Een skin in je spel kan ook portretrechtinbreuk zijn

Voetballer Edgar Davids heeft een rechtszaak gewonnen tegen League of Legends-ontwikkelaar Riot Games, las ik bij Tweakers. Een van de te koop zijnde skins voor spelpersonages lijkt wel heel erg op de bekende voetballer met dreads en bril, en dat was voor de rechtbank genoeg om van portretrechtinbreuk te spreken. Dat men online gezegd had dat Davids inspiratie was voor de skin, hielp natuurlijk niet mee.

League of Legends is een groot online spel, waarbij je als team tegen een ander team strijdt. Je kunt daarbij je personages van een bepaald uiterlijk – een skin – voorzien, die ook online te koop zijn. In 2014 introduceerde ontwikkelaar Riot Games vier skins ter gelegenheid van het wereldkampioenschap voetbal, waaronder eentje die “Striker Lucian” heet.

Voetballer Edgar Davids herkende zichzelf in deze skin, met name door de overeenstemmende huidskleur, haardracht en bril – Davids is de enige professionele voetballer die een bril mag dragen tijdens wedstrijden, vanwege een oogaandoening. Riot Games ontkende echter dat sprake zou zijn van portretrechtinbreuk, hooguit enige toevallige gelijkenis.

Allereerst erkent de rechter expliciet dat ook een virtuele weergave, zoals in een te koop zijnde skin voor een spel, een portret kan zijn. Het gaat er immers om dat een persoon herkenbaar is, niet perse dat het een foto moet zijn of dat het een directe reproductie van de persoon is.

Riot stelde dat er hooguit sprake was van enige inspiratie, maar de rechter accepteert dat niet. De totaalindruk van het personage zoals dat uit diverse afbeeldingen blijkt, is die van Davids. Daar komt bij dat de personages geïntroduceerd waren vanwege het WK Voetbal (waar Davids aan meedeed) en dat Riot zélf getwitterd had dat “For all you wondering, Striker Lucian was inspired by soccer pro Edgar Davids”, inclusief zij-aan-zij portretten zodat je de overeenstemming kon zien. Dan houdt het wel een beetje op met de stelling dat het toeval is.

Bij een bekend persoon als Davids bestaat een commercieel portretrecht. Hij kan geld vragen voor zijn portret in de media, en dus ook in games. Het portret dan gratis gebruiken is een schending van dat portretrecht en Riot Games moet daar dan mee stoppen. Ook moeten ze schadevergoeding betalen, maar het is nog niet duidelijk hoe hoog die precies moet zijn. Dit gaat in een vervolgzaak nader onderzocht worden.

Arnoud

Mag een online spel bezorgd de politie naar je huis sturen?

Beetje raar verhaal: een Nederlandse League of Legends-speler kreeg bezoek van de politie na een tip van de maker van dat spel, las ik bij Numrush (dank, tipgever). Nee, geen reverse swatting van het bedrijf maar een stukje bezorgdheid: “Ze hebben ons laten weten dat je suïcidaal bent en daarom komen we een kijkje bij je nemen. Om te checken of alles goed met je gaat”, aldus de aanbellende agenten. En nee, dit waren ook geen medespelers of trollen in politiekostuum. Dus eh, wacht, wat krijgen we nou?

Numrush lijkt de oorzaak te hebben gevonden:

Soms gaat het niet zo lekker in de game, is hij aan het verliezen, en dan wil Xavieros zich nog wel eens uitdrukkingen met termen als “I want to kill myself” of “ow god please kill me”.

Daarnaast had hij mogelijk zich wel eens teneergeslagen geuit in de chat vanwege een hernia en andere frustraties. Dit leidde tot de conclusie dat het bedrijf berichten scant met algoritmes (of keywordscans) en bij bepaalde combinaties dan een suïcide-vermoeden concludeert en dan de autoriteiten inlicht. Wat ergens wel netjes voelt maar ook een tikje raar.

Mag het? Dit raakt aan persoonsgegevens, meer specifiek de zogeheten bijzondere persoonsgegevens van gezondheid en dergelijke. En die mag je als bedrijf eigenlijk helemaal niet verwerken. (Ik moet nu zeggen dat de GDPR of AVG hier streng op gaat zijn want dan verkoop ik meer boeken daarover, maar ook onder de Wbp mag dit eigenlijk al niet.)

