Opheffen van meerdere accounts, wanneer moet dat?

Een meelezende forumbeheerder mailde me:

Wij hebben geconstateerd dat een gebruiker meerdere gebruikersnamen in gebruik bleek te hebben (laten we zeggen: A, B en C). Dat is in strijd met ons forumreglement. Ik heb gebruiker A daarom aangeschreven. A heeft gereageerd en ontkende B en C in gebruik te hebben. Nu eist A in een e-mail verwijdering van zijn gebruikersnaam en al zijn berichten. Ook eist hij hetzelfde voor B en C.

Iemand die zijn account op een website of forum wil opheffen, kan opheffing eisen bij de beheerders. Dat blijkt uit de privacy-richtsnoeren van het College Bescherming Persoonsgegevens. Berichten van die persoon moet je dan ook verwijderen, tenzij dat de structuur en begrijpelijkheid van de discussie zou verstoren. In dat geval moet je ze zo veel mogelijk anonimiseren.

Hier is het lastige dat persoon A eerst ontkent eigenaar te zijn van accounts B en C, en vervolgens eist dat ze opgeheven worden. Als het beheer zelf overtuigd is dat B en C inderdaad door dezelfde persoon gebruikt worden (bijvoorbeeld omdat ze op hetzelfde moment vanaf hetzelfde IP-adres gebruikt zijn), dan zou het verzoek geen probleem moeten zijn.

Wel moet je natuurlijk controleren dat het echt A is die de mail met het verzoek stuurt. Ik zou zeggen dat zo’n verzoek vanaf het gebruikersaccount moet komen dat moet worden opgeheven (via een privébericht naar beheer bijvoorbeeld). Niet vanaf een Hotmail- of Gmail-account. de beheerder mag er vanuit gaan dat iemand die het wachtwoord heeft van een account, de eigenaar ervan is.

Dat lost meteen het probleem op met B en C: als meneer A daar ook de eigenaar van is, kan hij probleemloos drie pb’s sturen vanaf elk van de accounts en dan is het beheer keurig ingedekt.

Arnoud

Wat moet Marketingfacts met klachten over mijn haar?

Voor Marketingfacts schreef ik een column over aansprakelijkheid van hosters en forumbeheerders:

“Die Engelfriet heeft raar haar.” Als iemand dat op Marketingfacts zou schrijven, zou ik hem of haar een proces aan kunnen doen wegens smaad. Het is tenslotte een aantasting van mijn eer en goede naam, ook al is het misschien wel waar. Maar ja, vind die anonieme reaguurder maar eens. Een e-mailadres kun je niet dagvaarden. Marketingfacts zelf is makkelijker te vinden, en ze hebben nog geld ook. Dan pak ik die wel, zij zijn tenslotte medeplichtig door die reactie openbaar te maken.

Heel ver zal ik daarmee niet komen, want M! geniet wettelijke bescherming. Zij zijn niet aansprakelijk voor opmerkingen over raar haar van haar gebruikers, of voor schendingen van privacy, inbreuken op auteursrecht of andere rare dingen die die gebruikers uithalen. Tenminste, wanneer de redactie ingrijpt als er een klacht komt over zo’n opmerking, en die klacht blijkt “onmiskenbaar onrechtmatig” (juridisch voor “wanneer die reactie echt niet kan”). Maar wanneer kan iets nou echt niet? Hoe raar ís mijn haar?

Lees verder in Wat moet Marketingfacts met klachten over mijn haar?.

Arnoud

Plugins voor phpBB: verplicht GPL of toch niet?

Bij de phpBB-gemeenschap een interessante discussie over plugins voor deze forumsoftware. PhpBB is open source en beschikbaar onder de GPL (versie 2). De vraag is dan wat dat betekent voor uitbreidingen en plugins voor phpBB.

De phpBB software is niet zo netjes opgezet als Joomla!, waardoor mijn redenering over plugins voor Joomla van afgelopen februari hier niet zomaar opgaat. Bij phpBB kun je een uitbreiding (een “mod”) alleen maken door regels code uit phpBB zelf te wijzigen en van uitbreidingen te voorzien. Dan zitten er in je mod dus stukken code die uit phpBB-bestanden komen. Dat is in principe een verveelvoudiging in gewijzigde vorm of een ‘afgeleid werk’ in de terminologie van de GPL.

