieuwe vervoermiddelen is het altijd even puzzelen hoe ze wettelijk in elkaar zitten. Maar laten we het simpel houden: het ding heeft twee wielen en een motor, en hij kan niet harder dan 25 km/uur, dus is het een snorfiets (of eventueel een bromfiets) in de zin van de Wegenverkeerswet (art. 1 lid 1 sub e Wvw). Er gelden dan allerlei eisen aan de constructie ervan, en het gaat al meteen mis bij de eisen om verlichting of nummerplaat.

Er is mogelijk een uitzondering: de zogeheten Beleidsregel aanwijzing bijzondere bromfietsen bepaalt dat een fabrikant een aanvraag kan doen om zijn bromfiets als ‘bijzonder’ te laten aanmerken. Er hoeft dan geen verlichting op nummerplaat op te zitten. Alleen dan wordt het elders weer complex:

De bijzondere bromfiets is voorzien van een goed werkende stuurinrichting of een goed werkend besturingssysteem.

Nu heeft de Oxboard geen stuur, maar door je gewicht te verplaatsen laat je hem een andere kant op gaan. Dat lijkt me een ‘besturingssysteem’ in de zin van de wet.

De bijzondere bromfiets is voorzien van een van een goed werkend remsysteem waarvan de remvertraging ten minste 4,0 m/s² bedraagt.

Remmen doe je op dezelfde manier, door je gewicht te verplaatsen. Ik weet niet of je daarmee deze remvertraging kunt halen (meelezende ingenieurs: hoe hard val je eraf als je direct met 4,0 m/s² begint te remmen?)

Verder zie ik bij de NOS nog discussie over een zitplaats:

“Het gaat om gemotoriseerde tweewielers, dus ze zouden een Europese typegoedkeuring als bromfiets moeten hebben”, aldus een woordvoerder van het ministerie. “Daar komen ze echter niet voor in aanmerking, omdat er geen zitplaats op zit. De enige mogelijkheid is dan nog aanwijzing als bijzondere bromfiets.”

Ik kan alleen nergens ontdekken waar in de Wegenverkeerswet of aanverwante regels staat dat een bromfiets of snorfiets een zitplaats moet hebben. Maar goed, die eis geldt sowieso niet voor een bijzondere bromfiets.

Op zich lijken het kleine dingen, maar hier is niet snel een oplossing voor. Een stuur toevoegen aan een Oxboard gaat hem niet worden, en een remsysteem aanpassen is ook niet echt een optie. Dus dan houdt het toch vrij snel op met deze apparaten op de openbare weg.

Is dit nu een omgekeerd stukje trage wetgeving? Wetgeving die traag aangepast wordt waardoor innovatie wordt geremd?

Arnoud

Gaat het recht van panorama verdwijnen in het nieuwe Europese auteursrecht?

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 24 reacties

Het recht van panorama dreigt in het gedrang te komen door Europese regelgeving, meldde onder meer de Automatiseringgids (met twee s’en en geen drie, trouwens). Op 9 juli stemt het Europese Parlement (EP) over een hervorming van de Europese auteursrechtelijke regels. In de huidige tekst is een vergaande inperking opgenomen op het recht om foto’s in de openbare ruimte te nemen: wie dat voor commercieel oogmerk doet, moet alle rechthebbenden betalen wiens werk op de foto staat. Terwijl dergelijk fotograferen nu (in Nederland) volstrekt legaal is.

Fotograferen aan de openbare weg is in principe legaal, maar zoals altijd in het recht zijn daar uitzonderingen op. Eén zo’n uitzondering heeft te maken met wat er moet gebeuren als die foto een auteursrechtelijk beschermd werk op de foto zet. En dan gaat het niet om toevallig een t-shirt met Mickey® erop, maar om bijvoorbeeld een gebouw onder architectuur of een standbeeld van een beeldhouwer die nog lang niet dood is. Zo’n foto is dan een verveelvoudiging onder het auteursrecht, dus in principe auteursrechtinbreuk. Je profiteert dan immers van andermans creatieve inspanning, en dat mag niet.