Helemaal niet, nou ja er is een uitzondering: het zogeheten “vitaal belang” uit de Wbp en straks de AVG, zeg maar een dringende medische noodzaak. Ik citeer dat boek dan maar even, dan was die link geen reclame:

Een vitaal belang raakt aan het leven van die persoon. Te denken valt aan verwerkingen van medische gegevens bij een ongeval, of meer algemeen humanitaire doeleinden, onder meer voor het monitoren van een epidemie en de verspreiding daarvan of in humanitaire noodsituaties, met name bij natuurrampen of door de mens veroorzaakte rampen. Verwerking van persoonsgegevens op grond van het vitale belang voor een andere natuurlijke persoon is in beginsel alleen toegestaan indien de verwerking kennelijk niet op een andere rechtsgrond kan worden gebaseerd (overweging 46).

Een serieuze vrees dat iemand zichzelf om het leven gaat brengen, zou je kunnen zien als het dienen van een vitaal belang. De ultieme zaakwaarneming zeg maar. En het is vrij lastig in die situaties toestemming te vragen, waardoor dus deze route open staat.

Verdedigbaar dus, juridisch gezien. Maar het blijft gek aanvoelen. Ik weet niet hoe dit te zeggen zonder heel cru te klinken, maar is het echt zo’n reëel probleem specifiek bij online games, dat mensen daar een zelfdoding aankondigen en dat vervolgens uitvoeren ook? Is dat probleem zo groot dat het maatschappelijk relevant wordt dat aanbieders daar wat aan gaan doen? Ik heb denk ik iets gemist.

Arnoud

Mag ik bij een nonconform Playstation-spel mijn geld terug?

gamepad-controller-spelEen vraag via het Kassa-forum:

Ik heb een spel gekocht via de Playstation Store en dit spel vertoont heel veel problemen (bugs) die het spel onspeelbaar maken. … Nu heb ik contact opgenomen met Sony en hun stellen dat ik contact op moet met leggen met de 3de partij (Telltalegames) om proberen de probleemen op te lossen en mochten hun geen oplossingen kunnen bieden dat ik met het hun refferentie nummer de koop zou kunnen ontbinden. Alleen wat ik hier niet snap is dat ik als consument een product koop bij Sony, hun zijn de verkopende partij en hun zouden als contact persoon moeten dienen. Ik als consument heb het recht om contact op te leggen bij de 3de partij, maar hier zijn geen verplichtingen voor.

De regels over conformiteit (“wettelijke garantie”) uit de wet zeggen inderdaad dat je als consument te allen tijde bij de winkel terecht moet kunnen waar je het product gekocht hebt. Die mag niet verwijzen naar de fabrikant of leverancier maar moet het zelf voor je oplossen.

Het gaat hier echter niet om een fysiek product maar om een dienst, een online spel. Dat maakt echter niet uit, want de consumentenwet zegt (art. 7:5 lid 5 BW) dat conformiteit ook geldt

op de levering van digitale inhoud die niet op een materiële drager is geleverd, maar die wel is geïndividualiseerd en waarover feitelijke macht kan worden uitgeoefend, aan een [consument]

Een Playstation-spel wordt geleverd (maar niet op een materiële drager), de dienst is geïndividualiseerd (het is geen tv-uitzending) en je hebt feitelijke macht want jij bepaalt wanneer je het spel opent of sluit, en je kunt het spel doorverkopen. Dus valt zo’n spel onder de consumentenregels en geldt daarop conformiteit.

De makers van het spel (of Sony) kunnen natuurlijk in de voorwaarden zeggen dat dat niet zo is, maar dat is niet rechtsgeldig: bij een consument is conformiteit dwingend recht (art. 7:6 lid 1 BW). Dat geldt dus altijd en algemene voorwaarden die wat anders zeggen, zijn ongeldig.

Wel kun je je afvragen of Sony wel de ‘verkoper’ is. Dat is de partij die het gebruiksrecht aan je geeft. Het is mogelijk dat Sony slechts als bemiddelaar optreedt: zij brengen dan de speleigenaar (Telltalegames) en de consument bij elkaar en helpen bij het akkoord en de betaling. Dan is Sony geen verkoper en dus niet aan te spreken op conformiteit.

