Een curieus takedownverzoek op een foto van een aap

aap-foto-publiek-domein-hoor.jpgZit er auteursrecht op de foto hiernaast? Je zou zeggen van wel: leuke camerahoek, kleurspel, precies goede moment gekozen om af te drukken.

Alleen: de maker is in dit geval de afgebeelde aap die de camera had geleend (via) van fotograaf David Slater. Het beest bleek geïntrigeerd door de reflectie van hemzelf in de lens, en drukte door zuiver toeval precies op het beste moment op het knopje.

Het nieuwtje werd opgepikt door Techdirt, dat zich verwonderd afvroeg waarom er op deze foto’s een copyrightnotice stond. Immers, een aap kan toch geen rechten bezitten?

Aardige discussie voor de vrijmibo, maar het wordt leuker: niet gehinderd door enige juridische kennis stuurde het fotoagentschap van Slater een takedownbevel:

These images are being used without David’s or our permission, therefore can I ask you remove these images from your site immediately.

Navragen hoe meneer Slater aan de auteursrechten zou zijn gekomen – een aap is niet handelingsbekwaam immers, dus hoe tekent hij die akte – leverde de volgende draaikontreactie op:

You have blatantly ‘lifted’ these photographs from somewhere – I presume the Daily Mail online. On the presumption that you do not like to encourage copyright theft (regardless of who owns it) then please remove the photographs.

Hier begrijpt iemand het auteursrecht niet. Er is geen eigenaar van deze foto, aangezien de aap geen rechten kan hebben en er geen enkele bemoeienis van Slater was bij het totstandkomen van de foto.

Maar zelfs als de aap het in opdracht van Slater handelende werktuig was (zeg maar een harige afstandsbediening), dan nog kan er geen sprake zijn van inbreuk. Het tonen van zo’n opmerkelijke foto is een vorm van beeldciteren, zeker wanneer je de foto ook nog eens als startpunt van een discussie neemt over auteursrechten.

Het gemak waarmee auteursrechtproponenten menen dat alles maar onder hun rechten moet vallen, en dat elk verweer een smoesje is van een vuile inbreukmaker, begint me steeds meer de keel uit te hangen. Maar dat wist u al.

Update (19/7): via Boek9 een vonnis over inbreuk op auteursrechten op luchtfoto’s.

De rechtbank stelt voorop dat Aerodata als de maker van de luchtfoto’s ingevolge artikel 1 Auteurswet het uitsluitend recht heeft die luchtfoto’s openbaar te maken en te verveelvoudigen. Anderen mogen dit niet dan met de voorafgaande toestemming van Aerodata.

Jammer dat niet betwist is of er wel auteursrechten op de foto’s zit. Immers een camera onder een vliegtuig hangen lijkt me niet creatief. Maar misschien hing er wel iemand uit het raam met een camera?

Arnoud

Algemene-voorwaardenfail: Kluwers hetRecht

Oh écht. Een lezer wees me op de nieuwe site hetRecht.nl van Kluwer:

Met de lancering van twee baanbrekende producten brengt Kluwer een revolutie teweeg in de online wereld van juridische informatie. Vanaf vandaag biedt de uitgever juridische professionals en fiscalisten via www.hetrecht.nl gratis toegang tot wetten en rechterlijke uitspraken waarop ze zelf bovendien commentaar kunnen schrijven. De eveneens gratis app voor de iPhone maakt de wetten en uitspraken meteen ook mobiel toegankelijk.

Nu ben ik een jurist die in de online wereld van juridische informatie werkt, dus dan ben ik heel benieuwd naar deze revolutionaire site. En als jurist ben ik dan ook meteen benieuwd naar de kleine lettertjes, want die zullen er ongetwijfeld zijn bij een juridische site, toch?

