Groeiende ergernis over niet bijgewerkte apps op Smart TV’s

Uit een zaterdag gepresenteerde enquête van het tv-programma Kassa blijkt dat meerdere apps het niet meer doen op oudere Smart TVs. Dat meldde Emerce vorige week. Zo werkt bij zo’n 40 procent van de mensen de Youtube-app niet meer, terwijl die televisies pas enkele jaren oud zijn. Samsung meldt desgevraagd niet te gaan over apps die ophun televisieplatform werken. Maar hadden we niet zoiets als wettelijke garantie?

Volgens de wet moeten producten die aan consumenten worden verkocht, voldoen aan de daarbij gewekte (redelijke) verwachtingen. Van een televisie mag je bijvoorbeeld verwachten dat die anno 2017 een HDMI-ingang heeft, en dat de afstandsbediening niet meteen stuk gaat als hij een keer op de grond valt. Ook mag je verwachten dat het apparaat blijft werken gedurende de levenstijd.

Deze conformiteitsregel, ook wel wettelijke garantie genoemd, geldt ook voor standaardsoftware. Dat volgt uit het Beeldbrigade-arrest van de Hoge Raad: wie standaardsoftware verkrijgt tegen een eenmalige vergoeding, heeft deze gekocht in de zin van de wet. Ook al is software niet fysiek. Dat geldt dus ook voor apps, hoewel je kunt twisten over of het een verkoop is als er nul euro wordt betaald.

Het probleem is hier alleen niet zozeer dat de app een bug blijkt te bevatten (wat gratis hersteld moet worden door de winkel) maar dat de app niet meer goed kan communiceren met een derde zoals Youtube of RTL. Vrijwel altijd komt dat omdat die partijen hun API hebben aangepast, of extra regels stellen over wat er wel en niet mag worden opgevraagd. De ontwikkelaars van de app kunnen of willen daar niet altijd aan voldoen.

Is dat nu een schending van de conformiteitsregel? Ik twijfel daar heel erg over. Die app is niet veranderd en het is geen fóut in de app dat Youtube haar API aanpast, dus ik vind het moeilijk te accepteren dat je dan gratis een update moet kunnen verlangen. Ook omdat ik meen dat wat je bij Youtube afneemt een dienst is, en diensten mógen van tijd tot tijd de regels veranderen.

Tegelijkertijd hebben mensen die televisie vaak wel gekocht vanwege de aanwezigheid van die apps. Binnen het segment televisie is het immers een onderscheidend kenmerk, apps op je televisie en dan makkelijk en in televisiekwaliteit Youtube, RTL en wat heb je nog meer kunnen kijken. Vanuit dat perspectief kun je zeggen dat de verwachten niet worden nagekomen. Maar als je die lijn kiest: wat moet je dan, als de dienstaanbieder (zoals Youtube) gewoon zegt dat iets niet meer kan of niet ondersteund wordt zonder OS-upgrade bijvoorbeeld?

Arnoud

EC formuleert samen met techbedrijven gedragsregels tegen haatzaaien op internet

leeuw-boos-trol-figuur.jpgSamen met Microsoft, Facebook, YouTube en Twitter heeft de Europese Commissie een gedragscode tegen haatzaaien op internet opgesteld, meldde Tweakers vorige week. Daarin is onder andere vastgelegd dat dergelijke inhoud binnen 24 uur verwijderd wordt. De gedragscode is een uitvloeisel van nieuwe wetgeving voor online mediaplatforms.

Het doet wat gek aan, maar gezien de partijen waarmee de EC dit heeft opgesteld toch weer logisch. In het Amerikaans recht, waar deze clubs vandaan komen, staat de vrijheid van meningsuiting op een hoog voetstuk. Tussenpersonen zoals forumbeheerders zijn daarom volledig beschermd tegen aansprakelijkheid (47 U.S.C. § 230) voor hetgeen hun gebruikers plaatsen. Hierop geldt slechts één uitzondering: wanneer een forumlid een auteursrechtinbreuk begaat, is de beheerder gehouden op klacht de inbreuk te beëindigen (een DMCA notice/takedown). Maar ook al staat je sociale netwerk vol met de meest ranzige haat, je bent er formeel niet aansprakelijk voor.