Arnoud

Je mag een kind niet bannen zonder ouderlijke toestemming?!

you-are-banned-permabanEen lezer vroeg me:

Ik beheer een (gratis) online spel en daar zitten regelmatig kinderen op. Prima, maar die misdragen zich soms en dan krijgen ze van mij een tijdelijke en soms een permanente ban. Meestal gaat dat goed, en komen ze met hangende pootjes terug of ze alsjeblieft weer mogen spelen. Alleen nu heb ik er eentje wiens moeder zich boos meldt: alleen ouders zijn bevoegd strafmaatregelen jegens de kinderen op te leggen, en we hadden dus met haar moeten overleggen voor we zoonlief hadden geband. Klopt dat?

Eh, nee.

Wanneer kinderen gebruik maken van diensten van derden, mogen die derden daar huisregels aan stellen, net zo goed als ze dat bij volwassenen doen. En als die huisregels worden overtreden, dan mogen de exploitanten van die diensten gepaste maatregelen nemen, zoals een ban of permaban.

Het is wel zo dat kinderen niet zomaar contracten kunnen sluiten zonder toestemming van hun ouders – tenzij het soort contract normaal is voor kinderen van die leeftijd (art. 1:234 BW). Ook mogen kinderen niet zonder ouderlijke toestemming op diensten die hun persoonsgegevens verwerken (art. 5 lid 1 Wbp). Een argument dat het kind niet gebonden is aan het contract voor die dienst, is dus wel te maken. Alleen: de consequentie is dan dat het kind de dienst niet mag gebruiken, permaban tot je 18e dus.

Ik ken werkelijk geen enkele regel uit de wet die zegt dat een dienstverlener geen maatregelen jegens een kind mag opleggen, aangenomen natuurlijk dat de maatregel op zich redelijk is gezien de overtreding (en in het reglement is beschreven). Ook overleg met de ouders is voor zover ik weet geen wettelijke eis, en ik vind het ook onredelijk om bij een internetdienst te verlangen dat je dat doet als exploitant.

Iemand enig idee waar moeder dit op baseert?

Arnoud

Ubisoft trekt betaalde speltoegangkeys in wegens parallelle import, mag dat?

ubisoft-key-spelUbisoft heeft keys ingetrokken die spelers bij niet-officiële retailers hebben gekocht, las ik bij Tweakers. Hiermee zijn deze spelers hun geld kwijt en kunnen ze het spel niet meer spelen. Ubisoft verwijst mensen naar de verkoper, kennelijk met het idee dat je daar maar je geld moet gaan terugvragen. Eh, mag dat, een sleutel even ongeldig verklaren?

Waarom Ubisoft bezwaar heeft tegen niet-officiële retailers, is me niet helemaal duidelijk. Het Tweakersartikel suggereert dat het gaat om activatiesleutels die van buiten de EU komen, waar de prijzen lager zijn. Ik kan me voorstellen dat Ubisoft dat niet leuk vindt, maar dit is wel een érg zwaar machtsmiddel om daartegen te ageren.

Maar is het legaal? Daar ben ik nog niet uit. Er is gewoon niets geregeld voor digitale sleutels of wachtwoorden die toegang geven tot een dienst.

Bij fysieke parallelle import is het vrij duidelijk: je mag zonder toestemming van de merkhouder geen merkproducten importeren van buiten de EU naar een EU-land. Is het eenmaal legaal in de EU op de markt gekomen, dan mag je het opkopen en doorverkopen binnen de EU, ongeacht wat de merkhouder daarvan vindt. Die partij dure parfum bij de Kruidvat ligt daar dus legaal maar er zit die dag een héle boze meneer bij het hoofdkantoor van dat merk. Hetzelfde geldt voor auteursrechten overigens.

In de VS is dat nog liberaler: uitputting geldt wereldwijd, oftewel als het ergens ter wereld geautoriseerd op de markt is gekomen, mag het geïmporteerd naar de VS en daar verhandeld zonder toestemming van de auteursrechthebbende. Voor merken zijn ze dan weer iets strenger, mits het product voor de internationale markt er anders uitziet dan voor de thuismarkt.

