Downloadverbod? Internetfilterplicht zul je bedoelen!

youwouldntdownloadverbod.pngDownloaden van auteursrechtelijk beschermd werk uit evident illegale bron onrechtmatig, maar niet strafbaar. Dat was het grote nieuws gisteren, maar het is slechts één onderdeel van Teevens plan om het auteursrecht te moderniseren. Opmerkelijker -maar in de discussie veel minder nadrukkelijk naar voren gekomen- is het voorstel om een internetfilter in te voeren zodat Nederlandse providers verplicht worden sites als ThePirateBay.org te blokkeren.

Op zich vind ik het goed om deze discussie te voeren: het behoort namelijk de wetgever te zijn die de regels maakt. Niet industrieclubs als Brein die via rechtszaken een ‘raamwerk’ proberen te zetten waarin vooral hun eigen belang wordt gediend. Het is alleen ontzettend jammer dat Teeven deze insteek kiest. Ik zie er weinig heil in. Zo klinkt het mooi, een symbolisch downloadverbod zodat bijdehante juristen van piratenplatforms niet kunnen betogen dat ze slechts downloaden faciliteren. Maar door het te verbieden, kunnen rechthebbenden wel degelijk downloaders voor de burgerlijke rechter slepen. Daar heeft Teeven niets over te zeggen.

Maar goed, kun je zeggen, dit is voor software allang de situatie en de BSA valt echt geen Photoshopdownloadende pubers lastig met miljoenenclaims. En we staan in Europees verband zodanig voor gek met ons legaal illegaal downloaden dat we echt geen fatsoenlijk legaal aanbod van de grond krijgen zonder verbod. Bovendien, hoe gaan die rechthebbenden dan de individuele downloaders opsporen?

Voor mij het grote pijnpunt is de filterplicht:

Voor de situatie waarin de inbreuk vanuit het buitenland wordt gefaciliteerd, moeten rechthebbenden de mogelijkheid hebben om bij de rechter te vorderen dat een specifieke website of dienst waarvan is bewezen dat deze inbreuken faciliteert in een concreet geval door de access provider wordt geblokkeerd, zodat de toegang voor Nederlandse internetgebruikers wordt bemoeilijkt.

We zijn nu net aan het afstappen van filters. Het Europese Parlement keurde in februari nog een verplicht Europees internetfilter af, met name omdat “het blokkeren van sites niet effectief bijdraagt tot de bestrijding van dergelijke criminaliteit. Met een filter wordt het probleem verborgen en niet bestreden, zo was de gedeelde mening in de commissie.” En let wel, dat ging over de grootste ruiter van de internetapocalyps – kinderporno. Waarom zou een filter tegen het kleine ruitertje auteursrecht dan wel een goed idee zijn?

Er moet meer legaal aanbod komen, dat is duidelijk. Mijn plan van een vergoedingsplicht voor downloadsites (én een meewerkplicht voor rechthebbenden) zou veel problemen oplossen, maar de onvindbare Pirate Bay-jongens gaan ook daar natuurlijk niet aan meewerken. Dus hoe die dan aangepakt? Ik zou het ook niet weten – zonder grof geschut als dit. En waarschijnlijk zelfs mét grof geschut als dit niet.

Maar misschien is het antwoord dan ook wel: láát die jongens lekker piraatje spelen op hun goed verstopte servers. Daar achteraan jagen zal echt niet spontaan tot respect voor auteursrecht leiden. Nee. Zorg voor genoeg legaal aanbod tegen een fatsoenlijke prijs, en dan zakt het downloaden uit illegale bron vanzelf in de marge waar het hoort. Voer daarbij een specifiek verbod in op het faciliteren van up- en downloaden zonder licentie, en laat de downloadende consument legaal zijn. (Ik kreeg al een lezer in de mail die niet meer naar Youtube durft.) En dwing Buma/Stemra om óók Mininova een licentie te geven. Dán hebben we een werkbaar auteursrecht.

Arnoud

Dat downloadverbod

Het kabinet wil het downloaden van beschermde werken uit (evident) illegale bron gaan verbieden. Tegelijkertijd zal de thuiskopieheffing worden afgeschaft, wordt het toezicht op auteursrechtorganisaties sterker en zal de contractuele positie van auteurs en uitvoerende kunstenaars worden verbeterd. Ben ik tegen? Mwa, niet uit principe. Wel vraag ik me ernstig af of dit echt gaat werken: de contentindustrie moet binnen drie jaar met initiatieven komen voor legale diensten, en ik zet er een krat vrij bier op dat dat hem niet gaat worden.

Het besluit neemt grofweg de aanbevelingen uit het rapport-Gerkens over, die ook neerkwamen op “we moeten downloaden verbieden anders heeft de industrie geen kans nieuwe modellen te ontwikkelen.” Welke nieuwe modellen dat dan zijn, moet bij de industrie liggen – die club die decennia lang niets bedacht heeft behalve nieuwe modellen aanklagen wegens schending van hun auteursrechten. Excuse me voor het skeptisch zijn, maar clubs die de drie-voor-een-tientjebak bij de Blokker als een “volwassen aanbod” betitelen zie ik niet snel met iets echt nieuws komen.

Het argument is dan altijd: je kunt niet concurreren met gratis. Daar geloof ik niks van, iTunes en alle ringtoneboeren lukt dat toch aardig. En ook clubs als Mininova concurreren prima met gratis.

