Keurig betaald met de parkeer-app en toch een bekeuring

Twee jaar geleden parkeerde rechtenhoogleraar Corien Prins haar auto in de Utrechtsestraat in het centrum van Tilburg, zo opende NRC een juridisch artikel. Ze betaalde met haar parkeer-app, die aangaf dat ze daar een uur mocht staan. Maar dat bleek niet te kloppen en ze kreeg een boete. Ja mevrouwtje, zo gaat het verhaal dan, die app is niet van de overheid dus dan blijft het uw eigen verantwoordelijkheid he. Maar de app wordt natuurlijk wel gevoed met informatie afkomstig van de gemeente, die bouwers gaan echt niet zelf elk verkeersbord nazoeken. Interessant genoeg geeft de Hoge Raad Prins gelijk.

Uit het arrest blijkt dat op de betreffende locatie alleen geparkeerd mocht worden met vergunning of dagticket, terwijl Prins via haar app voor een uur had betaald (€2,20 in plaats van een dagkaart van €16,50). Op een bord aan het begin van de straat stond dat ook aangegeven, maar de parkeer-app wist niet beter dan dat je per tijdseenheid kon parkeren.

Die informatie over waar je betaald moet parkeren, die haalt zo’n bedrijf natuurlijk niet zelf overal op. Die wordt door gemeenten aangeleverd, er is zelfs een Nationaal Parkeer Register (spatiefout in origineel) waarin deze informatie op te halen is. En daar ging het dus mis, de gemeente Tilburg had die informatie over die dagkaart niet correct in het NPR gezet. Wiens fout is dat nou?

Rechtbank en Gerechtshof legden de verantwoordelijkheid voor het op de juiste manier voldoen van de parkeerbelasting toch bij de burger neer. Je kiest er zelf voor om een app te gebruiken, je had ook het bord kunnen controleren en dan had je het kunnen weten. Dat de gemeente die informatie in het NPR stopt en de appbouwer daarop afgaat dat is niet het probleem van de handhaving, je moet daar altijd op bedacht blijven als je gaat parkeren.

Ja die vond ik ook niet heel sterk. En vooral de Hoge Raad niet, en die heeft er nog een juridisch argument voor ook. Volgens de Gemeentewet moet je duidelijk informeren hoe en waarvoor er parkeerbelasting moet worden betaald. Als je vervolgens als gemeente toelaat dat men via een app betaalt, dan moet je als gemeente zorgen dat ook in de app duidelijke informatie beschikbaar is over het betalen.

In cassatie staat vast dat belanghebbende bij het betalen door middel van de parkeerapp onjuiste gegevens omtrent de verschuldigde parkeerbelasting te zien kreeg. Daarmee staat ook vast dat de gemeente Tilburg niet heeft voldaan aan haar hiervoor in 2.4.1 omschreven informatieplicht ten aanzien van deze wijze van betaling. Aangezien de Verordening aan belanghebbende de keuze biedt tussen betaling door middel van een parkeerapp of een parkeerautomaat en tussen die wijzen van betaling geen onderscheid maakt, kan aan belanghebbende niet worden tegengeworpen dat hij is afgegaan op de tariefinformatie in de parkeerapp zonder ook tariefinformatie in de plaatselijke parkeerautomaat en/of op in de omgeving geplaatste borden te raadplegen.
De naheffingsaanslag wordt dan ook vernietigd. Hopelijk wordt de informatie nu ook snel aangepast; in het artikel wordt Tilburg geciteerd als dat ze hebben gezegd dat het wel vaker fout gaat. Maar nu er eindelijk een sanctie staat op die fouten, hoop je dat er een prikkel is om dit op te lossen. „Op het moment van de uitspraak van de Hoge Raad was de kaart al verbeterd en de gemeente Tilburg is bezig om de kaarten nog nauwkeuriger in te tekenen”, aldus de gemeente.