Voor diensten is dit eigenlijk nooit aan de orde geweest. Een dienst parallel importeren kán ook eigenlijk niet. Natuurlijk kan een dienstverlener leveren aan een klant in een ander land, maar daar is hij zelf bij dus dat is dan automatisch geautoriseerd.

Specifiek bij softwarediensten als deze kan het echter wél spelen, zoals de Ubisoft-zaak laat zien. En daar zit dus een lacune in de wet, want die zeggen niet of dit mag of niet. Ik ben geneigd te zeggen dat je dan wél sleutels overal mag kopen en inzetten. Wat niet verboden is, dat mag in het recht.

Natuurlijk, daar kun je van afwijken en dat gebeurt in de algemene voorwaarden dan ook vaak. Echter de Terms of Service van Ubisoft benoemen dit niet, hoewel ze wel een gezellige “alles is morgen anders”-clausule hebben:

We behouden ons het recht voor om deze Voorwaarden te wijzigen of een gedeelte of het gehele Puntensysteem te allen tijden te verwijderen, een en ander geheel naar eigen goeddunken, krachtens de voorwaarden die gespecificeerd zijn in artikel 17 hieronder.

Maar ook dan: die regels moeten er wel even zijn voordat je op die basis een sleutel ongeldig mag verklaren.

Dus nee: het mag niet, maar zoals altijd in het consumentenrecht, wat doe je eraan nu ze het toch doen?

Arnoud

Hoe bewijs je je gelijk in een online game?

persoon-gebruiker-verbannen-bannedEen lezer vroeg me:

Laatst werd ik geband in een online spel, omdat ik volgens de beheerder onfatsoenlijk taalgebruik had gebruikt. Op mijn vraag wat dan, kreeg ik te horen dat logs vertrouwelijk zijn maar dat zij volgens de spelvoorwaarden altijd gelijk hadden. Kan dat zomaar?

Dergelijke situaties kom ik vaak tegen. Het is erg frustrerend voor spelgebruikers om te merken dat ze zomaar ineens verbannen zijn, al dan niet permanent, op basis van bewijs dat ze niet mogen inzien.

We hadden die recente discussie bij hosters die niet willen overleggen met hun gebruikers. Dit is in feite het omgekeerde perspectief: wat doe je als een bedrijf zegt “je zit fout, kickban, toedeledokie”.

Ik heb nog eens zitten denken over welke grond je nu kunt gebruiken tegen zo’n toedeledokie-opzegging. Volgens mij kom je met dit artikel van de grijze lijst een eind:

d. dat de gebruiker van zijn gebondenheid aan de overeenkomst bevrijdt of hem de bevoegdheid daartoe geeft anders dan op in de overeenkomst vermelde gronden welke van dien aard zijn dat deze gebondenheid niet meer van hem kan worden gevergd;

Opzeggen zonder genoemde grond of zonder ernstige grond (“kan niet worden gevergd”) door de gebruiker van de voorwaarden (de dienstverlener dus) is dus verdacht, en de dienstverlener moet dus bewijzen dat hij wél zomaar mag opzeggen zonder genoemde grond of op basis van iets triviaals. Dat geeft hem een achterstand maar een keihard verweer is het niet.

Maar goed, stel er staat iets in de AV van “geen onfatsoenlijk taalgebruik” of “verboden vals te spelen bv. met een bot“en men zegt “onze logs bewijzen dat je dat deed, ernstige en genoemde overtreding, toedeledokie”. Wat dan?

Allereerst is er de vraag of je het bewijs mag inzien. Dat lijkt me vrij evident vanuit mijn juridische onderbuik maar een specifiek artikel heb ik niet. Eisen dat iets gemotiveerd wordt met bewijs, zou ik alleen vanuit de algemene regels van redelijkheid en billijkheid kunnen onderbouwen. Of heel misschien via de Wbp – dan doe je een inzageverzoek voor persoonsgegevens over jou. Men is verplicht je die inzage te geven, maar dat is een apart traject los van de discussie of het bewijs terecht is.