Het zou beter zijn geweest als het kabinet zélf met maatregelen was gekomen om deze vastgelopen markt op gang te helpen, zoals Eurocommissaris Viviane Reding eerder bepleitte. Bijvoorbeeld door een stelsel van verplichte licenties op te tuigen zodat ontwikkelaars van innovatieve distributiemodellen een betere onderhandelingspositie krijgen (waar Remy Chavannes nu iets genuanceerder over is dan in zijn Nu.nl column vorige week).

Nee, hier verwacht ik weinig heil van. Er komen misschien een paar nieuwe aanbieders met tientjesbakken bij, maar echt nieuwe modellen zie ik niet verschijnen. Als we binnen drie jaar in Nederland Disneycontent kunnen huren via een filesharing netwerk, ongeveer zoals Steam voor de gamesindustrie, krijgt iedereen die hieronder reageert een kratje vrij bier of vrije cola. Eigenlijk had ik willen zeggen “huren via internet” maar dan zul je zien dat er ergens een DRM dienst voor 20 euro per film opgetuigd wordt waar je binnen 24 uur de film in 640×480 moet worden bekeken nadat je Silverlight geïnstalleerd hebt en een kopie van je paspoort bij BREIN hebt afgegeven. Of dat Wouter Rutten betaaltelevisie als onderdeel van internet definieert.

Arnoud

Tim Kuik heeft zelf een gaatje in zijn hoofd

piratescreenshot.jpgIk word niet snel kwaad maar nu ben ik het wel. “Je betaalt er niet voor, dus is het niet legaal”, zegt DLA Piper advocaat Carja Mastenbroek in de Volkskrant. Dit naar aanleiding van oprispingenuitlatingen van Tim Kuik dat “aankoopvervangend downloaden” niet onder de thuiskopieregeling zou vallen. “Wie denkt hij rechtmatig handelt als hij een gisteren uitgekomen dvd gratis downloadt, heeft een gaatje in zijn hoofd” staat er dan nog. Mevrouw Mastenbroek, meneer Kuik: u heeft zelf een gaatje in het hoofd als u dergelijke onzin werkelijk meent.

De wet zegt duidelijk dat je geen inbreuk pleegt als je downloadt voor eigen gebruik “zonder direct of indirect commercieel oogmerk”. Kuik interpreteert dat “commercieel” voor het gemak maar als “alles dat geld oplevert of bespaart” en komt daarmee tot de conclusie dat downloaden als vervanging van kopen commercieel is.

Dit soort uitlatingen zijn een uitermate kwalijke en verwerpelijke praktijk van BREIN. Men lanceert met de regelmaat van de klok juridisch zeer twijfelachtige stellingen zonder enige onderbouwing of toelichting in de wetenschap dat de voltallige ICT-pers die klakkeloos overneemt en zo hele volksstammen afschrikt. Want daar is het om te doen: FUD zaaien onder onwetende internetters en zo de belangen van de achterban van BREIN beschermen.

Slaat het juridisch ergens op? Nee. Dit is de particuliere mening van BREIN dat met lede ogen moet aanzien dat er massaal gedownload wordt en niet wil toegeven dat het beter zou zijn om downloaden (of zelfs uploaden) toe te laten en daar een nieuw businessmodel bovenop te zetten. Wel eens van iTunes gehoord jongens?

Zijn er juridische argumenten over deze stelling? Ja, maar die spreken BREIN allemaal keihard tegen, dus die hoor je niet. Ook mevrouw Mastenbroek, die blijkens haar CV in de praktijk vooral de nadruk op “klassiek intellectuele eigendomsrecht” legt, noemt geen enkel argument. “Je betaalt er niet voor” of “er is geen toestemming gegeven” kan ik geen serieus argument noemen. Klassieke drogredenen zijn het wel.

Wat vond de minister er eigenlijk van, de laatste keer dat men de wet op dit punt bediscussieerde in het parlement?

De Internetgebruiker die gebruik maakt van de mogelijkheden die Napster, KazaA en vergelijkbare peer-to-peer-diensten bieden om werken van letterkunde, wetenschap of kunst te kopiëren voor privé-gebruik opereert over het algemeen genomen binnen de marges van het auteursrecht. Dat geldt ook wanneer een privé-kopie wordt gemaakt van een origineel dat illegaal, dat wil zeggen zonder toestemming van auteursrechthebbende, is openbaar gemaakt.

De rechter in de zaak TechnoDesign versus BREIN:

Anderzijds heeft de wetgever blijkens zowel de huidige Auteurswet en de Wet op de naburige rechten als de reeds genoemde Richtlijn en het daaruit voortvloeiende Wetsontwerp bepaald dat op zichzelf het kopiëren (in dit geval door middel van downloaden) van een inbreuk-makend/illegaal mp3-bestand voor eigen gebruik, geen strijd met de Auteurswet of de wet op de naburige rechten oplevert.

De minister in 2002 (met dank aan Alex):

Bedoeld is dat een privé-kopie slechts onder bepaalde voorwaarden is toegestaan, namelijk wanneer het gaat om een kopie voor eigen oefening, studie of gebruik, zonder direct of indirect commercieel oogmerk. Dat sluit uit dat dergelijke kopieën in opdracht door een professionele opdrachtnemer worden gemaakt.

Het onderscheid tussen commercieel en nietcommercieel is dus bedoeld als onderscheid tussen “professioneel” en “in de privesfeer”.

Meneer Kuik: noem mij 1 juridische bron die uw stelling ondersteunt, of houd op met deze onzin uitkramen.