Arnoud

 

Politiek wil waakhond op algoritmes, maar ik heb liever een keurmerk voor de trainingsdata

De Nederlandse politieke partijen D66 en CDA roepen het kabinet dinsdag in een motie op toezichthouder op te zetten die het gebruik van algoritmes bij de overheid in de gaten houdt. Dat las ik bij Tweakers maandag. De macht van algoritmes is een steeds grotere angst aan het worden: ze zijn niet transparant, ze kunnen al snel discrimineren of oneerlijk behandelen en ambtenaren voelen zich vaak verplicht om te doen wat het algoritme zegt in plaats van hun eigen afwijkende opvatting over de zaak door te zetten. Een loffelijk idee, alleen vergeten ze weer waar het eigenlijk om gaat: it’s the data, stupid.

Aanleiding voor het voorstel is eerdere berichtgeving van de NOS over de macht van algoritmes. Schokkend vond ik vooral dat niet duidelijk was waar en hoe men geautomatiseerde besluitvorming toepast, de NOS had vele wob verzoeken nodig om een en ander een tikje inzichtelijk te krijgen. De richtlijn moet duidelijk maken in welke gevallen gebruik van algoritmes wel of niet gerechtvaardigd is. Of er een volledig nieuwe toezichthouder moet komen of dat bijvoorbeeld de Autoriteit Persoonsgegevens extra bevoegdheden krijgt, moet nog worden besloten.

Een algoritme is een reeks instructies die door een computer wordt uitgevoerd, zo meldt de NOS netjes. Alleen hebben we het hier niet over algoritmes in klassieke zin, zoals in het stroomschema hier rechtsboven. Een klassiek algoritme is als een taartrecept: doe eerst dit, als de temperatuur hoog genoeg is doe dan dat, doe daarna zus tenzij X want dan zo. En computers gaan dat dan rechtlijnig uitvoeren. (Kennen jullie die van de programmeur die totaal uitgeput uit zijn douche werd gehaald? Op de shampoofles stond namelijk: haren natmaken, shampoo aanbrengen, uitspoelen, herhalen.)

Dergelijke algoritmes worden top-down ontworpen. Begin met de hoofdlijnen, zoek de simpele randgevallen en voeg daar uitzonderingen voor toe, draai het een paar keer en voeg extra uitzonderingen of bijzondere regels toe. Dat groeit door de tijd heen, maar in principe is elke stap bewust genomen en iedere uitbreiding weloverwogen. In theorie is daarmee iedere stap uit te leggen.

De algoritmes waar dit voorstel over gaat, zijn echter geen klassieke algoritmes. Ik zou dit haast kunstmatige intelligentie noemen maar het is gewoon machine learning: het zoeken naar trends en verbanden op basis van grote bakken met data. Eigenlijk gewoon statistiek: in deze bak data zijn dit de fraudeurs en dit niet, en dan flink doorrekenen wat die gemeenschappelijk hebben om zo een voorspellende functie te bedenken die voor een nieuwe aanmelding zegt of deze fraudeur is.

Die voorspellende functie, geladen met die data, is dan een algoritme in de zin dat het een reeks instructies is – maar praktisch gezien is het onvergelijkbaar met die klassieke algoritmen. Sterker nog: ik durf wel te zeggen dat die functie an sich totaal niet interessant is. Daar zijn er genoeg van, en hoewel ieder deep neural net vast zijn eigen prachtige theorie en implementatie heeft, is dat niet waar het om gaat. Laad datzelfde net met nieuwe data en je krijgt iets compleet anders.

Het gaat dus om die data en niets anders. Welke data gaat erin, hoe is die samengesteld en hoe wordt geborgd dat dit een eerlijke en objectieve samenstelling is? Want dáár komt al die ellende van. Vaak is data uit beperkte bron geselecteerd, of ergens aangekocht, en in ieder geval is ‘ie niet getest op representativiteit en actualiteit. Daar gaat het dan meteen mis, want met slechte brondata ga je natuurlijk nooit goede voorspellingen doen. Maar het enge is, het lijken bij het testen best goede voorspellingen want je houdt altijd een stukje van je brondata apart om eens mee te testen. En ik geloof onmiddellijk dat je dan goede uitkomsten krijgt. Logisch, het is dezelfde bron en op dezelfde manier gecategoriseerd.