Vervolgens zou je dan tegenbewijs willen leveren. Wellicht maak je filmpjes van alles dat je doet, en kun je die terugkijken om te zien of je werkelijk raar speelgedrag vertoonde. Art. 6:236 sub k BW zegt dat algemene voorwaarden niet mogen bepalen dat de gebruiker geen tegenbewijs kan leveren, of dat het bewijs van de dienstaanbieder altijd bindend is. Er moet dus ruimte zijn voor tegenbewijs.

Heb je geen tegenbewijs, dan houdt het vrij snel op denk ik. En soms ís het ook gewoon een vrije beoordeling; wanneer is taal onfatsoenlijk of wanneer is spelgedrag nu typisch iets voor een bot?

Arnoud

Mag de spelleiding mijn duurgekochte tank waardeloos maken?

exclusive-offerEen lezer vroeg me

Ik speel het online MMO-spel World Of Tanks. In dit spel kun je content aanschaffen, zogenaamde premium tanks. Ik heb een tijd geleden een van deze premium tanks aangeschaft, maar onlangs heeft de spelleiding de specificaties van mijn tank omlaag gehaald. Kan dat zomaar? In de EULA staat van wel, maar is dat rechtsgeldig?

Ik vind dit een hele moeilijke. Hoofdregel is dat een spelleiding de spelregels mag aanpassen, en als speler heb je dat te accepteren. Als ze bij het voetbal morgen bepalen dat je een helm op moet, dan moet dat en die kosten moet jij dragen (of je moet stoppen). Omgekeerd, verbieden ze scheenbeschermers dan is die aankoop waardeloos geworden.

Het ligt iets anders bij gekochte content ván de spelleiding denk ik, omdat ze niet zozeer de spelregels aanpassen als wel de content zelf. En dan is het inderdaad denk ik wel verdedigbaar dat daarmee de content niet meer conform de verwachtingen is. Maar hm. Dat zou betekenen dat een spel nooit premiumcontent mag opheffen of aanpassen. Dat gaat me ook weer wat ver.

Misschien is de iets algemenere vraag: waar betáál je nu precies voor? We noemen het wel “kopen”, maar eigenlijk is het meer huur: het ding is alleen inzetbaar in de context van het spel. Alleen, dat gold voor die objecten in Runescape ook en daarvan vond de Hoge Raad toch dat ze gestolen konden worden. We hebben dit ook al eens bekeken bij Steam-spellen, en zeker gezien de UsedSoft- en Beeldbrigade-uitspraken over het mógen doorverkopen van spellen kun je goed verdedigen dat dit ook voor spelobjecten zou moeten gelden.

Wel loop je dan tegen het probleem aan dat het spel op zeker moment niet meer te verbeteren is. Je hebt als spelleiding immers ooit beloofd dat tank X de beste zou zijn, en dat moet dan na 3 jaar nog steeds zo zijn. Je kunt zelfs – extreem doorgetrokken – eisen dat het spel levenslang aangeboden blijft, omdat anders jouw tank ineens teniet gaat.

Of kun je dit allemaal oplossen binnen de conformiteitsregel? Een koop moet aan de redelijkerwijs gewekte verwachtingen voldoen, en binnen een spel is het redelijk om te verwachten dat specificaties met de tijd kunnen evolueren (ook naar beneden). Bovendien hebben aankopen in een spel naar hun aard een beperkte houdbaarheid. Dus net zoals ik geen claim heb bij de groenteboer als mijn spinazie na drie maanden bedorven is, heb ik dat niet bij World of Tanks als mijn tank zogezegd bedorven is.

Arnoud

Downtime van Diablo 3 versus werkende mensen

diablo-down-error.jpgEen lezer vroeg me:

Zoals je misschien weet is op 15 mei Diablo 3 gereleased. Een spel om heerlijk kwaad monstertjes dood te klikken, er is toch niks mooiers! zou je zeggen. 12 jaar lang wachten werd eindelijk beloond. Welnu, het feest pakt anders uit. Want vanwege mijn fulltime baan kan ik alleen in de piekuren spelen, en precies tijdens die tijden is de online component van Diablo steeds overbelast. Bottom line: ik heb 60 euro betaald voor een spel dat ik nauwelijks kan spelen. Wat kan ik nu doen?