In het Europese recht ligt de bescherming van tussenpersonen genuanceerder. De E-commercerichtlijn bepaalt dat tussenpersonen wiens dienst eruit bestaat dat zij informatie van anderen opslaan en doorgeven, niet aansprakelijk zijn voor de inhoud wanneer zij deze niet vooraf screenen en een adequaat notice-takedown regime hanteren. Dit betreft echter alle mogelijke onrechtmatige inhoud, en niet alleen auteursrechtinbreuk. Je moet dus bij ons sowieso al in actie komen als er haatzaai-inhoud geplaatst wordt.

Wel zit je natuurlijk met de lastige vraag wanneer sprake is van dergelijke inhoud. Onder de huidige regels moet sprake zijn van onmiskenbaar onrechtmatige inhoud, oftewel iets waar niet aan te twijfelen valt. De gedragscode maakt daar geen verwijzing naar. Wel zie ik een definitie van haatcontent, en die is specifiek gericht op bevolkingsgroepen en xenofobie:

all conduct publicly inciting to violence or hatred directed against a group of persons or a member of such a group defined by reference to race, colour, religion, descent or national or ethnic origin.

Je vraagt je dan af waarom niet doorgepakt naar álle vormen van discriminatie, zoals op grond van geslacht of seksuele voorkeur. Misschien omdat het zo beter te verkopen was aan de Amerikanen? Of omdat de werkgroepen in kwestie alleen gericht zijn op rassendiscriminatie?

De bedrijven beloven in principe binnen 24 uur te reageren op onderbouwde klachten, en wel door de berichten te blokkeren of weg te halen. Ook zeggen ze toe hun gebruikers op te gaan voeden op dit punt.

Ik zit een beetje in dubio. Enerzijds is dit (volgens Europese en Nederlandse regels) niets nieuws. Je moest sowieso al reageren op alle (evident juiste) klachten, ook bij haatzaaien en discriminatie. Je moest sowieso al op de stoel van de rechter gaan zitten als hoster/tussenpersoon en ingrijpen. “Kom maar terug met een gerechtelijk bevel” was nooit een geldige reactie. Maar anderzijds voelt het alsof er nu iets nieuws ingevoerd wordt, alsof de lat lager ligt en de verplichting hoger. Ik krijg er alleen niet de vingers achter waar hem dat in zou zitten.

Arnoud

Is embedden van mijn nietcommerciële Youtubevideo een inbreuk op auteursrecht?

youtube-logo.pngEen lezer vroeg me:

Ik publiceer films op Youtube, maar ik wil niet dat die commercieel worden gebruikt. Dat heb ik ook netjes in de beschrijving staan én middels een tekst aan het begin van de video. Toch embedt een lokale krant mijn films steeds, omdat zij ze nieuws vinden. Ze overtreden dus mijn licentie, wat kan ik doen?

Hier valt denk ik erg weinig tegen te doen. Volgens de hoogste Europese rechter is het geen inbreuk op auteursrechten om te linken naar een foto of film, maar ook niet om deze te embedden.

Omdat het geen inbreuk is om dit te doen, heb je als embedder ook niets te maken met eventuele voorwaarden die de maker van het werk stelt. Voorwaarden zijn immers pas aan de orde als je iets doet dat normaal auteursrechtinbreuk is. Dan heb je een licentie nodig, en dan moet je de licentievoorwaarden nakomen.

Het is dus toegestaan een Youtube-video te embedden, ongeacht wat de plaatser van de film daarvan vindt. Pas als de film werd gedownload en opnieuw gepubliceerd, zou je met je voorwaarden nog iets kunnen doen.

Bij herpublicatie door de pers is trouwens “het is nieuws” een erg zwak argument. Als de beelden zelf het nieuws zijn (unieke beelden van een ontsnapte gorilla, bijvoorbeeld), dan misschien. Maar gewoon willekeurig beeld van een nieuwswaardige gebeurtenis mag niet zomaar geherpubliceerd worden. Een kort fragment met bronvermelding wel, bij wijze van citaat, maar niet de gehele film.