Ik zou er dus hard voor willen pleiten om geen tijd te verspillen aan die algoritmes, maar juist de problemen bij de bron te bestrijden: geen data de overheid in tenzij met keurmerk. De data moet kloppen, eerlijk zijn en volledig. Dáár een toezichthouder voor lijkt me een prima idee.

Arnoud

Overheidssites scheppen verwarring met cookies van Google Analytics

Maar liefst 20 procent van alle sites van de rijksoverheid maakt gebruik van de analysesoftware van Google, las ik in de Volkskrant. Alex Bik van zakelijke internetprovider BIT onderzocht de bijna 1.200 websites van de Rijksoverheid op het gebruik van Google Analytics, de software van Google waarmee sitebeheerders het bezoek aan hun sites kunnen analyseren, en vond dat 236 sites deze dienst inzet. Dat is opmerkelijk, omdat er genoeg privacyvriendelijke alternatieven zijn die zelfs door de overheid worden gepromoot. Maar is het verboden?

In de kern komt de zorg van Bik erop neer dat er áltijd data naar Google gaat als je hun Analytics-dienst inzet, en dat is raar als het gaat om overheidswebsites. Als ik als burger de Nederlandse overheid bezoek, hoort niets van mijn bezoek bij een commerciële Amerikaanse partij terecht te komen, zou je zeggen.

Natuurlijk mag de overheid best meten hoe hun sites worden gebruikt, zodat ze deze kunnen verbeteren of leren waar mensen tegenaan lopen. Maar daarvoor is het hele geweld van Google Analytics niet nodig, er zijn genoeg alternatieven. Er is zelfs een standaard platform gebouwd dat met het vriendelijker, first-party analytics systeem Piwik werkt. Maar dat wordt slechts zeer beperkt ingezet, mede vanwege de wildgroei aan webbouwers die voor de overheid aan de slag is gegaan.

In theorie kan het best legaal zijn, ook wanneer de website geen toestemming vraagt voor de Analytics-cookies. Wanneer je als dienstverlener Analytics privacyvriendelijk configureert, voldoe je aan de richtlijnen van de Autoriteit Persoonsgegevens (en de uitzondering uit de cookiewet) en wordt je Analytics als “geen of geringe inbreuk op de privacy” aangemerkt. In dat geval is geen toestemming nodig – en is, althans op papier, Google niet toegestaan om die gegevens verder te gebruiken.

Het is precies dat “althans op papier” waar Bik terecht bezwaar tegen maakt. Want hoe zien wij dat? Er is bijvoorbeeld een vinkje in het Google Analytics dashboard nodig dat bepaalt dat data niet met andere Google diensten mag worden gedeeld. Van buitenaf is het onmogelijk om na te gaan of dat vinkje is gezet. Je moet de opsteller van de privacyverklaring maar geloven dat dit werkelijk zo doorgevoerd is. Ik vind dat best wel een grote stap, zeker bij een overheidsdienst.

Arnoud

Rechter oordeelt dat Trump op Twitter geen gebruikers mag blokkeren

President Donald Trump mag op Twitter geen gebruikers blokkeren, omdat dit in strijd is met de Amerikaanse grondwet. Dat meldde Nu.nl vorige week. “Op die manier wordt de vrijheid van meningsuiting daadwerkelijk, hoewel bescheiden, ingeperkt. Meer is er niet nodig om de grondwet te schenden.” aldus de rechtbank. Wanneer de overheid immers de burger toegang tot informatie weigert, is óók sprake van een stukje censuur. Een Amerikaanse ambtenaar die Twittert, mag dus geen mensen blokkeren vanwege hun opvattingen of reacties. En ja, dat zou in Nederland ook zo uitpakken, zij het via een iets andere route.