Helemaal bovenaan vind je een linkje “Algemene voorwaarden”. Dat doet het niet – tenzij je Javascript aan hebt staan. Doe je dat, dan krijg je deze tekst:

Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Kluwer bv, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te Amsterdam op 8 augustus 2007 onder depotnummer 127/2007. Een exemplaar van deze voorwaarden vindt u hier.

Wie denkt dat de “hier” vervolgens de voorwaarden geeft, komt bedrogen uit. Je gaat dan namelijk naar daar en pas als je dáár klikt op Algemene Leveringsvoorwaarden krijg je een PDF met voorwaarden. Het komt me voor dat hier nodeloos moeilijk wordt gedaan. Kluwer neemt kennelijk graag het risico dat de voorwaarden ongeldig verklaard worden omdat ze niet eenvoudig in te zien en op te slaan zijn.

Vind je eenmaal die voorwaarden, dan ontdek je dat ze zó algemeen zijn dat ik werkelijk niet zou weten welke hiervan van toepassing kunnen zijn op het gebruik van HetRecht. Pardon, hetRecht. Maar daar hebben ze aan gedacht, want er zijn ook “bijzondere voorwaarden”. (Ik vermoed dat Kluwers bedrijfsbeleid voorschrijft dat elke site de algemene voorwaarden van Kluwer moet aanbieden en dat de wanhopige manager van hetRecht zich in deze bocht moest wringen om toch wat relevante voorwaarden te stellen.)

Ook de bijzondere voorwaarden zijn echter niet te bereiken zonder Javascript aan te hebben staan. De echte doorzetter weet ze te vinden, en zal niet gek opkijken van de formuleringen. U mag bijdragen plaatsen, u garandeert dat alles perfect is, Kluwer hoeft niets en mag alles weghalen als ze daar zin in heeft. Doodnormaal dus. Wel mooi dat er Creative Commons wordt gehanteerd en niet “al uw basesbijdragen worden van Kluwer”.

Toegegeven, er zijn meer sites die op deze manier prutsen met voorwaarden. Maar voor Kluwer in het bijzonder vind ik het gek. Niet alleen omdat ze standaardwerken uitgeven als Algemene voorwaarden of Juridische aspecten van elektronische handel, maar ook omdat ze in 2009 al eens door de rechter op de vingers zijn getikt voor het onjuist aanbieden van hun voorwaarden.

Ik houd het dus bij de iets minder revolutionaire sites Jure.nl en Lexius.nl die gewoon wetten en uitspraken laten zien. Met logische URLs en zonder framesetgrappen. En het commentaar schrijf ik hier.

Arnoud

De bloggende medewerker van de rijdende rechter

Dit is niet mijn weblog vriend!Het is fraai: een ondernemer gaat een beetje de Rijdende Rechter wraken omdat een NCRV-medewerkster wat op de blog van het programma schreef. Dit omdat de blog over hetzelfde onderwerp ging als de zaak waarvoor dat bedrijf bij de kantonrechter in Zaandam moest komen, en inhoudelijk nadelig voor hem was. Bewijs dus dat meester Visser vooringenomen zou zijn voor de wederpartij! (Eigenlijk moet ik natuurlijk zeggen “mr. [A], kantonrechter in deze rechtbank, Locatie Zaandam… nevenfunctie bindend adviseur in het tv-programma “De rijdende rechter”.”)

De wrakingskamer wijst de klacht af: de blog is niet geschreven door de kantonrechter zelf, en uit niets blijkt dat er enig verband is tussen de betreffende rechtszaak en deze blog. De betreffende blog werd namelijk geschreven door een medewerkster van het Juridisch Loket, niet door mr. Visser zelf.

In de blog ging het om de vraag wat je mag verwachten van een televisie. Daarbij viel onder meer de opmerking dat:

Mocht de televisie na twee jaar gebreken vertonen, dan heeft u recht op herstel of vervanging, omdat de levensduur van een televisie echt langer is dan twee jaar. Kortom: het is onnodig om extra garantie te kopen voor de televisie.