Arnoud

Fair use moet je meewegen bij een notice/takedownverzoek

Een Youtube-gebruiker die een video van haar dansende baby online zette en werd aangeklaagd door het platenlabel van zanger Prince heeft een slag gewonnen in haar auteursrechtenzaak, las ik bij Nu.nl. In 2007 uploadde zij een video van 29 seconden van haar peuter die danste op het liedje Let’s go crazy van Prince. Youtube haalde de video echter weg toen men een DMCA takedownclaim kreeg van Universal Music Group, omdat deze ongeautoriseerde publicatie inbreuk op auteursrechten zou zijn. De rechtbank in hoger beroep oordeelt nu dat dit onterecht was: Universal had rekening moeten houden met ‘fair use’ voordat zij de claim deed.

Het gebeurt zeer, zeer regelmatig dat rechthebbenden verzoeken doen om materiaal weg te laten halen dat hun werk bevat, terwijl er toch op zijn minst een begin van een argument is dat dit gebruik een citaat, parodie of Amerikaansrechtelijk ‘fair use’ oplevert. Denk aan een remix van een muziekwerk, een flits uit een film in een commentaar of zoals hier een achtergronddeuntje bij een toevallige opname.

Jarenlang is het argument geweest dat zo’n fair use-verweer niet relevant is. De wet zegt immers alleen, als je als rechthebbende een schending ziet, kun je dat werk laten weghalen. Is men het daar niet mee eens, dan kan men een tegenclaim indienen waarin eventuele fair use-bezwaren worden onderbouwd. Dat had wisselend succes, zeker als een rechthebbende gewoon bleef zeggen “volgens ons is het inbreuk”. Veel mensen lieten het er dan bij zitten, want een rechtszaak over zo’n situatie is het geld niet waard.

Deze uitspraak maakt de zaak wat lastiger voor rechthebbenden. Het Hof zegt namelijk dat men bij het opstellen van de claim al direct moet nadenken over fair use, en dat het verboden is om claims in te dienen wanneer dat niet is gebeurd. Dat is niet hetzelfde als “je mag geen claim indienen als fair use in theorie mogelijk is” of “je mag geen claim indienen totdat je fair use volledig weerlegd hebt”. De eis uit de wet is dat men “in good faith” oftewel te goeder trouw mocht denken dat de video de rechten van Universal schond. En dat betekent:

Universal faces liability if it knowingly misrepresented in the takedown notification that it had formed a good faith belief the video was not authorized by the law, i.e., did not constitute fair use.

In dit geval was duidelijk dat Universal in het geheel niet had nagedacht over fair use; in hun visie was dat immers iets dat pas bij de tegenclaim of bij de rechter überhaupt een issue kon zijn. Dat is dus fout, aldus het Hof, je moet als rechthebbende wel íets van een evaluatie doen voordat je een claim indient. Dus laat maar zien, Universal, waaruit blijkt welke evaluatie je hebt gedaan.

Intrigerend is nog dat het Hof vervolgens opmerkt dat het best mogelijk moet zijn zo’n evaluatie te automatiseren. Als je automatisch werken kunt herkennen (en erover klagen) dan kun je vast ook iets inbouwen waardoor je automatisch kunt zeggen “dat zou fair use kunnen zijn, skip”. Code as law, dus.

Ik ben alleen heel benieuwd hoe dat eruit moet gaan zien. Het punt van fair use is namelijk dat het geen simpel trucje is. Er zijn vier factoren:

  1. Het doel en karakter van het gebruik, inclusief de vraag of het gebruik commercieel is of educatief en non-profit;
  2. De aard van het beschermde werk;
  3. De omvang en de scope van het overgenomen deel in verhouding tot het beschermde werk als geheel; en
  4. Het effect van het gebruik op de potentiële markt voor of waarde van het beschermde werk.

Je kunt dus niet zeggen “minder dan 30 seconden dus fair/meer dan 30 dus unfair”. Alle vier de factoren moeten worden langsgelopen. Lengte en commerciële intenties wegen mee maar bijvoorbeeld óók hoe transformerend jouw gebruik van het werk is. Letterlijk het hele werk herpubliceren voor geldelijk gewin is zelden fair use, een nauwelijks herkenbaar fragmentje in een privéfilmpje vrijwel altijd.