Zoals ik in augustus al blogde, wij hebben het Grondwettelijk recht van petitie: “Ieder heeft het recht verzoeken schriftelijk bij het bevoegd gezag in te dienen.” Dat recht geldt ongeacht het kanaal en er vallen ook vragen en kritiekpunten onder. Die moet je te allen tijde kunnen uiten.

Twitter is een elektronisch medium en dus een geschrift in de zin van dit artikel. Daarmee heeft iedereen dus het recht om via Twitter verzoeken, vragen, klachten en complimenten bij het bevoegd gezag in te dienen. Dat laatste begrip betekent zo veel als de overheid, maar dat iemand politicus is, betekent nog niet dat hij “bevoegd gezag” is. Hij moet echt aan de overheid verbonden zijn, maar zitting hebben in een gemeenteraad, de Eerste of Tweede Kamer of minister/staatssecretaris zijn is daarvoor al genoeg. Wanneer een Nederlandse overheidsfunctionaris mensen zou blokkeren, zou dat dus strijd met dit artikel opleveren.

De Amerikaanse route komt erop neer dat Twitter gezien wordt als een “designated public forum”, een plek waarvan de overheid zegt, hier praten wij met de burger. En wanneer de overheid dat doet, mag ze vervolgens niet zeggen “maar jij moet je mond houden”. Je bent een publiek forum of niet, in die visie. Je mag hooguit mensen uitsluiten voor wangedrag dat ongerelateerd is aan de inhoud van wat ze zeggen.

Het is nog niet bekend of en zo ja wanneer Trump de blokkade gaat opheffen.

Arnoud

Steeds meer Nederlanders lezen aanmaningen en berichten in MijnOverheid niet

Steeds meer Nederlanders lezen de berichten in de Berichtenbox van MijnOverheid niet, meldde Tweakers afgelopen woensdag op gezag van de Ombudsman. Daardoor krijgen die mensen waarschuwingen en aanmaningen niet onder ogen, wat tot gevolg kan hebben dat rekeningen oplopen en ze in de schulden belanden. Maar hoera, er komt een app dus alles wordt beter.

Ik ben er zelf ook schuldig aan: ik raadpleeg niet regelmatig mijn Mijn Berichtenbox, zoals bij wet vereist vereist. De reden daarvoor is simpel: dan moet ik naar die site, inloggen en kijken. Dat is gedoe dat niet in mijn standaard flow zit: ik krijg de hele dag mails en andere berichtjes en reageer daarop. Ik denk dat de meerderheid van de burgers gewend is aan dit pushmodel: er komt een bericht en daar neem je actie op.

Toch is dat mijn probleem, want onder het bestuursrecht (tussen overheid en burger) geldt dat een bericht is aangekomen wanneer het in het daartoe aangewezen kanaal is geplaatst. Verzendtheorie, in het juridisch jargon. Dus als ik niet dagelijks in die box kijk dan is dat jammer maar helaas.

Daarbij komt dat het voor veel mensen niet duidelijk is wie er allemaal berichten in de Mijn Berichtenbox deponeert. Uit het rapport van de Ombudsman haal ik dat mensen het account vaak activeren voor belastingaangifte, en dan blijken ze ook vinkjes gezet te hebben voor diensten als het RDW, die dan bijvoorbeeld een aanmaning voor een boete rond de APK digitaal verstuurt. (De RDW heeft vanwege dit probleem sinds een tijd ook weer een schriftelijke aanmaningsronde.)

Natuurlijk, er is een notificatie-optie. Dan krijg je een mail dat er een nieuw bericht klaarstaat, overigens zonder inhoudelijke toelichting. Dat zal wel vanwege de privacy zijn, want tsja e-mail is onveilig dus daar kunnen we niet “Aanmaning: uw APK is verlopen” in zetten. Juridisch helemaal juist, maar het gevolg is wel dat notificaties lang niet altijd de prompt zijn om berichten te gaan pullen. Zeker niet omdat je óók notificaties krijgt voor triviale zaken.