Dit blijkt centraal te staan in de rechtszaak tegen de wraker waarbij Visser als kantonrechter optreedt. Hij is kennelijk als verkoper van een televisie gedaagd over een vermoedelijk niet-conforme televisie. En als je dan leest dat jouw rechter in het openbaar zulke opmerkingen verkondigt, dan snap ik ergens wel dat je dat vooringenomenheid vindt.

Punt is alleen dat hier weinig meer staat dan wat de wet zelf letterlijk vermeldt. Je kunt het een bloggende adviseur moeilijk kwalijk nemen dat ze herhaalt wat in de wet staat. Dat het voor een winkel niet leuk is dat dat de wet zo in elkaar zit, is een heel andere kwestie. Maar dan mag je bij de rechter betogen dat deze wetsuitleg onredelijk of onbillijk is, of dat de wetgever het anders bedoeld heeft of zo.

Zeer terecht zegt Visser zelf in reactie op het wrakingsverzoek:

Zelfs indien verzoekster op basis van de uitlating van de medewerkster van het juridisch loket in redelijkheid kan menen, dat de kantonrechter de professionele opvatting is toegedaan dat een nieuw televisieapparaat op grond van de wet het normaal gesproken langer dan twee jaarzou moeten volhouden, dan nog ziet de kantonrechter daarin geen terechte wrakinggrond. Het is immers ondenkbaar dat geschillen alleen mogen worden behandeld door rechters die geen professionele opvattingen hebben over de relevante rechtsregels.

Het lijkt mij niet meer dan terecht dat rechters professionele opvattingen (dat klinkt beter dan “meningen”) hebben over de materie waar zij recht over spreken. Zolang men open staat voor betogen van de partijen waarom die opvattingen onjuist zijn of in dit geval niet gelden, zie ik werkelijk het probleem niet.

En ik hoop van ganser harte dat mr. Visser in het vonnis duidelijk gaat zeggen dat je inderdaad gedurende de hele levensduur recht hebt op een naar verwachting functionerende televisie. Plus dat je geen reparatiekosten, voorrijkosten of gebruiksvergoeding moet betalen als blijkt dat je verwachtingen geschonden worden. (Lezen er toevallig Zaandamse advocaten mee die kunnen opzoeken wanneer de zitting is van deze zaak? Zaak/rolnummer: 480619/CV EXPL 10-6768)

Arnoud<br/> Foto: Nederland1.nl – Programma’s – “Rijdende Rechter”

Hoe een foto van beurs verandert

Ik zou erom moeten lachen, maar eigenlijk is het gewoon zielig. Toegeven, een plaatje bij een blogje plaatsen gebeurt vaker en daar heb ik geen moeite mee, maar een item over je bedrijf schrijven, daar een foto van een volkomen ander bedrijf bij zetten en met Photoshop bewerken zodat het lijkt of het van jouw bedrijf is, daar zakt mijn broek van af. Maar dat is precies wat ik gistermiddag aantrof op de pagina VNG congres 2010 van een Vlaardings softwarebedrijf. Kijk en vergelijk met ons origineel bij de blog over de Webwinkel Vakdagen van 2010.

thier-planning-mafkees.png

Over falende IT-ers gesproken. Het logo (“deskundig en praktisch juridisch advies” links op de achtergrond) is weggepoetst, mijn collega Steven vervangen voor een iPhone en het VNG-logo is overal tussengeplakt. Echt, niet te geloven… wat was deze meneer Thier denkende?

Of zou dit een creatieve manier van bedrijfspresenteren zijn? Zeg maar net zoals dat je een CD koopt bij de Free Record Shop en ze dan bij je Relaties vermeldt?

Ik moedig het massaal gaan mailen van deze man niet aan want dat zou natuurlijk niet netjes zijn. Maar wie er nog meer leuke bewerkingen of overnames aantreft, mag het hieronder melden!