Het is voor de vraagsteller erg zuur dat hij veel downtime heeft omdat hij alleen ’s avonds kunt spelen, net in hun maintenance window. Maar juridisch gezien is de vraag of zij daar rekening mee moeten houden, zeker omdat hij ze dat niet vooraf verteld heeft. Ik denk dus niet dat je met dát argument heel ver komt.

Algemeen gezegd: een spel is een product (want software kun je kopen) en dus moet het spel voldoen aan de verwachtingen. Het spel moet dus speelbaar zijn. Nu is Diablo 3 dat op zich wel, alleen vereist elk potje (ook in single player) dat je online gaat en verbinding maakt met die online component. En als die er steeds uit ligt, dan is het spel niet speelbaar.

Voor die dienst ligt het juridisch iets lastiger, want dat is geen product en de verwachtingen die je mag hebben, zijn dus minder duidelijk. Je mag een goede inspanning verwachten van de leveranciers van Diablo, maar hoe ver gaat dat? Wanneer hebben ze hun best gedaan? Daarbij zullen allerlei factoren meespelen, zoals of het hier gaat om een kortetermijnprobleem van vlak na de lancering of een structureel probleem.

Er is gewoon geen goede wetgeving op dit gebied. Meer dan de hele algemene regel “dit voelt niet als een redelijke invulling van het contract” met dan wat zelfbedachte argumenten is er niet.

Het wordt echt tijd voor een setje consumentenwetgeving die hier duidelijker regelt waar je aan toe bent. Of op zijn minst eens een rechtszaak.

Arnoud

Ook Electronic Arts neemt “niet-aanklagen” clausule op

groep-claim-geld.jpgIn navolging van Sony heeft ook gamesuitgever Electronic Arts een ‘niet aanklagen’-clausule opgenomen in de algemene voorwaarden, meldde Nu.nl zaterdag. Beide bedrijven verplichten gamespelers via arbitrage hun geschillen op te lossen. Dit heeft met name tot gevolg dat deze bedrijven geen class action suits oftewel massaclaims meer hoeven te vrezen, want het Amerikaanse Hooggerechtshof bepaalde in april dat mensen die akkoord zijn met arbitrage, niet meer mogen procederen.

Dit arrest was voor Amerikaanse bedrijven een opsteker, omdat ze hiermee massaclaims kunnen voorkomen. Een massaclaim kan immers alleen worden gebracht als men massaal naar de rechter stapt, en wie niet naar de rechter mag, kan dat natuurlijk niet. Voor Sony is de angst voor massaclaims reëel, zie het debacle rond de PSN hack en eerder de Other OS-removal die beiden tot class actions leidden.

Met deze voorwaarden hoopt Sony toekomstige massaclaims te kunnen blokkeren. Naar Amerikaans recht zou dit goed mogelijk kunnen zijn, gezien de uitspraak van de Supreme Court.

Naar Nederlands recht ligt dat anders: een verplichte geschilbeslechting door een derdearbitrage staat op de zwarte lijst van algemene voorwaarden die altijd verboden zijn. Men moet een consument te allen tijde een maand of meer geven om te beslissen alsnog naar de rechter te willen. En die maand loopt vanaf het moment dat er een concreet geschil is en het bedrijf roept dat dit naar de arbitragegeschilbeslechter moet. Niet, zoals in de Sony- en EA-voorwaarden staat, een maand vanaf het accepteren van de voorwaarden. Specifiek voor arbitrage (waar extra wettelijke waarborgen voor zijn) ligt het iets genuanceerder.

Natuurlijk, Sony en EA zullen stellen dat hun voorwaarden Amerikaans (Californisch) recht van toepassing verklaren, maar dat zal ze in Nederland niet helpen. Onze wet bepaalt namelijk dat een Nederlandse consument zich altijd kan beroepen op de bescherming uit de wet (artikel 6:247 BW). Men kan dus bij de Nederlandse rechter de clausule vernietigen en dan schadevergoeding vorderen. Ik ben benieuwd of iemand dat nu ook eens een keer werkelijk gaat doen.

En ja, deze blog lijkt sterk op wat ik eerder schreef op onze bedrijfsblog maar kennelijk leest niemand die 😉

Arnoud