Arnoud

Wat is stelen (niet) (gastpost)

Eerder heb ik in mijn column ‘Oeps I did it again!’ gewijd aan de kritiek van Tim Kuik op een column van Hans Bousie.

Iets minder dan een week daarvoor heeft Tim de column geschreven “Stelen moet, stelen doet je goed. Stop propaganda tegen diefstal!” Het woord stelen gebruikt hij maar liefst 11 keer. En hij maakt daarin een verwijzing naar zijn plan. Dat is voor mij aanleiding om hier op terug te komen. Hij schrijft in zijn column namelijk:

Of nu weer dat idee dat je Internetverbinding gedeeltelijk afgesloten kan worden als je die gebruikt om te stelen. Dat is ook weer zoiets. Ben je eindelijk anoniem en word je niet lastiggevallen, denk je. Kan je opeens het Internet niet meer gebruiken om te stelen. Alleen maar omdat je niet naar die waarschuwingen luistert. Dat is dus fascistisch van die communistische kapitalisten. Dat moeten we niet willen, echt niet. Daarom roept de consumentenbond alle eigenaren en rechthebbenden op: maak een vriend en laat je bestelen. Het moet ook geen stelen heten eigenlijk. Dat is ook propaganda. Het is tenslotte voor je eigen gebruik. En dat het illegaal wordt aangeboden op het Internet daar heb je toch geen weet van als consument?

Jawel hier associeert Tim Kuik het plan om de internet verbinding af te sluiten met die mensen die illegaal aanboden bestanden downloaden. Ehhh, Tim, het plan ging toch alleen over uploaden?

Maar hij zegt ook iets anders namelijk dat het stelen oftewel diefstal is. En omdat Tim het belangrijk vind dat anderen zich aan de feiten houden dus dat zal ik dat deze keer maar doen.

Artikel 310 Sr:
Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, wordt, als schuldig aan diefstal, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie.

Tenzij hij dus doelt op mensen die hun internet verbinding gebruiken om in te breken op de bankrekening van anderen om geld (is namelijk wel een goed) weg te sluizen naar elders, zit hij er wederom naast.

Bij het gebruik van P2P wordt een bestand aangebonden en na de transactie is dat er nog altijd bij de aanbieder. Er wordt dus niks weggenomen en dus kun je niet voor diefstal worden vervolgd. Een veroordeling zou ook op een ander punt mislukken. Foto’s, films, geluid en schrift zijn gegevens en gegevens zijn geen goed. Aangezien het geen goed is kun je het dus ook niet eigendom over hebben noch houden noch bezitten. In het boek Praktisch informaticarecht derde druk (ISBN 90-68-90564-3) van Mr. van der Klaauw-Koop en Mr. Corvers staat op pagina 130 hier overgeschreven:

Onder ‘gegevens’ verstaat de wet: ‘Iedere weergave van feiten, begrippen of instructies, al dan niet op een overeengekomen wijze, geschikt voor overdacht, interpretatie of verwerking door persoon of geautomatiseerde werken.’ De wetgever hakt resoluut de knoop door wat betreft de in het computergegevenarrest opgeworpen vraag naar de kwalificatie van ‘gegeven’. Gegevens zijn in de visie van de wetgever géén ‘goed’.

Vanwege het bovenstaande gaat een beroep op verduistering (321 Sr) of heling (416 Sr) dus ook niet op.

Alex de Kruijff
Alex is een ingenieur die elektronica en informatica heeft gestudeerd en juridische interesse heeft. Op zijn website kun je artikels over het besturingssysteem FreeBSD vinden, die je helpen bij het configureren er van.

Oeps I did it again! (gastpost)

brein.gifNa de welles nietes discussie over de thuiskopie uit illegale bron, ben ik eens op bezoek gegaan bij de website van BREIN. Mijn oog viel daar meteen op de column van Tim Kuik (de directeur van de stichting) getiteld ‘Hans kan niet lezen!’. Hans Bousie is een advocaat gespecialiseerd op het gebied van intellectueel eigendom. Hans heeft een column geschreven waarin hij reageert op het voorstel van BREIN om naar Brits voorbeeld internetters af te sluiten die de auteurswet overtreden. Hans maakt daarbij alleen een klein foutje, waardoor hij opmerkt dat BREIN het heeft over downloaders, terwijl ze het in werkelijkheid hebben over het uploaders. Tim voelt zich duidelijk aangevallen want hij reageert zo:

Dat draagt niet bij tot het ‘slimme publieke debat’ dat hij naar eigen zeggen voor staat. De feiten Hans, die zijn belangrijk. Dat zou een jurist toch moeten weten. ‘Roept u maar’, roept Hans. Maar Hans zelf lijkt zomaar wat te roepen.

Het beste paard struikelt nooit, zal Tim hebben gedacht. Als je anderen verwijt dat ze niet goed lezen en de wet niet kennen, dan zou het wel prettig zijn als je zelf de reputatie hebt dat je geen of weinig fouten maakt. Als die reputatie ontbreekt dan controleer je tekst op fouten drie keer voor dat je deze online zet, toch”

Het was BREIN die al op 1 juni 2002 nog verklaarde dat het vanzelfsprekend zou zijn dat “het verboden was om illegale MP3 bestanden te downloaden”, want, zo redeneerde men, “konden illegaal verspreide bestanden niet legaal worden door een opvolgend gebruik.”