Arnoud

Tijd voor weer een disclaimer

no-nee-disclaimer.pngEen lezer stuurde me deze disclaimer:

E-mail is een informele manier van communiceren en kan aan al dan niet opzettelijk verkeerd gebruik of misbruik van gegevens worden blootgesteld. [Bedrijf] is niet in staat om de inhoud van de informatie die via het internet wordt verstuurd te controleren en aanvaardt daarvoor geen enkele aansprakelijkheid.

Jaja, da’s een mooie! Natuurlijk is [bedrijf] best in staat om de uitgaande mails te controleren op bijvoorbeeld virussen. Ik denk dat je dat ook gewoon moet doen, althans dat je aansprakelijk bent voor virussen als je géén scanner hebt en dan mensen besmette bijlagen stuurt.

Als ze met “inhoud controleren” bedoelen “nalezen wat deze medewerker zegt of hij dat wel mag zeggen” en niet “scannen op virussen of malware”, dan wordt het iets anders. Dat is inderdaad een lastige om te garanderen. Echter, dat lijkt me een intern probleem bij je organisatie en niet iets dat je zo met een standaardzin naar de ontvanger kunt verschuiven. Ontvangers mogen er in het algemeen op vertrouwen dat een medewerker die een toezegging doet, ook gerechtigd is die toezegging te doen.

Het is op zich verdedigbaar dat je aansprakelijkheid afwijst voor iets waar je niet toe in staat bent. Ik zou bijvoorbeeld bij vragen op deze blog kunnen zeggen: ik ken je dossier niet, dus mijn advies is niet specifiek voor jou en ik aanvaard dus geen aansprakelijkheid als mijn advies aan jou onjuist is. Da’s wel een terechte disclaimer.

De praktijk is ook belangrijk bij zulke dingen trouwens: als je disclaimt maar het medium wel gewoon gebruikt, is het moeilijk te verdedigen dat de disclaimer nog geldt. Oftewel: mail dan niet 🙂

Arnoud<br/> Foto: Horia Varlan, Flickr, Creative Commons BY-2.0.

Het nut van websitedisclaimers – en een generator!

Disclaimers onderaan een site, iedereen doet het (ja ik ook). Maar waarom eigenlijk? Heeft het nut? Niet bijster veel volgens mij.

Ik heb me al eens opgewonden over e-maildisclaimers, maar voor websitedisclaimers geldt ongeveer hetzelfde. Zulke disclaimers hebben alleen de status van mededeling, en de meeste dingen die erin staan juist pas werken als het een afspraak en niet een mededeling is.

Ik kan bijvoorbeeld niet eenzijdig zeggen “ik ben niet aansprakelijk”, maar wel “deze mededeling is op persoonlijke titel”. Dat laatste vereist geen instemming van u, lezer: dat is gewoon zo. Maar of ik aansprakelijk ben, dat zal de rechter wel bepalen. Pas als u ermee instemt dat ik niet aansprakelijk ben, kan ik uw claims afwijzen. Er zijn vast nog wel een paar zinvolle items te bedenken, zoals “ik heb geen tijd alle reacties te lezen”, maar het meeste is echt zinloos.

Toch lijken disclaimers een vrijwel onmisbaar onderdeel van websites. Ik vermoed omdat het er juridisch uitziet, “iedereen het doet” en het dus wel ergens goed voor zal zijn.

Daarom lanceert mijn bedrijf ICTRecht bij deze een disclaimergenerator: vul een paar simpele vragen in en krijg een kant-en-klare websitedisclaimer. Extragratis en overal te gebruiken. Aansprakelijkheid wordt echter niet aanvaard – en daar gaat u mee akkoord door het ding te gebruiken.

Het ding is nog in beta, dus ik hoor graag waar het stuk gaat, wat er mist en hoe lelijk de layout wel niet is.

