Ius Mentis

Afgelopen donderdag besliste de rechtbank Amsterdam dat Google niet onrechtmatig handelt als er bij zoekresultaten ongewenste links verschijnen. De kern van het vonnis:

De zorgplicht van Google reikt niet zover dat zij aansprakelijk is voor de bereikbaarheid van die informatie van die ander, indien zij niet weet of redelijkerwijs behoort te weten dat die informatie apert onrechtmatig is. In dit geval was het voor Google redelijkerwijs onmogelijk om tot de conclusie te komen dat de informatie niet correct was.

In dit geval ging het om links naar sekssites die verschenen wanneer mensen naar een tv-presentatrice zochten, zo meldt het Juridisch Dagblad. De sekssites hadden de naam van deze presentatrice in hun webpagina verstopt, zodat Google zou denken dat hun sites relevant waren wanneer mensen op haar naam zochten. En dat doet Google dan ook natuurlijk. Zij vond het uiteraard erg vervelend dat zij “ten onrechte in verbinding wordt gebracht met sekssites en dat ten onrechte de suggestie wordt gewekt dat zij op de betreffende sites naakt staat vermeld, als playboy dient en fungeert als sexcamgirl.”

Een klacht bij Google leverde op:

Het spijt ons dat deze onverwachte resultaten werden weergegeven op Google. Uw e-mailbericht is doorgestuurd naar het betreffende team. We waarderen uw hulp bij het handhaven van de kwaliteit van onze zoekresultaten.

Later heeft Google wel de links op haar zwarte lijst gezet. Probleem was wel dat dit tijdelijk is, bij de volgende indexatie-slag kunnen de sites zo weer terug zijn. Vandaar dus een kort geding om Google permanent te verbieden deze sites te laten zien bij zoekopdrachten voor haar naam.

Op zich is het zo dat een provider aansprakelijk gesteld kan worden voor de inhoud van sites waar ze naar verwijzen, als de inhoud van de site waarnaar ze verwijzen, onrechtmatig is. Dit volgt uit de Indymedia/Deutsche Bahn uitspraak, waarin o.a. werd geoordeeld:

Aangezien Indymedia weet dat enkele op haar website geplaatste hyperlinks leiden tot [onrechtmatige publicaties], handelt zij … onrechtmatig jegens Deutsche Bahn door geen maatregelen te treffen om verspreiding van de onrechtmatige informatie te staken. Daaraan doet niet af dat Indymedia, als persmedium, de gewraakte informatie niet tot haar eigen informatie maakt. De vraag welke vorm van hyperlinken wordt gebruikt is in dit verband niet van belang. Doorslaggevend is dat Indymedia het technisch mogelijk maakt en laat de informatie te bereiken.

Google is volgens de wet net zo goed een provider van informatiediensten als een website-beheerder. Een verschil is wel dat dat Google met een volledig geautomatiseerd proces het Web doorzoekt en in haar index plaatst. In een eerdere zaak, over een MP3-zoekmachine, vond de rechter dan ook dat bij zoekmachines een andere regel moest gelden:

De handelwijze [van de zoekmachine] is niet zonder meer onrechtmatig jegens al diegenen aan wie het auteursrecht dan wel de naburige rechten op de mp3-muziekbestanden toekomt, ook al is zij bekend met het feit dat degenen die de bestanden openbaar maken inbreuk plegen op de auteursrechten dan wel naburige rechten van derden. Onderzocht moet derhalve worden of die handelwijze in de bijzondere omstandigheden van dit geval desalniettemin als onrechtmatig moet worden gekwalificeerd.

Pas als er iets bijzonders is, kan een zoekmachine dus aansprakelijk zijn (bij die MP3-zoekmachine was dat zo).

Deze regel werd bevestigd in het Google-vonnis:

Het ‘crawlen’, indexeren en ‘ranken’ heeft een technisch, automatisch en passief karakter en Google kan in beginsel dan ook niet verantwoordelijkheid worden geacht voor de uitkomst van een zoekopdracht en de inhoud van de zoekresultaten.

Er waren geen bijzondere omstandigheden te vinden. Het was voor Google redelijkerwijs onmogelijk om tot de conclusie te komen dat de informatie niet correct was, zo oordeelde de rechter. Pas als het “onmiskenbaar onrechtmatige” informatie is, zou dat misschien anders zijn. Normaal kan Google niet weten of een pagina een trefwoord terecht vermeldt. Zelfs niet als de persoon wiens naam gebruikt wordt, daarover klaagt bij Google. En dan kan Google niet aansprakelijk gehouden worden voor zoekresultaten.

Arnoud