In principe, want zoals altijd in het recht zijn daar dus uitzonderingen op (jaja, uitzonderingen op de uitzonderingen). Op grond van de informatievrijheid mag je foto’s maken van alles dat je aan de openbare weg aantreft. Oké, wacht even, hier komen we zo niet uit. Er zal een knoop moeten worden doorgehakt, en dat is ook precies wat er zo’n tien jaar geleden in de Europese auteurswetgeving is gebeurd: landen mogen in hun auteurswet een uitzondering opnemen die bepaalt dat je werken die bestemd zijn voor de openbare ruimte, op de foto mag zetten zonder toestemming.

De reden dat er destijds niet gekozen is voor een “in alle landen mag dit”-oplossing, is dat men het simpelweg niet eens kon worden over of het nu moest mogen. Landen als Nederland hadden hier minder moeite mee dan bij voorbeeld België, waar het Atomium fotograferen nog steeds goed is voor een forse rekening van de SABAM. Via Medium vond ik een mooi overzicht per land.

Nu staat er een forse aanpassing van het Europese auteursrecht voor de deur, waarbij onder meer is voorgesteld die regels over panoramavrijheid eindelijk eens gelijk te trekken: in heel Europa volledige vrijheid van panorama, fotografeer maar raak. En dát was dan weer aanleiding voor fors lobbywerk vanuit het andere kamp: niks zomaar een beetje andermans werk fotograferen, betalen zul je, vuige piraat.

Het lijkt me buitengewoon sterk dat deze beperkende regel het gaat halen, maar als het wel gebeurt dan is dat een búitengewoon slecht idee. Beiden om dezelfde reden: in de meeste Europese landen is er al enige vorm van panoramavrijheid, en de afgelopen tien jaar (sinds de laatste wetswijziging dus) is het aantal mensen dat foto’s op straat maakt zo explosief gegroeid dat ieder maatschappelijk draagvlak voor “dat mag je niet fotograferen, want daar zit auteursrecht op” allang door het afvoerputje is weggegleden (een vlak dat wegglijdt, wacht wat – afijn). Dit in de wet zetten is dus een goede manier om het auteursrecht te ondermijnen. Dat kan toch ook weer niet de bedoeling zijn.

Arnoud

Filmen van agenten is hinderen in hun taakuitoefening?!

Geplaatst op in Security, 63 reacties

politie-bordje-logo-aangifte-bureau.jpgVorige week hebben politieagenten een 19-jarige man aangehouden in Culemborg; hij weigerde weg te gaan en belemmerde agenten bij een mogelijke aanhouding. Dat las ik in een politiepersbericht. De man filmde de aanhouding, wat de verdachte niet zo leuk vond. Omdat dit extra gedoe gaf voor de agenten, werd de filmer gesommeerd daarmee op te houden. Toen hij dat niet deed, werd hij aangehouden. Eh, wacht, wat?

Laten we even juridisch helder zijn: je mág aan de openbare weg filmen wat en wie je ziet. Ook als het agenten zijn, ook als het verdachten zijn. En oh ja óók als mensen zeggen dat ze niet in beeld willen, want op de openbare weg héb je dat niet te willen.

Natuurlijk mag je mensen niet hinderen, dus pontificaal voor ze lopen met een camera of er tussen springen met je mobieltje mag niet. Maar de hinder zat hem hier niet in het feit dat de filmer in de weg liep of zo. Nee, volgens het persbericht:

Twee omstanders filmden dit waartegen de aangesproken man bezwaar maakte. Hierdoor werd het werk van de politie bemoeilijkt, waarop het duo is gezegd weg te gaan. Toen ze dit niet deden vorderden de politiemensen beide filmers om weg te gaan. De aangesproken 19-jarige bleef weigeren en is daarop aangehouden.