Op de phpBB-site zelf wordt het zo uitgelegd:

Most modification require phpBB to work so most modifications need to be released under the GPL v2. … All modifications will have some part of it that needs to be released under GPL v2. These parts are usually what is in the install script or in other words, the part that integrates the script in to phpBB.

In de discussie zegt ene Alfatrion nog:

Copying several lines of could would fall under fair use for the states or the more limited European quoatation exemptions (art. 15a). This is true for most of the world because of the Berne Convention.

Wellicht is dit gebruik ‘fair use’ naar Amerikaans recht, maar ik betwijfel het. En gezien het feit dat deze persoon mijn blog citeert, is hij (zij?) waarschijnlijk Nederlander. En dan kan hij geen beroep doen op ‘fair use’. Wie in Nederland een beschermd werk wijzigt op een manier die schending van auteursrecht oplevert, kan in Nederland voor de rechter worden gedaagd. De zaak zal dan naar Nederlands recht worden beoordeeld.

Citaatrecht bij software is iets waar weinig juristen in geloven. Ik zou denken dat het opgaat als sprake is van een bug report, dan moet je regels citeren om te laten zien waar de fout zit. Maar jij bespreekt of bekritiseert deze regels niet, je breidt ze uit. En dat is een verveelvoudiging in gewijzigde vorm en geen citaat.

Afhankelijk van hoe veel je kopieert uit de originele bestanden, zou je wellicht aanspraak kunnen maken op artikel 18a Auteurswet:

Als inbreuk op het auteursrecht op een werk van letterkunde, wetenschap of kunst wordt niet beschouwd de incidentele verwerking ervan als onderdeel van ondergeschikte betekenis in een ander werk.

Een paar regeltjes uit phpBB in een groot eigen werk, met als enige doel aangeven waar in phpBB het eigen werk moet worden ingevoegd, zou onder deze uitzondering moeten vallen.

Ga je echter uitgebreid bestaande code aanpassen en niet zozeer eigen code toevoegen, dan ben je toch echt een afgeleid werk aan het maken.

Arnoud

Ruzie bij Fok! over lezen van privéberichten door beheer

Geenstijl lacht zich rot: op concurrerend forum Fok! is een grote ruzie aan de gang over het lezen van privéberichten door het beheer. Fok! biedt namelijk gebruikers de mogelijkheid om elkaar persoonlijke berichtjes te kunnen sturen (in forumjargon ook wel pb’s of pm’s geheten). In de policy belooft het beheer deze niet te lezen, maar dit zou toch gebeurd zijn. Als gevolg van de ruzie is nu het hele systeem van persoonlijke berichten platgegooid door het beheer.

Zoals gebruikelijk bij dit soort ruzies is het volstrekt onduidelijk wat er nu precies gebeurd is. Volgens twee Fok!kers merkten zij dat webadressen die zij alleen in privéberichten hadden uitgewisseld, waren opgevraagd door iemand anders. Dat was voor hen aanleiding om een honeypot op te zetten: men kondigde aan een kopie van de hele Fok!-site op te gaan zetten en alle bezoekers daarheen te halen. Als beheer van Fok! werkelijk meelas, dan zouden ze daar gegarandeerd actie op ondernemen natuurlijk.

De beheerder zelf meldt juist dat hij pas na tips van derden over deze kopiesite besloten had de privéberichten te gaan lezen van de vermoedelijke daders.

Het is juridisch echter zeer twijfelachtig om om wat voor reden dan ook berichten te lezen die bedoeld zijn voor privécommunicatie, zoals ik vorig jaar al schreef. Voor beheerders van forums kan het zelfs een strafbaar feit zijn om kennis te nemen van gegevens die gebruikers uitwisselen (art. 273d Wetboek van Strafrecht) wanneer hij daar geen toestemming voor heeft.

De beheerder beroept zich op de privacy-policy van dit systeem. Die vermeldt dat berichten gecodeerd zijn zodat beheerders ze niet zomaar kunnen lezen. Echter, “Misbruik van het systeem wordt niet getolereerd” en “In dit geval hebben de administrators de mogelijkheid om berichten te decoderen en alsnog in te zien”. Dat is een bindende voorwaarde, die de eventuele strafbaarheid van het inzien opzij zet.