Maar misschien zijn er toch shortcuts te verzinnen. Het gaat immers niet om een algoritme dat fair use bewijst of weerlegt, maar om een algoritme waarmee je te goeder trouw kunt zeggen “fair use is onwaarschijnlijk, takedown die hap”. Het Hof suggereert dat dat bijvoorbeeld kan door te kijken welk deel van het werk is gebruikt: hoe kleiner het deel, hoe groter de kans op fair use. Ook kun je kijken naar de website, staan er advertenties op of wordt er toegang tot het werk verkocht? (Ik ben benieuwd welke jullie nog zouden weten.)

In ieder geval is het niet meer mogelijk om gewoon botweg te zeggen “ons algoritme detecteert een fragment dat van ons is, takedown die hap”. En dat is alvast een heel stuk winst.

Arnoud

Sabam eist auteursrechten voor doorplaatsen van YouTube-video’s

embed.jpgWanneer iemand YouTube-video’s plaatst op zijn persoonlijke website, eist Sabam een vergoeding. Dat las ik in de Morgen gisteren (haha). Het gaat hier om het embedden (via de gewone Youtubeknoppen) van op Youtube geplaatste video’s. Maar hee, dat mocht toch van het Svensson- en Bestwater-arrest? Inderdaad, maar Sabam ziet dat anders.

In die arresten werd bepaald dat het embedden van video’s (of ander materiaal) geen inbreuk is op het auteursrecht. Althans, wanneer de bronsite deze ook voor het algemene publiek aanbiedt. Wordt een video slechts voor een beperkt publiek aangeboden middels een betaalmuur of dergelijk middel, dan is een embedden (of linken) waarmee dat middel wordt omzeild, niet toegestaan.

Wat zegt nu Sabam echter, zoals in de Morgen staat:

Wij hebben YouTube voor onze inhoud een exploitatierecht toegekend tegen een procentuele vergoeding, maar enkel voor persoonlijke en niet-commerciële doeleinden. Als een gebruiker die inhoud op zijn website gebruikt met bijvoorbeeld een banner bovenaan, dan haalt die persoon een economisch voordeel uit onze inhoud.

Ik lees dit als: er is wél een nieuw publiek want wij hadden niet bedoeld dat mensen video’s embedden en er dan geld mee verdienen. Maar sorry, zo werkt het arrest niet. Het nieuw publiek is gedefinieerd als een publiek dat anders is dan het publiek dat je op de bronsite wilde bereiken met de site zoals daar gebouwd. Dus bijvoorbeeld alleen je betalende abonnees, of wellicht alleen mensen wiens IP-adres aan Duitsland te relateren is of aan Shell-medewerkers. (Ik twijfel of dat genoeg is maar ik weet geen beter voorbeeld.) Het gaat nadrukkelijk niet om de status van dat publiek, alleen consumerende particulieren of ook commercieel hergebruikende partijen.

Ik geloof onmiddellijk dat Sabam niet bedoeld had om Youtube-gebruikers toe te staan video’s te embedden. Hun afspraken met Youtube lijken dat ook te ondersteunen. Alleen: dat is dan het probleem van Sabam met Youtube. Of Youtube leeft het contract niet na (oeps aan hun kant) of Sabam heeft niet laten vastleggen wat zij hadden bedoeld (oeps aan Sabam’s kant). Je kunt dat een eindgebruiker niet verwijten, net zo min als je een embedder kunt tegenhouden met “het was onze bedoeling dat dit artikel achter een betaalmuur zou komen”.

Het is precies die ergelijke gewoonte van rechthebbenden om elk hen tegenvallend uitspraak als een niet relevante specifieke feitengebonden uitspraak te zien die nog maar eens aangevochten moet worden (en natuurlijk elke uitspraak in hun voordeel als dé jurisprudentie die voor nu en altijd bepaalt dat zij nog meer rechten hebben) waardoor de hekel aan auteursrecht alleen maar groter wordt.