Vanaf niet later dan 6 april 2003 heeft Brein een column van Kris Wauters op haar site gehad waarin de auteur aangaf dat downloaden verboden was. Ik heb daarbij geen voetnoot van Tim Kuik gezien dat het hier om Belgische wetgeving ging. Volgens mij is dat misleiding.

Tim legt vervolgens in zijn column uit hoe het echt zit, althans hoe hij denk dat het echt zit:

Hierna nog eens hoe het echt zit. Downloaden van muziek en film valt onder de wettelijke uitzondering op het anderszins exclusieve auteurs- en daaraan verwante naburig recht. Dat wil zeggen dat de wet toestaat dat je muziek en film downloadt indien je het zelf voor je eigen gebruik doet en er geen direct of indirect commercieel oogmerk mee dient. Als je dus gratis illegaal aanbod downloadt zodat je het niet hoeft te kopen dan is dat NIET toegestaan. Als je dat in een korte kreet wil samenvatten kun je zeggen ‘verkoop vervangend downloaden is verboden’.

Commercieel oogmerk zou volgens Tim dus wijzen op de situatie dat je als consument de film, liedje, etc. eigenlijk had willen kopen maar dit nu niet doet omdat je het gratis kunt downloaden. Ik kan in ieder geval wel lezen en heb voor jullie gelezen: de van Dale:

com·mer·ci·eel (bijvoeglijk naamwoord; commerciëler, commercieelst)
  1. betr. hebbend op de handel, het zakenleven
  2. gebaseerd op het maken van winst

Tim redeneert dus als volgt: als je de film, liedje, etc. had gekocht, maar dit niet doet omdat je het kunt downloaden dan haal je een financieel voordeel, dat is winst en dus handel je met een commercieel oogmerk. Die uitleg zelf klinkt plausibel maar de toepassing daarvan binnen de context klinkt op z’n zachtst gezegd erg vreemd. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er geen kamerstukken zijn te vinden die zijn uitleg ondersteunen.

Tweede Kamer, vergaderjaar 2001–2002, 28 482, nr. 3
In het wetsvoorstel wordt met het oog op aanpassing aan de richtlijn maar tevens met het oog op behoud van een wenselijke consumentenvrijheid een wijziging van het regime voor privé-kopiëren voorgesteld. Dit heeft twee oorzaken. In de eerste plaats wordt de tekst van de wet in overeenstemming met de tekst van de richtlijn gebracht. Hoewel het bestaande regime van privé-kopiëren in de Auteurswet 1912 en de Wet op de naburige rechten inhoudelijk niet afwijkt van wat de richtlijn toelaat, namelijk – kort gezegd – het kopiëren van beschermd materiaal door een natuurlijk persoon zonder commercieel oogmerk, heeft het, mede vanuit het uitgangspunt dat waar mogelijk de terminologie van de richtlijn wordt gevolgd met het oog op het bereiken van harmonisatie op de interne markt, de voorkeur de tekst van de wet met die van de richtlijn in overeenstemming te brengen.

Hier wordt commercieel oogmerk duidelijk gekoppeld aan de persoon c.q. de functie die deze uitoefent. Iedereen die niet in of voor deze branche werkt en ten goede trouw is zal bij het lezen van de wetsartikel denken dat consumenten gewoon toegestaan is om privé-kopieën te maken. Een term als commercieel oogmerk zullen zij verbinden aan bijvoorbeeld een professionele opdrachtnemer. En de wetgever is daar geen uitzondering op:

Tweede Kamer, vergaderjaar 2002–2003, 28 482, nr. 8
De voorgestelde nieuwe redactie van artikel 16c, eerste lid, beoogde de bepaling meer in lijn te brengen met de redactie van artikel 16b, eerste lid, en hield niet in een uitbreiding van de regeling. Deze leden zij evenwel toegegeven dat de bepaling in een digitale omgeving tot misverstanden omtrent de betekenis en reikwijdte aanleiding kan geven. Bedoeld is dat een privé-kopie slechts onder bepaalde voorwaarden is toegestaan, namelijk wanneer het gaat om een kopie voor eigen oefening, studie of gebruik, zonder direct of indirect commercieel oogmerk. Dat sluit uit dat dergelijke kopieën in opdracht door een professionele opdrachtnemer worden gemaakt. Anderzijds wil de regeling ook niet in het privé-domein van de gebruiker treden door bijvoorbeeld het maken van een privé-kopie door een familielid zonder commercieel oogmerk te verbieden.

Maar stel dat Tim op dit punt toch gelijk zou krijgt van de rechter, bij voorkeur in een zaak waar hij tegenover een consument staat, hoe dacht hij dan ooit te kunnen bewijzen dat iemand het werk wilde kopen? Dus zelfs als hij gelijk zou hebben, dan maakt dat in praktische zin niet zoveel uit. Degene die de kopie heeft gemaakt, kan er heel simpel onder uit komen door te roepen dat hij het niet wilde kopen. Aangezien de bewijslast bij de eisende partij (Brein) ligt, is simpelweg je mond houden is al genoeg om de dans te ontspringen.

Echter het lijkt mij veel waarschijnlijker dat Tim het gewoon weer fout heeft. En vervolgens van andere verlangt dat zij zijn foute uitleg van de tekst onderschrijven op straffen van een berisping. Dergelijke situaties vind ik altijd opmerkelijk. Tim, als je mee leest, een gratis advies: hou de volgende keer gewoon in het achterhoofd dat je op dit punt al eerder de fout in bent gegaan en stel je wat milder op. Fouten maken is menselijk, dat zou jij toch moeten weten.