De vraag is echter wel wat dan het “misbruik” is. Of het opzetten van een concurrentsite misbruik is, betwijfel ik. Zeker nu die site helemaal niet blijkt te bestaan, kun je moeilijk volhouden dat er sprake is van misbruik.

Arnoud

Verplichting tot verwijdering forumbericht uit Google Cache

Op het Rechtenforum vond ik een tijdje terug een erg interessante vraag over een verplichting tot verwijdering uit Google Cache. Een forumbeheerder kreeg een klacht over een vervelend bericht over een mevrouw X. Dat is verwijderd, maar nu vraagt mevrouw X ook:

Als u aan mijn verzoek hebt voldaan, dient u zo spoedig mogelijk de aanpassingen door te geven aan derden aan wie u mijn gegevens hebt verstrekt, dit is dus Google zodat hier ook mijn naam wordt verwijdert met betrekking tot de berichten die op jullie site zijn geplaatst.

Berichten die identificerende informatie over iemand bevatten, zijn persoonsgegevens. Op grond van de privacywetgeving kun je eisen dat zulke berichten over jouzelf worden verwijderd. Dit is door het College Bescherming Persoonsgegevens ook expliciet zo uitgewerkt in hun Richtsnoeren Privacy op Internet.

Artikel 36 van de Wet Bescherming Persoonsgegevens zegt dat je bij de ‘verwerker’ (het forumbeheer) een verzoek tot verwijdering kunt indienen. Die is dan verplicht de persoonsgegevens te verwijderen of het bericht te anonimiseren. Maar Google is niet de verwerker, en bovendien niet verbonden aan de verwerker. Kun je nu eisen dat het forumbeheer Google gaat verplichten iets weg te halen?

Artikel 38 WBP bepaalt dat iemand die op grond van artikel 36 iets heeft verwijderd (of aangepast) bij zijn eigen verwerking, verplicht is om derden die de persoonsgegevens hebben gekregen, hiervan op de hoogte te stellen. Het is dan aan die derden om iets te doen met de mededeling. De wet eist niet dat je Google moet dwingen de informatie te verwijderen, maar wel dat je je best doet om de informatie bij Google weg te krijgen.

Google heeft daarvoor de tool verwijderen van een URL. Deze biedt ook de mogelijkheid om aan te geven dat de eigenaar van de site de pagina gewijzigd heeft, zodat de pagina niet langer de informatie of afbeelding bevat die Google in haar cache heeft. Dan zal Google die pagina met voorrang opnieuw indexeren, of in ieder geval verwijderen.

Connie Breukhoven kreeg iets dergelijks vorig jaar voor elkaar bij de rechter: websites Witheet en ZIJonline moesten binnen vier dagen na het vonnis Google opdracht geven de berichten te verwijderen.

Arnoud

Heb je vrijheid van meningsuiting op andermans blog?

Blogs zijn eigendom van hun beheerders. Die mogen kiezen of ze wel of geen reacties toelaten, en als ze reacties toelaten onder welke voorwaarden ze dat willen. Wie geen zin heeft in gezeur, mag de comments dus uitzetten en niemand kan hem verplichten die aan te zetten. Maar ja, dan ben je wel een bloggende in de woestijn. De meeste bloggers kiezen er dus voor om de comments aan te zetten, en krijgen dan binnen de kortste keren viagraspam, vervelende reacties en andere vormen van verbaal onkruid.

Als je comments weghaalt, beginnen er al snel mensen “censuur” te roepen. Censuur betekent formeel gesproken voorafgaande toestemming (vergunning) van de overheid. Juridisch zou je iemand dus niet van censuur kunnen beschuldigen als hij je van je weblog verwijdert, tenzij het gaat om een weblog dat beschikbaar gesteld wordt door de overheid. En die zijn er niet, dat ik weet.

Er is geen jurisprudentie, laat staan wetgeving over het al dan niet terecht ingrijpen in reacties bij weblogs of forums. Mijns insziens mag de beheerder van een weblog ingrijpen als reacties over de schreef gaan, hoewel dat natuurlijk altijd discussies kan en zal opleveren. Wanneer gaat iets te ver? Geenstijl heeft daarover een heel andere mening dan een kattenblog bij web-log.nl.