Arnoud

Mag je een Youtube-video embedden en daarbij de reclame weglaten?

Een lezer wees me op dit artikel waarin wordt uitgelegd hoe je een Youtube-video kunt embedden op je eigen site. Niets bijzonders, zou je denken, maar de daar gegeven uitleg stelt je in staat om de advertenties en aangepaste opmaak van de Youtuber in kwestie weg te laten:

Verder heb ik aan het bovenstaande filmpje nog iets veranderd, dat heeft te maken met de parameters. Meer over het toevoegen van paramaters is te lezen op de developers-pagina. Met mijn toevoeging zorg ik ervoor dat er geen ‘player’ zichtbaar is en er bestaat enkel de mogelijkheid om het filmpje te bekijken. Ook heb ik de suggesties na het filmpje verwijderd.

Het embedden van content is legaal, bepaalde het Europese Hof eind vorig jaar. Als de rechthebbende iets zelf op internet zet, dan mag je daarnaar linken en dat oproepen middels hyperlinks, embedcodes en wat al niet meer. Of de rechthebbende dat nou leuk vindt of niet. Zit je site ineens in iemands frames, of staat je plaatje ineens geëmbed bij een ander, dan had je dat maar niet online moeten zetten.

Dat geldt dus ook voor Youtubevideo’s. Alleen: wat hier gebeurt gaat net even een stapje verder dan enkel een video embedden. Door de advertenties en aangepaste zaken weg te halen, verandert de indruk die de bezoeker krijgt. Ook mis je advertentie-inkomsten.

Voor zover ik kan zien, maakt dat echter niet uit bij het Hof van Justitie. Men kijkt alleen of het werk “vrij” op internet is gezet en dat gaat over beperkingsmaatregelen omzeilen, zoals een betaalmuur. Een advertentie op een video is niet hetzelfde als een inlogcode of tijdelijke URL die niet mag worden gedeeld.

Of het van de Youtube-regels mag, is nog een interessante vervolgvraag waar ik het antwoord niet op kan vinden. Volgens de FAQ is het de bedoeling dat advertenties altijd vertoond worden, zodat je geld verdient als mensen je video embedden. Maar als er werkelijk parameters zijn om dit uit te zetten, dan zou je denken dat Youtube het ergens ook goed vindt dat advertenties verborgen kunnen worden bij embedded vertoningen. En als Youtube vindt dat het goed is, dan heb je je daarnaar te schikken als Youtuber.

Bij de vraagsteller zag ik nog deze update met een reactie van juridische zaken Wegener-media:

Aangezien de advertentie binnen de YouTube video wordt vertoond, is het waarschijnlijk te verdedigen dat het plaatsen van de video op een manier dat de reclame niet zichtbaar is, betekent dat de video wordt bewerkt of ‘uitgekleed’. Als je een YouTube video embedt, mag je hem niet bewerken of elementen verwijderen.

Ik zou alleen niet weten op welke wet men dit antwoord baseert. Embedden van een videostream is geen inbreuk op auteursrecht, en als je de videostream daarbij bewerkt dan wordt dat niet anders lijkt me. Stream blijft stream. Nogmaals, pas als je beveiligingen omzeilt loop je tegen de grenzen van de uitspraak van het Hof aan. Of mis ik iets?

Arnoud

Misbruik van de DMCA, hoe werkt dat eigenlijk?

youtube-dmca-takedown-noticeOnlangs las ik bij Popehat weer een prachtig verhaal over hoe de DMCA misbruikt wordt om onwelgevallige meningen te verwijderen. Het ging hier om een videospelmaker die een recensie op Youtube niet beviel en deze wegens auteursrechtschending weg liet halen. Dat is natuurlijk een werkelijk schandálige inbreuk op free speech en the American way. Nee maar serieus: kan dat zomaar, iets weg laten halen via de DMCA als de inhoud je niet bevalt?

De DMCA oftewel Digital Millennium Copyright Act is een aanpassing aan de Amerikaanse Auteurswet die onder meer een beperking van aansprakelijkheid voor internetdienstverleners zoals webhosters regelt. Zij zijn niet aansprakelijk voor auteursrechtinbreuk door een handeling van een gebruiker, mits ze maar direct na een klacht het materiaal offline halen. De gebruiker mag vervolgens reageren op de klacht, en daarna mogen klager en gebruiker het met elkaar uitzoeken en zit de provider er niet meer tussen.