Over fouten gesproken, wedden dat de FAQ van Brein er over vijf jaar heel anders uit zou zien wanneer bloggers massaal het citaatrecht aangrepen om kleine stukjes te laten horen van muziek zodat de lezer weet waar de blogger het over heeft?

Alex de Kruijff
Alex is een ingenieur die elektronica en informatica heeft gestudeerd en juridische interesse heeft. Op zijn website kun je artikels over het besturingssysteem FreeBSD vinden, die je helpen bij het configureren er van.

Welles/nietes: de thuiskopie uit illegale bron

Eerst even voor jezelf lezen, schreef Volledig bericht, pardon Boek 9. Ik deed dat en viel van mijn stoel. Woensdag oordeelde de rechtbank Den Haag dat een kopie voor eigen gebruik van illegaal aangeboden materiaal geen thuiskopie is. In deze zaak hadden twintig importeurs en fabrikanten van beschrijfbare informatiedragers een zaak tegen Stichting Onderhandelingen Thuiskopie (SONT) aangespannen. Men kon het niet eens worden over de hoogte van de vergoeding, met name vanwege de vraag waar allemaal rekening mee gehouden moest worden. Eén van die dingen: “de schade die het gevolg is van illegaal kopiëren (incl. downloaden) uit een illegale bron.”

Nu is het downloaden uit illegale bron een hot topic. Mag het wel, mag het niet? De wet zegt zelf nergens dat het niet mag. De rechter in de Techno Design-zaak vond het geen inbreuk op het auteursrecht (iets dat in hoger beroep “onbesproken” en dus overeind bleef). Bovendien had de minister dit letterlijk gezegd bij de laatste wijziging van de Auteurswet. In het vonnis oordeelt de rechtbank ‘s-Gravenhage echter dat die uitleg helemaal niet MAG omdat deze in strijd is met een Europese auteursrechtenrichtlijn.”

Richtlijn 2001/29/EG bepaalt namelijk in artikel 5 dat een beperking op het auteursrecht slechts mag als aan een driestappentoets is voldaan:

  1. Het moet gaan om “bepaalde bijzondere gevallen”.
  2. Er wordt geen afbreuk gedaan aan de normale exploitatie van de werken.
  3. De wettige belangen van de rechthebbende worden niet onredelijk geschaad.

Hierover werden in juli vorig jaar kamervragen gesteld. Toen antwoordde de minister dat deze toets wel degelijk toegepast was:

De drie-stappen-toets is bij de vormgeving van de thuiskopieregeling in acht genomen en ligt besloten in de voorwaarden die aan de inroepbaarheid van de privékopie-exceptie worden gesteld (Kamerstukken II 2002- 2003, 28 482, nr. 5, blz. 18).

Echter, wat zegt de rechter in deze zaak:

De rechtbank stelt voorop dat het maken van een privé-kopie van illegaal materiaal een illegale handeling is. Deze handeling valt niet onder de werkingssfeer van artikel 16c Aw.

Dit is voor mij volstrekt onbegrijpelijk en in ieder geval zwaar ontoereikend gemotiveerd. Waarom is het een illegale handeling? De passage leest als een cirkelredenering: het is een illegale handeling, dus is het geen toegestane thuiskopie, en dus is het illegaal.

Het vonnis doet een poging haar uitgangspunt te motiveren:

In de parlementaire geschiedenis zijn weliswaar aanknopingspunten te vinden voor een andere uitleg, maar de door de minister voorgestane en door de regering onderschreven uitleg, waarbij ervan wordt uitgegaan dat een privé-kopie van een illegale bron legaal is, is in strijd met de drie-stappen-toets van artikel 5 lid 5 van de Richtlijn.

Het was wellicht aardig geweest als de rechtbank had toegelicht waarom en met welk punt van de toets er dan strijd zou zijn. Zeker nu de minister zelf heeft aangegeven dat er wel degelijk gedriestaptoetst is.

Een ander punt is dat de rechter hier een wettelijke bepaling (artikel 16c Auteurswet) toetst aan een eis uit een Europese Richtlijn. Dat mag op zich. Als blijkt dat de bepaling zich niet goed aan de Richtlijn houdt, dan mag de rechter de bepaling richtlijnconform uitleggen. Hij mag daarbij echter niet tegen de letterlijke tekst van de wet ingaan (“contra legem”). En ik zou zeggen dat dat hier het geval is. Er staat niets in de wet over de bron. Een extra bepaling erbij verzinnen die zegt dat de bron legaal moet aanbieden, gaat dan in tegen de bewoordingen van het wetsartikel.

Christiaan Alberdingk Thijm wijst erop dat het nog gekker wordt: je zou zeggen dat een heffing voor iets illegaals niet kan, maar toch bepaalt de rechter dat men de kopieerheffing mag gebruiken om te compenseren voor “illegaal downloaden”. De vraag is dan of het thuiskopiëren uit een illegale bron daarmee niet alsnog rechtmatig is geworden, aldus Alberdingk Thijm.

Ook Evert van Gelderen (De Gier Stam) is kritisch over het vonnis. Ik moet eigenlijk de eerste jurist die positief is nog tegenkomen.

Kortom, een hoogst merkwaardig vonnis dat wat mij betreft per direct in hoger beroep overnieuw gedaan mag worden.

Arnoud<br/> PS: disclaimer: Philips is een van de eisers maar ik ben niet bij deze zaak betrokken geweest.