Een mening verwijderen die on-topic en binnen de perken is, alleen maar omdat je het er als blogger mee oneens bent, gaat mij te ver. Als je je weblog, forum of site openzet voor anderen, dan geef je daarmee die anderen een bepaalde ruimte. Die kun je dan niet zomaar meer afpakken. Net zoals een winkelcentrum niet zomaar meer mensen eruit kan zetten, ook al is het gebouw privéeigendom.

Net als een winkelcentrum staat het een weblogger natuurlijk vrij om vooraf bepaalde grenzen aan te geven. Gaat iemand die grenzen te buiten (hoe arbitrair gekozen ook), dan kun je het bericht op die grond verwijderen. Wie “Het is verboden het met mij oneens te zijn” in zijn huisregels zet, zal vast niet veel reaguurders krijgen. Maar uiteindelijk is het wel jouw weblog en dus jouw huisregels. Hoe bekrompen of selectief mensen die ook mogen vinden.

Bij het Volkskrantblog van Satuka staat het mooi geformuleerd:

Je hoeft een medium dat naar jouw mening een eenzijdig beeld schetst niet te lezen of te bekijken. Je hoeft niet op een weblog te komen waar naar jouw idee niet genoeg ruimte wordt gegeven aan jouw mening, of waar de wijze waarop je die mening kenbaar maakt blijkbaar niet op prijs wordt gesteld. Maar je kan van die krant niet eisen dat jouw protestbrief wordt gepubliceerd. Je kan van een omroep niet verwachten dat ze jouw persoonlijke visie als leidraad nemen voor de invulling van hun programma’s. En je kan van die blogger niet eisen dat hij alles over zich heen laat komen. Laat staan dat hij zijn weblog volgens jouw persoonlijke regels (niet) modereert.

Maar blogger alib_bondon zegt juist:

Mijn blog is openbare ruimte. Mijn blog is een plein waar iedereen kan komen kijken naar en reageren op de beelden (stukken) die ik daar heb geplaatst. Ik wens geen gebruik te maken van de mogelijkheid om reacties te wissen of personen te bannen. Voor reacties wissen geldt één uitzondering: waar de privacy wordt geschonden, treed ik op.

Wat vinden jullie? Mijn server, dus schop er maar af wiens nick je niet aanstaat? Of alle discussie laten staan tenzij er grenzen uit het strafrecht overtreden worden?

Arnoud

Wanneer moet je een geband persoon teruglaten op je forum?

Van forums verwijderd (geband) worden is een regelmatig terugkerend onderwerp hier. Logisch ook: de gemoederen lopen hoog op en dan wordt er al snel met juridische taal gegooid. Hier weer een lastige die we nog niet gehad hebben.

Eén van onze bezoekers had nogal ongezouten en vaak grove meningen gepost op ons forum. Vanwege taalgebruik en klachten van anderen is zij na een paar waarschuwingen tijdelijk geband. Na die ban kwam ze weer terug en begon alles van voren af aan. Toen hebben we haar permanent verbannen, zoals ook in ons reglement staat. Toen kwam ze vanaf een ander IP-adres terug met een andere usernaam, die we vervolgens ook weer opgeheven hebben. Nu schrijft zij: “ik wil alleen maar op het forum kunnen posten. Jullie bans zijn een schending van mijn vrije meningsuiting en ik ga daar stappen tegen ondernemen.”

Als site-beheerders heb je natuurlijk het recht om je site in te richten zoals je wilt. Maar als je je site openstelt voor anderen, dan kun je niet zomaar meer eenzijdig bepalen hoe alles verloopt. Je moet dan rekening houden met de belangen van je bezoekers.

Een goed huisreglement is dan van wezenlijk belang. Daarin zet je wat je wel en niet gewenst acht op je forum, en wat je gaat doen als mensen zich daar niet aan houden. Na een waarschuwing een tijdelijke en daarna een permanente uitsluiting is bijvoorbeeld een prima regeling. Zolang maar duidelijk is wat de regels zijn.

Desondanks kunnen forumbeheerders of moderators niet zomaar elk bericht om elke reden verwijderen of aanpassen. Iemands meningsuiting is beschermd, en er moet dus een geldige reden zijn om dat te doen. Bij illegale bijdragen (belediging, racisme, inbreuk op andermans rechten) is er evident zo’n geldige reden aanwezig. Reclame mag ook zomaar verwijderd worden. En berichten die off-topic zijn, kunnen verplaatst of eventueel verwijderd worden. Maar inhoudelijk ingrijpen bij on-topic discussies zou zeer uitzonderlijk moeten zijn.