Of nou ja, ik zeg wel beperking maar eigenlijk is het weer een verruiming: op grond van eerdere wetgeving (de Communications Decency Act, CDA) was een provider in de VS namelijk nérgens voor aansprakelijk als klanten of gebruikers het online zetten. Of het nu ging om smaad, haatzaaien, privacyschending of kinderporno: geen aansprakelijkheid want het gaat hier om meningsuitingen en daar is men fel op in de VS. Maar auteursrechten zijn ook heel belangrijk, dus vandaar dat die wél weg moesten na een klacht.

In ieder geval, dat is dus het proces dat de DMCA introduceerde. Na een klacht (notice) gaat het materiaal offline (takedown) en daarná kijken we eens of dat terecht was en hoe en wat. En de klager moet weliswaar een gezworen verklaring doen, maar die betreft alleen het feit dat hij namens de auteursrechthebbende spreekt. Formeel is het niet verboden een DMCA notice in te dienen terwijl je weet of redelijkerwijs moet weten dat de publicatie geen auteursrechtschending oplevert.

Want nee, een recensie met daarin videobeelden van een spel zal niet snel auteursrechtschending zijn onder Amerikaans recht. Zoiets wordt al heel snel ‘fair use’ genoemd: het opnemen van delen van een werk voor commentaar (al dan niet abject en infaam, dat mag immers van free speech) daarop is in principe legaal.

Maar negatieve reviews zijn bepaald onprettig, dus het auteursrecht biedt dan een haakje een klacht in te dienen. Een tekstuele review is niet aan te pakken vanwege die CDA: je kunt de provider niet aanklagen wegens beweerdelijke smaad. Maar eentje met beeld of geluid uit je spel kan wél: auteursrecht immers. En onder Amerikaans recht hoeft/mag de provider géén inhoudelijke afweging maken: na een klacht gaat het werk offline en daarna gaan we praten. Hinderlijk, zeker bij bedrijven als Youtube waar het hele proces automatisch gaat en je bovendien na drie klachten je account verliest.

In Europa zijn de regels iets anders. Een provider is niet aansprakelijk voor wat hij doorgeeft, mits hij maar ingrijpt bij terechte klachten. Dat betreft niet alleen auteursrechten maar ook bijvoorbeeld smaad, privacyschending of (in theorie) het ten onrechte gebruiken van de meester-titel door een gebruiker. De provider moet de klacht dus inhoudelijk onderzoeken, en als deze evident juist is, het materiaal offline halen. Hij mag daarbij de input van de gebruiker vragen.

Er zit dus in Europa geen automatisme in dat na een klacht het offline móet. Dat maakt de discussie iets fairder, hoewel een provider natuurlijk nog steeds snel kan beslissen dat de klacht terecht is. En met goede algemene voorwaarden is een tegenclaim wegens te snel offline halen snel te pareren.

Ik moet zeggen, ik weet niet welk systeem fairder is. Het Amerikaanse systeem is te automatiseren, en je vangt alleen de speciale gevallen op waarin mensen piepen voor handmatige afhandelingen. Bovendien is auteursrecht nog wel te beoordelen, in tegenstelling tot zeg een privacyschending of dat voeren van de mr-titel. In het Europese systeem moet je elke klacht evalueren en dat levert meer werk op, zeker als je ook in andere rechtsgebieden moet oordelen. Maar het is iets gebalanceerder omdat een takedown niet zomaar mag gebeuren.

Arnoud

Mag ik zomaar mensen interviewen en op Youtube zetten?

camera-foto-filmen-straat-openbare-weg.pngEen lezer vroeg me:

Voor een filmproject wil ik op straat mensen gaan filmen en interviewen met gekke vragen. Die film zet ik dan op Youtube en ik hoop dat hij viral kan gaan. Maar moet ik dan van iedereen een ondertekende portretrechtverklaring vragen of kan ik ze gewoon in beeld “dit mag op Youtube” laten zeggen? En wat als men zich achteraf bedenkt?