De thuiskopie in de Donald Duck

Bij mijn Chinees lopen ze wat achter met de leesmap, dus ik moet nog een paar weken wachten, maar Bram wees me op de nieuwste Donald Duck met daarin een stripje waarin de neefjes muziek downloaden omdat ze geen twintig euro hebben voor de nieuwste CD van Jan Goudsmit:

Bron: Donald Duck 49 van 2007, © Disney Corp.<BR/> Bron: Donald Duck 49 van 2007, © Disney Corp.

De neefjes slaan de spijker op de kop hier: het zijn vooral de platenbonzen die aan de bedelstaf raken door downloaden en branden (wat overigens legaal is).

Donald besluit vervolgens honderd kopieën van de CD te maken en die weer door te verkopen. Maar het zal u niet verbazen dat platenbons Dagobert ingrijpt en tienduizend euro eist voor deze roofkopieën. Een schijntje trouwens met wat de Amerikaanse RIAA vraagt. Gelukkig kan Donald wegkomen met een mondelinge overeenkomst van onthouding.

Lees verder bij NieuwNieuws, dat ook nog verwijst naar de volledige strip. Het zal wel aan mij liggen, maar was het nou echt de bedoeling om de platenbonzen neer te zetten als zwemmend in het geld?

Maar toch nog een juridische vraag: is hier sprake van sluikreclame? Er wordt namelijk al druk gespeculeerd “of stichting BREIN hier achter zit”. Disney is zelf natuurlijk ook niet bepaald pro-downloaden, dus dat hoeft niet per se. En geen grappen over Tim Kuiken alstublieft, ook al zijn dat soort woordspelingen goed Donald Duck-gebruik. Maar of het nu Disney of BREIN is, mag je zo’n boodschap in de Donald Duck stoppen? Het is een ideële reclameboodschap tenslotte: download niet maar koop de CD. Nu is sluikreclame in Nederland verboden (art. 71m Mediawet), maar dat geldt alleen voor radio en televisie. Ik ken geen verbod op sluikreclame in tijdschriften, en al helemaal niet voor ideële reclame als deze.

De volgende keer: de Jonge Woudlopers behalen hun copyright-insigne.

UPDATE (21:32) de Donald Duck rectificeert (via ookmooi):

Met name de tekst die de neefjes uitspreken op bladzijde 25, plaatje 7, had een stuk minder braaf gemoeten en komt inderdaad niet overeen met de stijl van het weekblad dat veelal een wat brutale knipoog maakt naar bepaalde situaties. We betreuren het bijzonder dat dit verhaal zoveel ergernis en reacties opwekt en we zullen beslist alert zijn in het vervolg om vooral een ‘vrolijk weekblad’ te blijven.

UPDATE (4 december) Arjan Dasselaar pleit voor het ruimen van Donald Duck, of liever nog heel Duckstad, naar aanleiding van deze affaire.

Arnoud

“Advertenties niet bekijken is inbreuk en diefstal”

Speciaal voor Branko: Dit is Adblock PlusIk bekijk geen advertenties, mag dat? Veel Firefox gebruikers installeren de AdBlock Plus plugin, die automatisch advertenties en popups wegfiltert uit webpagina’s. Dat bladert een stuk rustiger, maar sitebeheerders zien hun advertentie-inkomsten natuurlijk wel omlaag gaan. Eén sitebeheerder is daar zo boos over geworden dat hij de site Why FireFox is Blocked is begonnen. Daarop fulmineert hij:

Software that blocks all advertisement is an infringement of the rights of web site owners and developers. Numerous web sites exist in order to provide quality content in exchange for displaying ads. Accessing the content while blocking the ads, therefore would be no less than stealing. Millions of hard working people are being robbed of their time and effort by this type of software.

Inbreuk van welke rechten, vraag ik me dan af. Het recht om geld te verdienen? Niemand is verplicht om advertenties te bekijken, laat staan er op te klikken. Het verschil tussen een advertentie waar ik overheen lees, en eentje die ik niet eens opmerk, zie ik niet.

Het auteursrecht dan? Het weghalen van een stuk van een webpagina is tenslotte een bewerking van een beschermd werk, en dat mag niet zonder toestemming. Zo is bijvoorbeeld een dienst die andermans webpagina’s naar WAP of andere formaten omzet, niet zomaar toegestaan. Maar daarbij is cruciaal dat de dienst de gewijzigde werken aanbiedt. Dat is openbaarmaking, doorgifte, en dat mag eenvoudigweg niet.

Een privépersoon die op zijn eigen PC een werk bewerkt, heeft veel meer auteursrechtelijke ruimte. De belangrijkste ruimte krijgt hij -alweer- door de thuiskopie:

de verveelvoudiging welke beperkt blijft tot enkele exemplaren en welke uitsluitend dient tot eigen oefening, studie of gebruik van de natuurlijke persoon die zonder direct of indirect commercieel oogmerk de verveelvoudiging vervaardigt

Nu is advertenties filteren niet zomaar een kopie maken, maar een kopie in gewijzigde vorm. Echter, ook dat valt onder de thuiskopie. Want:

Onder de verveelvoudiging van een werk … wordt mede verstaan … iedere geheele of gedeeltelijke bewerking of nabootsing in gewijzigden vorm, welke niet als een nieuw, oorspronkelijk werk moet worden aangemerkt. (artikel 13 Auteurswet)

Waar dus “verveelvoudiging” staat, mag je ook lezen “iedere bewerking die geen nieuw werk oplevert”. En alleen de advertenties ergens uitknippen, levert geen nieuw werk op.