Oftewel: de gearresteerde persoon werd boos omdat hij gefilmd werd, en daardoor werd zijn arrestatie lastiger dan verwacht. Het niet ophouden met filmen maakte de situatie dus erger, waardoor de politie de vordering tot weggaan gaf. Omdat deze niet werd opgevolgd, werd hij aangehouden. Daar is een wettelijke grond voor (art. 185 Strafrecht): als je “opschudding veroorzaakt” en niet op bevel daarmee ophoudt, dan ben je strafbaar.

Ik heb er alleen grote moeite mee dat énkel het filmen (van een afstandje) kwalificeert als “opschudding veroorzaken”. Dat een ander op mij reageert, is toch in eerste instantie niet mijn schuld?

Natuurlijk, je kunt vanuit fatsoen zeggen “die man wordt boos en die agent krijgt daar last van, ik stop even met filmen” maar tegelijk, je doet iets dat volstrekt legaal is en dan moet jij ophouden omdat iemand anders het niet wil, terwijl die het niet te willen hééft. Dat steekt me toch wel een beetje. Maar misschien is dit waar de jurist een stapje opzij moet doen voor de ethicus?

Arnoud

Mag je als chauffeur een dashcam gebruiken?

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, Privacy, 20 reacties

dashcam-ruslandEen lezer vroeg me:

Als professioneel chauffeur heb ik een dashcam in mijn voertuig geplaatst. Zo film ik de weg waar ik rij en heb ik bewijs voor het geval van verkeersovertredingen of ongevallen. Die moet ik immers betalen. Maar mijn werkgever verbiedt dit in verband met de privacy van de klant (die soms in beeld kan komen inderdaad). Mag hij dat?

Hoofdregel uit het arbeidsrecht is dat de werkgever bepaalt hoe het werk wordt uitgevoerd. Wil hij dat je met Windows werkt, dan heb je als Macliefhebber dus helaas pech gehad. Wil hij dat je naar een conferentie gaat, dan ga je.

Natuurlijk zijn daar grenzen aan, zoals waar het de privacy betreft. Je werkgever mag niet zomaar bepalen dat je je locatie 24/7 bekend moet maken bijvoorbeeld. Daar moet een zwaarwegende reden voor zijn, zoals dat je dure spullen vervoert en het belangrijk is te weten waar die zijn. Maar de locatiebepaler moet dan uit als je pauze hebt (en geen dure spullen meer bij je hebt).

Omgekeerd moet een werkgever ook rekening houden met de belangen van klanten en andere relaties. Dat kan dus betekenen dat jij iets niet mag omdat de werkgever (redelijkerwijs) bepaalt dat het klantbelang zwaarder weegt. Kledingeisen zijn een bekend voorbeeld: de werkgever beslist dat dat een representatieve uitstraling geeft, en dus moet jij een uniform aan of een stropdas om. Tenzij er dan weer zwaarwegende redenen vanuit de werknemer zijn, zoals een religie die hoofdbedekking voorschrijft of een allergie voor de stof waarmee het uniform is gemaakt.

De werknemer is in principe zelf aansprakelijk voor verkeersboetes, zeker als dat in het arbeidscontract is geregeld. Het is dan ook logisch dat de werknemer een dashcam wil inzetten om bewijs te verzamelen tegen onterechte boetes of overtredingen die eigenlijk andermans schuld zijn.

Tegelijk snap ik ook het belang van de werkgever, die boze klanten aan de telefoon krijgt omdat “ze gefilmd zijn door die chauffeur” en ze niet weten wat er met de beelden gebeurt. Een totaalverbod lijkt me niet echt de oplossing. Je zou kunnen kiezen voor een afspraak waarbij de werknemer de camera uit moet zetten zodra hij het terrein van de klant op rijdt, het liefst met een stuk karton of plastic voor de lens zodat er écht niet meer gefilmd kan worden. Of werkgever en werknemer spreken af dat de beelden nergens online komen (ook niet bij Wegmisbruikers), hoe ernstig de gefilmde overtreding ook. Dan kan de werkgever die zekerheid doorgeven aan de klant.

Arnoud