Je mag mensen op straat filmen, ook als ze herkenbaar in beeld komen. Zolang het gaat om gewoon straatbeeld, is dat volgens de uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam geen schending van portretrecht. Filmen in genante of rare situaties kan wél tegen het portretrecht aanlopen.

Laat je mensen meedoen aan een video-opname, dan heb je eigenlijk toestemming nodig. En dat betekent ook vooraf uitleggen waar het over gaat. “Wilt u in een filmpje” is te kort door de bocht voor toestemming. “Het komt op Youtube” vind ik twijfelachtig. Enerzijds weten mensen best dat Youtube wereldwijd is, anderzijds weten ze niet wat het betekent als iets groots viraal gaat en waar het dán terechtkomt.

Het is verstandig toestemming op papier te krijgen (een quitclaim) omdat een ondertekend stuk papier als zwaar bewijs geldt. Maar een mondelinge gegeven en gefilmde toestemming is ook rechtsgeldig. Zolang maar duidelijk is waar men toestemming voor geeft.

Privacytoestemming kan in principe worden ingetrokken maar de reden voor intrekking moet wel redelijk zijn. Enkel je bedenken is niet redelijk; dat het viral gaat en een veel groter publiek bereikt dan je kon bedenken misschien wel. (En ik blijf twijfelen of artikel 5 Wbp, waar staat dat toestemming “te allen tijde worden ingetrokken” eigenlijk niet alleen gaat over toestemming betreffende kinderpersoonsgegevens.)

De vraag zal eerder zijn of mensen konden overzien waar ze toestemming voor gaven. Als je mensen zo’n vraag stelt en ze geven antwoord én ze weten dat dit op Youtube gaat, dan zou ik denken van wel. Maar als je iemand verrast met een camera en die persoon voelt zich overvallen en durft geen nee te zeggen, dan wordt het lastig.

Arnoud

Mag je docenten opnemen (en al dan niet op Youtube zetten?)

youtube-logo.pngEen lezer vroeg me:

Op onze hogeschool krijgen wij met enige regelmaat klachten van docenten over dat hun (hoor)college’s worden opgenomen. Meestal gaat het dan om mensen die een college opnemen voor studie (later terugluisteren), maar soms komen opnames ook op Youtube terecht. Mag een docent dit verbieden of hiertegen optreden?

Het opnemen van een college of les lijkt me niet snel verboden. De strafwet verbiedt het heimelijk opnemen van gesprekken (art. 139b Strafrecht), maar dat gaat volgens mij veel meer om privégesprekken dan om openbare hoorcolleges of lessen. Bovendien, heimelijk opnemen van gesprekken waar je deelnemer aan bent, valt sowieso buiten het strafrecht. En de luisteraar bij een college is toch een deelnemer, zou ik zeggen.

Een situatie die ik zelf wel eens meegemaakt heb, is dat iemand een opname-apparaatje neerlegt bij mijn lessenaar en dan weer weggaat “want ik heb nóg een college”. Die zou ik dan niet echt deelnemer willen noemen, maar als ik dat apparaatje dan laat liggen en laat opnemen dan mag je veronderstellen dat ik er stilzwijgend mee instem dat ik word opgenomen.

Wat je vervolgens doet met die opname kan wél verboden (onrechtmatig of strafbaar) zijn. Ga je het thuis nog eens naluisteren bij de studie, dan zie ik het juridische probleem niet. Dat zijn in feite audio-aantekeningen dan. Zelfs delen met je studiegenoten zou ik nog net legaal vinden, mits die het ook maar voor studie inzetten. Er geld voor vragen voelt ergens verkeerd, hoewel het zelden zo is dat iets legaal is als je het gratis doet maar illegaal als je er geld voor vraagt.

Zet je de opname op internet, dan loop je al snel tegen het portretrecht van de docent aan. Zeker wanneer je hem of haar gaat afkraken of te kijk zet voor anderen. Hoewel een college normaal openbaar is, trek je het zo een heel andere context in en dan kan de docent op grond van zijn portretrecht daartegen optreden. Ook de school of universiteit kan daar dan wat tegen doen: als goed werkgever moeten ze waken over de privacy van hun werknemers, als die door werkgerelateerd handelen in gevaar komt.