Via Security.nl, dat mogelijkheden voor misbruik signaleert: Internet Explorer is zo lek als een mandje qua beveiliging, dus je kunt nu onder het mom van broodroof mensen overhalen zich kwetsbaar op te stellen.

Arnoud

Creative Commons versie 3 uitgebracht

Versie 3 van de populaire Creative Commons licenties is nu beschikbaar. Creative Commons licenties bieden een eenvoudige en gestandaardiseerde manier om toestemming te geven voor gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken.

CC 3.0 kent twee belangrijke wijzigingen: de Share-Alike of Gelijk Delen-licenties staan nu toe om afgeleid werken onder een compatibele licentie uit te brengen, en de licentie lost problemen rondom collectief rechtenbeheer op.

Aanpassing van Gelijk Delen: Wie het maken van afgeleide werken toestaat, kan dat doen onder de “gelijk delen” beperking. Die houdt in dat het afgeleide werk verplicht onder dezelfde Creative Commons-licentie moet worden uitgebracht. Op die manier komt het afgeleide werk ook weer beschikbaar voor iedereen. Het achterliggende idee is het laten groeien van de hoeveelheid beschikbare Creative Commons-werken.

In de praktijk levert dat wel eens problemen op. Zo is bijvoorbeeld Wikipedia niet onder Creative Commons maar onder de GNU Free Documentation License. CC-gelijk delen werken mogen dus niet tot Wikipedia-document verwerkt worden.

Creative Commons kan nu licenties aanwijzen die “compatibel” zijn met CC 3.0. Een gebruiker mag dan het origineel of een afgeleid werk uitbrengen onder zo’n compatibele licentie in plaats van de Creative Commons licentie zelf. Daarmee kunnen CC-gelijk delen werken straks bijvoorbeeld wel in Wikipedia worden opgenomen.

Collectief rechtenbeheer: de Auteurswet regelt verplichte vergoedingen voor auteurs bij een aantal vormen van hergebruik. Deze worden door BUMA, Stemra, SENA en al die andere clubs geïncasseerd. De thuiskopieregeling bijvoorbeeld kent een toeslag op elke lege drager zoals CD of DVD. De muzikant of andere maker kan geen afstand doen van het recht op deze toeslag. Omdat Creative Commons-licenties geen vergoeding eisen, kun je je afvragen of je als muzikant dan wel werk onder Creative Commons uit kunt brengen. Versie 3 maakt een einde aan die twijfel. De nieuwe sectie 3e bepaalt:

Non-waivable Compulsory License Schemes. In those jurisdictions in which the right to collect royalties through any statutory or compulsory licensing scheme cannot be waived, the Licensor reserves the exclusive right to collect such royalties for any exercise by You of the rights granted under this License;

Voor vergoedingen waar de auteur wel afstand van kan doen, bepaalt het artikel dat de maker er bij deze afstand van doet.

Andere nieuwe wijzigingen:

  • De licentie bevat nu een bepaling over het databankenrecht. In Europa zijn databanken los van het auteursrecht ook nog eens apart beschermd tegen overname en ontlening. Creative Commons 3.0 licenties regelen nu ook de toegang en hergebruik van zo’n databank.
  • Het is nu expliciet verboden om de verplichte naamsvermelding zo te presenteren dat het lijkt of de maker iets te maken heeft met jouw hergebruik.
  • De licentie vermeldt expliciet dat de auteur geen afstand doet van zijn morele rechten. Met deze rechten kan een auteur zich verzetten tegen verminking van zijn werk.

Een belangrijker probleem met deze organisaties is dat als je er gebruik van wilt maken, je je rechten af moet staan:

De standaard overeenkomst van BUMA/STEMRA maakt (tot op heden) gebruik van een bepaling waarbij het exploitatierecht voor het gehele repertoire van de aangesloten kunstenaars exclusief bij BUMA/STEMRA komt te liggen. Hierdoor kunnen BUMA/STEMRA leden feitelijke geen werken onder een CC-licentie verspreiden als zij tegelijkertijd via BUMA/STEMRA royalties voor andere werken willen innen.

Dat is niet op te lossen in een Creative Commons licentie. De Buma zal deze contracten moeten aanpassen zodat ze passen bij Creative Commons licenties. Dat had de organisatie in januari 2006 al beloofd trouwens.

(Via Livre).

Arnoud

OM: “downloaden niet langer gedogen” – was dat illegaal dan?

Het Openbaar Ministerie gaat in hoger beroep in de strafzaak over het aanbieden van links naar inbreukmakende werken. In die zaak werd beslist dat het aanbieden van zulke links medeplichtigheid aan inbreuk op auteursrecht kan opleveren. In De Telegraaf legt het OM uit waarom ze hoger beroep aantekenen:

“Het is bijna normaal geworden om illegale kopieën in bezit te hebben”, aldus officier van justitie Annemieke Drogt. “Nederlandse websites die toegang bieden tot kwalitatief hoogwaardig materiaal, breiden zich uit als een olievlek. Met deze eerste strafrechtelijke vervolging geven we een signaal af: dit accepteren wij in ons land niet langer.”