Wie zich echter aantoonbaar misdraagt en bij herhaling de regels overtreedt, mag van een forum worden uitgesloten. Belooft hij dan beterschap, dan mag het forum hem terugnemen maar dat hoeven ze uiteraard niet te doen. Dat is dan de keuze van de beheerders.

Arnoud

Wanneer mag je iemands berichten van je forum verwijderen?

De beheerder van een forum mailde mij:

Een van onze leden heeft gigantische ruzie gemaakt met zo ongeveer iedereen en daarbij onze huisregels zwaar overtreden. Wij hebben hem dan ook geband (verbannen). Maar de berichten hebben we laten staan, want mensen moeten kunnen lezen wat er is gebeurd. Hij eist nu dat wij alle berichten van en over hem verwijderen. Kan hij dat?

Uit de privacy-richtsnoeren blijkt dat de privacywet hier mogelijkheden biedt voor het met ruzie vertrokken ex-lid.

Elk bericht dat hij plaatste, is namelijk een “persoonsgegeven” omdat het te herleiden is tot deze specifieke persoon. Hij heeft dus het recht te beslissen wat er met dat bericht mag gebeuren.

Door het bericht te plaatsen, gaf het forumlid toestemming voor deze “verwerking” van persoonsgegevens. Anderen mochten het bericht, het persoonsgegeven dus, lezen en in hun reacties verwerken. Tot zover geen probleem.

Die toestemming kan echter op elk moment worden ingetrokken, en dat betekent dat men met de verwerking moet stoppen. Je kunt niet in het huisreglement iemand verbieden deze toestemming in te trekken. De door het ex-lid geplaatste berichten moeten dus in principe worden verwijderd als hij daarom vraagt. De enige reden om het te mogen laten staan, is als er een “eigen gerechtvaardigd publicatiebelang” is.

Zo’n belang kan bijvoorbeeld zijn dat door de verwijdering de discussie onbegrijpelijk wordt. In dat geval, zo zeggen de richtlijnen, kun je volstaan met de naam van de plaatser vervangen door [VERWIJDERD] of iets dergelijks. Tenzij de inhoud van het bericht zelf nog informatie over de plaatser bevat, dan zou die informatie moeten worden geschrapt.

Een advertentie op b.v. Marktplaats zou dus door het bedrijf verwijderd moeten worden als de plaatser daarom vraagt. Iemands recensie van een film op een forum voor filmliefhebbers ook. Zulke berichten kun je verwijderen zonder dat andere berichten daardoor onbegrijpelijk worden, en als dat kan, dan moet het ook.

Informatie verwijderen die in andermans berichten verwerkt is, is heel erg lastig. Deze verwerking was in het kader van een vrije meningsuiting. Verwijderen mag dan alleen als het echt absoluut de enige manier is om de inbreuk op de privacy van de originele poster (het ex-lid dus) te beëindigen. En dat zal vrijwel nooit het geval zijn.

Arnoud

Briefgeheim voor privéberichten bij forums

De meeste forumsoftware heeft de mogelijkheid ingebouwd om deelnemers elkaar privéberichten (pb’s) te laten sturen. Alleen de ontvanger kan die dan lezen – en de beheerder natuurlijk, want de beheerder kan alles. Maar mag dat wel, zo vroeg een lezer van deze blog me onlangs.

Ik zou zeggen van niet, tenzij de beheerder een dringende reden heeft die te maken heeft met de goede werking van het forum. Het heet niet voor niets privébericht: mensen verwachten dat de inhoud daarvan privé is en blijft. En dan hebben zij er recht op dat de beheerder uit het bericht blijft.

Een dringende reden kan bijvoorbeeld zijn dat iemands inbox verstopt is, dat de beheerder een bevel van justitie kreeg om de inhoud van een pb af te geven of dat de virusscanner aangaf dat er een probleem was met een bericht.

Er is geen briefgeheim voor e-mail, en dus ook niet voor privéberichten op forums. Maar specifiek voor beheerders (administrators) zijn er wel regels over geheimhouding van privé communicatie van gebruikers.