Jeuk krijg ik dan van de formele opstelling van dienstverlener Logius:

Logius geeft aan dat de e-mailnotificaties als service worden aangeboden, waaraan mensen geen rechten kunnen ontlenen.

Ook hier: ik snáp het -want garandeer maar eens aflevering van een mailtje- maar het is de manier waarop. Is er dan echt niets te verzinnen met verificatieberichten, een functionele tracker die poogt te kijken of de mail geopend is, of een regeling “Burger zonder mailadres” dat alles terug naar post gaat wanneer er drie maanden geen inlog is geweest?

Gelukkig komt er een oplossing: de Mijn Overheid app. Daarin zijn dan in ieder geval pushberichten mogelijk. Als ik die dan ook nog eens via een API naar mijn takenlijst kan koppelen, dan ben ik in ieder geval geholpen.

Arnoud

Mogen onze politici mensen op social media blokkeren?

Amerikaanse politici mogen van een rechter in de staat Virginia geen mensen blokkeren op sociale media, las ik bij Nu.nl. Dit is strijd met het 1st Amendment, de vrijheid van meningsuiting, omdat politici in een openbaar forum niet zomaar mensen mogen verbieden hun mening te uiten. En daaronder valt ook het als politicus jezelf afschermen voor die mening. Dat geldt op het dorpsplein maar ook op het virtuele plein van Twitter. Hoe zou dat bij ons uitpakken?

Bij ons gaat de vrijheid van meningsuiting niet zo ver dat de beoogde ontvanger naar je moet luisteren. Wie zich wil afschermen voor andermans uiting, staat in zijn recht. Dus dat Amerikaanse argument van het public forum gaat hier niet op.

Alleen specifiek politici, althans diegenen die je redelijkerwijs tot “de overheid” kunt rekenen hebben wel rekening te houden met een ander recht, namelijk het Grondwettelijk recht van petitie:

Ieder heeft het recht verzoeken schriftelijk bij het bevoegd gezag in te dienen.

En nee, dat gaat niet alleen over formele petities en verzoekschriften. Ook het indienen van vragen en klachten – en complimenten, om in communicatiesfeer te blijven – is een Grondwettelijk recht. En opmerkelijk: aan dit recht zitten géén grenzen, zoals bij de vrijheid van meningsuiting die bijvoorbeeld moet wijken voor andermans eigendomsrecht (geen mening in de krant zonder toestemming van de eigenaar van die krant) of de privacy die moet wijken voor bijvoorbeeld de volksgezondheid.

Twitter is een elektronisch medium en dus een geschrift in de zin van dit artikel. Daarmee heeft iedereen dus het recht om via Twitter verzoeken, vragen, klachten en complimenten bij het bevoegd gezag in te dienen. Dat laatste begrip betekent zo veel als de overheid, maar dat iemand politicus is, betekent nog niet dat hij “bevoegd gezag” is. Hij moet echt aan de overheid verbonden zijn, maar zitting hebben in een gemeenteraad, de Eerste of Tweede Kamer of minister/staatssecretaris zijn is daarvoor al genoeg.

Het blokkeren van iemand op Twitter zorgt er voor dat de bevoegdgezaghebbende achter het account de berichten van de geblokkeerde in het geheel niet meer ziet. Ik zou dat wel durven aanmerken als een blokkade op dat recht om verzoeken in te dienen. Het komt immers niet meer aan. En nee, dat je nog steeds een brief kunt sturen is daarbij geen argument. Als de overheid zou zeggen, verzoekschriften alleen vrijdag in persoon afgeven tussen twee en vier dan zou dat ook geen toegestaan alternatief zijn voor gewoon elektronische of schriftelijke post.

Daar staat tegenover dat de overheid niet verplicht is om te antwoorden op een verzoek. In principe hoort dat wel, dat volgt uit de beginselen van behoorlijk bestuur zoals dat heet. Als je als burger een antwoord mag verwachten, dan mag je een antwoord verwachten. Maar een verplichting is het niet, tenzij uit andere wetgeving volgt van wel (denk aan een Wob-verzoek of een bezwaarschrift onder de Awb).