Een school kan in haar reglementen natuurlijk een clausule opnemen over het al dan niet mogen opnemen van colleges. Ik zou daar wel wat moeite mee hebben, omdat het vergaren van informatie een grondrecht is (deel van de vrijheid van meningsuiting) en een opleidingsinstituut die vrijheid niet zomaar even aan banden mag leggen. Als het wordt gekoppeld aan specifieke vervelende toepassingen van de opname (bv. publiceren op Youtube) dan lijkt het me wel legaal, maar gewoon categorisch “Zonder toestemming docent mag geen opname van het college worden gemaakt” zou ik niet legaal vinden.

Eerlijk gezegd weet ik niet goed wat het bezwaar kan zijn tegen opnemen van een college om dit later af te luisteren bij het studeren. Jullie wel?

Arnoud

Kan een Youtuber me verbieden zijn films te embedden op mijn site?

youtube-logo.pngEen lezer vroeg me:

Op mijn site bied ik diverse filmpjes aan met relevante informatie voor mijn bezoekers. Deze embed ik vanaf Youtube, met de gewone code die Youtube daarvoor biedt. Nu kreeg ik gisteren een boze mail van een Youtuber dat ik dit niet mocht, omdat hij me als concurrent zag en hij niet met mij geassocieerd wilde worden. Maar kán hij dat wel?

Ik denk niet dat hij dit kan. Embedden is een feature van Youtube, en wie die feature aanzet (je kúnt embedden uitzetten) kiest ervoor toe te staan dat een ieder die embedded player opneemt.

De voorwaarden van Youtube zijn nogal generiek, maar embedden van wat daar de “YouTube Player” heet lijkt me echt gewoon toegestaan. En daarbij is er geen ruimte voor onderscheid van het soort “behalve door een concurrent” of “totdat ik hem mail en zeg, kap daar eens mee”. De grenzen liggen meer op het gebied van “concurreren met Youtube zelf”: je mag geen advertenties rondom een filmpje zetten bijvoorbeeld, of geld vragen voor een overzichtspagina met alleen filmpjes.

Volgens mij geef je dus als Youtuber gewoon iedereen een licentie om je video te bekijken én om deze te embedden, als je dat aan hebt staan. Maar toen ik dit terugmailde naar de boze Youtuber, kreeg ik een snauw terug dat ik maar eens moest lezen dat de Auteurswet dit via de persoonlijkheidsrechten geregeld had. Eh, oké.

De persoonlijkheidsrechten zijn rechten die je als maker altijd hebt, zelfs als je je auteursrecht afstaat. Met deze rechten wordt je integriteit en goede naam als maker beschermd, geheel los van eventuele commerciële rechten op je content. Zo kun je altijd eisen dat je naam wordt vermeld bij een publicatie van het werk, en dat het werk niet mag worden gewijzigd – voor zover dat niet in strijd met de redelijkheid is. Die rechten kun je opgeven, maar dat moet wel apart en expliciet worden bepaald.

Het recht om je te verzetten tegen verminking – en daar doelde de boze Youtuber op – kan niet worden opgegeven:

het recht zich te verzetten tegen elke misvorming, verminking of andere aantasting van het werk, welke nadeel zou kunnen toebrengen aan de eer of de naam van de maker of aan zijn waarde in deze hoedanigheid

En de boze Youtuber las dit als “als mijn filmpje op die vage site verschijnt, wordt mijn goede naam aangetast”. Of zoiets. En nee, dat klopt niet natuurlijk. Want het enkele embedden van een film is nog geen “misvorming, verminking of aantasting” van die film.

Natuurlijk is het in zijn algemeenheid verboden een valse indruk te wekken dat je geaffilieerd bent met een ander, zeker als die ander een directe concurrent van je is. Maar als je ‘gewoon’ een filmpje opneemt waarin men iets uitlegt, zie ik niet hoe die indruk kan ontstaan. Dus bzzt dat was fout, u bent af.

Arnoud