Nou kan het OM wel van alles vinden, maar voordat iets strafbaar is, moet het toch echt bij wet verboden worden. Opzettelijke inbreuk op het auteursrecht is een misdrijf (art. 31 jo. 33 Auteurswet), dat is waar. Ook het “bewaren uit winstbejag” van een voorwerp met daarop een inbreukmakend werk is strafbaar (art. 32 sub d Auteurswet). Dus aanpakken van sites die werk aanbieden, of links daarnaar, kan inderdaad op grond van de strafbepalingen uit de auteurswet.

Maar die eerste zin verhoudt zich moeizaam tot het Nederlands recht, zou mijn docent Encyclopedie Rechtsgeleerdheid zeggen. Hoezo illegale kopieën in bezit hebben? Veel gedownload werk is een thuiskopie: een kopie die voor strikt eigen gebruik gemaakt wordt en niet met anderen wordt gedeeld. De thuiskopie is legaal, punt uit. En een legale thuiskopie is geen inbreuk op het auteursrecht. Het hebben of maken van een thuiskopie is dus ook geen strafbaar feit.

Ja, dat roep ik al sinds april 2002. Maar ik ben heus niet de enige.

De rechter in de zaak TechnoDesign versus BREIN:

Anderzijds heeft de wetgever blijkens zowel de huidige Auteurswet en de Wet op de naburige rechten als de reeds genoemde Richtlijn en het daaruit voortvloeiende Wetsontwerp bepaald dat op zichzelf het kopiëren (in dit geval door middel van downloaden) van een inbreuk-makend/illegaal mp3-bestand voor eigen gebruik, geen strijd met de Auteurswet of de wet op de naburige rechten oplevert.
In het hoger beroep werd hier niet verder op ingegaan: “Of deze ontvanger recht heeft op een zogenoemde ’thuiskopie’ kan daarom in dit verband verder onbesproken blijven.”

Antwoord op kamervragen aan de Minister van begin augustus:

Vraag 3
Geldt [de thuiskopie-regeling] ook voor het aanbod van werken op het Internet die nog niet legaal voor het publiek te koop zijn of openbaar gemaakt zijn? Kunt u uw antwoord toelichten?
Antwoord
Artikel 16c Auteurswet stelt niet de eis dat een privékopie uitsluitend mag worden gemaakt van een legale bron. Het ontbreken van de eis dat het origineel ‘legaal’ moet zijn leidt tot een voor consumenten ruimhartig thuiskopieregime. Inherent daaraan is dat van een illegale bron legale privékopieën kunnen worden gemaakt, voor zover de overige wettelijke voorwaarden in acht worden genomen (Kamerstukken II, 2002-2003, 28 482, nr. 5, blz. 33 en Kamerstukken II, 2002- 2003, 28 482, nr. 8, blz. 13). Daaraan heeft allereerst het feit ten grondslag gelegen dat artikel 5, tweede lid, onderdeel b, van Richtlijn nr. 2001/29 van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij (PbEG L 167; hierna: de richtlijn) evenmin de voorwaarde van de legale bron stelt. Verder kan in een Internetomgeving van een gebruiker over het algemeen niet worden gevraagd te beoordelen of er al dan niet sprake is van een legale dan wel illegale bron. Voorts werd betwijfeld of de introductie van dit onderscheid bij de thuiskopieregeling wel handhaafbaar zou zijn (Kamerstukken II 2002-2003, 28 482, nr. 5, blz. 33), omdat het thuiskopiëren zich bij uitstek in het privédomein van de consument afspeelt.

Uit het daarboven genoemde Kamerstuk 28 482, nr. 5, blz. 33:

Het ontbreken van de eis dat het origineel legaal moet zijn, kan er dus toe leiden dat van een illegale bron legale privé-kopieën worden gemaakt, voor zover de overige voorwaarden die artikel 16c stelt in acht worden genomen. De beperking inzake privé-kopiëren staat het niet toe dat zo’n kopie wordt afgegeven of wordt openbaar gemaakt. … Het heeft mijn voorkeur dat alleen van een legale bron een privé-kopie wordt gemaakt.

Uit het daarboven genoemde Kamerstuk 28 482, nr. 8, blz. 13:

[De thuiskopie-regeling] verbindt aan het privé-kopiëren de voorwaarde dat een vergoeding wordt betaald. Die vergoeding is verschuldigd ongeacht of er sprake is van een legale of illegale bron en wordt geheven bij de producent of importeur en doorberekend aan de consument. Indien bij de vaststelling van de vergoeding de privé-kopie van een illegale bron niet in aanmerking zou worden genomen, dan zou de gebruiker die illegale werken kopieert in feite goedkoper uit zijn. De wet zou dan een premie zetten op gebruik van illegaal werk. Dat dat niet de bedoeling kan zijn verklaart dat ook de richtlijn niet de beperking stelt dat het moet gaan om een legale bron. Het feit dat een heffing is betaald legitimeert overigens niet dat een kopie daarvan vervolgens in omloop of anderszins in het verkeer wordt gebracht. Dat blijft niet toegestaan. Evenmin is toegestaan een privé-kopie in opdracht van derden te maken of een privé-kopie af te geven.

(Deze twee links met dank aan GeenCommentaar.nl’s Parlando maar dan goed)

En al in 2000 schreef auteursrechtexpert en hoogleraar Bernd Hugenholtz:

Downloaden is reproduceren, daarover zijn de auteursrechtgeleerden het wel eens. Is hier sprake van kopiëren voor eigen gebruik? Vermoedelijk wél; als het kopiëren van gehuurde of geleende CD’s is toegestaan, moet het downloaden van Napster-bestanden ook kunnen.

Arnoud