Lastig is natuurlijk dat zo’n recht zich goed leent voor misbruik, denk aan querulanten die de overheid bestoken met allerlei verzoeken met als geen ander doel overlast veroorzaken of dwangsommen incasseren. Dat bestrijden is een hele moeilijke, juist omdat toegang tot de overheid zo belangrijk is. Je moet het dan ook wel heel bont maken wil de rechter je verbieden contact te zoeken met politici.

Alles bij elkaar denk ik dus dat het nog best moeilijk ligt, om als politicus (verbonden aan de overheid) mensen te blokkeren op Twitter. De enige escape zou nog kunnen zijn dat je account persoonlijk is en niet aan de overheid gelieerd. Voor bijvoorbeeld het Twitter-account van de minister-president zie ik dat niet*, maar bij veel politici zie je eigenlijk alleen persoonlijke uitingen. Daar zou een blokkade dus niet gericht zijn op het tegenhouden van verzoeken bij het bevoegd gezag en dus wel toegestaan.

  • De RVD meldt desgevraagd dat het @MinPres account nul blokkades in Twitter ingesteld heeft.

Arnoud

De overheid gaat mijn privacypolicygenerator kapodtconcurreren!

privacy-policy-lap-tekstHet ministerie van Economische Zaken komt halverwege 2015 met een online dienst waarmee bedrijven hun privacyvoorwaarden kunnen versimpelen en transparanter kunnen maken, las ik bij Nu.nl. De dienst wordt ingezet omdat veel Nederlanders aangeven voorwaarden en het privacybeleid van online diensten die zij gebruiken niet lezen, met name (36%) omdat de tekst te lang is en (16%) omdat deze te moeilijk is.

Ik ben heel benieuwd waar deze dienst uit gaat bestaan. Op de site zie ik een hoop tips en advies, maar denk ik dan gelijk “dat is nóg meer tekst om te lezen” dus hoe effectief gaat dat zijn?

Maar potverdrie, wat lees ik dan in de gelinkte Kamerbrief:

in 2014 een aantal goede voorbeelden van transparante privacyvoorwaarden in kaart is gebracht. Deze zullen als basis dienen voor een online instrument, waarmee bedrijven op laagdrempelige wijze een goede (basis) privacyvoorwaarde kunnen genereren

Héé. Word ik daar een beetje weggeconcurreerd met mijn generator waarmee je ook basisprivacyvoorwaarden kunt genereren? Dat kan toch niet zomaar. Ik heb honderden euro’s geïnvesteerd in het programmeren van dat stuk software en dat zou ineens waardeloos worden door een gratis generatordinges van de overheid?

In 2009 werd de Kamer van Koophandel veroordeeld wegens valse concurrentie door bedrijfsplansoftware op te markt te brengen waar ook commerciële bedrijven zich gewoon mee bezig houden. Oké, wanneer het gaat om data die de overheid zelf produceert (zoals het Nationale Wegenbestand) dan kan dat anders liggen maar het NWB is basaal, dit in tegenstelling tot privacyverklaringen.

Wat nu? Een rechtszaak tegen de Staat? Maar iedere ondernemer weet, je gaat geen goed geld naar kwaad geld gooien. De privacyverklaring afschrijven als product? Dat stuit me dan ook weer tegen de borst. Iedereen weet hoezeer ik de Wbp waardeer, dit instrument moet gewoon beschikbaar zijn vanuit de markt. Dus wat te doen?

Arnoud

Rijscholenvergelijker wil overheidsalternatief laten verbieden

us-supreme-court-rechtbank.jpgDe online rijscholenvergelijker Rijschoolregister.nl is van plan juridische stappen te ondernemen om een soortgelijk project van de overheid, de site Rijscholenkiezer.nl, te verbieden. Dat meldde Nu.nl onlangs. Het overheidsproject werd in september 2013 opgezet, toen Rijschoolregister.nl al ruim een jaar bestond. “We moeten het hier als twee studenten afleggen tegen een project dat 15 miljoen euro over tien jaar aan overheidssubsidie krijgt”, zegt oprichter Joost Aanen tegen Nu.nl. Alleen waaruit de juridische stappen bestaan, is nog niet geheel duidelijk. Hmm.