Oh ja, mijn eigen disclaimer? Tsja, die was toegevoegd op verzoek van mijn toenmalige werkgever Philips om te mogen bloggen. En ik denk ook dat een “dit is mijn mening en niet die van hen” op zich niet verkeerd is. Hoewel je je kunt afvragen in hoeverre je ooit op persoonlijke titel kunt spreken als je ergens werknemer bent en je spreekt op je expertisegebied.

Arnoud

Tweeten dat Postal Gold zuigt, mag dat?

postalgold-goud-reclame-irritant.jpgJaja, het was weer eens goed raak op de twitters afgelopen vrijdag. Zoals Topsy na te lezen is, werd er uitgebreid getwittert met de hashtag #postalgoldzuigt. Eerst nog min of meer serieus om aan te geven dat hun reclames zo irritant zijn (waarschuwing: filmpje kan tot irritatie leiden), maar nadat vanaf het account @postalgold_nl met juridische stappen werd gedreigd, werd de sfeer al snel baldadig: “Ik mag geen #postalgoldzuigt tweeten”, “het zuigt dat men wil dat je geen #postalgoldzuigt mag tweeten” en ga zo maar door.

Het account @postalgold_nl werd al snel verwijderd door Twitter, vermoedelijk omdat het een nepaccount is. (De echte lijkt @PostalGold te zijn.) Maar de vraag blijft: mag je twitteren dat een bedrijf zuigt?

Mij lijkt van wel. De term ‘zuigt’ is natuurlijk negatief, maar deze is zo ingeburgerd als algemene term dat het evident is dat je alleen maar wat aan het zeuren bent. Ik kan daar geen strafbaar handelen in zien. Smaad is het zeker niet, want je beschuldigt niet iemand van bepaalde feiten (zoals oplichterij). Bovendien is er een gerede aanleiding: de werkelijk bijzonder irritante reclames van het bedrijf.

Het doet natuurlijk sterk denken aan de Carglass-hoax, waarbij een grapjas een account uit naam van het bedrijf aanmaakte en iedereen dreigde met juridische stappen, waarop de hele goegemeente dubbel zo hard #carglasszuigt begon te roepen. Kinderachtig maar onvermijdelijk.

Arnoud

Juridische zucht: de gebruiksvoorwaarden Coca-Cola Regular®

coca-cola-tractor-fail.jpgHet blijft lachen met gebruiksvoorwaarden van websites. Een lezer wees me op de gebruiksvoorwaarden Coca-Cola Regular® (inderdaad met ®), met deze prachtige opmerking:

coca-cola-licentieren-geen-nederlands.png

Volgens mij is licentiëren prima Nederlands, hoewel het niet in de Van Dale of het Groene Boekje staat. Maar eh, lézen voordat je zo’n tekst online zet is toch niet zo veel gevraagd?

Van de rest van de gebruiksvoorwaarden krijg ik ook kromme tenen, bijvoorbeeld van zinnen als:

De gebruiker weze gewaarschuwd dat The Coca-Cola Company zijn intellectuele eigendomsrechten op agressieve wijze en met inzet van alle rechtsmiddelen zal doen naleven, met inbegrip van strafrechtelijke vervolging.

of de regeling rond hergebruik, die neerkomt op “u mag niets gebruiken behalve wat onder ‘Pers’ staat, en dat mag u niet gebruiken”:

met uitzondering van de afbeeldingen van mensen of plaatsen die niet zijn opgenomen in de rubriek “Pers” van de site mag u de inhoud alleen downloaden voor niet-commercieel, persoonlijk gebruik en op voorwaarde dat u ook alle copyright- en andere eigendomsvermeldingen overneemt; <br/> de inhoud van de rubriek “Pers” van de site mag niet worden gereproduceerd;

Wie kan me uitleggen wat hier staat en wat ik mag met de inhoud van deze site?