Medewerkers van bedrijven die een telecommunicatiedienst (“dienst die geheel of gedeeltelijk bestaat in het overbrengen van signalen via een elektronisch communicatienetwerk”) aanbieden, zijn strafbaar als ze kennisnemen van de inhoud van die overgebrachte communicatie. artikel 273d Wetboek van Strafrecht. Afhankelijk van hoe je de definities leest is goed verdedigbaar dat de beheerder van een forum daar ook onder valt.

Je zou als beheerder in je forumreglement kunnen aangeven dat alle berichten, ook pb’s, gelezen worden. Dan wordt het een ander verhaal. Als je weet dat alles gelezen zal worden, heb je geen privacy. Maar dat moet dan wel heel expliciet vermeld worden, ik zou zelfs zeggen bij het scherm waar je de pb’s schrijft.

Arnoud

Forumlid worden als minderjarige vereist toestemming ouders

“Ik stem toe met de voorwaarden en ben ouder dan 13 jaar.” Wie zich op een Nederlandstalig forum registreert dat phpBB gebruikt, moet op deze zin klikken om de registratie te voltooien. Die zin is rechtstreeks afkomstig uit de Amerikaanse versie, waar de Children’s Online Privacy Protection Act eist dat forumbeheerders uitdrukkelijke toestemming van de ouders moeten vragen voordat ze personen onder de 13 jaar lid mogen laten worden van het forum.

De Nederlandse wet is veel strenger. Voor personen onder de zestien jaar is toestemming van diens ouders of verzorgers nodig.

Minderjarigen (personen onder de achttien) kunnen alleen overeenkomsten sluiten als zij daarvoor toestemming hebben van hun ouders of verzorgers. Een overeenkomst zonder toestemming kan altijd door de ouders worden teruggedraaid. De wederpartij heeft dan pech; hij kan zich niet beroepen op bijvoorbeeld het feit dat hij dacht dat de koper meerderjarig was. Registratie bij (lid worden van) een forum is ook een overeenkomst en valt dus ook onder deze regel.

De toestemming wordt verondersteld te zijn gegeven als de overeenkomst voor personen van diezelfde leeftijd gebruikelijk is. Een twaalfjarige kan dus rechtsgeldig een blikje cola kopen op het station. Een zeventienjarige kan een mountainbike kopen. De ouders van deze twee kunnen daar niets tegen beginnen.

Internet is natuurlijk erg populair onder jongeren, dus je kunt goed verdedigen dat lid worden van een internetforum gebruikelijk is. Daarmee is het voor jongeren toegestaan om zich zonder expliciete toestemming van hun ouders op te geven. Zou je denken.

De spelbreker hier is namelijk de artikel 5 van de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Bij registratie op een forum geef je namelijk persoonsgegevens aan de site. Daarvoor is toestemming van de ouders nodig als de minderjarige de leeftijd van zestien jaren nog niet heeft bereikt.

En die toestemming moet altijd expliciet worden gegeven. De regel hierboven van “verondersteld te zijn gegeven” geldt hier niet.

Het “ik ben ouder dan dertien” moet in Nederland dus “ik ben minimaal zestien” worden.

En dat realiseren zich maar weinig sites. Habbo Hotel: “wanneer je jonger bent dan 12 jaar”). Myspace “verklaart en garandeert u dat … u 14 jaar of ouder bent”. Sugababes en Superdudes: “Je moet minimaal 13 jaar zijn om lid te mogen worden”. Hyves: stelt geen eisen. TMF: idem. De Nederlandse vertalers van phpBB bevelen zelfs aan de hele controle te verwijderen.

De Richtsnoeren persoonsgegevens op internet van het College Bescherming Persoonsgegevens leggen uit waarom:

De dagelijkse gang van zaken op internet is dat veel jongeren gedetailleerde informatie over zichzelf en hun vrienden en kennissen publiceren op internet, op een eigen website of in sociale netwerkomgevingen. Zo lang de betrokkenen geen hinder ondervinden van dergelijke publicaties, kan het wettelijk toestemmingsvereiste daarbij soms zinloos lijken. Bij publicatie op internet moet echter rekening worden gehouden met het feit dat de gevolgen pas jaren later merkbaar kunnen worden, door koppeling van gegevens over een persoon door de tijd heen, of omdat een jongere zich in een nieuwe omgeving (bijvoorbeeld bij wisseling van school) op een andere manier wil kunnen ontwikkelen dan voorheen.

Arnoud