De overheid mag op zich producten en diensten aanbieden op de markt. Dat lijkt gek maar soms is er specifieke behoefte aan die producten, terwijl de markt er zelf niet in voorziet. Of de overheid wil dingen versimpelen of een standaarddienst op de markt brengen. In principe is dat legaal, zo bepaalt de Wet markt en overheid (Wmo).

De Wmo bepaalt wel dat de overheid zich daarbij wel aan 4 gedragsregels moet houden. Dit zijn:

  • De overheid moet ten minste de integrale kosten van een economische activiteit in rekening brengen. Zij mag een product of dienst niet onder de kostprijs aanbieden.
  • De overheid mag eigen overheidsbedrijven niet bevoordelen ten opzichte van concurrerende bedrijven.
  • De overheid mag de gegevens waarover zij beschikt alleen hergebruiken voor andere, economische activiteiten als andere organisaties of bedrijven ook (onder dezelfde voorwaarden) over de gegevens kunnen beschikken.
  • De overheid moet belangenverstrengeling voorkomen.

Een subsidie geven aan een overheidsbedrijf of -project valt onder de tweede gedragsregel. De handreiking vermeldt hierover:

In Artikel 10 van het Besluit M en O is bepaald dat het niet is toegestaan aan een overheidsbedrijf een subsidie te verstrekken waarvoor private partijen niet in aanmerking komen. Voorwaarde voor subsidieverstrekking aan een overheidsbedrijf is daarom dat het niet een selectieve begunstiging mag zijn van een (aan uw overheidsorganisatie gelieerd) overheidsbedrijf, maar dat ook derden aanspraak moeten kunnen maken op het subsidiegeld. In dat geval is het verlenen van subsidie als begunstiging en niet als bevoordeling aan te merken.

De vraag zal dus zijn, waarom krijgt dit platform subsidie en het eerdere project niet? Ik moet zeggen dat ik geen idee heb, er lijken al meer dan genoeg sites in de markt te zijn waar je kunt vergelijken. En “we willen wat beters/objectievers/duidelijkers” is voor mij geen reden om als overheid aan de slag te gaan, die overweging is immers “ik zie een gat in de markt” en dat is iets dat private partijen moeten vullen.

Volgens dit nieuwsbericht zou het overigens gaan om €134.000 en geen 15 miljoen, maar wellicht heb ik een bron gemist.

Arnoud

Foto’s door twitterende agenten mag je wel degelijk overnemen!

twitter-agent-politieWanneer agenten foto’s maken en op Twitter plaatsen, nemen de media die nogal eens over. De politie maakt daar opmerkelijk genoeg nu bezwaar tegen met een verwijzing naar haar auteursrechten. In een persbericht meldt men namelijk:

Regelmatig duiken foto’s van twitterende agenten op in landelijke en regionale media. Volgens Niels Nijman is het niet toegestaan voor media om deze foto’s zonder toestemming over te nemen. … Niels Nijman vindt dat ook mediabedrijven hierop aangesproken zouden moeten worden. De politie zou hier zelf werk van moeten maken. De NVJ is immers geen auteursrechthebbende op de twitterfoto’s, de politie wel.

Dit klopt alleen niet. Wanneer een politieagent bij de uitoefening van zijn functie een foto maakt, is zijn werkgever (de politie/overheid dus) de auteursrechthebbende. Dat kan op zich. De wet bepaalt dat wetten, verordeningen en vonnissen vrij van auteursrechten zijn (art. 11 Auteurswet) maar andere soorten werken van de overheid kunnen prima auteursrechtelijk beschermd zijn.