Ik zou ze graag aansprakelijk stellen voor mijn hoofdpijn op dit moment, maar helaas:

Aanvullend en onder verwijzing naar de aanwezigheid van discussies, chatsessies, berichten, verzendingen, bulletin-boards en dergelijke op de site wijst de onderneming alle aansprakelijkheid af voor, of voortvloeiend uit, verboden, dreigend, bedrieglijk, misleidend, grof, intimiderend, lasterlijk, schandelijk, vulgair, obsceen, schandaliserend, opruiend, pornografisch of profaan materiaal of ander materiaal dat kan worden beschouwd als strafrechtelijk of aansporend tot strafrechtelijk vergrijp, aanleiding kan geven tot het inroepen van de burgerlijke aansprakelijkheid of op een andere manier een inbreuk op enige wet kan vormen op een van de rubrieken van de site.

Ik begin me nu wel af te vragen wat voor rare content ik op die site ga aantreffen als het nodig is om zó expliciet alle vormen van viezigheid op te sommen. Zucht.

Arnoud<br/> Foto: Coca-Cola’s Funniest Fails.

De giecheltoets als uitleg van recht

giggle-test-giecheltoets.jpgDe laatste tijd gebruik ik ‘m steeds vaker in presentaties en workshops: de giecheltoets. De giecheltoets is mijn vuistregel voor juridische argumenten: als je het argument niet kunt uitleggen zonder in lachen uit te barsten, of als je publiek het niet kan aanhoren zonder te gaan lachen, dan is het argument niet geldig.

Het gebeurt namelijk vaak dat mensen (opvallend vaak IT-ers) die een juridische regel horen, deze meteen tot het extreme gaan oprekken. Nou is stresstesten een goede zaak bij software, maar juridische regels zijn niet zo ontworpen. Die gaan uit van een redelijke en billijke omgeving, en regels tot in het extreme oprekken is gewoon niet de bedoeling. De consequentie van dat toch doen, is dat je een absurde uitkomst krijgt, en daar moeten mensen om lachen. Vandaar de giecheltoets.

In de VS bestaat de giggle test al, maar in Nederland heb ik hem nog niet aangehaald zien worden. Jullie wel? Of andere handige vuistregels?

Arnoud

Belgische spoorwegmaatschappij verbiedt deeplinken naar zijn site

belgieDe Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen verbiedt sites om naar zijn internetpagina’s te linken, meldde Tweakers gisteren. Linken naar de startpagina mag alleen na toestemming:

Om een link te leggen, dient u de hierna volgende procedure te volgen:
  • u vraagt per e-mail (communicatie@b-holding.be) aan de NMBS of u een link mag leggen, met vermelding van de naam van de site, van de verantwoordelijke ervan en van het doel waarvoor de link wordt gevraagd; en
  • u verklaart uitdrukkelijk in voormelde e-mail dat u de voorwaarden van de NMBS om een link te leggen alle zonder enig voorbehoud aanvaardt en zal respecteren; en
  • de NMBS onderzoekt uw aanvraag en geeft u, voorafgaandelijk aan het leggen van de link, per e-mail haar akkoord of desgevallend haar weigering.

Kan dit ook in Nederland, vroegen diverse mensen mij.

Nee, dit kan niet. Het is een volstrekt uitgemaakte zaak dat een gewone hyperlink naar een gewoon vrij online staande webpagina niet verboden kan worden. Pas als je linkt naar iets dat niet online hoort te staan of naar een pagina die niet direct toegankelijk hoort te zijn (maar dat door bv. een programmeerfout is) kán dat anders komen te liggen. Dat blijkt bv. uit de zaak Deutsche Bahn vs Indymedia) en XS4All/Deutsche Bahn).

Een site kan natuurlijk wel op basis van de referer mensen blokkeren die via jouw link op hun site komen. Het is hun site dus zij bepalen wie erop mag (Ab.Fab/XS4all).

Arnoud