Echter, specifiek wanneer de overheid auteursrechten heeft, is het wél toegestaan (art. 15b Auteurswet) om die beschermde werken over te nemen. De wet noemt iedere “openbaarmaking of verveelvoudiging” van dat werk, en daaronder valt ook het in de krant afdrukken van een op Twitter geplaatste foto.

De enige uitzondering die de wet hierbij trekt is wanneer

… in een bepaald geval blijkens mededeling op het werk zelf of bij de openbaarmaking daarvan uitdrukkelijk is voorbehouden.

In de context van Twitter betekent dit dat de agent op of bij de foto iets van “Alle auteursrechten voorbehouden” moet hebben geplaatst. Een dergelijke zin in de Twitterbiografie is niet genoeg, het moet echt als bijschrift bij de foto (of als watermerk op de foto of iets dergelijks) staan. En dat zie je eigenlijk nooit.

(Het voorbehoud kan ook in een wet of ministerieel besluit worden opgenomen, zoals is gebeurd bij het logo van de politie.)

Ik zie dus werkelijk niet hoe de politie kan stellen dat het “niet toegestaan [is] voor media om deze foto’s zonder toestemming over te nemen”.

Arnoud

Kan een tweetverzameling als publiekdomeindownload worden aangeboden?

open-data-overheid-twitterIntrigerende via Twitter: van een recent overheidscongres (Open data next 27 september 2013) werden alle tweets gebundeld en beschikbaar gesteld als .csv download. Mag dat? En vooral: mag er dan “Licentie: Publiek domein (CC0)” bij staan?

Het is op zich een heel leuk idee om alle tweets van je congres of dergelijke gebeurtenis te bundelen. Er zijn diverse diensten die dit makkelijker en mooier maken, Storify is denk ik de bekendste. Maar je kunt het ook zelf down, gewoon downloaden en netjes als zipfile of zo aanbieden.

Of dat van Twitter mag, is een lastige. Ze zeggen in de TOS dat je alleen via hun API mag werken:

Except as permitted through the Services, these Terms, or the terms provided on dev.twitter.com, you have to use the Twitter API if you want to reproduce, modify, create derivative works, distribute, sell, transfer, publicly display, publicly perform, transmit, or otherwise use the Content or Services.

Nu heeft de Auteurswet nog altijd het citaatrecht als uitzondering, en daar kunnen die TOS niets aan veranderen. Dus wie tweets wil citeren mag zijn gang gaan, en hoeft daarbij niet de Twitter API te gebruiken. Echter, voor citeren is vereist dat je een bepaald doel hebt: aankondiging, bespreking, bekritiseren “of daarmee vergelijkbaar doel”. (Daarnaast is bronvermelding verplicht maar dat zit netjes in de Tweets.)

Is het bundelen van de complete set tweets “ter informatie en om terug te lezen” zo’n vergelijkbaar doel? Ik weet het niet. Het voelt me even iets té massaal. Aan de andere kant: het is toegestaan een reader te maken met bundels citaten uit boeken of tijdschriften, dat kan ook best massaal worden. Verschil is echter wel dat je er dan meestal eigen content aan toevoegt, wat bij een Tweetdump niet het geval is.

Een organisatie zou in de inschrijfvoorwaarden een tweetdumplicentie kunnen bedingen: wie zich inschrijft en tweet met hashtag #xyz geeft toestemming voor opname in het tweetdumpbestand en vrije verspreiding daarvan.

Los daarvan is die tekst met “Licentie: Publiek domein (CC0)” een beetje erg gek. CC0 is een verklaring dat de auteur afstand doet van zijn auteursrechten. Dat zou je dus hier kunnen opvatten als “al deze tweets zijn vrij van auteursrechten”, en dat is gewoon niet waar. Die twitteraars hebben geen afstand gedaan. Als wordt bedoeld, het bestánd als zodanig, de gegevensverzameling is vrij van rechten, ja dan klopt het maar eh dúh dat een dump vrij van rechten is. Die tekst zou ik dus aanpassen als ik webmaster was daar.

Arnoud